ઓસ્ટ્રેલિયા: સૌથી વધારે ચર્ચામાં રહેતા અને જેના પર માનવજીવન શક્ય છે એવા પુરાવા મળ્યા છે એ મંગળગ્રહ પર ઉલ્કા પડી હોવાના વાવડ મળ્યા છે. એટલું જ નહીં વિજ્ઞાનીઓ ત્યાં સુધી કહે છે કે, મંગળ પર ભૂંકપનો મોટો આંચકો અનુભવાયો હોવો જોઈએ. જોકે, સપાટી પરથી મસમોટા અને ઊંડા ખાડા પરથી એ વાત સામે આવી છે કે, મંગળ પર કોઈ મોટી હિલચાલ થઈ છે. મંગળ પરના એમેઝોનિસ પ્લાનિટિયા નામના વિસ્તારમાં મંગળ પર લગભગ 70 ફૂટ ઊંડા ખાડાઓ જોવા મળ્યા છે.
ભૂકંપ થયાની વાતઃ અવકાશ વિજ્ઞાનીઓ પણ આ ક્રેટર્સના કારણને સિસ્મિક સિગ્નલો સાથે જોડી રહ્યા છે. મંગળ પરના ઇનસાઇટ લેન્ડરે 4ની તીવ્રતાનો ભૂકંપ નોંધ્યો હતો. વિશ્લેષણ દર્શાવે છે કે, ધરતીકંપ ગ્રહ સાથે ઉલ્કાના અથડામણને કારણે થયો હશે. આ ઘટનાનું રહસ્યને ઉકેલવા માટે, ગ્રહ પર મોકલવામાં આવેલા માર્સ રિકોનિસન્સ ઓર્બિટર અને ઇનસાઇટ લેન્ડરે ગ્રહની સપાટી પર દેખાતા ખાડાના ફોટા મોકલ્યા છે.
મંગળ પર અથડામણઃ ફોટા પરના અભ્યાસ પરથી જાણવા મળ્યું કે, આ ખાડા ગ્રહ સાથે ઉલ્કાપિંડની અથડામણથી બન્યા છે. ઉલ્કાપિંડની ટક્કર બાદ પૃથ્વી પર ધરતીકંપ જેવા આંચકા પણ આવ્યા હતા. એવું પણ મનાય રહ્યું છે કે, આ ખાડો ઉલ્કા પડવાને કારણે પડ્યો છે. મંગળના એમેઝોનિસ પ્લાનિટીયા વિસ્તારમાં જોવા મળતો ક્રેટર-ખાડો ઘણો ઊંડો છે. અમેરિકાની સ્પેસ એજન્સી નાસાના જણાવ્યા અનુસાર, બીજા અન્ય ખાડા 70 ફૂટ જેટલા ઊંડા છે. આ અંગેના અભ્યાસમાં વૈજ્ઞાનિકોએ જણાવ્યું હતું કે, ગયા વર્ષે મંગળ પર આવા જ ખાડા જોવા મળ્યા હતા.
ગ્રહ વચ્ચે ટક્કરઃ વિજ્ઞાનીઓનું માનવું છે કે, આ વિસ્તારમાં મોટી તીવ્રતાનો ભૂકંપ આવ્યો હશે. જેના કારણે આ ખાડા પડ્યા છે. આ દરમિયાન લગભગ 500 ફૂટના અંતર સુધી ખાડાઓ ખોદવામાં આવ્યા હતા. મંગળ સાથે લઘુગ્રહની ટક્કરથી આ ઘટના બની હતી. મંગળ સાથે ટકરાતા એસ્ટરોઇડનો વ્યાસ 16 થી 39 ફૂટ હતો. આ પહેલા પણ ઇનસાઇટ લેન્ડરે ત્રણ ક્રેટરની તસવીરો મોકલી હતી. ઇનસાઇટ દ્વારા મોકલવામાં આવેલા ખડકોમાંથી, એક વર્ષ 2020નો હતો અને બાકીના ત્રણ ક્રેટર્સ 2021માં રચાયેલા હતા. વૈજ્ઞાનિકોએ કહ્યું હતું કે, આ ખાડાઓ ઇનસાઇટના સ્થાનથી 85 માઇલ અને 180 માઇલની વચ્ચે રચાયા હતા. વૈજ્ઞાનિકોના મતે અહીં ઉલ્કાપિંડના ઓછામાં ઓછા ત્રણ ટુકડા પડ્યા હતા.
''સૌપ્રથમ જ્યારે ઉલ્કા વાતાવરણમાંથી પસાર થઈ હતી અને પછી ફરીથી જમીન સાથે અથડાઈ હતી. પૃથ્વી અને મંગળ બંને પર આવી અસરની ઘટનાઓ હંમેશા બનતી રહે છે. અમને એવી અસરો મળી છે જે વાતાવરણમાં ઊંડે સુધી ઘૂસીને વાતાવરણમાં અથવા તેના પર નોંધપાત્ર ધડાકો કરી શકે છે. ઉલ્કાના પ્રભાવો મોટા હતા, તેઓ ગ્રહમાં ઊંડે સુધી ઘૂસી ગયા હતા, જેના કારણે મંગળ પર ઉલ્કાપિંડની અસરને કારણે માત્ર બે જ ભૂકંપ થયા હોવાનું જાણવા મળ્યું હતું. મંગળ પર અત્યાર સુધીની સૌથી નીચી ઉંચાઈએ ખોદવામાં આવેલા બરફની અસરમાંની એક છે, જે આપણને મંગળના જળ બરફના જળાશયની સપાટીને સમજવામાં મદદ કરશે.''--- પ્રોફેસર મિલ્જકોવિક (એસોસિયેટ પ્રોફેસર)
(આ સ્ટોરી ETV ભારત દ્વારા સંપાદિત કરવામાં આવી નથી અને તે સિન્ડિકેટ ફીડમાંથી સ્વતઃ જનરેટ કરવામાં આવી છે.)
