ETV Bharat / health

ਹਾਈ ਬੀਪੀ ਜਾਂ ਘੱਟ ਬੀਪੀ, ਕਿਹੜਾ ਸਿਹਤ ਲਈ ਹੋ ਸਕਦੈ ਜ਼ਿਆਦਾ ਖਤਰਨਾਕ? ਜਾਣੋ ਬੀਪੀ ਨੂੰ ਚੈੱਕ ਕਰਨ ਦਾ ਸਹੀਂ ਸਮੇਂ ਅਤੇ ਤਰੀਕਾ - HIGH BP VS LOW BP

ਦਿਲ ਦੇ ਦੌਰੇ ਅਤੇ ਸਟ੍ਰੋਕ ਵਰਗੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਦੀ ਨਿਯਮਿਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਜਾਂਚ ਕਰਨਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ।

HIGH BP VS LOW BP
HIGH BP VS LOW BP (Getty Image)
author img

By ETV Bharat Health Team

Published : June 19, 2025 at 10:19 AM IST

4 Min Read

ਹਾਈ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਅਤੇ ਘੱਟ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਦੋਵੇਂ ਗੰਭੀਰ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਘੱਟ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਨੂੰ ਬਿਹਤਰ ਖੁਰਾਕ ਨਾਲ ਠੀਕ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਬਹੁਤ ਗੰਭੀਰ ਮੁੱਦਾ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ, ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਕਿ ਇਹ ਚੱਕਰ ਆਉਣਾ, ਕਮਜ਼ੋਰੀ ਆਦਿ ਵਰਗੇ ਸਪੱਸ਼ਟ ਲੱਛਣਾਂ ਦਾ ਕਾਰਨ ਨਹੀਂ ਬਣਦਾ। ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ, ਹਾਈ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਵਧੇਰੇ ਸਾਵਧਾਨ ਰਹਿਣ ਦੀ ਸਲਾਹ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਹਾਈ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਦਿਲ ਦੇ ਦੌਰੇ ਅਤੇ ਸਟ੍ਰੋਕ ਵਰਗੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਦਰਅਸਲ, ਦਿਲ ਦੇ ਦੌਰੇ ਅਤੇ ਸਟ੍ਰੋਕ ਵਰਗੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਅਤੇ ਬਚਣ ਲਈ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਨਿਯਮਿਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਆਪਣੇ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।

ਬੀਪੀ ਦਾ ਉਤਰਾਅ-ਚੜ੍ਹਾਅ ਕਿਉਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ?

ਕਸਰਤ, ਤਣਾਅ, ਭੋਜਨ ਦਾ ਸੇਵਨ, ਪਾਣੀ ਦਾ ਸੇਵਨ ਅਤੇ ਇੱਥੋਂ ਤੱਕ ਕਿ ਸਰੀਰ ਦੀ ਸਥਿਤੀ (ਲੇਟਣਾ, ਝੁਕਣਾ, ਬੈਠਣਾ) ਵਰਗੇ ਕਾਰਕਾਂ ਦੇ ਕਾਰਨ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਦਿਨ ਭਰ ਕੁਦਰਤੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਉਤਰਾਅ-ਚੜ੍ਹਾਅ ਕਰਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਭਿੰਨਤਾਵਾਂ ਦੇ ਕਾਰਨ ਬੇਤਰਤੀਬ ਸਮੇਂ 'ਤੇ ਬੀਪੀ ਨੂੰ ਮਾਪਣ ਨਾਲ ਸਹੀ ਨਤੀਜੇ ਨਹੀਂ ਮਿਲ ਸਕਦੇ, ਕਿਉਂਕਿ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਲਗਾਤਾਰ ਬਦਲਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਹਰ ਰੋਜ਼ ਇੱਕੋ ਜਿਹੀਆਂ ਸਥਿਤੀਆਂ ਵਿੱਚ ਅਤੇ ਇੱਕੋ ਸਮੇਂ ਆਪਣੇ ਖੂਨ ਨੂੰ ਮਾਪਣਾ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ। ਯਾਨੀ ਇੱਕੋ ਸਮੇਂ 'ਤੇ ਲਗਾਤਾਰ ਮਾਪ ਲੈਣ ਨਾਲ ਹੀ ਸਹੀ ਨਤੀਜੇ ਮਿਲ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਭਵਿੱਖ ਦੇ ਸੰਦਰਭ ਅਤੇ ਦਵਾਈ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਰੀਡਿੰਗਾਂ ਨੂੰ ਨੋਟ ਕਰਨਾ ਵੀ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ।

ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਮਾਪਣ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਸਮਾਂ ਕਿਹੜਾ ਹੈ?

