ETV Bharat / health

ਕੀ ਭੋਜਨ ਖਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ 10 ਮਿੰਟ ਇਸ ਚੀਜ਼ ਨੂੰ ਚਬਾਉਣ ਨਾਲ ਸ਼ੂਗਰ ਦੇ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਹੋਵੇਗਾ ਕੋਈ ਲਾਭ? ਜਾਣ ਕੇ ਰਹਿ ਜਾਓਗੇ ਹੈਰਾਨ! - BETEL LEAF PAAN BENEFITS

ਡਾ. ਮਨੀਸ਼ਾ ਕਾਲੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਪਾਨ ਦੇ ਪੱਤੇ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਗੁਣ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਕਈ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦੇ ਇਲਾਜ ਲਈ ਫਾਇਦੇਮੰਦ ਸਾਬਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।

BETEL LEAF PAAN BENEFITS
BETEL LEAF PAAN BENEFITS (Getty Image)
author img

By ETV Bharat Health Team

Published : June 13, 2025 at 5:04 PM IST

4 Min Read

BETEL LEAF PAAN BENEFITS: ਪਾਨ ਸਦੀਆਂ ਤੋਂ ਭਾਰਤੀ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਸ ਛੋਟੇ ਪਰ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਪੱਤੇ ਨੇ ਲੱਖਾਂ ਭਾਰਤੀਆਂ ਦੇ ਦਿਲਾਂ ਅਤੇ ਸੁਆਦ ਦੀਆਂ ਮੁਕੁਲਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਕਬਜ਼ੇ ਵਿੱਚ ਕਰ ਲਿਆ ਹੈ। ਇੰਨਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਪਾਨ ਵਿਆਹਾਂ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਤਿਉਹਾਰਾਂ ਤੱਕ ਹਰ ਜਸ਼ਨ ਦਾ ਇੱਕ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹਿੱਸਾ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ। ਪਾਨ ਖਾਣਾ ਛੋਟੇ ਅਤੇ ਵੱਡੇ ਦੋਵਾਂ ਨੂੰ ਪਸੰਦ ਹੈ। ਪਰ ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਜਾਣਦੇ ਹੋ ਕਿ ਪਾਨ ਸਿਰਫ਼ ਮਜ਼ੇਦਾਰ ਅਤੇ ਸਵਾਦ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਇਹ ਕਈ ਸਿਹਤ ਲਾਭਾਂ ਨਾਲ ਵੀ ਭਰਪੂਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ? ਜੀ ਹਾਂ... ਸ਼ੂਗਰ ਨੂੰ ਕੰਟਰੋਲ ਕਰਨ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਤਣਾਅ ਘਟਾਉਣ ਤੱਕ, ਪਾਨ ਦੇ ਪੱਤੇ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਔਸ਼ਧੀ ਗੁਣ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਤੁਹਾਡੀ ਸਿਹਤ ਲਈ ਫਾਇਦੇਮੰਦ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ।

ਦਰਅਸਲ, ਪਾਨ ਦੇ ਪੱਤਿਆਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ੂਗਰ-ਰੋਧੀ, ਦਿਲ-ਰੋਧੀ, ਸਾੜ-ਰੋਧੀ, ਅਲਸਰ-ਰੋਧੀ ਅਤੇ ਸਾੜ-ਰੋਧੀ ਗੁਣ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਪ੍ਰਤੀ 100 ਗ੍ਰਾਮ ਪਾਨ ਦੇ ਪੱਤਿਆਂ ਵਿੱਚ 1.3 μg ਆਇਓਡੀਨ, 4.6 μg ਪੋਟਾਸ਼ੀਅਮ, 1.9 mol ਜਾਂ 2.9 mcg ਵਿਟਾਮਿਨ ਏ, 13 μg ਵਿਟਾਮਿਨ B1 ਅਤੇ 0.63 ਤੋਂ 0.89 μg ਨਿਕੋਟਿਨਿਕ ਐਸਿਡ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।

