ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਵੀ ਮਰਦ ਜਾਂ ਔਰਤ ਸੜਕ 'ਤੇ, ਬਾਜ਼ਾਰ 'ਚ, ਕਿਸੇ ਵੀ ਜਨਤਕ ਥਾਂ 'ਤੇ ਜਾਂ ਕਿਸੇ ਵੀ ਜਨਤਕ ਟਰਾਂਸਪੋਰਟ 'ਤੇ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਦੀ ਚਮੜੀ ਜਾਂ ਸਰੀਰ ਦੇ ਕਿਸੇ ਹਿੱਸੇ 'ਤੇ ਚਿੱਟੇ ਧੱਬੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਦੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਲੋਕ ਸਰੀਰਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਹਮਲਾ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਦੂਰ ਜਾਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਅਜਿਹਾ ਸਿਰਫ ਸਾਡੇ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਹੀ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ ਸਗੋਂ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਲਗਭਗ ਸਾਰੇ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਅਜਿਹੀ ਸਰੀਰਕ ਸਥਿਤੀ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰ ਰਹੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸਮਾਜਿਕ ਵਿਤਕਰੇ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਕਈ ਲੋਕ ਇਸ ਡਰੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਦੂਰੀ ਬਣਾ ਕੇ ਰੱਖਦੇ ਹਨ ਕਿ ਕਿਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਇਸ ਸਮੱਸਿਆ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਨਾ ਕਰਨਾ ਪਵੇ। ਚਿੱਟੇ ਧੱਬਿਆਂ ਦੀ ਇਸ ਸਮੱਸਿਆ ਨੂੰ ਵਿਟਿਲਿਗੋ ਅਤੇ ਪੰਜਾਬੀ ਵਿੱਚ ਫੂਲਵੈਰੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਵਿਟਿਲੀਗੋ ਜਾਂ ਫੂਲਵੈਰੀ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਦੁਨੀਆ ਭਰ 'ਚ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਦੀ ਕਮੀ ਹੈ, ਜਦਕਿ ਇਸ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਲੋਕਾਂ 'ਚ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਭੰਬਲਭੂਸੇ ਹਨ। ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਵਿਟਿਲਿਗੋ ਕੀ ਹੈ ਅਤੇ ਕੀ ਇਸ ਤੋਂ ਡਰਨਾ ਸਹੀ ਹੈ?
ਚਮੜੀ ਵਿਕਾਰ ਹੈ ਵਿਟਿਲਿਗੋ ਜਾਂ ਫੂਲਵੈਰੀ: ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮਲਿਆਲੀ ਅਦਾਕਾਰਾ ਮਮਤਾ ਮੋਹਨਦਾਸ ਦੀ ਇੱਕ ਪੋਸਟ ਬਹੁਤ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹੋਈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਉਸਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਉਸਨੂੰ "ਵਿਟਿਲਿਗੋ" ਹੋਣ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਹੋਈ ਹੈ। ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਉਸ ਦੀ ਚਮੜੀ ਦਾ ਰੰਗ ਬਦਲ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਕੇਵਲ ਮਮਤਾ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਅਤੇ ਅੰਤਰ-ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਹੋਰ ਵੀ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਨਾਮਵਰ ਸ਼ਖਸੀਅਤਾਂ ਇਸ ਬੀਮਾਰੀ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋਈਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇਸ ਬੀਮਾਰੀ ਬਾਰੇ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਫੈਲਾਉਣ ਅਤੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਜਾਗਰੂਕ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਮਾਈਕਲ ਜੈਕਸਨ, ਅਮਿਤਾਭ ਬੱਚਨ, ਸੁਪਰਮਾਡਲ ਵਿਨੀ ਹਾਰਲੋਨ, ਅਦਾਕਾਰਾ ਨਫੀਸਾ ਅਲੀ ਅਤੇ ਮਸ਼ਹੂਰ ਟੀਵੀ ਪੇਸ਼ਕਾਰ ਗ੍ਰਾਹਮ ਨੌਰਟਨ ਸਮੇਤ ਕਈ ਮਸ਼ਹੂਰ ਨਾਮ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।