ਸਵੇਰੇ ਉੱਠਣ ਤੋਂ 30 ਮਿੰਟ ਬਾਅਦ: ਅਮਰੀਕਨ ਹਾਰਟ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਮਾਹਰ ਸੁਝਾਅ ਦਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਤੁਹਾਡੀ ਪਹਿਲੀ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਰੀਡਿੰਗ ਲੈਣ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਸਮਾਂ ਤੁਹਾਡੇ ਜਾਗਣ ਤੋਂ ਲਗਭਗ 30 ਮਿੰਟ ਬਾਅਦ ਹੈ। ਇਹ ਜਾਂਚ ਕੁਝ ਵੀ ਖਾਣ ਜਾਂ ਪੀਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਕੈਫੀਨ ਆਦਿ ਦਾ ਇਸਤੇਮਾਲ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾ ਕੀਤੀ ਜਾਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਰੀਡਿੰਗ ਨੂੰ ਸਭ ਤੋਂ ਸਹੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਤੁਹਾਡਾ ਸਰੀਰ ਇਸ ਸਮੇਂ ਆਰਾਮ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਕੈਫੀਨ ਜਾਂ ਭੋਜਨ ਦਾ ਕੋਈ ਪ੍ਰਭਾਵ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ। ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖੋ ਕਿ ਤੁਹਾਨੂੰ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਰੀਡਿੰਗ ਲੈਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਚਾਹ ਜਾਂ ਕੌਫੀ ਨਹੀਂ ਪੀਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਪਰ ਤੁਸੀਂ ਪਾਣੀ ਪੀ ਸਕਦੇ ਹੋ, ਕਿਉਂਕਿ ਭੋਜਨ ਅਤੇ ਕੈਫੀਨ ਅਸਥਾਈ ਤੌਰ 'ਤੇ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਨੂੰ ਵਧਾ ਸਕਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਗਲਤ ਰੀਡਿੰਗ ਦੇ ਸਕਦੇ ਹਨ।

ਖਾਣੇ ਤੋਂ 2 ਘੰਟੇ ਬਾਅਦ: ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੇ ਡਾਕਟਰ ਦੀ ਸਲਾਹ ਅਨੁਸਾਰ ਆਪਣੇ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਨੂੰ ਟਰੈਕ ਕਰ ਰਹੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਸੌਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ (ਖਾਣੇ ਤੋਂ 2 ਘੰਟੇ ਬਾਅਦ) ਦੂਜੀ ਰੀਡਿੰਗ ਲੈਣਾ ਵੀ ਮਦਦਗਾਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਤੁਹਾਨੂੰ ਦਿਨ ਭਰ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਵਿੱਚ ਉਤਰਾਅ-ਚੜ੍ਹਾਅ ਅਤੇ ਤੁਹਾਡੀਆਂ ਦਵਾਈਆਂ ਕਿਵੇਂ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੀਆਂ ਹਨ? ਨੂੰ ਸਮਝਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਕੀ ਜਾਗਣ ਤੋਂ ਤੁਰੰਤ ਬਾਅਦ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਚੈੱਕ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦੈ?

