ਆਮ ਗਰਭ ਨਿਰੋਧਕ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਕੌਨਟ੍ਰਾਸੈਪਟਿਵ ਪਿਲਸ

author img

By

Published : Sep 16, 2021, 11:51 AM IST

ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਕੌਨਟ੍ਰਾਸੈਪਟਿਵ ਪਿਲਸ

ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਕੌਨਟ੍ਰਾਸੈਪਟਿਵ ਪਿਲਸ (Emergency contraceptive pills) ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਹਲਾਤਾਂ ਵਿੱਚ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਅਣਚਾਹੇ ਗਰਭ ਤੋਂ ਬਚਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦਿਆਂ ਹਨ। ਇਹ ਆਮ ਗਰਭ ਨਿਰੋਧਕ ਗੋਲੀਆਂ ਤੋਂ ਵੱਖਰੀ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਮਹਿਜ਼ ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਵਿੱਚ ਹੀ ਕੀਤੀ ਜਾਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਲਗਾਤਾਰ ਲੰਮੇਂ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਵਰਤੋਂ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਵੀ ਪਹੁੰਚਾ ਸਕਦੀ ਹੈ।

ਬਿਨਾਂ ਸੁਰੱਖਿਆ, ਸਰੀਰਕ ਸਬੰਧ ਬਣਾਏ ਜਾਣ ਜਾਂ ਸੰਭੋਗ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਕੰਡੋਮ ਫੱਟਣ ਆਦਿ ਦੇ ਹਲਾਤਾਂ ਵਿੱਚ ਗਰਭ ਅਵਸਥਾ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਵਿੱਚ ਮੌਰਨਿੰਗ ਆਫਟਰ ਪਿਲਸ ਮਦਦਗਾਰ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਆਮਤੌਰ 'ਤੇ ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਗਰਭ ਨਿਰੋਧਕ ਗੋਲੀਆਂ ਦੇ ਕੁੱਝ ਬ੍ਰਾਂਡ ਦੇ ਡਿੱਬਿਆਂ 'ਤੇ ਲਿਖੀ ਗਈ ਜਾਣਕਾਰੀ ਵਿੱਚ ਦੱਸਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਅਸੁਰੱਖਿਅਤ ਸਰੀਰਕ ਸਬੰਧ ਬਣਾਉਣ ਦੇ 72 ਘੰਟਿਆਂ ਦੇ ਦਰਮਿਆਨ ਇੱਕ ਗੋਲੀ ਮਹਿਲਾਵਾਂ ਨੂੰ ਅਣਚਾਹੇ ਗਰਭ ਤੋਂ ਮੁਕਤੀ ਦਿਵਾ ਸਕਦੀ ਹੈ।

ਪਿਛਲੇ ਕੁੱਝ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਇਨ੍ਹਾਂ ਗੋਲੀਆਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਵਾਲੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਵੀ ਭਾਰੀ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਪਰ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੀ ਕਮੀ ਦੇ ਕਾਰਨ, ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਵਾਈਆਂ ਅਤੇ ਆਮ ਗਰਭ ਨਿਰੋਧਕਾਂ ਦੇ ਵਿੱਚ ਅੰਤਰ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਸਮਝਦੀਆਂ, ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਬੇਲੋੜੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ, ਜੋ ਕਿ ਚੰਗਾ ਨਹੀਂ ਹੈ ਅਤੇ ਸਰੀਰ ਤੇ ਨਕਾਰਾਤਮਕ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪਾ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਗਰਭ ਨਿਰੋਧਕ ਗੋਲੀਆਂ ਦੇ ਸਬੰਧ ਵਿੱਚ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਗਲਤ ਧਾਰਨਾਵਾਂ ਅਤੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੀ ਘਾਟ ਹੈ।

ਕੀ ਹਨ ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਕੌਨਟ੍ਰਾਸੈਪਟਿਵ ਪਿਲਸ (Emergency contraceptive pills)

ਅਸੁਰੱਖਿਅਤ ਸੈਕਸ ਜਾਂ ਸੈਕਸ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਕੰਡੋਮ ਦੇ ਫੱਟਣ ਵਰਗੀਆਂ ਗੜਬੜੀਆਂ ਦੇ ਕਾਰਨ ਔਰਤਾਂ ਅਣਮਿੱਥੇ ਸਮੇਂ 'ਤੇ ਗਰਭਵਤੀ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬੱਚਣ ਲਈ ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਗਰਭ ਨਿਰੋਧਕ ਗੋਲੀਆਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਅਣਚਾਹੇ ਅਤੇ ਅਚਨਚੇਤੀ ਗਰਭ ਅਵਸਥਾ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

ਮਹਿਲਾ ਰੋਗ ਮਾਹਰ ਡਾ. ਨੀਰਜਾ ਜੈਨ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਨਿਰਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਮੁਤਾਬਕ ਸੇਵਨ ਕਰਨ 'ਤੇ ਅਣਚਾਹੇ ਗਰਭ ਤੋਂ ਬੱਚਣ ਦਾ ਇੱਕ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਤਰੀਕਾ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਇਹ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਫ਼ਲ ਹੋਵੇ ਇਹ ਜ਼ਰੂਰੀ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਇਸਤੇਮਾਲ ਮਹਿਜ਼ ਉਸ ਵੇਲੇ ਹੀ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਅਸੁਰੱਖਿਅਤ ਤਰੀਕੇ ਜਾਂ ਗ਼ਲਤ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਜਿਨਸੀ ਸਬੰਧ ਬਣਾਏ ਗਏ ਹੋਣ।

ਜੇਕਰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਸੇਵਨ ਐਮਰਜੈਂਸੀ 'ਚ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਇਹ ਸਿਹਤ ਨੂੰ ਕੋਈ ਨੁਕਸਾਨ ਨਹੀਂ ਪਹੁੰਚਾਉਂਦੀ , ਪਰ ਲਗਾਤਾਰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਸੇਵਨ ਕਰਨਾ ਠੀਕ ਨਹੀਂ ਹੈ।

ਇੰਦੌਰ ਵਿਖੇ ਦਵਾਈਆਂ ਦੇ ਬਾਜ਼ਾਰ ਦੇ ਮੈਡੀਕਲ ਸਟੋਰ ਸੰਚਾਲਕ ਵਿਵੇਕ ਜੈਨ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਬੀਤੇ ਕੁੱਝ ਸਾਲਾਂ 'ਚ ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਕੌਨਟ੍ਰਾਸੈਪਟਿਵ ਪਿਲਸ (Emergency contraceptive pills) ਦੀ ਡਿਮਾਂਡ ਤੇ ਸਪਲਾਈ ਦੋਵੇਂ ਹੀ ਵੱਧ ਗਈਆਂ ਹਨ।

ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਕੌਨਟ੍ਰਾਸੈਪਟਿਵ ਪਿਲਸ ਨਾਲ ਜੁੜੀ ਅਹਿਮ ਜਾਣਕਾਰੀ (Important information about Emergency Contraceptive Pills)

  • ਇਹ ਗੋਲੀਆਂ ਆਮ ਗਰਭ ਨਿਰੋਧਕ ਗੋਲੀਆਂ ਨਾਲੋਂ ਵੱਖ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਲਈ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਇਸਤੇਮਾਲ ਨਿਯਮਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਨਹੀਂ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
  • ਹਲਾਂਕਿ ਕੁੱਝ ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਕੌਨਟ੍ਰਾਸੈਪਟਿਵ ਪਿਲਸ ਦੇ ਪੈਕਟ 'ਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਸੇਵਨ 72 ਘੰਟਿਆ ਤੱਕ ਕੀਤੇ ਜਾ ਸਕਣ ਦੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਪਰ ਸਬੰਧ ਬਣਾਉਣ ਦੇ 24 ਘੰਟਿਆਂ ਵਿਚਾਲੇ ਇਸ ਦਾ ਇਸਤੇਮਾਲ ਜਿਆਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਗੋਲੀ ਲੈਣ 'ਚ ਦੇਰੀ ਕਰਨ ਨਾਲ ਗਰਭਧਾਰਨ ਦਾ ਖ਼ਦਸ਼ਾ ਵੱਧ ਸਕਦਾ ਹੈ।
  • ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਇਹ ਹਰ ਮੈਡੀਕਲ ਸਟੋਰ 'ਤੇ ਉਪਲਬਧ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਖਰੀਦਣ ਲਈ ਡਾਕਟਰੀ ਪਰਚੀ ਦੀ ਲੋੜ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
  • ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਵਾਈਆਂ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਔਰਤਾਂ 'ਚ ਵਹਿਮ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਗੋਲੀਆਂ ਗਰਭਪਾਤ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ, ਜੋ ਕਿ ਸਹੀ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇਹ ਦਵਾਈਆਂ ਮਹਿਜ਼ ਗਰਭਧਾਰਨ ਹੋਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਦਾ ਕੰਮ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ।

ਕੌਨਟ੍ਰਾਸੈਪਟਿਵ ਪਿਲਸ ਦੇ ਮਾੜੇ ਪ੍ਰਭਾਵ (Side effects of contraceptive pills)

ਕਈ ਵਾਰ ਔਰਤਾਂ ਵਿੱਚ ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਗਰਭ ਨਿਰੋਧਕ ਗੋਲੀਆਂ ਦੇ ਕੁੱਝ ਮਾੜੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਜਾਂ ਮਾੜੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਉਲਟੀ, ਸਿਰ ਦਰਦ, ਤਣਾਅ, ਪੇਟ ਦੇ ਹੇਠਲੇ ਹਿੱਸੇ ਵਿੱਚ ਦਰਦ, ਛਾਤੀ ਵਿੱਚ ਦਰਦ ਅਤੇ ਪੀਰੀਅਡਸ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਖੂਨ ਵਗਣਾ, ਆਦਿ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ, ਇਸ ਦੀ ਨਿਰੰਤਰ ਅਤੇ ਲੰਮੀ ਬੇਲੋੜੀ ਵਰਤੋਂ ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਜਣੇਪੇ ਦੀ ਸਮਰਥਾ ਨੂੰ ਵੀ ਪ੍ਰਭਾਵਤ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਕੌਨਟ੍ਰਾਸੈਪਟਿਵ ਪਿਲਸ ਲੈਣ ਮਗਰੋਂ ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਨੂੰ ਕੋਈ ਸਮੱਸਿਆ ਹੈ, ਤਾਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਇੱਕ ਗਾਇਨੀਕੋਲੋਜਿਸਟ (gynecologist) ਦੀ ਸਲਾਹ ਲੈਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : ਦਿਲ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਦੇ ਜੋਖ਼ਮ ਨੂੰ ਘੱਟ ਕਰਦੇ ਨੇ ਸਾਬਤ ਅਨਾਜ

ETV Bharat Logo

Copyright © 2024 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.