હૈદરાબાદ: એ દિવસો ગયા જ્યારે પરિવારના વડીલો બચત અને રોકાણ અંગે ચર્ચા કરતા હતા. પરંતુ આજકાલ પરિવારના તમામ સભ્યો સાથે મળીને નિર્ણયો લઈ રહ્યા છે. પરિવારમાં દરેક વ્યક્તિ આવક અને ખર્ચથી વાકેફ છે. આથી તેઓ બજેટને ઊંધું ફેરવવાને બદલે સંપત્તિ વધારવા માટે પ્રયત્નશીલ છે. પરંતુ, તે ત્યારે જ શક્ય બની શકે જો આપણે જાણીએ કે, નાણાકીય સ્થિરતા હાંસલ કરવા માટે આપણે કઈ વ્યૂહરચનાઓને અનુસરવી જોઈએ.
આ પણ વાંચો Share Market India પહેલા જ દિવસે શેરબજારની નબળી શરૂઆત
શિસ્તની જરૂર છે લક્ષ્ય નક્કી કરવું અને તે મુજબ રોકાણ કરવાનું શરૂ કરવું એ નાણાકીય સ્થિરતા (how to achieve financial stability) હાંસલ કરવા માટેનું પ્રથમ પગલું છે. તમારા ઇચ્છિત ધ્યેય, રકમ અને સમયગાળો અગાઉથી ઓળખો. ટૂંકા, મધ્યમ અને લાંબા ગાળાના લક્ષ્યોની સૂચિ બનાવો, તે વિશે વિચારવું સરળ છે, પરંતુ તેને પ્રાપ્ત કરવા માટે ઘણી શિસ્તની જરૂર છે. જેઓ ટૂંકા ગાળાની જરૂરિયાતો ધરાવે છે, તેઓ જ્યારે ઈચ્છે ત્યારે રોકાણની રકમ ઉપાડી શકે તેવી સુગમતા હોવી જોઈએ. આવા લોકોએ રોકાણ કરવા માટે ડેટ ફંડમાં જોવું જોઈએ.
ક્યા રોકાણ કરી શકો જો તમને નુકશાન થવાનો થોડો ડર હોય, પરંતુ તમને લાગતું નથી કે કોઈ સમસ્યા છે. તો તમે હાઇબ્રિડ ફંડ અથવા પેસિવ ફંડ્સમાં (types of fund) રોકાણ કરી શકો છો. ઇક્વિટી ફંડ્સ એવા લોકો દ્વારા પસંદ કરવા જોઈએ, જેમની પાસે લાંબા ગાળાના ધ્યેયો હોય અને તેઓ અમુક નુકસાન સહન કરી શકે. વિવિધ નાણાકીય લક્ષ્યો (financial goals) હાંસલ કરવા માટે રોકાણનું આયોજન વ્યૂહાત્મક હોવું જોઈએ. નહિંતર, ઇચ્છિત લક્ષ્ય સુધી પહોંચવામાં વિલંબ થશે.
લિક્વિડ ફંડમાં રોકાણ કરો મુશ્કેલીના સમયે તમને મદદ કરવા માટે વચ્ચે વચ્ચે રોકાણ પાછું ખેંચવાનો ક્યારેય પ્રયાસ કરશો નહીં. જ્યારે પણ જરૂરિયાત ઊભી થાય તો જો તમે ભવિષ્યના લક્ષ્યો માટે સાચવેલી રકમ પાછી ખેંચી લો તો તમે ક્યારેય નાણાકીય સ્થિરતા (types of fund) પ્રાપ્ત કરી શકશો નહીં. તેથી, દરેક પરિવારે ઈમરજન્સી ફંડ રાખવું જોઈએ. પરિવારના ખર્ચ અને અન્ય જરૂરિયાતોને ધ્યાનમાં રાખીને આ ફંડની સ્થાપના કરવી જોઈએ. તે બચતની રકમને સ્પર્શ્યા વિના અમારી જરૂરિયાતો પૂરી કરવામાં મદદ કરે છે. ઓછામાં ઓછા ત્રણથી છ મહિના માટે પૂરતી રકમ લિક્વિડ ફંડમાં રોકાણ કરી શકાય છે. અહીં મુખ્ય વસ્તુ સરળતાથી પૈસા ઉપાડી શકવાની છે.
