ਗਲਤ ਜੀਵਨਸ਼ੈਲੀ ਕਰਕੇ ਲੋਕ ਕਈ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਹੈ ਹਾਰਟ ਅਟੈਕ। ਕਿਸੇ ਸਮੇਂ ਹਾਰਟ ਅਟੈਕ ਬਜ਼ੁਰਗ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲਦਾ ਸੀ ਪਰ ਅੱਜ ਕੱਲ੍ਹ ਘੱਟ ਉਮਰ ਦੇ ਲੋਕ ਵੀ ਇਸ ਸਮੱਸਿਆ ਕਾਰਨ ਆਪਣੀ ਜਾਨ ਗੁਆ ਰਹੇ ਹਨ। ਮਾਹਿਰਾ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਜੀਵਨਸ਼ੈਲੀ ਛੋਟੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਦਿਲ ਦੇ ਦੌਰੇ ਦਾ ਕਾਰਨ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਅਚਾਨਕ ਦਿਲ ਦਾ ਦੌਰਾ ਕਿਉਂ ਆ ਰਿਹਾ ਹੈ?
ਦਿਲ ਦੀ ਧੜਕਣ ਦਿਲ ਦੀ ਬਿਜਲੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਵਿੱਚ ਸਮੱਸਿਆ ਕਾਰਨ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸਨੂੰ ਅਚਾਨਕ ਦਿਲ ਦਾ ਦੌਰਾ ਪੈਣਾ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਅਜਿਹਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਦਿਲ ਵਿੱਚ ਖੂਨ ਦਾ ਪ੍ਰਵਾਹ ਰੁਕ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਵਿਅਕਤੀ ਹੋਸ਼ ਗੁਆ ਬੈਠਦਾ ਹੈ। ਮਾਹਿਰਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਤੁਰੰਤ ਸੀਪੀਆਰ ਨਾ ਦਿੱਤੀ ਜਾਵੇ, ਤਾਂ ਵਿਅਕਤੀ ਮਿੰਟਾਂ ਵਿੱਚ ਮਰ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਹਾਰਟ ਅਟੈਕ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਨੌਜ਼ਵਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਕਿਉਂ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲ ਰਹੇ ਹਨ?
ਨੈਸ਼ਨਲ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ਼ ਹੈਲਥ (NIH) ਨੇ ਅਧਿਐਨ ਦੌਰਾਨ ਦੱਸਿਆ ਹੈ ਕਿ ਆਖਰ ਇਹ ਸਮੱਸਿਆ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਕਿਉਂ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲ ਰਹੀ ਹੈ? ਇਸ ਅਧਿਐਨ ਨੇ ਕੁਝ ਦਿਲਚਸਪ ਤੱਥ ਸਾਹਮਣੇ ਲਿਆਂਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਪਹਿਲਾਂ ਤੋਂ ਮੌਜੂਦ ਦਿਲ ਦੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਅਚਾਨਕ ਦਿਲ ਦਾ ਦੌਰਾ ਪੈਣ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਵਧੇਰੇ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਅਧਿਐਨਾਂ ਤੋਂ ਪਤਾ ਲੱਗਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਸਥਿਤੀ ਦਾ ਜਲਦੀ ਪਤਾ ਲਗਾਉਣ ਨਾਲ ਜਾਨਾਂ ਬਚਾਈਆਂ ਜਾ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।
ਨੌਜ਼ਵਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਹਾਰਟ ਅਟੈਕ ਹੋਣ ਦੇ ਕਾਰਨ
ਜੈਨੇਟਿਕ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ: ਜੈਨੇਟਿਕ ਦਿਲ ਦੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਕੁਝ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਅਚਾਨਕ ਦਿਲ ਦਾ ਦੌਰਾ ਪੈਣ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਲੌਂਗ ਕਿਊਟੀ ਸਿੰਡਰੋਮ, ਏਆਰਵੀਡੀ ਅਤੇ ਹਾਈਪਰਟ੍ਰੋਫਿਕ ਕਾਰਡੀਓਮਾਇਓਪੈਥੀ ਮੁੱਖ ਹਨ। ਇਹ ਅਸਧਾਰਨ ਦਿਲ ਦੀ ਧੜਕਣ ਅਤੇ ਅਚਾਨਕ ਮੌਤ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਲੱਛਣ ਨਹੀਂ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੇ ਅਤੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕਰਨਾ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਮਾਹਿਰਾਂ ਦਾ ਸੁਝਾਅ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਵੀ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਹਨ ਤਾਂ ਜੈਨੇਟਿਕ ਟੈਸਟਿੰਗ ਦੀ ਸਿਫਾਰਸ਼ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। NIH ਦੇ ਅਧਿਐਨ ਅਨੁਸਾਰ, ਅਜਿਹੇ ਮਾਮਲੇ ਨੌਜਵਾਨ ਖਿਡਾਰੀਆਂ ਵਿੱਚ ਵਧੇਰੇ ਆਮ ਹਨ।
ਵਾਇਰਲ ਇਨਫੈਕਸ਼ਨ: ਮਾਹਿਰਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਦਿਲ ਦੀਆਂ ਮਾਸਪੇਸ਼ੀਆਂ ਦੀ ਸੋਜਸ਼ ਅਤੇ ਮਾਇਓਕਾਰਡਾਈਟਿਸ ਵੀ ਅਚਾਨਕ ਦਿਲ ਦੇ ਦੌਰੇ ਦਾ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਕਾਰਨ ਹੈ। ਇਸ ਪਿੱਛੇ ਵਾਇਰਸ ਦੀ ਲਾਗ ਨੂੰ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। NIH ਚੈਪਟਰ ਵਿੱਚ ਇਹ ਸਮੱਸਿਆ ਕੋਵਿਡ-19 ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵਧੀ ਜਾਪਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਵਾਇਰਸ ਦਿਲ ਨੂੰ ਕਮਜ਼ੋਰ ਕਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਐਰੀਥਮੀਆ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਹਾਲ ਹੀ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਤੋਂ ਪਤਾ ਚੱਲਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕੋਵਿਡ-19 ਨਾਲ ਸੰਕਰਮਿਤ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਅਜਿਹੇ ਮਾਮਲੇ ਵਧੇ ਹਨ। ਇਸ ਲਈ ਮਾਹਿਰ ਵਾਇਰਸ ਦੀ ਲਾਗ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੀ ਸਾਵਧਾਨ ਰਹਿਣ ਦਾ ਸੁਝਾਅ ਦਿੰਦੇ ਹਨ।
ਬਿਜਲੀ ਸੰਬੰਧੀ ਵਿਕਾਰ: ਮਾਹਿਰਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਵੁਲਫ਼-ਪਾਰਕਿੰਸਨ-ਵ੍ਹਾਈਟ (WPW) ਸਿੰਡਰੋਮ ਅਤੇ ਬਰੂਗਾਡਾ ਸਿੰਡਰੋਮ ਵਰਗੀਆਂ ਬਿਜਲੀ ਸੰਬੰਧੀ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦਿਲ ਦੀ ਧੜਕਣ ਨੂੰ ਅਨਿਯਮਿਤ ਕਰ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। NIH ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਸ ਨਾਲ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਅਚਾਨਕ ਦਿਲ ਦੇ ਦੌਰੇ ਪੈ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਸਮੱਸਿਆ ਆਮ ਟੈਸਟਾਂ ਵਿੱਚ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਲੱਗ ਸਕਦੀ। ਇਸ ਲਈ ਈਸੀਜੀ ਅਤੇ ਈਕੋਕਾਰਡੀਓਗ੍ਰਾਮ ਵਰਗੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਟੈਸਟਾਂ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਮਾਹਿਰਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਤਣਾਅ ਵਿੱਚ ਹੋਣ 'ਤੇ ਸਾਵਧਾਨੀ ਵਰਤਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।