ਜਾਗਣ ਤੋਂ ਤੁਰੰਤ ਬਾਅਦ ਤੁਹਾਡਾ ਸਰੀਰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਰਗਰਮ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ ਅਤੇ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਜਾਗਣ ਦੇ ਅਨੁਕੂਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਇੱਕ ਆਮ ਅਨੁਭਵ ਹੈ ਜਿਸਨੂੰ ਸਰੀਰ ਦੀ ਕੁਦਰਤੀ ਤਾਲ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜਾਗਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਸਰੀਰਕ ਅਤੇ ਮਾਨਸਿਕ ਕਾਰਜਾਂ ਨੂੰ ਮੁੜ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਦਿਲ ਦੀ ਧੜਕਣ, ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਅਤੇ ਸਾਹ ਲੈਣ ਦੀ ਦਰ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਹਾਰਮੋਨਸ ਅਤੇ ਨਿਊਰੋਟ੍ਰਾਂਸਮੀਟਰਾਂ ਦੇ ਪੱਧਰ ਨੂੰ ਵੀ ਅਨੁਕੂਲ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਇਸ ਸਮੇਂ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਅਨਿਯਮਿਤ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਮਾਪਣ ਨਾਲ ਗਲਤ ਉੱਚ ਜਾਂ ਘੱਟ ਰੀਡਿੰਗ ਮਿਲ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਤੁਹਾਨੂੰ ਚਿੰਤਾ ਵਿੱਚ ਪਾ ਸਕਦੀ ਹੈ।

ਕਿੰਨੀ ਵਾਰ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ?

ਘਰ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਦਿਨ ਵਿੱਚ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਦੋ ਵਾਰ ਰੀਡਿੰਗ ਲੈਣ ਦੀ ਸਿਫਾਰਸ਼ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਸਵੇਰੇ ਇੱਕ ਵਾਰ ਅਤੇ ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ ਇੱਕ ਵਾਰ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਇੱਕ ਵਾਰ ਵਿੱਚ ਦੋ ਵਾਰ ਜਾਂਚ ਕਰਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਲਗਭਗ 3 ਮਿੰਟ ਦਾ ਅੰਤਰ ਛੱਡੋ, ਕੁਝ ਦੇਰ ਉਡੀਕ ਕਰੋ ਅਤੇ ਫਿਰ ਦੋਵਾਂ ਦੇ ਨਤੀਜਿਆਂ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰੋ ਅਤੇ ਰਿਕਾਰਡ ਕਰੋ। ਜੇਕਰ ਰੀਡਿੰਗ ਵਿੱਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਅੰਤਰ ਹੈ, ਤਾਂ ਤੀਜੀ ਰੀਡਿੰਗ ਲਓ ਅਤੇ ਫਿਰ ਔਸਤ ਦੀ ਗਣਨਾ ਕਰੋ। ਇਹ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਓ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਹਰ ਰੋਜ਼ ਰੀਡਿੰਗ ਲਈ ਇੱਕੋ ਮਸ਼ੀਨ ਅਤੇ ਇੱਕੋ ਆਸਣ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹੋ, ਕਿਉਂਕਿ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਮਸ਼ੀਨਾਂ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਨਤੀਜੇ ਦੇ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।

ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰਨ ਦਾ ਸਹੀ ਤਰੀਕਾ

  1. ਆਪਣੇ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਨੂੰ ਮਾਪਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ 5 ਮਿੰਟ ਲਈ ਚੁੱਪਚਾਪ ਬੈਠੋ। ਮਾਪ ਦੌਰਾਨ ਬੋਲਣ ਜਾਂ ਹਿੱਲਣ ਤੋਂ ਬਚੋ।
  2. ਆਪਣੀ ਪਿੱਠ ਨੂੰ ਸਹਾਰਾ ਦੇ ਕੇ ਕੁਰਸੀ 'ਤੇ ਬੈਠੋ, ਪੈਰ ਫਰਸ਼ 'ਤੇ ਸਿੱਧੇ ਰੱਖੋ ਅਤੇ ਆਪਣੀ ਬਾਂਹ ਦਿਲ ਦੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਮੇਜ਼ ਜਾਂ ਕਿਨਾਰੇ 'ਤੇ ਟਿਕੀ ਹੋਵੇ।
  3. ਬਿਸਤਰੇ/ਸੋਫੇ 'ਤੇ ਲੇਟਦੇ/ਝੁਕਦੇ ਹੋਏ ਆਪਣੇ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਨੂੰ ਨਾ ਮਾਪੋ।
  4. ਆਪਣੇ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਨੂੰ ਮਾਪਣ ਤੋਂ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ 30 ਮਿੰਟ ਪਹਿਲਾਂ ਸਿਗਰਟ ਨਾ ਪੀਓ, ਕਸਰਤ ਨਾ ਕਰੋ, ਸ਼ਰਾਬ ਨਾ ਪੀਓ, ਕੈਫੀਨ ਨਾ ਪੀਓ।
  5. ਭਰਿਆ ਹੋਇਆ ਬਲੈਡਰ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਵਧਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਟਾਇਲਟ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਨੂੰ ਮਾਪਣਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਹੈ।
  6. ਪ੍ਰਤੀ ਦੌਰ ਦੋ ਜਾਂ ਤਿੰਨ ਰੀਡਿੰਗਾਂ ਲੈਣ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਔਸਤ ਕੱਢਣ ਨਾਲ ਵਧੇਰੇ ਸਹੀ ਮੁਲਾਂਕਣ ਮਿਲਦਾ ਹੈ।