ਮੁੰਬਈ ਦੇ ਨਿਰੋਗ ਆਯੁਰਵੈਦਿਕ ਹਸਪਤਾਲ ਦੀ ਡਾਕਟਰ ਮਨੀਸ਼ਾ ਕਾਲੇ ਅਨੁਸਾਰ ਪਾਨ ਦੇ ਪੱਤੇ ਨੂੰ ਆਯੁਰਵੇਦ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਲਾਭਦਾਇਕ ਜੜੀ ਬੂਟੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਚਰਕ ਸੰਹਿਤਾ ਅਤੇ ਸੁਸ਼ਰੁਤ ਸੰਹਿਤਾ ਵਿੱਚ ਵੀ ਮਿਲਦਾ ਹੈ। ਪਾਨ ਦੇ ਪੱਤੇ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਗੁਣ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਲਈ ਇਸਨੂੰ ਕਈ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦੇ ਇਲਾਜ ਵਿੱਚ ਵਰਤਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਪਾਨ ਦੇ ਪੱਤੇ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਦਵਾਈ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸਗੋਂ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਖੁਰਾਕ ਵਿੱਚ ਇਸਦਾ ਨਿਯੰਤਰਿਤ ਸੇਵਨ ਸਿਹਤ ਨੂੰ ਕਈ ਤਰੀਕਿਆਂ ਨਾਲ ਲਾਭ ਪਹੁੰਚਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।-ਮੁੰਬਈ ਦੇ ਨਿਰੋਗ ਆਯੁਰਵੈਦਿਕ ਹਸਪਤਾਲ ਦੀ ਡਾਕਟਰ ਮਨੀਸ਼ਾ ਕਾਲੇ

ਪਾਨ ਦੇ ਪੱਤਿਆਂ ਦੇ ਫਾਇਦੇ

ਸ਼ੂਗਰ ਕੰਟਰੋਲ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦਗਾਰ: ਪਾਨ ਦੇ ਪੱਤਿਆਂ ਵਿੱਚ ਐਂਟੀ-ਹਾਈਪਰਗਲਾਈਸੈਮਿਕ ਗੁਣ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਜੋ ਸ਼ੂਗਰ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਨੂੰ ਕੰਟਰੋਲ ਕਰਨ ਦਾ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਪਾਨ ਦੇ ਪੱਤੇ ਖੂਨ ਵਿੱਚ ਗਲੂਕੋਜ਼ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਨੂੰ ਵਧਣ ਤੋਂ ਰੋਕਦੇ ਹਨ। ਟਾਈਪ 2 ਸ਼ੂਗਰ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸਵੇਰੇ ਖਾਲੀ ਪੇਟ ਇਸ ਦੇ ਪੱਤੇ ਚਬਾਉਣ ਨਾਲ ਫਾਇਦਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਅਧਿਐਨ ਦਰਸਾਉਂਦੇ ਹਨ ਕਿ ਪਾਨ ਦੇ ਪੱਤਿਆਂ ਵਿੱਚ ਅਜਿਹੇ ਮਿਸ਼ਰਣ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਜੋ ਇਨਸੁਲਿਨ ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲਤਾ ਨੂੰ ਬਿਹਤਰ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਬਲੱਡ ਸ਼ੂਗਰ ਦੇ ਪੱਧਰ ਨੂੰ ਕੰਟਰੋਲ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦੇ ਹਨ।

ਹਾਲਾਂਕਿ, ਡਾ. ਮਨੀਸ਼ਾ ਕਾਲੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਸ਼ੂਗਰ ਦੇ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਮਿਲਣ ਵਾਲੇ ਪਾਨ ਦਾ ਸੇਵਨ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਰਹੇਜ਼ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਨੈਸ਼ਨਲ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ ਆਫ਼ ਮੈਡੀਸਨ ਦੀ ਇੱਕ ਖੋਜ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਪਾਨ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਏਰੇਕੋਲੀਨ ਇਨਸੁਲਿਨ ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲਤਾ ਨੂੰ ਘਟਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਸ਼ੂਗਰ ਦੇ ਪੱਧਰ ਨੂੰ ਵਧਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਟਾਈਪ 2 ਸ਼ੂਗਰ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਵੱਧ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।-ਡਾ. ਮਨੀਸ਼ਾ ਕਾਲੇ

ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਤੰਬਾਕੂ ਪਾਨ ਖਾਣ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਆਪਣੇ ਸ਼ੂਗਰ ਦੇ ਪੱਧਰ ਨੂੰ ਕੰਟਰੋਲ ਕਰਨਾ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਤੰਬਾਕੂ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਦਿਲ ਅਤੇ ਫੇਫੜਿਆਂ ਲਈ ਗੈਰ-ਸਿਹਤਮੰਦ ਹੈ ਸਗੋਂ ਇਹ ਸ਼ੂਗਰ ਮੈਟਾਬੋਲਿਜ਼ਮ ਨੂੰ ਵੀ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ, ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਮਿਠਾਸ ਲਈ ਉਪਲਬਧ ਪਾਨ ਵਿੱਚ ਚੈਰੀ ਜਾਂ ਗੁਲਕੰਦ ਮਿਲਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਕਿਸਮ ਦੇ ਪਾਨ ਦਾ ਸੇਵਨ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਸ਼ੂਗਰ ਦੇ ਮਰੀਜ਼ ਅੱਜ ਤੋਂ ਹੀ ਇਸਦਾ ਸੇਵਨ ਬੰਦ ਕਰ ਦੇਣ। ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ ਕਿਸਮ ਦੇ ਪਾਨ ਦਾ ਸੇਵਨ ਬਲੱਡ ਸ਼ੂਗਰ ਨੂੰ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਧਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ, ਪਾਨ ਵਿੱਚ ਵਰਤੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਕੈਚੂ ਅਤੇ ਚੂਨੇ ਦਾ ਬਲੱਡ ਸ਼ੂਗਰ ਦੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਕੋਈ ਸਿੱਧਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਨਹੀਂ ਪੈਂਦਾ ਪਰ ਇਸਦਾ ਨਿਯਮਤ ਸੇਵਨ ਮੂੰਹ ਦੀ ਸਿਹਤ ਲਈ ਨੁਕਸਾਨਦੇਹ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਜ਼ਿਆਦਾ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਚੂਨੇ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਅਲਸਰ ਜਾਂ ਦੰਦਾਂ ਦੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਸ਼ੂਗਰ ਦੇ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਰਿਕਵਰੀ ਨੂੰ ਹੌਲੀ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਡਾ. ਮਨੀਸ਼ਾ ਕਾਲੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਸ਼ੂਗਰ ਦਾ ਮਰੀਜ਼ ਪਾਨ ਖਾਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਸਨੂੰ ਸੁਪਾਰੀ, ਤੰਬਾਕੂ ਅਤੇ ਮਿੱਠੇ ਪਦਾਰਥਾਂ ਤੋਂ ਮੁਕਤ ਪਾਨ ਦੀ ਚੋਣ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।

ਵਾਲਾਂ ਲਈ ਫਾਇਦੇਮੰਦ: ਪਾਨ ਦੇ ਪੱਤੇ ਵਾਲਾਂ ਲਈ ਵੀ ਕਈ ਤਰੀਕਿਆਂ ਨਾਲ ਫਾਇਦੇਮੰਦ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਇਹ ਤੁਹਾਡੇ ਵਾਲਾਂ ਦੇ ਵਾਧੇ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸੰਘਣਾ ਬਣਾਉਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦੇ ਹਨ।

ਮੂੰਹ ਦੀ ਸਿਹਤ: ਪਾਨ ਦੇ ਪੱਤੇ ਚਬਾਉਣ ਨਾਲ ਮੂੰਹ ਦੀ ਬਦਬੂ ਦੂਰ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਦੰਦਾਂ ਦੇ ਦਰਦ, ਮਸੂੜਿਆਂ ਦੇ ਦਰਦ, ਸੋਜ ਅਤੇ ਮੂੰਹ ਦੇ ਇਨਫੈਕਸ਼ਨ ਤੋਂ ਵੀ ਰਾਹਤ ਮਿਲਦੀ ਹੈ।

ਸਾਹ ਦੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਤੋਂ ਰਾਹਤ: ਇਹ ਛਾਤੀ, ਫੇਫੜਿਆਂ ਦੀ ਭੀੜ, ਬ੍ਰੌਨਕਾਈਟਿਸ ਅਤੇ ਦਮਾ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਇੱਕ ਵਧੀਆ ਇਲਾਜ ਹੈ।