ਜੀਵਨਸ਼ੈਲੀ ਵਿੱਚ ਬਦਲਾਅ: ਮਾਹਿਰਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਜੀਵਨਸ਼ੈਲੀ ਵਿੱਚ ਬਦਲਾਅ ਛੋਟੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਦਿਲ ਦੇ ਦੌਰੇ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਡਾਕਟਰਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਸਰੀਰਕ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਘੱਟ ਹੋਣ, ਕੰਪਿਊਟਰ ਸਕ੍ਰੀਨ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਬੈਠਣ, ਜ਼ਿਆਦਾ ਫਾਸਟ ਫੂਡ ਖਾਣ ਕਾਰਨ ਅਚਾਨਕ ਦਿਲ ਦੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਵਧੇਰੇ ਆਮ ਹੋ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਐਨਰਜੀ ਡਰਿੰਕਸ ਦਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸੇਵਨ, ਡੀਹਾਈਡਰੇਸ਼ਨ, ਦਵਾਈਆਂ, ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸਰੀਰਕ ਗਤੀਵਿਧੀ ਵੀ ਇਸ ਸਮੱਸਿਆ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦੀ ਹੈ। ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਤੋਂ ਪਤਾ ਚੱਲਦਾ ਹੈ ਕਿ ਖੇਡਾਂ ਖੇਡਣ ਵਾਲੇ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਅਚਾਨਕ ਦਿਲ ਦਾ ਦੌਰਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਆਮ ਹੈ।
ਦਿਲ ਦੇ ਦੌਰੇ ਅਕਸਰ ਬਿਨ੍ਹਾਂ ਕਿਸੇ ਚੇਤਾਵਨੀ ਦੇ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਪਰ ਮਾਹਰ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਨੂੰ ਕੁਝ ਸੰਕੇਤ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਜਲਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰਵਾ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਇਸ ਲਈ ਤੁਹਾਨੂੰ ਹਾਰਟ ਅਟੈਕ ਦੇ ਲੱਛਣਾਂ ਬਾਰੇ ਪਤਾ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਅਨੁਸਾਰ ਹਨ:-
- ਕਸਰਤ ਕਰਦੇ ਸਮੇਂ ਸਾਹ ਚੜ੍ਹਨਾ
- ਅਸਧਾਰਨ ਮਹਿਸੂਸ ਹੋਣਾ
- ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਥਕਾਵਟ
- ਛਾਤੀ ਵਿੱਚ ਦਰਦ
- ਤੇਜ਼ ਦਿਲ ਦੀ ਧੜਕਣ
ਮਾਹਿਰਾਂ ਦਾ ਸੁਝਾਅ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਅਜਿਹੇ ਲੱਛਣ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਤੁਰੰਤ ਡਾਕਟਰ ਦੀ ਸਲਾਹ ਲੈਣਾ ਬਿਹਤਰ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੀ ਢੁਕਵਾਂ ਇਲਾਜ ਕਰਵਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਰੋਕਥਾਮ ਉਪਾਅ
ਅਚਾਨਕ ਦਿਲ ਦੇ ਦੌਰੇ ਦੇ ਜੋਖਮ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਲਈ ਕੁਝ ਸਿਹਤ ਸਾਵਧਾਨੀਆਂ ਵਰਤਣੀਆਂ ਚਾਹੀਦੀਆਂ ਹਨ। ਮਾਹਿਰ ਸਲਾਹ ਦਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਨਿਯਮਤ ਸਿਹਤ ਜਾਂਚ ਅਤੇ ਜੈਨੇਟਿਕ ਜਾਂਚ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਡੇ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਦਿਲ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਦਾ ਕੋਈ ਇਤਿਹਾਸ ਹੈ ਤਾਂ ਸਾਵਧਾਨ ਰਹੋ। ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਵਿੱਚ CPR ਅਤੇ AED ਦੀ ਸਿਖਲਾਈ ਲੈਣ ਨਾਲ ਜਾਨਾਂ ਬਚਾਈਆਂ ਜਾ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਸਦੇ ਨਾਲ ਹੀ, ਹਾਈਡਰੇਟਿਡ ਰਹਿਣਾ ਵੀ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:-