ਇਨ੍ਹਾਂ ਗੱਲਾਂ ਦਾ ਧਿਆਨ ਰੱਖੋ

ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਕਸਰਤ ਕਰਨ, ਸਿਗਰਟਨੋਸ਼ੀ ਕਰਨ ਜਾਂ ਕੈਫੀਨ ਖਾਣ ਤੋਂ ਤੁਰੰਤ ਬਾਅਦ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਮਾਪਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਤੁਹਾਡੀ ਰੀਡਿੰਗ ਨਕਲੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਵੱਧ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਤਣਾਅ, ਮਾਪ ਦੌਰਾਨ ਗੱਲ ਕਰਨਾ ਜਾਂ ਗਲਤ ਆਸਣ ਵੀ ਨਤੀਜਿਆਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਗਲਤੀਆਂ ਬੇਲੋੜੀ ਚਿੰਤਾ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ ਜਾਂ ਹਾਈ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਦਾ ਨਿਦਾਨ ਗੁਆ ​​ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਹਾਈ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਨੂੰ ਨਜ਼ਰਅੰਦਾਜ਼ ਨਹੀਂ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ। ਇਹ ਕਈ ਦਿਲ ਦੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਚੇਤਾਵਨੀ ਸੰਕੇਤ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਚੇਤਾਵਨੀ ਸੰਕੇਤਾਂ ਨੂੰ ਨਜ਼ਰਅੰਦਾਜ਼ ਨਾ ਕਰਨਾ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ।

ਇਹ ਖਬਰ ਇਸ ਵੈੱਬਸਾਈਟ ਤੋਂ ਲਈ ਗਈ ਹੈ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:-

ਹਾਈ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਅਤੇ ਘੱਟ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਦੋਵੇਂ ਗੰਭੀਰ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਘੱਟ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਨੂੰ ਬਿਹਤਰ ਖੁਰਾਕ ਨਾਲ ਠੀਕ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਬਹੁਤ ਗੰਭੀਰ ਮੁੱਦਾ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ, ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਕਿ ਇਹ ਚੱਕਰ ਆਉਣਾ, ਕਮਜ਼ੋਰੀ ਆਦਿ ਵਰਗੇ ਸਪੱਸ਼ਟ ਲੱਛਣਾਂ ਦਾ ਕਾਰਨ ਨਹੀਂ ਬਣਦਾ। ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ, ਹਾਈ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਵਧੇਰੇ ਸਾਵਧਾਨ ਰਹਿਣ ਦੀ ਸਲਾਹ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਹਾਈ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਦਿਲ ਦੇ ਦੌਰੇ ਅਤੇ ਸਟ੍ਰੋਕ ਵਰਗੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਦਰਅਸਲ, ਦਿਲ ਦੇ ਦੌਰੇ ਅਤੇ ਸਟ੍ਰੋਕ ਵਰਗੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਅਤੇ ਬਚਣ ਲਈ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਨਿਯਮਿਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਆਪਣੇ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।

ਬੀਪੀ ਦਾ ਉਤਰਾਅ-ਚੜ੍ਹਾਅ ਕਿਉਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ?

