આગ્રાઃ પ્રેમની નિશાની, તાજમહેલ જોવાની ઈચ્છા દરેકના દિલમાં રહે છે. પછી તે ભારતીય હોય કે વિદેશી. બધા ધવલ માર્બલ બોડીના દિવાના છે. દરેક વ્યક્તિ તાજમહેલમાં ડાયના સીટ પર બેસીને ફોટોગ્રાફી અને વીડિયોગ્રાફી કરવા માંગે છે. હાઉસિંગ ડેવલપમેન્ટ ઓથોરિટી(Housing Development Authority) (ADA) હવે પ્રવાસીઓના ક્રેઝને રોકડી કરીને પોતાના ખિસ્સા ભરવા માંગે છે. ADA એ આ હેતુ સાથે ફરી એકવાર તાજમહેલની ટિકિટના દર વધારવાની (Increase in ticket prices for Taj Mahal) તૈયારી કરી છે. તેની દરખાસ્ત બનાવી સરકારને મોકલી આપવામાં આવી છે.
ટિકિટના ભાવમાં 250 ગણો વધારોઃ ભારતીય પુરાતત્વ વિભાગ (ASI)એ મૌન ધારણ કરીને આ મામલે મૌન મંજુરી આપી છે. આ સાથે ભારતીય પ્રવાસીઓએ તાજમહેલ માટે 10 રૂપિયા વધુ ચૂકવવા પડશે અને વિદેશી પ્રવાસીઓએ 100 રૂપિયા વધુ ચૂકવવા પડશે. જ્યારે 1966 પહેલા દેશી અને વિદેશી પ્રવાસીઓ માટે તાજના દર્શન મફત હતા. ત્યાર પછીથી, તાજ જોવા આવનારાઓ માટે ટિકિટ લાદવામાં આવી હતી. 1966માં તાજમહેલની ટિકિટ 20 પૈસા નક્કી કરવામાં આવી હતી. પરંતુ સમયની સાથે ટિકિટના ભાવ વધતા ગયા. છેલ્લા 56 વર્ષમાં તાજમહેલની ટિકિટના ભાવમાં 250 ગણો વધારો થયો છે. એટલે કે તાજમહેલની એન્ટ્રી ટિકિટ 20 પૈસાથી વધીને 50 રૂપિયા થઈ ગઈ છે.
1966 પહેલા ટિકિટ ઉપલબ્ધ ન હતી : ભારતની મુલાકાતે આવતા લગભગ 60 ટકા વિદેશી પ્રવાસીઓ ચોક્કસપણે તાજમહેલની મુલાકાત લે છે. ભારતીય પ્રવાસીઓ પણ એક વખત તાજમહેલ જોવાની ઈચ્છા રાખે છે. ASIના જણાવ્યા અનુસાર, 1966 પહેલા તાજમહેલમાં ટિકિટની સિસ્ટમ ન હતી. તે સમયે ભારતીય અને વિદેશી પર્યટકો ટિકિટ વગર તાજના દર્શન કરતા હતા. 1966માં પહેલીવાર ભારતીય અને વિદેશી પ્રવાસીઓ માટે તાજમહેલની એન્ટ્રી ટિકિટ 20 પૈસા હતી.
2000માં ટિકિટ સિસ્ટમ બદલાઈઃ અપ્રુવ્ડ ટૂરિસ્ટ ગાઈડ એસોસિએશનના પ્રેસિડેન્ટ શમશુદ્દીન કહે છે કે તાજમહેલની સુંદરતાના ચાહકો સતત અહીં આવતા હતા. આના પર ધીરે ધીરે તાજમહેલની ટિકિટનો દર વધતો ગયો. 1976માં ભારતીય અને વિદેશી પ્રવાસીઓ માટે તાજમહેલની ટિકિટ 2 રૂપિયામાં કરવામાં આવી હતી. તે પછી વર્ષ 2000 માં, ASI એ તાજમહેલની ટિકિટિંગ સિસ્ટમમાં ફેરફાર કર્યો. જે અંતર્ગત ભારતીય પ્રવાસીઓ અને વિદેશી પ્રવાસીઓની ટિકિટના દરો અલગ-અલગ કરવામાં આવ્યા હતા. ભારતીય પ્રવાસીઓની ટિકિટની સરખામણીએ વિદેશી પ્રવાસીઓની ટિકિટમાં અનેકગણો વધારો કરવામાં આવ્યો હતો. આ ટિકિટમાંથી જે કમાણી થાય છે, આમાંથી મોટો હિસ્સો ASI સાથે હાઉસિંગ ડેવલપમેન્ટ ઓથોરિટી (ADA)ને જાય છે.
