ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ: ਭਾਰਤੀ ਫੌਜ ਦਿਵਸ ਹਰ ਸਾਲ 15 ਜਨਵਰੀ ਨੂੰ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। 74 ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਚੱਲੀ ਆ ਰਹੀ ਇਸ ਪਰੰਪਰਾ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਇੱਕ ਦਿਲਚਸਪ ਕਹਾਣੀ ਹੈ। ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਇਸ ਦਿਨ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ ਕੀ ਹੈ...
1949 ਤੋਂ ਹਰ ਸਾਲ 15 ਜਨਵਰੀ ਨੂੰ ਭਾਰਤੀ ਫ਼ੌਜ ਦਿਵਸ ਵਜੋਂ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਦਿਨ ਨੂੰ ਮਨਾਉਣ ਦਾ ਮੁੱਖ ਕਾਰਨ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਸ਼ਾਸਨ ਦੇ 200 ਸਾਲਾਂ ਬਾਅਦ ਇਸ ਦਿਨ ਲੈਫਟੀਨੈਂਟ ਜਨਰਲ ਕੇਐਮ ਕਰਿਅੱਪਾ ਨੇ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਭਾਰਤੀ ਸੈਨਾ ਦੇ ਚੋਟੀ ਦੇ ਕਮਾਂਡਰ ਵਜੋਂ ਅਹੁਦਾ ਸੰਭਾਲਿਆ।
ਇਸ ਸਾਲ ਭਾਰਤ 15 ਜਨਵਰੀ ਨੂੰ ਆਪਣਾ 74ਵਾਂ ਫ਼ੌਜ ਦਿਵਸ ਮਨਾਏਗਾ। ਇਹ ਦਿਨ ਸਾਰੇ ਆਰਮੀ ਕਮਾਂਡ ਹੈੱਡਕੁਆਰਟਰ 'ਤੇ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਤਿਆਰੀਆਂ ਚੱਲ ਰਹੀਆਂ ਹਨ ਪਰ ਚੱਲ ਰਹੀ ਵਿਸ਼ਵਵਿਆਪੀ ਮਹਾਂਮਾਰੀ ਦੇ ਕਾਰਨ ਇਹ ਦਿਨ ਸਖ਼ਤ ਪ੍ਰੋਟੋਕੋਲ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਮਨਾਇਆ ਜਾਵੇਗਾ।
ਇਸ ਦਿਨ ਭਾਰਤੀ ਫੌਜ ਦੇ ਜਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਨਿਰਸਵਾਰਥ ਹੋ ਕੇ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਸੇਵਾ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਮਿਸਾਲ ਕਾਇਮ ਕੀਤੀ।
ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਮੌਕਾ ਭਾਰਤੀ ਫੌਜ ਲਈ ਬਹੁਤ ਹੀ ਕਮਾਲ ਦਾ ਸੀ, ਇਸ ਲਈ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਹਰ ਸਾਲ ਇਸ ਮਹਾਨ ਦਿਨ ਨੂੰ ਫੌਜ ਦਿਵਸ ਵਜੋਂ ਮਨਾਉਣ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਉਦੋਂ ਤੋਂ ਇਹ ਪਰੰਪਰਾ ਜਾਰੀ ਹੈ।
ਇਸ ਦਿਨ ਕੀ ਖਾਸ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ
ਹਰ ਸਾਲ ਭਾਰਤੀ ਸੈਨਾ ਦਿਵਸ ਦੇ ਮੌਕੇ 'ਤੇ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਸੈਨਾ ਹੈੱਡਕੁਆਰਟਰਾਂ ਵਿੱਚ ਮਿਲਟਰੀ ਪਰੇਡ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਫੌਜੀ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨੀਆਂ ਦਾ ਆਯੋਜਨ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਜੇਕਰ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਦਿੱਲੀ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰੀਏ ਤਾਂ ਦਿੱਲੀ ਛਾਉਣੀ ਦੇ ਕਰਿਅੱਪਾ ਪਰੇਡ ਗਰਾਊਂਡ 'ਚ ਵੀ ਮਿਲਟਰੀ ਪਰੇਡ ਅਤੇ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨੀ ਦਾ ਆਯੋਜਨ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜਿਸ ਦੀ ਸਲਾਮੀ ਫੌਜ ਮੁਖੀ ਨੇ ਖੁਦ ਲਈ।
ਜ਼ਿਕਰਯੋਗ ਹੈ ਕਿ ਕਿਸੇ ਵੀ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਫੌਜ ਵਾਂਗ ਭਾਰਤੀ ਫੌਜ ਦਾ ਫਰਜ਼ ਵੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਰਾਸ਼ਟਰਵਾਦ ਦੀ ਏਕਤਾ ਨੂੰ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣਾ ਹੈ। ਪਰ ਇਸ ਕੰਮ ਦੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਲੈਣ ਲਈ ਭਾਰਤੀ ਫ਼ੌਜ ਦੇ ਜਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਕਈ ਅਹਿਮ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਅਤੇ ਸਖ਼ਤ ਸਿਖਲਾਈ ਵਿੱਚੋਂ ਲੰਘਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ।
ਭਾਰਤ ਨੇ ਲਗਭਗ 200 ਸਾਲ ਤੱਕ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਸ਼ਾਸਨ ਦੀ ਗੁਲਾਮੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ 15 ਅਗਸਤ, 1947 ਨੂੰ ਆਜ਼ਾਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ। ਭਾਰਤ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੇ ਸਮੇਂ, ਦੇਸ਼ ਵਿਚ ਫਿਰਕੂ ਦੰਗੇ ਹੋ ਰਹੇ ਸਨ ਅਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਤੋਂ ਸ਼ਰਨਾਰਥੀ ਆ ਰਹੇ ਸਨ ਅਤੇ ਕੁਝ ਲੋਕ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵੱਲ ਪਲਾਇਨ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ।
ਫੀਲਡ ਮਾਰਸ਼ਲ ਕੇ.ਐਮ. ਕਰਿਅੱਪਾ ਬਾਰੇ
ਫੀਲਡ ਮਾਰਸ਼ਲ ਕੇ.ਐਮ. ਕਰਿਅੱਪਾ ਦਾ ਜਨਮ 1899 ਵਿੱਚ ਕਰਨਾਟਕ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਪਿਤਾ ਕੋਂਡੇਰਾ ਇੱਕ ਮਾਲ ਅਧਿਕਾਰੀ ਸਨ। ਕਰਿਅੱਪਾ ਨੇ 1947 ਵਿਚ ਭਾਰਤ-ਪਾਕਿ ਯੁੱਧ ਵਿਚ ਪੱਛਮੀ ਸਰਹੱਦ 'ਤੇ ਭਾਰਤੀ ਫੌਜ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕੀਤੀ ਸੀ।
ਸੈਮ ਮਾਨੇਕਸ਼ਾ ਭਾਰਤ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਫੀਲਡ ਮਾਰਸ਼ਲ ਸਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਜਨਵਰੀ 1973 ਵਿੱਚ ਇਹ ਖਿਤਾਬ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਫੀਲਡ ਮਾਰਸ਼ਲ ਦਾ ਖਿਤਾਬ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਦੂਜੇ ਵਿਅਕਤੀ ‘ਕੋਂਡੇਰਾ ਐਮ. ਕਰਿਅੱਪਾ’ ਸਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ 14 ਜਨਵਰੀ 1986 ਨੂੰ ਇਹ ਰੈਂਕ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।
