નવી દિલ્હીઃ વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી યુએસ કોંગ્રેસના સંયુક્ત સત્રને સંબોધિત કરશે. આ સાથે તેઓ બે વખત આ સન્માન મેળવનાર પ્રથમ ભારતીય વડાપ્રધાન બનશે. તેમના પહેલા કેટલાક ભારતીય વડાપ્રધાનો અમેરિકન કોંગ્રેસમેનોને ભાષણ આપી ચૂક્યા છે. બીજી તરફ જો વિશ્વના નેતાઓની વાત કરીએ તો મોદી એવા ત્રીજા એવા નેતા બનશે. જેમણે યુએસ કોંગ્રેસને બે વાર સંબોધન કર્યું છે.
જવાહરલાલ નેહરુ: દેશના પ્રથમ વડાપ્રધાન જવાહરલાલ નેહરુએ 1949માં અમેરિકન કોંગ્રેસને સંબોધન કર્યું હતું. પ્રમુખ હેરી એસ. ટ્રુમેનની હાજરીમાં તેમણે 15 મિનિટનું ભાષણ આપ્યું હતું. યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સ અને ભારત વચ્ચેની સમાનતાઓની ચર્ચા કરતાં તેમણે કહ્યું હતું કે હું અમેરિકાના મન અને હૃદયને શોધવા અને તમારા મન અને હૃદયને તમારા સમક્ષ મૂકવા માટે અહીં પ્રવાસ પર આવ્યો છું. આ રીતે અમે સમજણ અને સહકારને પ્રોત્સાહન આપી શકીએ છીએ. જેની મને ખાતરી છે કે બંને દેશો નિષ્ઠાપૂર્વક ઈચ્છે છે. નેહરુએ કહ્યું હતું કે અમને લાગે છે કે સ્વ-સહાય એ રાષ્ટ્રની સફળતાની પ્રથમ શરત છે. તે અમારો પ્રાથમિક પ્રયાસ હોવો જોઈએ અને અમે અમારી જવાબદારી ટાળવા માટે કોઈની મદદ લઈશું નહીં. જો કે આપણી આર્થિક ક્ષમતા ઘણી સારી છે, પરંતુ તેના તૈયાર નાણાંમાં રૂપાંતર કરવા માટે ઘણી બધી યાંત્રિક અને તકનીકી સહાયની જરૂર પડશે.
રાજીવ ગાંધી: રાજીવ ગાંધીએ 13 જૂન 1985ના રોજ યુએસ કોંગ્રેસની સંયુક્ત બેઠકને સંબોધિત કરી હતી. રાજીવ ગાંધીએ કહ્યું હતું કે, 'હું એવા સમયે ભારતના વડાપ્રધાન તરીકે ચૂંટાયો છું જ્યારે આપણો દેશ વિકાસની નવી લહેર માટે તૈયાર છે. છેલ્લા 30 વર્ષોમાં અમારા નેતાઓએ એક મજબૂત પાયો સ્થાપિત કર્યો છે જેના પર આપણે હવે નિર્માણ કરવું પડશે. રાજીવ ગાંધીએ કહ્યું હતું કે 'હું યુવાન છું અને મારું એક સપનું છે. હું એવા ભારતનું સપનું જોઉં છું જે મજબૂત, આત્મનિર્ભર અને માનવજાતની સેવામાં વિશ્વના દેશોમાં અગ્રેસર હોય. હું આપણા લોકોના સમર્પણ, સખત પરિશ્રમ અને સામૂહિક સંકલ્પ દ્વારા તે સ્વપ્નને સાકાર કરવા માટે પ્રતિબદ્ધ છું. અમને જે પણ સહકાર મળશે તેનું સ્વાગત કરીશું.
