ହାଇଦ୍ରାବାଦ: ଥାଲାସେମିଆ ହେଉଛି ଏକ (ଜେନେଟିକ) ବଂଶଗତ ରକ୍ତ ରୋଗ ଯାହାକି ପିତାମାତାଙ୍କଠାରୁ ପିଲାମାନଙ୍କୁ ଆସିଥାଏ । ଏହି ରୋଗର ଗୁରୁତର ଅବସ୍ଥାରେ ରୋଗୀ ସାଧାରଣତଃ ଜୀବନସାରା ରକ୍ତଦାନ, ଚିକିତ୍ସାର ଆବଶ୍ୟକ କରିଥାଏ । ବିଶ୍ୱ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସଂଗଠନ ଏବଂ ଥାଲାସେମିଆ ଇଣ୍ଡିଆର ତଥ୍ୟ ଅନୁଯାୟୀ ଦେଶରେ ପ୍ରତିବର୍ଷ ପ୍ରାୟ 10,000 ପିଲା ବିଟା ଥାଲାସେମିଆ ରୋଗରେ ଜନ୍ମ ହୁଅନ୍ତି । କେତେକ ପରିସଂଖ୍ୟାନ ଅନୁଯାୟୀ, ଭାରତର ମୋଟ ଜନସଂଖ୍ୟାର 3.4 ପ୍ରତିଶତ ଥାଲାସେମିଆରେ ପୀଡିତ। ଏହି ପରିସଂଖ୍ୟାନ ସତ୍ତ୍ୱେ ଭାରତ ସମେତ ସମଗ୍ର ବିଶ୍ୱରେ ଲୋକଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଥାଲାସେମିଆ ବିଷୟରେ ଆବଶ୍ୟକ ତଥ୍ୟର ଅଭାବ ରହିଛି ।
ରକ୍ତ ବ୍ୟାଧି ଥାଲାସେମିଆର ରୋଗ ବିଷୟରେ ଏବଂ ଏହାର ଚିକିତ୍ସା ବିଷୟରେ ସାଧାରଣ ଜନତାଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ସଚେତନତା ସୃଷ୍ଟି କରିବା ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ 'ବିଶ୍ୱ ଥାଲାସେମିଆ ଦିବସ' ପ୍ରତିବର୍ଷ ମେ ୮ରେ ଏକ ନୂତନ ଥିମ୍ ସହ ପାଳନ କରାଯାଏ । ଏହି ବର୍ଷ ଏହି କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମର ଥିମ ରହିଛି ''ଜୀବନକୁ ସଶକ୍ତିକରଣ, ପ୍ରଗତିକୁ ଆପଣାଇବା: ସମସ୍ତଙ୍କ ପାଇଁ ସମାନ ଏବଂ ସୁବିଧାଜନକ ଥାଲାସେମିଆ ଚିକିତ୍ସା ଯୋଗାଇବା ।'' ଥିମ୍ ଉପରେ ଏହା ପାଳନ କରାଯାଉଛି । (World Thalassemia Day Theme 2024 : Empowering Lives, Embracing Progress : Equitable and Accessible Thalassemia Treatment for All) । ସେପଟେ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ନବୀନ ପଟ୍ଟନାୟକ ମଧ୍ୟ ଆଜିର ଏହି ଦିବସରେ ଥାଲାସେମିଆ ରୋଗ ନେଇ ଲୋକଙ୍କୁ ସଚେତନ କରାଇଛନ୍ତି ।
ଥାଲାସେମିଆ କ'ଣ?
