હૈદરાબાદ: ઉત્તર પ્રદેશમાં દરેક પસાર થતા દિવસની સાથે ચૂંટણી (UP Assembly Elections 2022)ની ગતિશીલતા ધરખમ બદલાઈ રહી છે. સત્તાધારી ભાજપ (Bjp for Up), જે આગામી વિધાનસભાની ચૂંટણીમાં બીજી વખત વિજય મેળવશે તેવી ધારણા હતી, તેના ધારાસભ્યોને ચૂંટણીની તારીખો નજીક આવી રહી હોવાથી પક્ષ છોડી દેતા જોઈને ભારે આઘાત લાગ્યો છે. પાર્ટી 2024ની સામાન્ય ચૂંટણી માટે પણ સૂર સેટ કરી રહી હતી, પરંતુ ધારાસભ્યોના પક્ષપલટાથી પાર્ટીને ખરાબ રીતે આંચકો લાગ્યો છે.
80 Vs 20
મુખ્ય પ્રધાન યોગી આદિત્યનાથે તેમનું મુખ્ય ધ્યાન 80 ટકા મતો પર રાખ્યુ હતું - 20 ટકા મુસ્લિમ મતોને બાજુ પર છોડીને - તેમના 'અબ્બા જાન જીબે'નો ઉપયોગ કરીને ધાર્મિક ધ્રુવીકરણના વિચારને મજબૂત કરવા માટે, જેમણે તેમને છેલ્લી ચૂંટણીઓમાં ભારે માર્જિન આપ્યા છે. એક ટીવી ચેનલ કોન્ક્લેવમાં, તેમણે આગામી ચૂંટણીને સંદર્ભિત કરવા માટે આ 80 Vs 20 વિશે પણ ઉલ્લેખ કર્યો હતો. 20 ટકા દ્વારા તેનો અર્થ એવા લોકો હતો કે, જેઓ કાયદા સાથે સંઘર્ષમાં છે અને તેમણે આપેલા બહુમતી અને ધાર્મિક લઘુમતીના વસ્તીના ગુણોત્તર સાથે સંયોગથી મેળ ખાતા આંકડાને કારણે આનાથી દેશવ્યાપી ચર્ચા થઈ.
આદિત્યનાથના શબ્દકોશમાં
પરંતુ વધુ ખુલાસો થાય તે પહેલા તેનો અર્થ શું છે તે પૂર્વ કેન્દ્રીય પ્રધાન અને કોંગ્રેસના વરિષ્ઠ નેતા પી. ચિદમ્બરમ સોશિયલ મીડિયા પર લઈ ગયા અને ટ્વીટ કર્યું: “શ્રી આદિત્યનાથના શબ્દકોશમાં: બ્રાહ્મણ એ જાતિ નથી, તેને યુપીમાં 'શિક્ષિત સમુદાય' કહેવામાં આવે છે. 80% મતદારો રાષ્ટ્રીય છે, 20% મતદારો રાષ્ટ્ર વિરોધી છે. [તે એક શુદ્ધ સંયોગ છે કે યુપીની વસ્તી (UPs population)ના 19.26% મુસ્લિમો છે]”. આ ટીપ્પણીએ રાષ્ટ્રીય સમાચાર ચેનલો પર ભારે ચર્ચા જગાવી હતી. એવું અર્થઘટન કરવામાં આવ્યું હતું કે, યોગીએ ચૂંટણી પહેલા ધાર્મિક વિભાજન માટે સૂર સેટ કર્યો હતો અને તેનો અર્થ બહુમતી વિરુદ્ધ ધાર્મિક લઘુમતીનો હતો. સમાજવાદી રાષ્ટ્રીય અધ્યક્ષ અખિલેશ યાદવે (Akhilesh yadav on yogi tweet) યોગીની ટિપ્પણીને ટ્વિક કરીને કહ્યું કે, 80 ટકા મતદારો સપા સાથે છે અને 20 ટકા ભાજપ સાથે છે.
