બિહાર:પિતૃ પક્ષમાં મુક્તિની નગરી ગયાજીમાં 16 વેદીઓ પર છે. વિષ્ણુપદમાં સ્થિત 16 વેદીઓ પર પિતૃ પક્ષના આઠમા દિવસનું મહત્વ (Importance Of Eighth Day Of Pitru Paksha) કરવાથી શિવલોકની પ્રાપ્તિ થાય છે. ગયામાં શ્રાદ્ધ કરવાથી સાત ગોત્ર અને 101 કુળનો ઉદ્ધાર થાય છે.
નવમા દિવસે પિંડ દાનની માન્યતા:એવું માનવામાં આવે છે કે, પ્રાચીન સમયમાં ભારદ્વાજ મુનિ કશ્યપ પદ પર શ્રાદ્ધ કરવા માટે ઉભર્યા હતા. તે સમયે કૃષ્ણ અને શુક્લ ચોકી તોડવાથી બે હાથ જોડી બહાર આવ્યા હતા. તેમને જોઈને ઋષિને શંકા થઈ અને તેણે માતા શાંતાને પૂછ્યું કે કશ્યપ પરમાત્મામાંથી કૃષ્ણ અને શુક્લ બે હાથ બહાર આવ્યા છે. હું કોને આપું? તમે મને કહો કે મારા પિતા કોણ છે. તે જ સમયે, માતાએ જવાબ આપ્યો અને કહ્યું, 'મહાપ્રજ્ઞા ભારદ્વાજ કૃષ્ણના હાથને પિંડ દાન આપો. જ્યારે ભારદ્વાજ કૃષ્ણને પિંડ આપવા ગયા ત્યારે શુક્લએ કહ્યું કે તમે અમારો પુત્ર છો. કૃષ્ણે કહ્યું કે, તમે અમારા ક્ષેત્રરાજ છો, મને પિંડ આપો.પછી સવેરિણીએ કહ્યું કે, ક્ષેત્રરાજ અને વિરાજ બંનેને પિંડ આપો. એમ કરીને બંને હસતા-હસતા વિમાનમાં બ્રહ્મલોક ગયા.
નવમા દિવસે શ્રાદ્ધ: નવમા દિવસે 16 વેદી નામના મંદિરમાંથી શ્રાદ્ધ (Importance Of Ninth Day of Pitru Paksha) કરો. આ તીર્થ વિષ્ણુપદ મંદિરના પ્રાંગણમાં નાના અક્ષયવતની ઉત્તરે છે. વિષ્ણુપદથી પૂર્વ દિશામાં, ગયાસુરના મસ્તક પર સ્થિત ધર્મશિલા પર 16 વેદીઓ છે. બ્રહ્માજી દ્વારા કરવામાં આવેલા યજ્ઞમાં ગયાસુરના મસ્તક પર પવિત્ર ધર્મશિલા બિરાજમાન કરવામાં આવી હતી. ધર્મશિલા પહેલા ઋષિ મારીચીની પત્ની ધર્મવ્રત હતી. જે પતિના શ્રાપને કારણે ધર્મશિલા બની હતી. ગયાસુર અને ધર્મશિલાને એવું વરદાન મળે છે કે તેમના પર શ્રાદ્ધ કરનારાના પૂર્વજોનો ઉદ્ધાર થશે. તમામ તીર્થો પર દેવતાઓ હંમેશા અહીં નિવાસ કરશે.
નવમા દિવસે આ કરો:પિંડ દાનને કણવપદ, દધીચી પદ, કાર્તિક પદ, ગણેશ પદ અને ગજકર્ણ પદને દૂધ, ગંગા જળ અથવા ફાલ્ગુ નદીના જળ સાથે અર્પણ કરવું જોઈએ. અંતમાં કશ્યપ પદ પર શ્રાદ્ધ કર્યા પછી ઉત્તર દિશા તરફ મુખ કરીને કનકેશ, કેદાર અને વામનની પૂજા કરવાથી પિતૃઓ સ્તબ્ધ થઈ જાય છે.
પિંડ દાન માટે શ્રેષ્ઠ સમય:પંચાંગ અનુસાર, અશ્વિન મહિનાના કૃષ્ણ પક્ષની નવમી તિથિ 18 સપ્ટેમ્બર 2022 ના રોજ સાંજે 04:32 વાગ્યાથી શરૂ થઈને 19 સપ્ટેમ્બર 2022 ના રોજ સાંજે 07:01 વાગ્યા સુધી રહેશે. આ દિવસે પિતૃઓને પિંડ દાન આપવાથી તેમને મોક્ષ મળે છે. 19 સપ્ટેમ્બરના રોજ સવારે 11 વાગ્યાથી બપોરે 1 વાગ્યા સુધી શ્રાદ્ધનો શ્રેષ્ઠ સમય છે.