આ પણ વાંચો અદાણી પાવર કરોડો રૂપિયામાં કરશે DB પાવર પોતાને હસ્તગત
રોકાણમાં વિવિધતા વૈવિધ્યસભર બજાર પ્રદર્શન હંમેશા બદલાતું રહે છે. રોકાણકારોએ આની નોંધ લેવી જોઈએ. બજારના વલણોને ધ્યાનમાં લીધા વિના, શક્ય તેટલું નફો વહેંચવા માટે રોકાણ કરવું જોઈએ. તદનુસાર, તે સુનિશ્ચિત કરવું જોઈએ કે રોકાણમાં (fund transfer) વિવિધતા છે. રોકાણકારોએ ઇક્વિટી, ડેટ, ગોલ્ડ, ફિક્સ્ડ એસેટ્સ અને ડિપોઝિટ જેવી વિવિધ સ્કીમ પસંદ કરવાની હોય છે. જો એક યોજના સારી કામગીરી ન કરે તો પણ અન્ય પોર્ટફોલિયોમાં નુકસાનને મર્યાદિત કરશે. રોકાણ યોજનાઓ પસંદ કરતા પહેલા નુકશાન સહનશીલતા અંદાજ આપે છે કે, તમારું કુટુંબ કેટલું નુકસાન સહન કરી શકે છે.
ઇક્વિટીમાં રોકાણ ચાલુ રાખવાની તક વૃદ્ધ વ્યક્તિઓ, જેઓ કમાણી કરી રહ્યા છે તેઓ ઓછું જોખમ ઉઠાવી શકે છે, જ્યારે યુવાન લોકો મોટા નુકસાનનો સામનો કરી શકે છે. જેઓ નિવૃત્તિની નજીક છે, તેઓએ સલામત યોજનાઓ પસંદ કરવી જોઈએ. ભૂલશો નહીં કે તે વ્યક્તિઓની જરૂરિયાતો પર આધારિત છે. યુવાન લોકો પાસે લાંબા સમય સુધી ઇક્વિટીમાં રોકાણ (Investment in Equity) ચાલુ રાખવાની તક હોય છે. આ નુકસાનની શક્યતા ઘટાડે છે. રોકાણમાં સંતુલન અને વૈવિધ્ય જાળવી રાખીને અને નુકસાનને મર્યાદિત કરતી વખતે બજારના લાભો જોઈ શકાય છે.
કુટુંબની આર્થિક સ્થતિ સુધારવી આપણે હંમેશા સમય સમય પર તેની સમીક્ષા કરીને અમારા રોકાણ ચાલુ રાખવું જોઈએ. અમારે એ સુનિશ્ચિત કરવાની જરૂર છે કે, આપણા રોકાણો બદલાતી જરૂરિયાતો માટે જવાબદાર છે. નવા ઉદ્દેશ્યો અનુસાર યોજનાઓની પસંદગી બદલવી જોઈએ. નહિંતર, આપણે આર્થિક રીતે પાછળ રહીશું. જો કુટુંબ આર્થિક રીતે સ્થિર થવું હોય તો એક વ્યક્તિથી તે શક્ય નથી. તમામ સભ્યોએ તેમના તરફથી નાણાકીય શિસ્તનો ઉપયોગ કરવો જોઈએ, બજેટનું પાલન (how to make family budget) કરવું જોઈએ. ત્યારે જ પરિવારની આર્થિક સફર સરળતાથી ચાલશે, રાઘવ આયંગર, સીબીઓ, એક્સિસ એએમસી કહે છે.