ਵਿਟਿਲਿਗੋ ਜਾਂ ਫੂਲਵੈਰੀ ਕੀ ਹੈ: ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਚਮੜੀ ਦੇ ਮਾਹਿਰ ਡਾਕਟਰ ਸੂਰਜ ਭਾਰਤੀ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਫੂਲਵੈਰੀ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਚਮੜੀ ਦੇ ਰੋਗ ਦੀ ਇੱਕ ਕਿਸਮ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸਰੀਰ ਦੇ ਇੱਕ ਜਾਂ ਇੱਕ ਤੋਂ ਵੱਧ ਹਿੱਸਿਆਂ ਦੀ ਚਮੜੀ 'ਤੇ ਛੋਟੇ ਜਾਂ ਵੱਡੇ ਚਿੱਟੇ ਧੱਬੇ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਯਾਨੀ ਕਿ ਉਸ ਥਾਂ ਦੀ ਚਮੜੀ ਦਾ ਰੰਗ ਆਪਣੇ ਕੁਦਰਤੀ ਰੰਗ ਤੋਂ ਬਦਲ ਕੇ ਚਿੱਟਾ ਜਾਂ ਹਲਕਾ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਸਮੱਸਿਆ ਦਾ ਅਸਰ ਸਿਰਫ ਚਿਹਰੇ 'ਤੇ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਸਰੀਰ ਦੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਹਿੱਸੇ ਅਤੇ ਵਾਲਾਂ 'ਤੇ ਵੀ ਦੇਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਸ਼ੁਰੂ ਵਿਚ ਇਹ ਚਿੱਟੇ ਧੱਬੇ ਪੀੜਤ ਦੀ ਚਮੜੀ 'ਤੇ ਛੋਟੇ ਚਿੱਟੇ ਧੱਬਿਆਂ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿਚ ਬਣਨੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਕਈ ਵਾਰ ਫੈਲਣ ਲੱਗ ਪੈਂਦੇ ਹਨ, ਯਾਨੀ ਛੋਟੇ ਚਿੱਟੇ ਧੱਬੇ ਵੱਡੇ ਚਿੱਟੇ ਧੱਬਿਆਂ ਵਿਚ ਵੀ ਬਦਲ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਵਿਟਿਲੀਗੋ ਦੀਆਂ ਕੁਝ ਕਿਸਮਾਂ ਵਿੱਚ ਸਰੀਰ ਦੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਹਿੱਸਿਆਂ ਦੀ ਚਮੜੀ ਦਾ ਰੰਗ ਵੀ ਬਦਲ ਸਕਦਾ ਹੈ ਜਾਂ ਚਿੱਟਾ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਹ ਇੱਕ ਦੁਰਲੱਭ ਸਥਿਤੀ ਹੈ।
ਇਸ ਸਮੱਸਿਆ ਦੇ ਕਾਰਨ ਕਈ ਵਾਰ ਚਮੜੀ ਦੇ ਰੰਗ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਖੇਤਰ ਦੇ ਵਾਲਾਂ ਦਾ ਰੰਗ ਅਤੇ ਕਈ ਵਾਰ ਮੂੰਹ ਦੇ ਅੰਦਰ ਦੀ ਚਮੜੀ ਦਾ ਰੰਗ ਵੀ ਬਦਲ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਵਿਟਿਲਿਗੋ ਨੂੰ "ਚਿੱਟੇ ਕੋੜ੍ਹ" ਵਜੋਂ ਵੀ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਕਈ ਵਾਰ ਲੋਕ ਇਸ ਨੂੰ ਕੋੜ੍ਹ ਸਮਝਣ ਦੀ ਗਲਤੀ ਕਰ ਲੈਂਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਠੀਕ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਅੱਜ ਵੀ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਵਰਗ ਅਜਿਹਾ ਹੈ ਜੋ ਇਸ ਨੂੰ ਛੂਤ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਸਮਝਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਸਮੱਸਿਆ ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਲੋਕਾਂ ਜਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਮਾਨ ਨੂੰ ਛੂਹਣ ਤੋਂ ਵੀ ਪਰਹੇਜ਼ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇੱਥੋਂ ਤੱਕ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨੇੜੇ ਵੀ ਨਹੀਂ ਬੈਠਦਾ ਹੈ। ਜੋ ਕਿ ਬਿਲਕੁਲ ਵੀ ਸਹੀ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਵਿਟਿਲਿਗੋ ਛੂਤਕਾਰੀ ਨਹੀਂ ਹੈ।
ਕੀ ਹਨ ਕਾਰਨ: ਡਾ. ਭਾਰਤੀ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਕਿਸਮ ਦੇ ਚਿੱਟੇ ਧੱਬੇ ਨੂੰ ਡਾਕਟਰੀ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਵਿਟਿਲਿਗੋ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਉਹ ਦੱਸਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜਦੋਂ ਕਿਸੇ ਬਿਮਾਰੀ ਜਾਂ ਹੋਰ ਕਾਰਨ ਚਮੜੀ ਨੂੰ ਰੰਗ ਦੇਣ ਵਾਲੇ ਮੇਲੇਨਿਨ ਬਣਾਉਣ ਵਾਲੇ ਸੈੱਲ ਨਸ਼ਟ ਹੋਣੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਜਾਂ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਕਾਰਨ ਮੇਲਾਨਿਨ ਦਾ ਉਤਪਾਦਨ ਬੰਦ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਇਹ ਬਿਮਾਰੀ ਹੋਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਵੱਧ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਵਿਟਿਲੀਗੋ ਲਈ ਕਈ ਕਾਰਨ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੁਝ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹਨ:
- ਇੱਕ ਆਟੋ ਇਮਿਊਨ ਰੋਗ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸਾਡੇ ਸਰੀਰ ਦੀ ਇਮਿਊਨ ਸਿਸਟਮ ਭਾਵ ਇਮਿਊਨ ਸਿਸਟਮ ਸਾਡੇ ਹੀ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਉਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਅਜਿਹਾ ਹੋਣ 'ਤੇ ਕਈ ਵਾਰ ਸਰੀਰ ਵਿਚ ਮੇਲਾਨੋਸਾਈਟ ਸੈੱਲ ਯਾਨੀ ਮੇਲੇਨਿਨ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਸੈੱਲ ਖਰਾਬ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਜਾਂ ਨਸ਼ਟ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਚਮੜੀ 'ਤੇ ਚਿੱਟੇ ਰੰਗ ਦੇ ਧੱਬੇ ਬਣਨ ਲੱਗਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਵਿਟਿਲਿਗੋ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਪ੍ਰਚਲਿਤ ਕਾਰਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
- ਇਹ ਜੈਨੇਟਿਕ ਕਾਰਨ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਯਾਨੀ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਕਿਸੇ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਇਹ ਬਿਮਾਰੀ ਹੋਣ ਕਾਰਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਹ ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਹੀ ਦੁਰਲੱਭ ਕਾਰਨ ਹੈ, ਯਾਨੀ ਕਿ ਅਜਿਹਾ ਘੱਟ ਹੀ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲਦਾ ਹੈ।
- ਚਮੜੀ 'ਤੇ ਕਈ ਵਾਰ ਜ਼ਿਆਦਾ ਧੁੱਪ ਦੇ ਮਾੜੇ ਪ੍ਰਭਾਵਾਂ ਕਾਰਨ, ਉਦਯੋਗਿਕ ਰਸਾਇਣਾਂ ਦੇ ਸੰਪਰਕ ਵਿਚ ਆਉਣ ਕਾਰਨ, ਕਿਸੇ ਵੀ ਕਿਸਮ ਦੀ ਚਮੜੀ ਦੀ ਐਲਰਜੀ ਜਾਂ ਚਮੜੀ ਦੇ ਰੋਗ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਚੰਬਲ ਜਾਂ ਟੀਨੀਆ ਵਰਸੀਕਲਰ ਜਾਂ ਕਿਸੇ ਵੀ ਵਿਗਾੜ ਕਾਰਨ ਜਿਸ ਵਿਚ ਚਮੜੀ ਵਿਚ ਮੇਲਾਨਿਨ ਸੈੱਲ ਤਬਾਹ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਜਾਤ-ਪਾਤ ਕਾਰਨ ਚਿੱਟੇ ਦਾਗ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।
- ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਪੋਸ਼ਣ ਦੀ ਕਮੀ, ਖੁਰਾਕ ਵਿੱਚ ਲਾਪਰਵਾਹੀ, ਤਣਾਅ ਅਤੇ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਹਾਨੀਕਾਰਕ ਜ਼ਹਿਰੀਲੇ ਪਦਾਰਥਾਂ ਦਾ ਜਮ੍ਹਾ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਵੀ ਇਹ ਸਮੱਸਿਆ ਚਮੜੀ ਵਿੱਚ ਦੇਖੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਵਿਟਿਲਿਗੋ ਦੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ: ਡਾ. ਭਾਰਤੀ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਵਿਟਿਲਿਗੋ ਦੇ ਕਾਰਨਾਂ ਅਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵਾਂ ਦੇ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਇਸ ਦੀਆਂ ਹੇਠ ਲਿਖੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ 'ਤੇ ਵਿਚਾਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।
