ETV Bharat / health

ਦਿਨ 'ਚ ਦੋ ਵਾਰ ਚੀਨੀ ਦੇ ਨਾਲ ਚਾਹ ਜਾਂ ਕੌਫੀ ਪੀਣ ਨਾਲ ਵਧ ਸਕਦਾ ਹੈ ਸ਼ੂਗਰ ਦਾ ਖਤਰਾ, ਜਾਣੋ ਇਸਦੇ ਕਾਰਨ ਅਤੇ ਕਿਵੇਂ ਕਰੀਏ ਬਚਾਅ? - EFFECT OF SUGAR TEA AND COFFEE

TIFR ਦੇ ਖੋਜਕਰਤਾਵਾਂ ਨੇ ਚੇਤਾਵਨੀ ਦਿੱਤੀ ਹੈ ਕਿ ਦਿਨ ਵਿੱਚ ਦੋ ਵਾਰ ਚਾਹ, ਕੌਫੀ ਅਤੇ ਕੋਲਡ ਡਰਿੰਕਸ ਪੀਣ ਨਾਲ ਮੋਟਾਪਾ ਅਤੇ ਸ਼ੂਗਰ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।

EFFECT OF SUGAR TEA AND COFFEE
EFFECT OF SUGAR TEA AND COFFEE (Etv Bharat)
author img

By ETV Bharat Health Team

Published : March 24, 2025 at 3:43 PM IST

2 Min Read

ਹੈਦਰਾਬਾਦ: ਹੈਦਰਾਬਾਦ ਸਥਿਤ ਟਾਟਾ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ ਫੰਡਾਮੈਂਟਲ ਰਿਸਰਚ (ਟੀ.ਆਈ.ਐੱਫ.ਆਰ.) ਦੇ ਖੋਜਕਾਰਾਂ ਨੇ ਖੁਲਾਸਾ ਕੀਤਾ ਹੈ ਕਿ ਖੰਡ ਨਾਲ ਭਰੀ ਚਾਹ, ਕੌਫੀ ਅਤੇ ਕੋਲਡ ਡਰਿੰਕਸ ਦਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸੇਵਨ ਸ਼ੂਗਰ ਅਤੇ ਮੋਟਾਪੇ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਵਧ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਉਲਾਸ ਐਸ. ਕੋਲਟੂਰ ਅਤੇ ਮਹਿੰਦਰ ਨੇ ਇੱਕ ਖੋਜ ਵਿੱਚ ਪਾਇਆ ਕਿ ਦਿਨ ਵਿੱਚ ਦੋ ਵਾਰ ਚੀਨੀ ਦੇ ਨਾਲ ਚਾਹ ਜਾਂ ਕੌਫੀ ਪੀਣ ਨਾਲ ਸ਼ੂਗਰ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਵੱਧ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਇਹ ਵੀ ਕਿਹਾ ਕਿ ਕੋਲਡ ਡਰਿੰਕਸ ਦਾ ਲਗਾਤਾਰ ਸੇਵਨ ਕਰਨ ਨਾਲ ਟਾਈਪ-2 ਡਾਇਬਟੀਜ਼ ਅਤੇ ਮੋਟਾਪਾ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਪਿਛਲੇ ਕਈ ਅਧਿਐਨਾਂ ਵਿੱਚ ਚਾਹ, ਕੌਫੀ ਅਤੇ ਕੋਲਡ ਡਰਿੰਕਸ ਦੇ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸੇਵਨ ਨੂੰ ਕਈ ਸਿਹਤ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਨਾਲ ਜੋੜਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਪਰ TIFR ਖੋਜਕਰਤਾਵਾਂ ਨੇ 2 ਸਾਲ ਤੱਕ ਇਸ ਵਿਸ਼ੇ ਦਾ ਡੂੰਘਾਈ ਨਾਲ ਅਧਿਐਨ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਹ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਖੋਜਕਰਤਾਵਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ 'ਅਸੀਂ ਚੂਹਿਆਂ ਦੀਆਂ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਪ੍ਰਜਾਤੀਆਂ 'ਤੇ ਪ੍ਰਯੋਗ ਕੀਤੇ। ਕੁਝ ਚੂਹਿਆਂ ਨੂੰ ਦਿਨ ਵਿੱਚ ਚਾਰ ਤੋਂ ਪੰਜ ਵਾਰ 100 ਮਿਲੀਲੀਟਰ ਚੀਨੀ ਵਾਲੀ ਚਾਹ, ਕੌਫੀ ਅਤੇ ਸਾਫਟ ਡਰਿੰਕਸ ਦਿੱਤੇ ਗਏ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਦੂਜੇ ਚੂਹਿਆਂ ਨੂੰ ਹਰ ਤਿੰਨ ਘੰਟਿਆਂ ਬਾਅਦ ਇਹੀ ਖੁਰਾਕ ਦਿੱਤੀ ਗਈ, ਫਿਰ ਸਾਰੇ ਚੂਹਿਆਂ ਦੇ ਖੂਨ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਸ ਟੈਸਟ ਦਾ ਨਤੀਜਾ ਇਹ ਨਿਕਲਿਆ ਕਿ ਸਾਰੇ ਚੂਹਿਆਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ੂਗਰ ਅਤੇ ਮੋਟਾਪੇ ਦੇ ਲੱਛਣ ਦਿਖਾਈ ਦਿੱਤੇ।