ਪਾਚਨ ਕਿਰਿਆ ਲਈ ਵਧੀਆ: ਪਾਚਨ ਕਿਰਿਆ ਨੂੰ ਬਿਹਤਰ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਪਾਚਨ ਕਿਰਿਆ ਨੂੰ ਰਵਾਇਤੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਪਾਨ ਦੇ ਪੱਤੇ ਵਰਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਮੈਟਾਬੋਲਿਜ਼ਮ ਨੂੰ ਵਧਾਉਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਅੰਤੜੀਆਂ ਨੂੰ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਵਿਟਾਮਿਨਾਂ ਅਤੇ ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਤੱਤਾਂ ਨੂੰ ਸੋਖਣ ਲਈ ਉਤੇਜਿਤ ਕਰਦੇ ਹਨ।

ਮੂਡ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ: ਪਾਨ ਦੇ ਪੱਤਿਆਂ ਵਿੱਚ ਖੁਸ਼ਬੂਦਾਰ ਫੀਨੋਲਿਕ ਮਿਸ਼ਰਣਾਂ ਦੀ ਮੌਜੂਦਗੀ ਮੂਡ ਨੂੰ ਸੁਧਾਰਦੀ ਹੈ।

ਐਂਟੀ-ਮਾਈਕ੍ਰੋਬਾਇਲ ਗੁਣ: ਪਾਨ ਦਾ ਪੱਤਾ ਇੱਕ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਦਰਦ ਨਿਵਾਰਕ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਵਿੱਚ ਐਂਟੀ-ਮਾਈਕ੍ਰੋਬਾਇਲ ਗੁਣ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਸਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੱਟਾਂ, ਸੱਟਾਂ ਅਤੇ ਧੱਫੜਾਂ ਕਾਰਨ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਦਰਦ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਲਈ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ।

ਚਮੜੀ ਦੀ ਸਿਹਤ: ਪਾਨ ਦੇ ਪੱਤਿਆਂ ਵਿੱਚ ਐਂਟੀਆਕਸੀਡੈਂਟ ਅਤੇ ਐਂਟੀ-ਮਾਈਕ੍ਰੋਬਾਇਲ ਗੁਣ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਪਾਨ ਦੇ ਪੱਤਿਆਂ ਦਾ ਫੇਸ ਪੈਕ ਚਮੜੀ ਤੋਂ ਕਾਲੇ ਧੱਬਿਆਂ ਨੂੰ ਦੂਰ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਦਾਗ-ਧੱਬਿਆਂ ਨੂੰ ਘਟਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:-

BETEL LEAF PAAN BENEFITS: ਪਾਨ ਸਦੀਆਂ ਤੋਂ ਭਾਰਤੀ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਸ ਛੋਟੇ ਪਰ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਪੱਤੇ ਨੇ ਲੱਖਾਂ ਭਾਰਤੀਆਂ ਦੇ ਦਿਲਾਂ ਅਤੇ ਸੁਆਦ ਦੀਆਂ ਮੁਕੁਲਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਕਬਜ਼ੇ ਵਿੱਚ ਕਰ ਲਿਆ ਹੈ। ਇੰਨਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਪਾਨ ਵਿਆਹਾਂ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਤਿਉਹਾਰਾਂ ਤੱਕ ਹਰ ਜਸ਼ਨ ਦਾ ਇੱਕ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹਿੱਸਾ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ। ਪਾਨ ਖਾਣਾ ਛੋਟੇ ਅਤੇ ਵੱਡੇ ਦੋਵਾਂ ਨੂੰ ਪਸੰਦ ਹੈ। ਪਰ ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਜਾਣਦੇ ਹੋ ਕਿ ਪਾਨ ਸਿਰਫ਼ ਮਜ਼ੇਦਾਰ ਅਤੇ ਸਵਾਦ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਇਹ ਕਈ ਸਿਹਤ ਲਾਭਾਂ ਨਾਲ ਵੀ ਭਰਪੂਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ? ਜੀ ਹਾਂ... ਸ਼ੂਗਰ ਨੂੰ ਕੰਟਰੋਲ ਕਰਨ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਤਣਾਅ ਘਟਾਉਣ ਤੱਕ, ਪਾਨ ਦੇ ਪੱਤੇ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਔਸ਼ਧੀ ਗੁਣ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਤੁਹਾਡੀ ਸਿਹਤ ਲਈ ਫਾਇਦੇਮੰਦ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ।