પી.વી. નરસિમ્હા રાવઃ 18 મે 1994ના રોજ પી.વી. નરસિમ્હા રાવે યુએસ કોંગ્રેસને સંબોધિત કરી હતી. તેમણે ભારત-યુએસ સંબંધો પર ભાર મૂક્યો અને પરસ્પર વિકાસના વિચાર પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કર્યું. તેમના ભાષણમાં તેમણે કહ્યું હતું કે જેમ કે ભારત આગામી સદીમાં વૈશ્વિક સમૃદ્ધિ અને શાંતિમાં યોગદાન આપવા માટે તૈયાર છે, અમે યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સ અને અમેરિકન લોકો સાથે અમારી ભાગીદારી ચાલુ રાખવા માટે આતુર છીએ. રાવે કહ્યું હતું કે 'અમેરિકા અને ભારતે સમગ્ર ઇતિહાસમાં એકબીજા પાસેથી ઘણું શીખ્યા છે. અંતરથી કોઈ ફરક પડતો નથી. જો આપણે આજના પડકારોનો જવાબ આપવાની આશા રાખીએ તો આંતરરાષ્ટ્રીય સમુદાયે સંયુક્ત રાષ્ટ્રને મજબૂત કરવાની અને વધુ સંસાધનો પ્રદાન કરવાની જરૂર છે.
અટલ બિહારી વાજપેયી: 14 સપ્ટેમ્બર 2000ના રોજ BJP તરફથી ભારતના પ્રથમ વડાપ્રધાન અટલ બિહારી વાજપેયીએ યુએસ કોંગ્રેસમાં ભાષણ આપ્યું હતું. તેમણે કહ્યું હતું કે 'જો આપણે ઇચ્છીએ છીએ... લોકશાહી, સમૃદ્ધ, સહિષ્ણુ, બહુમતીવાદી, સ્થિર એશિયા... જ્યાં આપણા મહત્વપૂર્ણ હિતોનું રક્ષણ થાય, તો આપણા માટે આગામી વર્ષોમાં જૂની ધારણાઓને ફરીથી તપાસવી જરૂરી છે. એશિયાના તમામ મુખ્ય સાંસ્કૃતિક અને આર્થિક ક્ષેત્રોના ક્રોસરોડ્સ પર ઊભું એક મજબૂત, લોકશાહી અને આર્થિક રીતે સમૃદ્ધ ભારત આ ક્ષેત્રમાં સ્થિરતાનું આવશ્યક પરિબળ હશે.
વાજપેયીએ પોતાના ભાષણમાં કહ્યું હતું કે 'સુરક્ષાના મુદ્દાએ અમારા સંબંધો પર પડછાયો નાખ્યો છે. હું માનું છું કે તે બિનજરૂરી છે. અમારી વચ્ચે ઘણું સામ્ય છે અને હિતોનો કોઈ સંઘર્ષ નથી. ભારત તમારી ચિંતાઓ સમજે છે. અમે તમારા અપ્રસારના પ્રયાસોને ખુલ્લા પાડવા માંગતા નથી. અમે પૂછીએ છીએ કે તમે અમારી સુરક્ષા ચિંતાઓને સમજો. ચાલો આપણે આપણી અને આપણા સંયુક્ત અભિગમ વચ્ચે રહેલા ખચકાટના પડછાયાને દૂર કરીએ. વાજપેયીનું આ નિવેદન તે પરિપ્રેક્ષ્યમાં હતું કારણ કે વાજપેયી સરકારે બે વર્ષ પહેલા પરમાણુ પરીક્ષણો કર્યા હતા, જેના પર ઘણા વૈશ્વિક પ્રતિબંધો લાદવામાં આવ્યા હતા.