પિતૃપક્ષની તિથિ:અશ્વિન કૃષ્ણ પક્ષની પ્રતિપદાથી અમાવસ્યા સુધીનો સમયગાળો પિતૃપક્ષ (Ninth Day Of Pinddan In Gaya) તરીકે ગણવામાં આવે છે. વૈદિક પરંપરા અને હિંદુ માન્યતાઓ અનુસાર, પિતૃઓ માટે આદર સાથે શ્રાદ્ધ કરવું એ ઉમદા અને ઉત્તમ કાર્ય છે. માન્યતા મુજબ, પુત્રનું પુત્રવત્ત્વ ત્યારે જ સાર્થક માનવામાં આવે છે જ્યારે તે તેના જીવનકાળ દરમિયાન અને તેના મૃત્યુ પછી, તેની પુણ્યતિથિ અને મહાલય પર વિધિવત રીતે શ્રાદ્ધ કરે ત્યારે તે જીવિત માતા-પિતાની સેવા કરે છે.
ક્રોધ અને લોભનો ત્યાગ:કહેવાય છે કે પિતૃઓ બીજા સ્થાને બોલાવવા આવે છે, પરંતુ તેમના પુત્રને ગયામાં આવતા જોઈને તેઓ સ્વયં આવી જાય છે. ગયા તીર્થ પિંડનું દાન કરવાથી ફળ દરેક વ્યક્તિ ઈચ્છે છે. આ ક્રિયા ક્રોધ અને લોભ છોડીને કરવી જોઈએ.
પિંડ દાન શુદ્ધ રહીને કરવું જોઈએ: પિંડ દાન કરતી વખતે બ્રહ્મચારી રહેવું જોઈએ. આ સમય દરમિયાન એક જ ભોજન લેવું જોઈએ. વ્યક્તિએ પૃથ્વી પર સૂવું જોઈએ અને સાચું બોલવું જોઈએ. તે જ સમયે, વ્યક્તિએ શુદ્ધ રહેવું જોઈએ. આટલું કામ કરવાથી જ ગયા તીર્થનું ફળ મળશે. જેના ઘરમાં કૂતરા રાખવામાં આવે છે, તેમનું પાણી પણ પૂર્વજો લેતા નથી. નિયમોનું પાલન કરીને પિંડ દાન કરવાથી પિતૃઓ શિવલોકની પ્રાપ્તિ કરે છે.
ભૂલથી પણ ન કરો આ કામ: પિતૃ પક્ષ દરમિયાન માંસ, માછલી, માંસ, લસણ, ડુંગળી, મસૂરની દાળને ઘરના રસોડામાં ભૂલીને પણ ન બનાવો. આમ કરવાથી પિતૃદેવ ક્રોધિત થાય છે અને પિતૃ દોષ લાગે છે. આ સાથે જે લોકો આ સમય દરમિયાન પિતૃઓને તર્પણ કરે છે તેમણે શરીરમાં સાબુ અને તેલનો ઉપયોગ ન કરવો જોઈએ. પિતૃ પક્ષ દરમિયાન નવા વસ્ત્રો, જમીન, મકાન સહિત તમામ પ્રકારના શુભ કાર્ય પર પ્રતિબંધ છે. આ સમયગાળા દરમિયાન કોઈપણ શુભ કાર્ય કરવાનું ટાળો.
ગયા શ્રાદ્ધનો ક્રમ:ગયા શ્રાદ્ધનો ક્રમ 1 દિવસથી 17 દિવસ સુધીનો હોય છે. જે લોકો 1 દિવસમાં ગયા શ્રાદ્ધ કરે છે તેઓ વિષ્ણુપદ ફાલ્ગુ નદી અને અક્ષય વટમાં શ્રાદ્ધ પિંડનું દાન કરીને સફળતા અપાવે છે. તે એક દર્શનને ગયા શ્રાદ્ધ કહેવાય છે. તે જ સમયે, 7 દિવસનું કર્મ ફક્ત તે લોકો માટે છે જેઓ ફળદાયી શ્રાદ્ધ કરે છે. આ 7 દિવસ ઉપરાંત વૈતરણી ભસ્મકુટમાં સ્નાન-તર્પણ-પિંડ-દાનાડી, ગયા વગેરેમાં ગાય-સંવર્ધન વગેરે પણ કરે છે. આ સિવાય 17 દિવસનું શ્રાદ્ધ પણ છે. જાણો આ 17 દિવસોમાં પિંડ દાનનો નિયમ શું છે.