ਕਸਰਤ, ਤਣਾਅ, ਭੋਜਨ ਦਾ ਸੇਵਨ, ਪਾਣੀ ਦਾ ਸੇਵਨ ਅਤੇ ਇੱਥੋਂ ਤੱਕ ਕਿ ਸਰੀਰ ਦੀ ਸਥਿਤੀ (ਲੇਟਣਾ, ਝੁਕਣਾ, ਬੈਠਣਾ) ਵਰਗੇ ਕਾਰਕਾਂ ਦੇ ਕਾਰਨ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਦਿਨ ਭਰ ਕੁਦਰਤੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਉਤਰਾਅ-ਚੜ੍ਹਾਅ ਕਰਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਭਿੰਨਤਾਵਾਂ ਦੇ ਕਾਰਨ ਬੇਤਰਤੀਬ ਸਮੇਂ 'ਤੇ ਬੀਪੀ ਨੂੰ ਮਾਪਣ ਨਾਲ ਸਹੀ ਨਤੀਜੇ ਨਹੀਂ ਮਿਲ ਸਕਦੇ, ਕਿਉਂਕਿ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਲਗਾਤਾਰ ਬਦਲਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਹਰ ਰੋਜ਼ ਇੱਕੋ ਜਿਹੀਆਂ ਸਥਿਤੀਆਂ ਵਿੱਚ ਅਤੇ ਇੱਕੋ ਸਮੇਂ ਆਪਣੇ ਖੂਨ ਨੂੰ ਮਾਪਣਾ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ। ਯਾਨੀ ਇੱਕੋ ਸਮੇਂ 'ਤੇ ਲਗਾਤਾਰ ਮਾਪ ਲੈਣ ਨਾਲ ਹੀ ਸਹੀ ਨਤੀਜੇ ਮਿਲ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਭਵਿੱਖ ਦੇ ਸੰਦਰਭ ਅਤੇ ਦਵਾਈ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਰੀਡਿੰਗਾਂ ਨੂੰ ਨੋਟ ਕਰਨਾ ਵੀ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ।

ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਮਾਪਣ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਸਮਾਂ ਕਿਹੜਾ ਹੈ?

ਸਵੇਰੇ ਉੱਠਣ ਤੋਂ 30 ਮਿੰਟ ਬਾਅਦ: ਅਮਰੀਕਨ ਹਾਰਟ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਮਾਹਰ ਸੁਝਾਅ ਦਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਤੁਹਾਡੀ ਪਹਿਲੀ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਰੀਡਿੰਗ ਲੈਣ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਸਮਾਂ ਤੁਹਾਡੇ ਜਾਗਣ ਤੋਂ ਲਗਭਗ 30 ਮਿੰਟ ਬਾਅਦ ਹੈ। ਇਹ ਜਾਂਚ ਕੁਝ ਵੀ ਖਾਣ ਜਾਂ ਪੀਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਕੈਫੀਨ ਆਦਿ ਦਾ ਇਸਤੇਮਾਲ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾ ਕੀਤੀ ਜਾਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਰੀਡਿੰਗ ਨੂੰ ਸਭ ਤੋਂ ਸਹੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਤੁਹਾਡਾ ਸਰੀਰ ਇਸ ਸਮੇਂ ਆਰਾਮ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਕੈਫੀਨ ਜਾਂ ਭੋਜਨ ਦਾ ਕੋਈ ਪ੍ਰਭਾਵ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ। ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖੋ ਕਿ ਤੁਹਾਨੂੰ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਰੀਡਿੰਗ ਲੈਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਚਾਹ ਜਾਂ ਕੌਫੀ ਨਹੀਂ ਪੀਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਪਰ ਤੁਸੀਂ ਪਾਣੀ ਪੀ ਸਕਦੇ ਹੋ, ਕਿਉਂਕਿ ਭੋਜਨ ਅਤੇ ਕੈਫੀਨ ਅਸਥਾਈ ਤੌਰ 'ਤੇ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਨੂੰ ਵਧਾ ਸਕਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਗਲਤ ਰੀਡਿੰਗ ਦੇ ਸਕਦੇ ਹਨ।