મનમોહન સિંહઃ ભૂતપૂર્વ વડાપ્રધાન ડૉ.મનમોહન સિંહ યુએસ કોંગ્રેસને સંબોધન કરનાર 5મા ભારતીય વડાપ્રધાન હતા. મનમોહન સિંહે કહ્યું હતું કે 'રાષ્ટ્રપતિ બુશ અને હું નાગરિક પરમાણુ ઊર્જા સહયોગને સક્ષમ કરવાના માર્ગો અને માધ્યમો શોધવામાં એક સમજૂતી પર પહોંચ્યા. પરમાણુ અપ્રસારમાં ભારતનો ટ્રેક રેકોર્ડ દોષરહિત છે. અમે દરેક નિયમ અને સિદ્ધાંતોનું નિષ્ઠાપૂર્વક પાલન કર્યું છે. ભલે અમે અમારા પડોશમાં અનિયંત્રિત પરમાણુ પ્રસાર જોયો હોય. અમે ક્યારેય સંવેદનશીલ ટેક્નૉલૉજીના પ્રસારના સ્ત્રોત નહોતા અને ક્યારેય બનીશું નહીં. અમેરિકા અને ભારતે તમામ પ્રકારના આતંકવાદનો સામનો કરવા માટે તમામ સંભવિત મંચો પર સાથે મળીને કામ કરવું જોઈએ. અમે આ ક્ષેત્રમાં પસંદગીયુક્ત હોઈ શકતા નથી. આપણે આતંકવાદ સામે લડવું જોઈએ, જ્યાં પણ તે અસ્તિત્વ ધરાવે છે. કારણ કે આતંકવાદ, ગમે ત્યાં હોય, લોકશાહી માટે ખતરો છે.
નરેન્દ્ર મોદી: નરેન્દ્ર મોદી પ્રથમ ભારતીય વડાપ્રધાન કે જેમને બીજી વખત સંબોધન કરવાનું ગૌરવ પ્રાપ્ત થશે. 2016માં તેમના સંબોધન દરમિયાન વડાપ્રધાન મોદીએ આબોહવા પરિવર્તનથી લઈને આતંકવાદ, સંરક્ષણ અને સુરક્ષા સહયોગથી લઈને ભારત અને યુએસ વચ્ચેના વેપાર અને આર્થિક સંબંધો સુધીના મુદ્દાઓ પર વાત કરી હતી. મોદીએ કહ્યું કે પંદર વર્ષ કરતાં પણ વધુ સમય પહેલાં ભારતના વડા પ્રધાન અટલ બિહારી વાજપેયી અહીં ઊભા હતા અને ભૂતકાળના 'સંકોચના પડછાયા'માંથી બહાર આવવાનું આહ્વાન કર્યું હતું. ત્યારથી અમારી મિત્રતાના પૃષ્ઠો એક અદ્ભુત વાર્તા કહે છે.આજે અમારા સંબંધોએ ઇતિહાસના સંકોચને દૂર કર્યા છે. સ્પષ્ટતા અને કન્વર્જન્સ આપણી વાતચીતને વ્યાખ્યાયિત કરે છે. ચૂંટણીના ચક્ર અને વહીવટીતંત્રના ફેરફારો દ્વારા, અમારી વ્યસ્તતાની તીવ્રતા માત્ર વધી છે. અને, આ રોમાંચક પ્રવાસમાં, યુએસ કોંગ્રેસે માર્ગદર્શક તરીકે કામ કર્યું છે. તમે અમને અવરોધોને ભાગીદારીના સેતુમાં રૂપાંતરિત કરવામાં મદદ કરી.
મોદીના ભાષણનો વિરોધઃ PM મોદીના ભાષણને લઈને અમેરિકામાં ભારે ઉત્સાહ જોવા મળી રહ્યો છે તો બીજી તરફ ત્યાંના કેટલાક નેતાઓ પણ તેનો વિરોધ કરી રહ્યા છે. અમેરિકી ધારાશાસ્ત્રીઓ ઇલ્હાન ઓમર, રશીદા તલાઇબ, એલેક્ઝાન્ડ્રિયા ઓકાસિયો-કોર્ટેઝ અને જેમી રાસ્કિન વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીના સંયુક્ત કોંગ્રેસ સંબોધનમાં હાજરી આપશે નહીં. તેમણે આરોપ લગાવ્યો કે ભારતમાં મોદીના નેતૃત્વવાળી કેન્દ્ર સરકારે ધાર્મિક લઘુમતીઓ પર અત્યાચાર કર્યો છે.