મુખ્ય મકબરા માટે 200ની ટિકિટઃ ટૂરિસ્ટ ગાઈડ વેલ્ફેર એસોસિએશનના પ્રમુખ દીપકદાન કહે છે કે અમે બાળપણમાં ટિકિટ વિના તાજમહેલ જતા હતા. ધીમે ધીમે ટિકિટ વધી રહી છે, પરંતુ સાથે પ્રવાસીઓની સંખ્યામાં પણ વધારો થયો છે. ASI એ તાજના મુખ્ય ગુંબદ પર ભીડ નિયંત્રણ માટે સ્ટેપ ટિકિટિંગની વ્યવસ્થા કરી છે. તાજમહેલ દેશનું એકમાત્ર સ્મારક છે જ્યાં સ્ટેપ ટિકિટિંગ સિસ્ટમ લાગુ છે. ઓગસ્ટ 2018માં ASIએ તાજમહેલની ટિકિટ વધારવાની પહેલ કરી હતી. ASIએ ડિસેમ્બર 2018માં તાજમહેલ પર સ્ટેપ કટિંગ સિસ્ટમ લાગુ કરી હતી. હવે ભારતીય અને વિદેશી પ્રવાસીઓએ તાજમહેલની મુખ્ય મકબરાની મુલાકાત લેવા માટે 200 રૂપિયાની અલગ ટિકિટ લેવી પડશે.
આ પણ વાંચો: Pakistan zindabad at Taj Mahal: તાજમહેલ ખાતે લાગ્યા 'પાકિસ્તાન ઝિંદાબાદ'ના નારા
પ્રવાસીઓની વધતી સંખ્યા: વિશ્વની સૌથી સુંદર ઇમારતોમાંની એક તાજમહેલ જોવાનો મોહ કોઈ છોડી શકતું નથી. શું સામાન્ય છે અને દરેક માટે શું ખાસ છે, તાજ જોવો એ એક સ્વપ્ન સાકાર કરવા જેવું છે. દર વર્ષે તાજમહેલ જોવા આવનારાઓની સંખ્યા વધી રહી છે. સરકારી આંકડાઓ અનુસાર, દર વર્ષે 70 થી 80 લાખ લોકો તાજમહેલની મુલાકાત લે છે. જેમાંથી લગભગ 8 લાખ વિદેશી પ્રવાસીઓ છે. આમાંથી સરકારને સારી કમાણી થાય તે સ્વાભાવિક છે. કોવિડ પહેલા 2018-19માં તાજમહેલ જોવા આવેલા પ્રવાસીઓ પાસેથી લગભગ 86 કરોડ 48 લાખ 93 હજાર એકસો રૂપિયાની કમાણી થઈ હતી. 2019માં 5 લાખ વિદેશી પર્યટકો તાજમહેલ જોવા આવ્યા હતા, જ્યારે કમાણી ઘટીને 65 કરોડ થઈ ગઈ હતી. જ્યારે કોવિડ સમયગાળા દરમિયાન લોકડાઉન લાદવામાં આવ્યું હતું, ત્યારે તેની અસર તાજમહેલના મુલાકાતીઓ અને તેમની પાસેથી થતી આવક પર પડી હતી. આવનારા પ્રવાસીઓની સંખ્યામાં વધારો કર્યા બાદ હવે ફરી એકવાર તાજમાંથી કમાણી વધવાની આશા છે.
