ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ: ਰਹੱਸਮਈ ਸਪੈਸ਼ਲ ਫ਼ਰੰਟੀਅਰ ਫੋਰਸਿਜ਼ (ਐਸ.ਐੱਫ.ਐੱਫ.) ਜਾਂ 'ਅਸਟੈਬਲਿਸ਼ਮੈਂਟ-22' ਭਾਰਤ ਦੇ ਇੱਕ ਸਰਬੋਤਮ ਖੁਫ਼ੀਆ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ, ਪਰ ਇਸ ਫੋਰਸ ਦੇ ਰਾਜ਼ ਦਾ ਪਰਦਾ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਘਟਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਅਸਲ ਕੰਟਰੋਲ ਰੇਖਾ ਦੇ ਨਾਲ ਨਾਲ ਚੀਨ ਨਾਲ ਹੋਈ ਝੜਪ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਐੱਸਐੱਫਐੱਫ ਦਾ ਅਧਿਕਾਰੀ ਸ਼ਹੀਦ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ।
ਇਹ 1962 ਵਿੱਚ ਚੀਨ ਦੀ ਤਰਜ਼ 'ਤੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਕਮਾਂਡੋ ਆਪ੍ਰੇਸ਼ਨ ਕਰਨ ਦੇ ਆਦੇਸ਼ ਨਾਲ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਚਕਰਾਉਂਦੇ-ਮੁੱਖ ਦਫ਼ਤਰ ਐਸਐੱਫਐੱਫ ਨੂੰ ਵੱਧ ਉਚਾਈ ਵਾਲੀ ਜੰਗ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਮੁਹਾਰਤ ਲਈ ਜਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਕਈ ਫ਼ੌਜੀ ਅਤੇ ਅੰਦਰੂਨੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਟਕਰਾਵਾਂ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ, ਇਹ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਚੋਟੀ ਦੇ ਗੁਪਤ ਮੁਹਿੰਮਾਂ ਵਿੱਚ ਸਰਗਰਮ ਭਾਗੀਦਾਰ ਵੀ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਪਰ ਇਸ ਦੇ ਕੰਮ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਨਜ਼ਰ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਆਏ।
ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਮੁਹਿੰਮਾਂ ਵਿੱਚ ਇਸ ਦਾ ਇੱਕ ਕੰਮ ਅਮਰੀਕੀ ਖੁਫ਼ੀਆ ਏਜੰਸੀ ਸੀਆਈਏ ਦੀ ਅਭਿਲਾਸ਼ੀ ਯੋਜਨਾ ਅਨੁਸਾਰ 7816 ਮੀਟਰ ਦੀ ਉਚਾਈ 'ਤੇ ਸਥਿਤ ਨੰਦਾ ਦੇਵੀ ਦੀ ਚੋਟੀ 'ਤੇ ਇੱਕ ਨਿਗਰਾਨੀ ਉਪਕਰਣ ਸਥਾਪਿਤ ਕਰਨਾ ਸੀ। ਕੰਚਨਜੰਗਾ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਨੰਦਾਦੇਵੀ ਭਾਰਤ ਦੀ ਦੂਜੀ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਚੀ ਚੋਟੀ ਹੈ।
ਪੱਛਮੀ ਦੁਨੀਆ ਨੂੰ ਹੈਰਾਨ ਕਰਨ ਵਾਲੇ, ਚੀਨ ਨੇ ਆਪਣੇ ਪੱਛਮੀ ਸੂਬੇ ਸ਼ਿਨਜਿਆਂਗ ਵਿੱਚ 1964 ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪਰਮਾਣੂ ਬੰਬ ਦਾ ਪਰੀਖਣ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਪੱਛਮੀ ਦੇਸ਼ ਮੰਨਦੇ ਸਨ ਕਿ ਚੀਨ ਅਜੇ ਵੀ ਪਰਮਾਣੂ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਹੁਤ ਦੂਰ ਹੈ।
ਸੀਆਈਏ ਦੀ ਸੋਚ 'ਤੇ ਅਧਾਰਿਤ ਇਸ ਮੁਹਿੰਮ ਦੇ ਸਮਾਨ ਹੀ, ਨੰਦਾ ਦੇਵੀ ਚੋਟੀ ਨੇੜੇ ਇੱਕ ਯੰਤਰ ਲਗਾਇਆ ਜਾਣਾ ਸੀ ਤਾਂ ਕਿ ਜੇਕਰ ਚੀਨ ਕੋਈ ਹੋਰ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਪਰੀਖਣ ਕਰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਇਸ ਦਾ ਪਤਾ ਲੱਗ ਸਕੇ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਐਸਐੱਫਐੱਫ ਦਾ ਕੰਟਰੋਲ ਖੁਫ਼ੀਆ ਬਿਊਰੋ (ਆਈਬੀ) ਦੇ ਜਿੰਮੇ ਸੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਕ ਮਾਉਂਟੇਨਰ ਕਪਤਾਨ ਐਮਐਸ ਕੋਹਲੀ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਟੀਮ ਬਣਾਈ ਗਈ ਸੀ।
ਹੁਣ 89 ਸਾਲਾ ਕਪਤਾਨ ਕੋਹਲੀ ਨੇ ਈਟੀਵੀ ਭਰਤ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਕਿ ਮੈਂ ਇੰਡੋ-ਤਿੱਬਤੀ ਬਾਰਡਰ ਪੁਲਿਸ (ਆਈਟੀਬੀਪੀ) ਵਿੱਚ ਸੀ, ਪਰ ਮੇਰੀਆਂ ਸੇਵਾਵਾਂ ਦਾ ਇਸਤੇਮਾਲ ਆਈਬੀ ਸਮੇਤ ਸਿਸਟਰ ਸੰਗਠਨਾਂ ਦੁਆਰਾ ਵੀ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।
ਅਮਰੀਕੀਆਂ ਨੂੰ ਮਿਲਾ ਕੇ ਸਾਡੇ ਕੋਲ ਇੱਕ ਵੱਡੀ ਟੀਮ ਸੀ ਪਰ ਟੀਮ ਦਾ ਮੁੱਖ ਲੀਡਰ ਮੈਂ, ਸੋਨਮ ਗਯਾਤਸੋ, ਹਰੀਸ਼ ਰਾਵਤ, ਜੀ ਐਸ ਪੰਗੂ, ਸੋਨਮ ਵੰਗਿਆਲ ਸਨ। ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਨਵੇਂ ਬਣੇ ਲੋਕ ਨਵੇਂ ਗਠਿਤ ਐਸਐੱਫਐੱਫ ਜਾਂ ਸਟੈਬਲਿਸ਼ਮੈਟ 22 ਤੋਂ ਸਨ। ਟੀਮ ਦੇ ਕਈ ਮੈਂਬਰ ਅਲਾਸਟਾ ਦੇ ਮਾਊਂਟ ਮੈਕਿਨਲੇ ਸਥਿਤ ਸੀਆਈਏ ਦੇ ਇੱਕ ਸੁਵਿਧਾ ਸੈਂਟਰ ਵਿੱਚ ਸਿਖਲਾਈ ਲੈ ਰਹੇ ਸਨ।