ਦਰਅਸਲ, ਪਾਨ ਦੇ ਪੱਤਿਆਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ੂਗਰ-ਰੋਧੀ, ਦਿਲ-ਰੋਧੀ, ਸਾੜ-ਰੋਧੀ, ਅਲਸਰ-ਰੋਧੀ ਅਤੇ ਸਾੜ-ਰੋਧੀ ਗੁਣ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਪ੍ਰਤੀ 100 ਗ੍ਰਾਮ ਪਾਨ ਦੇ ਪੱਤਿਆਂ ਵਿੱਚ 1.3 μg ਆਇਓਡੀਨ, 4.6 μg ਪੋਟਾਸ਼ੀਅਮ, 1.9 mol ਜਾਂ 2.9 mcg ਵਿਟਾਮਿਨ ਏ, 13 μg ਵਿਟਾਮਿਨ B1 ਅਤੇ 0.63 ਤੋਂ 0.89 μg ਨਿਕੋਟਿਨਿਕ ਐਸਿਡ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।

ਮੁੰਬਈ ਦੇ ਨਿਰੋਗ ਆਯੁਰਵੈਦਿਕ ਹਸਪਤਾਲ ਦੀ ਡਾਕਟਰ ਮਨੀਸ਼ਾ ਕਾਲੇ ਅਨੁਸਾਰ ਪਾਨ ਦੇ ਪੱਤੇ ਨੂੰ ਆਯੁਰਵੇਦ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਲਾਭਦਾਇਕ ਜੜੀ ਬੂਟੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਚਰਕ ਸੰਹਿਤਾ ਅਤੇ ਸੁਸ਼ਰੁਤ ਸੰਹਿਤਾ ਵਿੱਚ ਵੀ ਮਿਲਦਾ ਹੈ। ਪਾਨ ਦੇ ਪੱਤੇ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਗੁਣ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਲਈ ਇਸਨੂੰ ਕਈ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦੇ ਇਲਾਜ ਵਿੱਚ ਵਰਤਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਪਾਨ ਦੇ ਪੱਤੇ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਦਵਾਈ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸਗੋਂ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਖੁਰਾਕ ਵਿੱਚ ਇਸਦਾ ਨਿਯੰਤਰਿਤ ਸੇਵਨ ਸਿਹਤ ਨੂੰ ਕਈ ਤਰੀਕਿਆਂ ਨਾਲ ਲਾਭ ਪਹੁੰਚਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।-ਮੁੰਬਈ ਦੇ ਨਿਰੋਗ ਆਯੁਰਵੈਦਿਕ ਹਸਪਤਾਲ ਦੀ ਡਾਕਟਰ ਮਨੀਸ਼ਾ ਕਾਲੇ

ਪਾਨ ਦੇ ਪੱਤਿਆਂ ਦੇ ਫਾਇਦੇ

ਸ਼ੂਗਰ ਕੰਟਰੋਲ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦਗਾਰ: ਪਾਨ ਦੇ ਪੱਤਿਆਂ ਵਿੱਚ ਐਂਟੀ-ਹਾਈਪਰਗਲਾਈਸੈਮਿਕ ਗੁਣ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਜੋ ਸ਼ੂਗਰ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਨੂੰ ਕੰਟਰੋਲ ਕਰਨ ਦਾ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਪਾਨ ਦੇ ਪੱਤੇ ਖੂਨ ਵਿੱਚ ਗਲੂਕੋਜ਼ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਨੂੰ ਵਧਣ ਤੋਂ ਰੋਕਦੇ ਹਨ। ਟਾਈਪ 2 ਸ਼ੂਗਰ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸਵੇਰੇ ਖਾਲੀ ਪੇਟ ਇਸ ਦੇ ਪੱਤੇ ਚਬਾਉਣ ਨਾਲ ਫਾਇਦਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਅਧਿਐਨ ਦਰਸਾਉਂਦੇ ਹਨ ਕਿ ਪਾਨ ਦੇ ਪੱਤਿਆਂ ਵਿੱਚ ਅਜਿਹੇ ਮਿਸ਼ਰਣ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਜੋ ਇਨਸੁਲਿਨ ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲਤਾ ਨੂੰ ਬਿਹਤਰ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਬਲੱਡ ਸ਼ੂਗਰ ਦੇ ਪੱਧਰ ਨੂੰ ਕੰਟਰੋਲ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦੇ ਹਨ।