ଥାଲାସେମିଆ ହେଉଛି ଏକ ଜେନେଟିକ (ବଂଶଗତ) ରୋଗ, ଯାହା ଅଟୋସୋମାଲ୍ ରିସେସିଭ୍ ଡିସଅର୍ଡର୍ ଭାବରେ ମଧ୍ୟ ଜଣାଶୁଣା । ଏହା ମାତା କିମ୍ବା ପିତା କିମ୍ବା ଉଭୟଙ୍କ ଜିନ ମାଧ୍ୟମରେ ପିଲାଙ୍କ ନିକଟକୁ ଯାଇପାରେ । ଥାଲାସେମିଆରେ ଶରୀରରେ ଲାଲ ରକ୍ତ କଣିକା ସଠିକ୍ ଭାବରେ ଉତ୍ପନ୍ନ ହୁଏ ନାହିଁ ଏବଂ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିବା ରକ୍ତ କଣିକା ମଧ୍ୟ ଦୀର୍ଘ ସମୟ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସଠିକ୍ ଭାବରେ କାମ କରିବାରେ ସକ୍ଷମ ହୁଏ ନାହିଁ। ସାଧାରଣତଃ ସୁସ୍ଥ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ଶରୀରରେ RBC ଅର୍ଥାତ୍ ଲାଲ ରକ୍ତ କଣିକା ପ୍ରତି ଘନ ମିଲିମିଟର ପ୍ରତି 45 ରୁ 50 ଲକ୍ଷ ଅଟେ ।
କିନ୍ତୁ ଥାଲାସେମିଆରେ, ଏହି RBC ଗୁଡ଼ିକ ଶୀଘ୍ର ନଷ୍ଟ ହେବାକୁ ଲାଗେ ଏବଂ ନୂତନ କୋଷଗୁଡ଼ିକ ଗଠନ ହୁଏ ନାହିଁ । ରକ୍ତରେ ଆରବିସିର ହାରାହାରି ବୟସ ୧୨୦ ଦିନ ବୋଲି ବିବେଚନା କରାଯାଏ । କିନ୍ତୁ ଏହି ରୋଗରେ ଏହା ପ୍ରାୟ 10 ରୁ 25 ଦିନକୁ କମିଯାଏ । ଯେଉଁ କାରଣରୁ ଶରୀରରେ ହେମୋଗ୍ଲୋବିନ୍ କମିବା ଆରମ୍ଭ କରେ ଏବଂ ପୀଡିତା ଗୁରୁତର ରକ୍ତହୀନତାର ଶିକାର ହୁଅନ୍ତି । ଏଭଳି ପରିସ୍ଥିତିରେ ପୀଡିତଙ୍କ ପାଇଁ ଶରୀରର ରକ୍ତ ଆବଶ୍ୟକତା ପୂରଣ କରିବା ପାଇଁ ଏକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ସମୟ ସୀମା ପରେ ରକ୍ତଦାନ କରିବା ଅତ୍ୟନ୍ତ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ହୋଇଯାଏ । ସାଧାରଣତଃ ଏହି ରୋଗ ଶିଶୁର ଜନ୍ମର ମାତ୍ର ଛଅ ମାସ ପରେ ଚିହ୍ନଟ ହୁଏ ।
ଲକ୍ଷଣ
ଲକ୍ଷଣ ଏବଂ କାରଣ ଉପରେ ନିର୍ଭର କରି ଥାଲାସେମିଆ ଅଧିକ କିମ୍ବା କମ୍ ଗୁରୁତର ହୋଇପାରେ । ଥାଲାସେମିଆର କେତେକ ମୁଖ୍ୟ ଲକ୍ଷଣ ଯାହା ୬ ମାସରୁ ପିଲାମାନଙ୍କଠାରେ ଦେଖାଯିବା ଆରମ୍ଭ କରେ ।
- ଶରୀରରେ ରକ୍ତ ଅଭାବ
- ନଖ ଏବଂ ଜିଭ ହଳଦିଆ
- ଶାରୀରିକ ବିକାଶର ମନ୍ଥରତା କିମ୍ବା ବନ୍ଦ ହେବା
- ଓଜନ ବୃଦ୍ଧି ଏବଂ ପୁଷ୍ଟିହୀନତାର ଅଭାବ
- ଦୁର୍ବଳତା ଏବଂ ନିଶ୍ୱାସ ନେବାରେ ଅସୁବିଧା
- ପେଟ ଫୁଲିବା ଏବଂ ମୂତ୍ରଜନିତ ସମସ୍ୟା ଇତ୍ୟାଦି
ଚିକିତ୍ସା ଏବଂ ପ୍ରତିରୋଧ
ଥାଲାସେମିଆ ଚିକିତ୍ସା ନେଇ ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ, ଭର୍ମା ହେଲଥ କେୟାର କ୍ଲିନିକର ଡାକ୍ତର ଆଲୋକ କୁମାର ସିଂ କହିଛନ୍ତି ଯେ ସାମାନ୍ୟ ଥାଲାସେମିଆରେ ଚିକିତ୍ସା ତଥା ଆବଶ୍ୟକ ସତର୍କତା ଅବଲମ୍ବନ କରି ରୋଗୀ ସାଧାରଣ ଜୀବନ ଅତିବାହିତ କରିପାରନ୍ତି। କିନ୍ତୁ ଯଦି ଆମେ ଗୁରୁତର ଥାଲାସେମିଆ ରୋଗ ବିଷୟରେ କହିବା, ରୋଗୀଙ୍କୁ ଆବଶ୍ୟକ ଚିକିତ୍ସା ସହ ସାରା ଜୀବନ ରକ୍ତଦାନ କରିବାକୁ ପଡିବ । ଏହି ଅବସ୍ଥାରେ, ଅଧିକାଂଶ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଚିକିତ୍ସା ସମ୍ଭବପର ନୁହେଁ । ଅବଶ୍ୟ, କେତେକ କ୍ଷେତ୍ରରେ ରକ୍ତ ଷ୍ଟେମ୍ କୋଷ ପ୍ରତିରୋପଣ ଉପଯୋଗୀ ହୋଇପାରେ । କିନ୍ତୁ ଏହା ସହଜ ନୁହେଁ କାରଣ ସଠିକ୍ ଦାତା ଖୋଜିବା କଷ୍ଟକର ।
ଡା. ଆଲୋକ କୁମାର ସିଂ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଏହା ଅତ୍ୟନ୍ତ ଜରୁରୀ ଯେ ଯେଉଁମାନଙ୍କର ପୂର୍ବରୁ ଥାଲାସେମିଆ ଅଛି ସେମାନେ ବିବାହ ପୂର୍ବରୁ ନିଜକୁ ଏବଂ ସେମାନଙ୍କ ସାଥୀଙ୍କୁ ଶାରୀରିକ ପରୀକ୍ଷା କରିବା ଉଚିତ । ଏଥିସହ ଏହିପରି ବ୍ୟକ୍ତିମାନେ ଶିଶୁ ଯୋଜନା କରିବା ପୂର୍ବରୁ ନିଶ୍ଚିତ ଭାବରେ ଡାକ୍ତରୀ ପରୀକ୍ଷା କରିବା ଉଚିତ ଏବଂ ଡାକ୍ତରଙ୍କ ପରାମର୍ଶ ଅନୁସରଣ କରିବା ଉଚିତ । ଏହା ବ୍ୟତୀତ, ଏପରି କ୍ଷେତ୍ରରେ ଯେଉଁଠାରେ ଶିଶୁର ଜନ୍ମ ପରେ ଥାଲାସେମିଆ ହେବାର ଆଶଙ୍କା ରହିପାରେ, ଗର୍ଭଧାରଣ ସମୟରେ ଡାକ୍ତରଙ୍କ ପରାମର୍ଶ କ୍ରମେ ଗର୍ଭସ୍ଥ ଶିଶୁର ପରୀକ୍ଷା କରାଯିବା ଉଚିତ । ଯଦି ଆବଶ୍ୟକ ହୁଏ ତେବେ ପ୍ରସବ ପୂର୍ବରୁ ନିରାକରଣ ପାଇଁ ପ୍ରୟାସ କରାଯାଇପାରିବ ।
ଇତିହାସ ଏବଂ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ
'ବିଶ୍ୱ ଥାଲାସେମିଆ ଦିବସ' ପାଳନ କରିବାର ପଦକ୍ଷେପ ପ୍ରଥମେ ୧୯୯୪ ମସିହାରେ ଥାଲାସେମିଆ ଅନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ଫେଡେରେସନ ଦ୍ୱାରା କରାଯାଇଥିଲା । ଥାଲାସେମିଆ ରୋଗର ଗମ୍ଭୀରତା ବିଷୟରେ ସାଧାରଣ ଜନତାଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ସୂଚନା ଏବଂ ସଚେତନତା ସୃଷ୍ଟି କରିବା ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ଫେଡେରେସନ୍ ମେ ୮ରେ ବିଶ୍ୱ ଥାଲାସେମିଆ ଦିବସ ପାଳନ କରିବାକୁ ଘୋଷଣା କରିଥିଲା । ଏହି ଅବସରରେ, ପ୍ରତିବର୍ଷ ଜାତୀୟ, ଅନ୍ତର୍ଜାତୀୟ, ସରକାରୀ ତଥା ଅଣ-ସରକାରୀ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସଂଗଠନ ଏବଂ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ଅଧିକାରୀଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାରର କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ଏବଂ ଶିବିର ବିଶ୍ୱ ସ୍ତରରେ ଆୟୋଜିତ ହୋଇଥାଏ ।
ଏହା ମଧ୍ୟ ପଢନ୍ତୁ: ଶିଶୁଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଥାଲାସେମିଆ
ବ୍ୟୁରୋ ରିପୋର୍ଟ, ଇଟିଭି ଭାରତ