ਆਮ ਵਿਟਿਲਿਗੋ (ਆਮ): ਇਹ ਸਮੱਸਿਆ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਆਮ ਕਿਸਮ ਹੈ। ਇਸ ਵਿਚ ਸਰੀਰ ਦੇ ਕੁਝ ਹਿੱਸਿਆਂ 'ਤੇ ਚਿੱਟੇ ਧੱਬੇ ਜਾਂ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮੈਕੂਲਸ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਦਿਖਾਈ ਦੇਣ ਲੱਗਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਸਰੀਰ ਦੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਹਿੱਸੇ ਵਿੱਚ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਸਮੇਂ ਵਿਕਸਤ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਇਸ ਦਾ ਵਿਕਾਸ ਕਿਸੇ ਵੀ ਸਮੇਂ ਆਪਣੇ ਆਪ ਰੁਕ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਸੈਗਮੈਂਟਲ ਵਿਟਿਲਿਗੋ: ਇਸ 'ਚ ਸਰੀਰ ਦੇ ਕਿਸੇ ਖਾਸ ਹਿੱਸੇ ਜਾਂ ਹਿੱਸੇ 'ਤੇ ਹੀ ਚਿੱਟੇ ਧੱਬੇ ਬਣਦੇ ਹਨ। ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ, ਇਹ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇੱਕ ਤੋਂ ਦੋ ਸਾਲਾਂ ਤੱਕ ਚਮੜੀ 'ਤੇ ਫੈਲਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਹ ਆਪਣੇ ਆਪ ਵਧਣਾ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ।
Mucosal vitiligo: ਇਸ 'ਚ ਸਰੀਰ ਦੇ ਅਜਿਹੇ ਹਿੱਸਿਆਂ 'ਤੇ ਚਿੱਟੇ ਧੱਬੇ ਬਣਨ ਲੱਗਦੇ ਹਨ, ਜਿੱਥੇ ਬਲਗਮ ਝਿੱਲੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
ਫੋਕਲ ਅਤੇ ਯੂਨੀਵਰਸਲ ਵਿਟਿਲਿਗੋ: ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੋਵਾਂ ਨੂੰ ਵਿਟਿਲੀਗੋ ਦੀਆਂ ਦੁਰਲੱਭ ਕਿਸਮਾਂ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕੇਸ ਮੁਕਾਬਲਤਨ ਘੱਟ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਦੇਖੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਫੋਕਲ ਵਿਟਿਲਿਗੋ ਵਿੱਚ ਜਿੱਥੇ ਸਰੀਰ ਦੇ ਕੁਝ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਚਮੜੀ 'ਤੇ ਛੋਟੇ ਚਿੱਟੇ ਧੱਬੇ ਬਣਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਹਮੇਸ਼ਾ ਆਕਾਰ ਵਿੱਚ ਛੋਟੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਨਹੀਂ ਵਧਦੇ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਯੂਨੀਵਰਸਲ ਵਿਟਿਲਿਗੋ ਵਿੱਚ ਸਰੀਰ ਦੇ ਲਗਭਗ 80% ਹਿੱਸੇ ਵਿੱਚ ਚਿੱਟੇ ਧੱਬੇ ਦੇਖੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਜੋ ਚਮੜੀ ਦੇ ਲਗਭਗ ਸਾਰੇ ਹਿੱਸਿਆਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਐਕਰੋਫੇਸ਼ੀਅਲ ਵਿਟਿਲਿਗੋ: ਇਸ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਚਿਹਰੇ, ਹੱਥਾਂ ਅਤੇ ਪੈਰਾਂ 'ਤੇ ਚਿੱਟੇ ਧੱਬੇ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੇ ਹਨ।
ਇਲਾਜ ਅਤੇ ਸਾਵਧਾਨੀਆਂ: ਡਾ. ਭਾਰਤੀ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਵਿਟਿਲੀਗੋ ਜਾਂ ਫੂਲਵੈਰੀ ਦਾ ਇਲਾਜ ਕਈ ਕਾਰਕਾਂ 'ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦਾ ਹੈ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਸਮੱਸਿਆ ਦਾ ਕਾਰਨ, ਇਸਦੀ ਕਿਸਮ ਅਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵ, ਪੀੜਤ ਦੀ ਸਰੀਰਕ ਸਥਿਤੀ ਅਤੇ ਉਸਦੀ ਉਮਰ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਇਸ ਸਮੱਸਿਆ ਦਾ ਇਲਾਜ ਦਵਾਈਆਂ, ਡਿਪਿਗਮੈਂਟੇਸ਼ਨ ਥੈਰੇਪੀ, ਲਾਈਟ ਥੈਰੇਪੀ ਅਤੇ ਸਕਿਨ ਗ੍ਰਾਫਟਿੰਗ ਵਰਗੀਆਂ ਤਕਨੀਕਾਂ ਨਾਲ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸਹੀ ਸਮੇਂ 'ਤੇ ਸਹੀ ਇਲਾਜ ਨਾਲ, ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਲੋਕ ਇਸ ਸਮੱਸਿਆ ਤੋਂ ਛੁਟਕਾਰਾ ਪਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਇਲਾਜ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਪੀੜਤ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਜੀਵਨ ਸ਼ੈਲੀ ਅਤੇ ਖੁਰਾਕ ਵਿਚ ਸੁਧਾਰ ਕਰਨ ਦੀ ਵੀ ਸਲਾਹ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਉਹ ਦੱਸਦਾ ਹੈ ਕਿ ਚਮੜੀ ਦੇ ਰੋਗ ਜਾਂ ਵਿਗਾੜ ਕਾਰਨ ਵਿਟਿਲੀਗੋ ਵਿੱਚ ਕਈ ਵਾਰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਖੇਤਰ ਦੀ ਚਮੜੀ ਬਹੁਤ ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਜ਼ਿਆਦਾ ਖਾਰਸ਼ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ ਜਾਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਧੁੱਪ ਮਹਿਸੂਸ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ 'ਚ ਕਈ ਵਾਰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਥਾਵਾਂ 'ਤੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਕਰੀਮ, ਮੇਕਅਪ ਉਤਪਾਦ, ਸਕਿਨ ਕੇਅਰ ਪ੍ਰੋਡਕਟ ਜਾਂ ਸਪਰੇਅ ਆਦਿ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਸਮੱਸਿਆ ਪੈਦਾ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਇਨ੍ਹਾਂ ਥਾਵਾਂ 'ਤੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਉਤਪਾਦ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਉਸ ਵਿਚ ਮੌਜੂਦ ਸਾਰੀਆਂ ਸਾਵਧਾਨੀਆਂ, ਐਲਰਜੀ, ਰਸਾਇਣਾਂ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਆਦਿ ਬਾਰੇ ਜਾਣ ਲੈਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ ਉਤਪਾਦ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨਾ ਬਿਹਤਰ ਹੈ ਜੋ ਇਸ ਕਿਸਮ ਦੀ ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲ ਚਮੜੀ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਨਹੀਂ ਪਹੁੰਚਾਉਂਦਾ। ਪਰ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਡਾਕਟਰ ਨਾਲ ਸਲਾਹ-ਮਸ਼ਵਰਾ ਕਰਨਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਖੇਤਰ 'ਤੇ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਉਤਪਾਦ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਇਹ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਕਿ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਦੇਖ ਕੇ ਜਾਂ ਸੁਣ ਕੇ ਕੋਈ ਦਵਾਈ ਜਾਂ ਕਰੀਮ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਾ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇ। ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ ਦਾ ਉਲਟਾ ਅਸਰ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਉਹ ਦੱਸਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕੁਝ ਖਾਸ ਹਾਲਤਾਂ ਵਿਚ ਪੀੜਤਾਂ ਨੂੰ ਕੇਟਰਿੰਗ ਵਿਚ ਕੁਝ ਖਾਸ ਕਿਸਮ ਦੀ ਖੁਰਾਕ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਉਹ ਦੱਸਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਸਰੀਰ ਦੇ ਕਿਸੇ ਹਿੱਸੇ ਦੀ ਚਮੜੀ 'ਤੇ ਚਿੱਟੇ ਧੱਬੇ ਨਜ਼ਰ ਆਉਣ ਲੱਗ ਪੈਣ ਤਾਂ ਤੁਰੰਤ ਡਾਕਟਰ ਦੀ ਸਲਾਹ ਲੈਣੀ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:ਸਰਦੀਆਂ 'ਚ ਵਧਦਾ ਹੈ ਜੋੜਾਂ ਦਾ ਦਰਦ? ਰਾਹਤ ਪਾਉਣ ਲਈ ਕਰੋ ਇਹ ਕੰਮ