ਹਾਲਾਂਕਿ, ਡਾ. ਮਨੀਸ਼ਾ ਕਾਲੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਸ਼ੂਗਰ ਦੇ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਮਿਲਣ ਵਾਲੇ ਪਾਨ ਦਾ ਸੇਵਨ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਰਹੇਜ਼ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਨੈਸ਼ਨਲ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ ਆਫ਼ ਮੈਡੀਸਨ ਦੀ ਇੱਕ ਖੋਜ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਪਾਨ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਏਰੇਕੋਲੀਨ ਇਨਸੁਲਿਨ ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲਤਾ ਨੂੰ ਘਟਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਸ਼ੂਗਰ ਦੇ ਪੱਧਰ ਨੂੰ ਵਧਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਟਾਈਪ 2 ਸ਼ੂਗਰ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਵੱਧ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।-ਡਾ. ਮਨੀਸ਼ਾ ਕਾਲੇ

ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਤੰਬਾਕੂ ਪਾਨ ਖਾਣ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਆਪਣੇ ਸ਼ੂਗਰ ਦੇ ਪੱਧਰ ਨੂੰ ਕੰਟਰੋਲ ਕਰਨਾ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਤੰਬਾਕੂ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਦਿਲ ਅਤੇ ਫੇਫੜਿਆਂ ਲਈ ਗੈਰ-ਸਿਹਤਮੰਦ ਹੈ ਸਗੋਂ ਇਹ ਸ਼ੂਗਰ ਮੈਟਾਬੋਲਿਜ਼ਮ ਨੂੰ ਵੀ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ, ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਮਿਠਾਸ ਲਈ ਉਪਲਬਧ ਪਾਨ ਵਿੱਚ ਚੈਰੀ ਜਾਂ ਗੁਲਕੰਦ ਮਿਲਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਕਿਸਮ ਦੇ ਪਾਨ ਦਾ ਸੇਵਨ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਸ਼ੂਗਰ ਦੇ ਮਰੀਜ਼ ਅੱਜ ਤੋਂ ਹੀ ਇਸਦਾ ਸੇਵਨ ਬੰਦ ਕਰ ਦੇਣ। ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ ਕਿਸਮ ਦੇ ਪਾਨ ਦਾ ਸੇਵਨ ਬਲੱਡ ਸ਼ੂਗਰ ਨੂੰ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਧਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ, ਪਾਨ ਵਿੱਚ ਵਰਤੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਕੈਚੂ ਅਤੇ ਚੂਨੇ ਦਾ ਬਲੱਡ ਸ਼ੂਗਰ ਦੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਕੋਈ ਸਿੱਧਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਨਹੀਂ ਪੈਂਦਾ ਪਰ ਇਸਦਾ ਨਿਯਮਤ ਸੇਵਨ ਮੂੰਹ ਦੀ ਸਿਹਤ ਲਈ ਨੁਕਸਾਨਦੇਹ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਜ਼ਿਆਦਾ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਚੂਨੇ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਅਲਸਰ ਜਾਂ ਦੰਦਾਂ ਦੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਸ਼ੂਗਰ ਦੇ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਰਿਕਵਰੀ ਨੂੰ ਹੌਲੀ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਡਾ. ਮਨੀਸ਼ਾ ਕਾਲੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਸ਼ੂਗਰ ਦਾ ਮਰੀਜ਼ ਪਾਨ ਖਾਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਸਨੂੰ ਸੁਪਾਰੀ, ਤੰਬਾਕੂ ਅਤੇ ਮਿੱਠੇ ਪਦਾਰਥਾਂ ਤੋਂ ਮੁਕਤ ਪਾਨ ਦੀ ਚੋਣ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।

