અમદાવાદઃ છેલ્લા ઘણા સમયથી અંબાજી મંદિર પ્રસાદના કારણે વિવાદમાં જોવા મળી રહ્યું છે. ત્યારે આ સુપ્રસિદ્ધ યાત્રાધામ અંબાજી મંદિરનો શું છે વિશેષ મહિમા તેમ જ શું છે તેનો ઈતિહાસ આવો જાણીએ આ અહેવાલમાં.
નવરાત્રિની થાય છે ધામધૂમથી ઉજવણીઃ અંબાજી મંદિરમાં દર વર્ષે આસો અને ચૈત્ર નવરાત્રિની ધામધૂમથી ઉજવણી થથી હોય છે. ઉપરાંત પૂનમના દિવસે મોટી સંખ્યામાં ભક્તો અહીં પૂનમ ભરવા આવે છે. સાથે જ ભાદરવી પૂનમે અનેક પગપાળા સંઘ અહીં આવે છે. તેમ જ અહીં મેળો પણ ભરાય છે. તો મંદિરના ગર્ભગૃૃહમાં મંદિરના માતાજીના યંત્રની પૂજા તેમ જ યંત્ર પર શણગાર કરવામાં આવે છે.
મંદિરમાં કોઈ છબી-મૂર્તિ નથીઃ આપને જણાવી દઈએ કે, આરાસુરી અંબાજીના પવિત્ર મંદિરમાં દેવીની કોઈ છબી અથવા મૂર્તિ નથી. પવિત્ર 'શ્રી વિસા યંત્ર' મુખ્ય દેવતા તરીકે પૂજવામાં આવે છે. ખૂલ્લી આંખ સાથેના આ યંત્રને કોઈ જોઈ શકતું નથી. સાથે જ અહીં યંત્રની ફોટોગ્રાફી કરવા પર પ્રતિબંધ છે.
મહાનુભાવો આવી ચૂક્યા છે દર્શનાર્થેઃ આ સુપ્રસિદ્ધ યાત્રાધામ અંબાજી મંદિરમાં વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીથી લઈ ફિલ્મ અભિનેતા અમિતાભ બચ્ચન સુધીના મહાનુભાવો દર્શન કરવા આવી ચૂક્યા છે. અંબાજી મંદિરમાં વર્ષો પહેલા અભિનેતા અમિતાભ બચ્ચન ખુશ્બુ ગુજરાત કી એડનું શૂટિંગ કરવા અહીં પહોંચ્યા હતા.
ચાચરચોકમાં થાય છે હવનઃ મંદિરની ઉપરનો લાલ ધ્વજ પવનમાં આવકારપૂર્વક નૃત્ય કરે છે. સોનાના શંકુ સાથે સફેદ આરસપહાણથી બનેલું આ મંદિર મૂળરૂપે નાગર બ્રાહ્મણોએ બાંધ્યું હતું. આગળ એક મુખ્ય પ્રવેશદ્વાર છે અને માત્ર એક નાનો બાજૂનો દરવાજો છે. કારણ કે, એવું માનવામાં આવે છે કે, માતાજી (અંબાજીનું બીજું નામ) એ અન્ય કોઈ દરવાજો ઉંમેરવાની મનાઈ કરી છે. મંદિર ચાચરચોક નામના ખૂલ્લા ચોરસથી ઘેરાયેલું છે. જ્યાં હવન તરીકે ઓળખાતા ઔપચારિક યજ્ઞો કરવામાં આવે છે.
ગર્ભગૃહમાં આકર્ષણઃ મંદિરની અંદરના ગર્ભગૃહમાં ચાંદીના ઢોળવાળા દરવાજા છે. દિવાલમાં ગોખ અથવા વિશિષ્ટ સ્થાન છે, જેની પર વિસો યંત્રનો જૂનો ઢોળ ચડાવેલો આરસનો શિલાલેખ છે, જે પવિત્ર ભૂમિતિ પરનો વૈદિક લખાણ છે, જે પૂજાનું મુખ્ય કેન્દ્ર છે. અહીં દેવીની કોઈ મૂર્તિ નથી. કદાચ મંદિર એટલું પ્રાચીન છે કે, તે મૂર્તિપૂજા કરતા પહેલાનું છે, પરંતુ પૂજારીઓ ગોખના ઉપરના ભાગને એવી રીતે શણગારે છે કે, તે દૂરથી કોઈ દેવીની મૂર્તિ જેવી લાગે.
લાઈટ શૉ આકર્ષણનું કેન્દ્રઃ એટલું જ નહીં, અહીં ગબ્બર ટેકરી પર વિશ્વનો સૌથી મોટો પૌરાણિક લાઈટ એન્ડ સાઉન્ડ શૉ મુખ્ય આકર્ષણનું કેન્દ્ર બન્યો છે, જેમાં સમગ્ર પર્વતને હાઈલાઇટ કરવામાં આવ્યો છે. અંબાજી મંદિરથી થોડે દૂર એક વિશાળ લંબચોરસ કુંડ છે, જેની ચારેય બાજુ પગથિયાં છે, જેને માનસરોવર કહે છે.
અંબાજી નગર ઝગમગી ઊઠે છેઃ અંબાજીના આદરપૂર્વક, પવિત્ર માતાની આસપાસ ગરબા નૃત્ય કરીને નવરાત્રિનો ઉત્સવપૂર્ણ તહેવાર સમગ્ર ગુજરાતમાં ઉજવવામાં આવે છે. આ નવરાત્રિએ નાયક અને ભોજોક સમુદાયો પણ ભવાઈ થિએટર કરે છે. ભાદરવી પૂર્ણિમા (પૂર્ણિમાનો દિવસ) પર એક મોટો મેળો અહીં ભરાય છે, જેમાં દેશભરમાંથી લોકો તેમના વતનથી ચાલીને અહીં આવે છે. સમગ્ર અંબાજી નગર દિવાળીના તહેવારોની ઉજવણી કરે છે ત્યારે સમગ્ર અંબાજી નગર ઝગમગી ઊઠે છે.
આ પણ વાંચોઃ Ambaji Temple: મોહનથાળનો પ્રસાદ શરૂ કરવા VHPએ અંબાજીમાં કર્યા ધરણા, કહ્યું વર્ષોની પરંપરા બંધ ન કરી શકાય
મંદિર ક્યાંથી કેટલું દૂરઃ અંબાજી મંદિર એ રાજ્ય અને દેશનું સુપ્રસિદ્ધ યાત્રાધામ છે, જે બનાસકાંઠા જિલ્લાના દાંતા તાલુકામાં આબુ રોડ પર આવેલું છે. આ મંદિર ગુજરાત અને રાજસ્થાનની સીમા પર, વિખ્યાત વેદિક કુમારિકા સરસ્વતી નદીની ઉત્તરે તેમ જ આરાસુર પર્વતની ટેકરીઓ પર આવેલું છે. એટલું જ નહીં, અંબાજી મંદિર 51 શક્તિપીઠોમાંથી એક છે. અંબાજી માતા મંદિર ભારતનાં મુખ્ય પીઠ છે, જે પાલનપુરથી આશરે 65 કિલોમીટર દૂર, માઉન્ટ આબુથી 45 કિલોમીટર અને આબુ રોડથી 20 કિલોમીટર અને અમદાવાદથી 185 કિલોમીટર, ગુજરાત અને રાજસ્થાન સરહદની નજીક કાદીયડ્રાથી 50 કિલોમીટરના અંતરે આવેલું છે.