ਖਾਣੇ ਤੋਂ 2 ਘੰਟੇ ਬਾਅਦ: ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੇ ਡਾਕਟਰ ਦੀ ਸਲਾਹ ਅਨੁਸਾਰ ਆਪਣੇ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਨੂੰ ਟਰੈਕ ਕਰ ਰਹੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਸੌਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ (ਖਾਣੇ ਤੋਂ 2 ਘੰਟੇ ਬਾਅਦ) ਦੂਜੀ ਰੀਡਿੰਗ ਲੈਣਾ ਵੀ ਮਦਦਗਾਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਤੁਹਾਨੂੰ ਦਿਨ ਭਰ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਵਿੱਚ ਉਤਰਾਅ-ਚੜ੍ਹਾਅ ਅਤੇ ਤੁਹਾਡੀਆਂ ਦਵਾਈਆਂ ਕਿਵੇਂ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੀਆਂ ਹਨ? ਨੂੰ ਸਮਝਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਕੀ ਜਾਗਣ ਤੋਂ ਤੁਰੰਤ ਬਾਅਦ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਚੈੱਕ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦੈ?

ਜਾਗਣ ਤੋਂ ਤੁਰੰਤ ਬਾਅਦ ਤੁਹਾਡਾ ਸਰੀਰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਰਗਰਮ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ ਅਤੇ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਜਾਗਣ ਦੇ ਅਨੁਕੂਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਇੱਕ ਆਮ ਅਨੁਭਵ ਹੈ ਜਿਸਨੂੰ ਸਰੀਰ ਦੀ ਕੁਦਰਤੀ ਤਾਲ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜਾਗਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਸਰੀਰਕ ਅਤੇ ਮਾਨਸਿਕ ਕਾਰਜਾਂ ਨੂੰ ਮੁੜ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਦਿਲ ਦੀ ਧੜਕਣ, ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਅਤੇ ਸਾਹ ਲੈਣ ਦੀ ਦਰ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਹਾਰਮੋਨਸ ਅਤੇ ਨਿਊਰੋਟ੍ਰਾਂਸਮੀਟਰਾਂ ਦੇ ਪੱਧਰ ਨੂੰ ਵੀ ਅਨੁਕੂਲ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਇਸ ਸਮੇਂ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਅਨਿਯਮਿਤ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਮਾਪਣ ਨਾਲ ਗਲਤ ਉੱਚ ਜਾਂ ਘੱਟ ਰੀਡਿੰਗ ਮਿਲ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਤੁਹਾਨੂੰ ਚਿੰਤਾ ਵਿੱਚ ਪਾ ਸਕਦੀ ਹੈ।

ਕਿੰਨੀ ਵਾਰ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ?

ਘਰ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਦਿਨ ਵਿੱਚ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਦੋ ਵਾਰ ਰੀਡਿੰਗ ਲੈਣ ਦੀ ਸਿਫਾਰਸ਼ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਸਵੇਰੇ ਇੱਕ ਵਾਰ ਅਤੇ ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ ਇੱਕ ਵਾਰ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਇੱਕ ਵਾਰ ਵਿੱਚ ਦੋ ਵਾਰ ਜਾਂਚ ਕਰਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਲਗਭਗ 3 ਮਿੰਟ ਦਾ ਅੰਤਰ ਛੱਡੋ, ਕੁਝ ਦੇਰ ਉਡੀਕ ਕਰੋ ਅਤੇ ਫਿਰ ਦੋਵਾਂ ਦੇ ਨਤੀਜਿਆਂ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰੋ ਅਤੇ ਰਿਕਾਰਡ ਕਰੋ। ਜੇਕਰ ਰੀਡਿੰਗ ਵਿੱਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਅੰਤਰ ਹੈ, ਤਾਂ ਤੀਜੀ ਰੀਡਿੰਗ ਲਓ ਅਤੇ ਫਿਰ ਔਸਤ ਦੀ ਗਣਨਾ ਕਰੋ। ਇਹ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਓ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਹਰ ਰੋਜ਼ ਰੀਡਿੰਗ ਲਈ ਇੱਕੋ ਮਸ਼ੀਨ ਅਤੇ ਇੱਕੋ ਆਸਣ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹੋ, ਕਿਉਂਕਿ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਮਸ਼ੀਨਾਂ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਨਤੀਜੇ ਦੇ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।

ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰਨ ਦਾ ਸਹੀ ਤਰੀਕਾ

  1. ਆਪਣੇ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਨੂੰ ਮਾਪਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ 5 ਮਿੰਟ ਲਈ ਚੁੱਪਚਾਪ ਬੈਠੋ। ਮਾਪ ਦੌਰਾਨ ਬੋਲਣ ਜਾਂ ਹਿੱਲਣ ਤੋਂ ਬਚੋ।
  2. ਆਪਣੀ ਪਿੱਠ ਨੂੰ ਸਹਾਰਾ ਦੇ ਕੇ ਕੁਰਸੀ 'ਤੇ ਬੈਠੋ, ਪੈਰ ਫਰਸ਼ 'ਤੇ ਸਿੱਧੇ ਰੱਖੋ ਅਤੇ ਆਪਣੀ ਬਾਂਹ ਦਿਲ ਦੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਮੇਜ਼ ਜਾਂ ਕਿਨਾਰੇ 'ਤੇ ਟਿਕੀ ਹੋਵੇ।
  3. ਬਿਸਤਰੇ/ਸੋਫੇ 'ਤੇ ਲੇਟਦੇ/ਝੁਕਦੇ ਹੋਏ ਆਪਣੇ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਨੂੰ ਨਾ ਮਾਪੋ।
  4. ਆਪਣੇ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਨੂੰ ਮਾਪਣ ਤੋਂ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ 30 ਮਿੰਟ ਪਹਿਲਾਂ ਸਿਗਰਟ ਨਾ ਪੀਓ, ਕਸਰਤ ਨਾ ਕਰੋ, ਸ਼ਰਾਬ ਨਾ ਪੀਓ, ਕੈਫੀਨ ਨਾ ਪੀਓ।
  5. ਭਰਿਆ ਹੋਇਆ ਬਲੈਡਰ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਵਧਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਟਾਇਲਟ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਨੂੰ ਮਾਪਣਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਹੈ।
  6. ਪ੍ਰਤੀ ਦੌਰ ਦੋ ਜਾਂ ਤਿੰਨ ਰੀਡਿੰਗਾਂ ਲੈਣ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਔਸਤ ਕੱਢਣ ਨਾਲ ਵਧੇਰੇ ਸਹੀ ਮੁਲਾਂਕਣ ਮਿਲਦਾ ਹੈ।

ਇਨ੍ਹਾਂ ਗੱਲਾਂ ਦਾ ਧਿਆਨ ਰੱਖੋ

ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਕਸਰਤ ਕਰਨ, ਸਿਗਰਟਨੋਸ਼ੀ ਕਰਨ ਜਾਂ ਕੈਫੀਨ ਖਾਣ ਤੋਂ ਤੁਰੰਤ ਬਾਅਦ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਮਾਪਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਤੁਹਾਡੀ ਰੀਡਿੰਗ ਨਕਲੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਵੱਧ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਤਣਾਅ, ਮਾਪ ਦੌਰਾਨ ਗੱਲ ਕਰਨਾ ਜਾਂ ਗਲਤ ਆਸਣ ਵੀ ਨਤੀਜਿਆਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਗਲਤੀਆਂ ਬੇਲੋੜੀ ਚਿੰਤਾ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ ਜਾਂ ਹਾਈ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਦਾ ਨਿਦਾਨ ਗੁਆ ​​ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਹਾਈ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਨੂੰ ਨਜ਼ਰਅੰਦਾਜ਼ ਨਹੀਂ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ। ਇਹ ਕਈ ਦਿਲ ਦੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਚੇਤਾਵਨੀ ਸੰਕੇਤ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਚੇਤਾਵਨੀ ਸੰਕੇਤਾਂ ਨੂੰ ਨਜ਼ਰਅੰਦਾਜ਼ ਨਾ ਕਰਨਾ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ।

ਇਹ ਖਬਰ ਇਸ ਵੈੱਬਸਾਈਟ ਤੋਂ ਲਈ ਗਈ ਹੈ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:-

ETV Bharat Logo

Copyright © 2025 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.