યુપીની ચૂંટણી ભાજપ માટે કેકવોક
ચૂંટણી પ્રક્રિયા વધુ રસપ્રદ બની હતી જ્યારે યુપી સરકારના કેટલાક પ્રધાનો સહિત શક્તિશાળી ધારાસભ્યોના ટોળાએ યોગીને દલિતો, ઓબીસી અને દલિત લોકો પ્રત્યે અસંવેદનશીલ હોવાના આક્ષેપ સાથે કડવી નોંધ પર છોડી દીધા હતા. અગાઉ એવું માનવામાં આવતું હતું કે, કેટલાક મીડિયા હાઉસ દ્વારા હાથ ધરવામાં આવેલા મતદાન સર્વેક્ષણના પરિણામોને જોતાં યુપીની ચૂંટણી ભાજપ માટે કેકવોક બની રહી છે, પરંતુ છેલ્લા કેટલાક દિવસોમાં વસ્તુઓ ધરમૂળથી બદલાઈ ગઈ છે, જ્યાં 10 ધારાસભ્યો પહેલેથી જ બીજેપીમાંથી બહાર થઈ ગયા છે અને ઘણા વધુ બહાર જવાના છે. સ્વામી પ્રસાદ મૌરિયા, એક પક્ષપલટા પ્રધાનોએ જણાવ્યું હતું કે, ઘણા લોકોએ હજી ભાજપ છોડવાનું બાકી છે અને દરરોજ ઓછામાં ઓછા એક કે બે ધારાસભ્યો ભાજપમાંથી બહાર નીકળશે.
પરિસ્થિતિએ નવો વળાંક લીધો
2019ની લોકસભા ચૂંટણીમાં, ભાજપે યુપીમાંથી 301માંથી માત્ર 62 બેઠકો જીતી હતી અને તેને યોગીના મોદી માટેના પ્રચારમાં મુખ્ય યોગદાન તરીકે જોવામાં આવ્યું હતું. પાર્ટીનું માનવું હતું કે, યોગી અને મોદી બંનેએ હિંદુત્વ માટે તેમના પ્રભાવશાળી અભિવ્યક્તિ દ્વારા મતદારોને આકર્ષવામાં મદદ કરી. તે બહુમતી અને ધાર્મિક લઘુમતી વચ્ચેનું ધાર્મિક વિભાજન હતું, જે ભાજપને સૌથી વધુ તરફેણ કરતું હતું, પરંતુ હવે યુપીની ચૂંટણી માટે પરિસ્થિતિએ નવો વળાંક લીધો છે અને તે ફરીથી જૂની ફેશન તરફ આગળ વધી રહી છે અને જાતિ ફરીથી કેન્દ્ર સ્થાને આવી ગઈ છે. યુપી ચૂંટણીમાં ઉમેદવારો (Up election candidates)ના ભાવિનો નિર્ણય કરવા માટે જાતિ, સંપ્રદાય ફરી એક પરિબળ બની ગયું છે. 2017ની ચૂંટણીઓથી વિપરીત, જાટ, ઓબીસી, દલિતો ફરી એક સમાંતર મંચની શોધમાં છે જે સાંભળવા માટે અન્યથા ભાજપ સાથે તેમના ભાવિનો ઉકેલ લાવવામાં આવશે એમ માનીને તેઓનું ધ્યાન રાખવામાં આવશે, પરંતુ ભાજપના ધારાસભ્યોના ત્યાગની તાજેતરની ઘટનાએ સ્પષ્ટ કર્યું છે કે તે યોગી માટે ફરીથી સત્તામાં આવવું એટલું સરળ નથી.
આ ચૂંટણી યોગી અને પીએમ મોદી બંને માટે નિર્ણાયક
આ ઉપરાંત, ભાજપ સામે પ્રબળ દાવેદાર અખિલેશ, કોંગ્રેસના નેતા પ્રિયંકા ગાંધીનો મહિલાઓ માટેનો ગુલાબી ઢંઢેરો ચોક્કસપણે બગાડશે. કોંગ્રેસ કેવી રીતે તેમના ઉમેદવારો અને કોની સામે મેપ કરશે તેના પર નિર્ભર છે, પરંતુ એક વાત નિશ્ચિત છે કે, સરકારની રચનામાં કોંગ્રેસ અને બહુજન સમાજવાદી પાર્ટી (BSP) તુચ્છ રહેશે. બંને પક્ષોના મોટા ભાગના વર્તમાન ધારાસભ્યો સપા માટે તેમનો સાથ છોડી ચૂક્યા છે. અખલેશ ભલે સરકાર ન બનાવે પરંતુ યોગીને નિંદ્રાધીન રાતો આપશે તે સ્પષ્ટ છે. જો યોગી 2022ની ચૂંટણીમાં નબળા મુખ્યપ્રધાન તરીકે ઉભરી આવશે તો રાષ્ટ્રીય સ્તરે ભાજપ પર ભારે પરિણામો આવશે, કારણ કે આ ચૂંટણી યોગી અને પીએમ મોદી બંને માટે નિર્ણાયક બનવાની છે.
-ETV ભારત એડિટર બિલાલ ભટ લખે છે.