ਵਾਲਾਂ ਲਈ ਫਾਇਦੇਮੰਦ: ਪਾਨ ਦੇ ਪੱਤੇ ਵਾਲਾਂ ਲਈ ਵੀ ਕਈ ਤਰੀਕਿਆਂ ਨਾਲ ਫਾਇਦੇਮੰਦ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਇਹ ਤੁਹਾਡੇ ਵਾਲਾਂ ਦੇ ਵਾਧੇ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸੰਘਣਾ ਬਣਾਉਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦੇ ਹਨ।

ਮੂੰਹ ਦੀ ਸਿਹਤ: ਪਾਨ ਦੇ ਪੱਤੇ ਚਬਾਉਣ ਨਾਲ ਮੂੰਹ ਦੀ ਬਦਬੂ ਦੂਰ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਦੰਦਾਂ ਦੇ ਦਰਦ, ਮਸੂੜਿਆਂ ਦੇ ਦਰਦ, ਸੋਜ ਅਤੇ ਮੂੰਹ ਦੇ ਇਨਫੈਕਸ਼ਨ ਤੋਂ ਵੀ ਰਾਹਤ ਮਿਲਦੀ ਹੈ।

ਸਾਹ ਦੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਤੋਂ ਰਾਹਤ: ਇਹ ਛਾਤੀ, ਫੇਫੜਿਆਂ ਦੀ ਭੀੜ, ਬ੍ਰੌਨਕਾਈਟਿਸ ਅਤੇ ਦਮਾ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਇੱਕ ਵਧੀਆ ਇਲਾਜ ਹੈ।

ਪਾਚਨ ਕਿਰਿਆ ਲਈ ਵਧੀਆ: ਪਾਚਨ ਕਿਰਿਆ ਨੂੰ ਬਿਹਤਰ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਪਾਚਨ ਕਿਰਿਆ ਨੂੰ ਰਵਾਇਤੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਪਾਨ ਦੇ ਪੱਤੇ ਵਰਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਮੈਟਾਬੋਲਿਜ਼ਮ ਨੂੰ ਵਧਾਉਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਅੰਤੜੀਆਂ ਨੂੰ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਵਿਟਾਮਿਨਾਂ ਅਤੇ ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਤੱਤਾਂ ਨੂੰ ਸੋਖਣ ਲਈ ਉਤੇਜਿਤ ਕਰਦੇ ਹਨ।

ਮੂਡ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ: ਪਾਨ ਦੇ ਪੱਤਿਆਂ ਵਿੱਚ ਖੁਸ਼ਬੂਦਾਰ ਫੀਨੋਲਿਕ ਮਿਸ਼ਰਣਾਂ ਦੀ ਮੌਜੂਦਗੀ ਮੂਡ ਨੂੰ ਸੁਧਾਰਦੀ ਹੈ।

ਐਂਟੀ-ਮਾਈਕ੍ਰੋਬਾਇਲ ਗੁਣ: ਪਾਨ ਦਾ ਪੱਤਾ ਇੱਕ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਦਰਦ ਨਿਵਾਰਕ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਵਿੱਚ ਐਂਟੀ-ਮਾਈਕ੍ਰੋਬਾਇਲ ਗੁਣ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਸਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੱਟਾਂ, ਸੱਟਾਂ ਅਤੇ ਧੱਫੜਾਂ ਕਾਰਨ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਦਰਦ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਲਈ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ।

ਚਮੜੀ ਦੀ ਸਿਹਤ: ਪਾਨ ਦੇ ਪੱਤਿਆਂ ਵਿੱਚ ਐਂਟੀਆਕਸੀਡੈਂਟ ਅਤੇ ਐਂਟੀ-ਮਾਈਕ੍ਰੋਬਾਇਲ ਗੁਣ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਪਾਨ ਦੇ ਪੱਤਿਆਂ ਦਾ ਫੇਸ ਪੈਕ ਚਮੜੀ ਤੋਂ ਕਾਲੇ ਧੱਬਿਆਂ ਨੂੰ ਦੂਰ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਦਾਗ-ਧੱਬਿਆਂ ਨੂੰ ਘਟਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:-

ETV Bharat Logo

Copyright © 2025 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.