ਟੀਮ ਨੇ ਆਪਣੇ ਨਤੀਜਿਆਂ ਦੀ ਤੁਲਨਾ ਯੂਐਸ ਨੈਸ਼ਨਲ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ਼ ਹੈਲਥ (ਐਨਆਈਐਚ) ਦੁਆਰਾ ਅਧਿਐਨ ਕੀਤੇ ਗਲੋਬਲ ਫੂਡ ਡੇਟਾਬੇਸ ਨਾਲ ਕੀਤੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਖੋਜ ਪੱਤਰ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਜਰਨਲ ਨਿਊਟ੍ਰੀਸ਼ਨਲ ਬਾਇਓਕੈਮਿਸਟਰੀ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਹੋਇਆ ਹੈ।

ਜਿਗਰ, ਮਾਸਪੇਸ਼ੀਆਂ 'ਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵ

ਇਕ ਅਧਿਐਨ ਨੇ ਦਿਖਾਇਆ ਹੈ ਕਿ ਮਿੱਠੀ ਚਾਹ, ਕੌਫੀ ਅਤੇ ਕੋਲਡ ਡਰਿੰਕਸ ਵਿਚ ਪਾਏ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਸੁਕਰੋਜ਼ ਦਾ ਜਿਗਰ, ਮਾਸਪੇਸ਼ੀਆਂ ਅਤੇ ਛੋਟੀ ਅੰਤੜੀ 'ਤੇ ਗੰਭੀਰ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਖੋਜਕਰਤਾਵਾਂ ਨੇ ਸਲਾਹ ਦਿੱਤੀ ਹੈ ਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਹਾਨੀਕਾਰਕ ਪ੍ਰਭਾਵਾਂ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਵਿਚ ਰੱਖਦੇ ਹੋਏ, ਸ਼ੂਗਰ ਰਹਿਤ ਚਾਹ ਅਤੇ ਕੌਫੀ ਦਾ ਸੇਵਨ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਸਾਫਟ ਡਰਿੰਕਸ ਤੋਂ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬਚਣਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਹੈ।

ਡਾਇਬਟੀਜ਼ ਕੀ ਹੈ?

ਡਾਇਬਟੀਜ਼ ਇੱਕ ਅਜਿਹੀ ਬਿਮਾਰੀ ਹੈ ਜੋ ਸਰੀਰ ਦੇ ਗਲੂਕੋਜ਼ ਕੰਟਰੋਲ ਸਿਸਟਮ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਸਮੱਸਿਆ ਕਾਰਨ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਸ਼ੂਗਰ ਜੈਨੇਟਿਕ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਗਲੂਕੋਜ਼ ਇੱਕ ਕਿਸਮ ਦੀ ਖੰਡ ਹੈ ਜੋ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਇਨਸੁਲਿਨ ਨਾਮਕ ਹਾਰਮੋਨ ਦੁਆਰਾ ਨਿਯੰਤਰਿਤ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਪੈਨਕ੍ਰੀਅਸ ਦੁਆਰਾ ਪੈਦਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਵਿਸ਼ਵ ਸਿਹਤ ਸੰਗਠਨ ਨੇ ਸ਼ੂਗਰ ਨੂੰ ਮਹਾਂਮਾਰੀ ਘੋਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਮੈਡੀਕਲ ਮਾਹਿਰਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਸ਼ੂਗਰ ਨੂੰ ਕੰਟਰੋਲ ਕਰਨ ਲਈ ਸਿਹਤਮੰਦ ਜੀਵਨ ਸ਼ੈਲੀ ਅਤੇ ਖਾਣ-ਪੀਣ ਦੀਆਂ ਚੰਗੀਆਂ ਆਦਤਾਂ ਦਾ ਪਾਲਣ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।

ਵਧੇਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਲਈ ਤੁਸੀਂ ਇਹਨਾਂ ਵੈੱਬਸਾਈਟਾਂ 'ਤੇ ਕਰੋ ਕਲਿੱਕ

(ਡਿਸਕਲੇਮਰ: ਇਸ ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਤੁਹਾਨੂੰ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸਿਹਤ ਸੰਬੰਧੀ ਸਾਰੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਅਤੇ ਸਲਾਹ ਸਿਰਫ਼ ਤੁਹਾਡੀ ਆਮ ਜਾਣਕਾਰੀ ਲਈ ਹੈ। ਅਸੀਂ ਇਹ ਜਾਣਕਾਰੀ ਵਿਗਿਆਨਕ ਖੋਜਾਂ, ਅਧਿਐਨਾਂ, ਡਾਕਟਰੀ ਅਤੇ ਸਿਹਤ ਪੇਸ਼ੇਵਰਾਂ ਦੀ ਸਲਾਹ ਦੇ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦੇ ਹਾਂ। ਤੁਹਾਨੂੰ ਇਸ ਬਾਰੇ ਵਿਸਥਾਰ ਵਿੱਚ ਪਤਾ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਵਿਧੀ ਜਾਂ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਨੂੰ ਅਪਣਾਉਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਆਪਣੇ ਨਿੱਜੀ ਡਾਕਟਰ ਨਾਲ ਸਲਾਹ-ਮਸ਼ਵਰਾ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।)

ਹੈਦਰਾਬਾਦ: ਹੈਦਰਾਬਾਦ ਸਥਿਤ ਟਾਟਾ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ ਫੰਡਾਮੈਂਟਲ ਰਿਸਰਚ (ਟੀ.ਆਈ.ਐੱਫ.ਆਰ.) ਦੇ ਖੋਜਕਾਰਾਂ ਨੇ ਖੁਲਾਸਾ ਕੀਤਾ ਹੈ ਕਿ ਖੰਡ ਨਾਲ ਭਰੀ ਚਾਹ, ਕੌਫੀ ਅਤੇ ਕੋਲਡ ਡਰਿੰਕਸ ਦਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸੇਵਨ ਸ਼ੂਗਰ ਅਤੇ ਮੋਟਾਪੇ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਵਧ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਉਲਾਸ ਐਸ. ਕੋਲਟੂਰ ਅਤੇ ਮਹਿੰਦਰ ਨੇ ਇੱਕ ਖੋਜ ਵਿੱਚ ਪਾਇਆ ਕਿ ਦਿਨ ਵਿੱਚ ਦੋ ਵਾਰ ਚੀਨੀ ਦੇ ਨਾਲ ਚਾਹ ਜਾਂ ਕੌਫੀ ਪੀਣ ਨਾਲ ਸ਼ੂਗਰ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਵੱਧ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਇਹ ਵੀ ਕਿਹਾ ਕਿ ਕੋਲਡ ਡਰਿੰਕਸ ਦਾ ਲਗਾਤਾਰ ਸੇਵਨ ਕਰਨ ਨਾਲ ਟਾਈਪ-2 ਡਾਇਬਟੀਜ਼ ਅਤੇ ਮੋਟਾਪਾ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਪਿਛਲੇ ਕਈ ਅਧਿਐਨਾਂ ਵਿੱਚ ਚਾਹ, ਕੌਫੀ ਅਤੇ ਕੋਲਡ ਡਰਿੰਕਸ ਦੇ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸੇਵਨ ਨੂੰ ਕਈ ਸਿਹਤ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਨਾਲ ਜੋੜਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਪਰ TIFR ਖੋਜਕਰਤਾਵਾਂ ਨੇ 2 ਸਾਲ ਤੱਕ ਇਸ ਵਿਸ਼ੇ ਦਾ ਡੂੰਘਾਈ ਨਾਲ ਅਧਿਐਨ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਹ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਖੋਜਕਰਤਾਵਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ 'ਅਸੀਂ ਚੂਹਿਆਂ ਦੀਆਂ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਪ੍ਰਜਾਤੀਆਂ 'ਤੇ ਪ੍ਰਯੋਗ ਕੀਤੇ। ਕੁਝ ਚੂਹਿਆਂ ਨੂੰ ਦਿਨ ਵਿੱਚ ਚਾਰ ਤੋਂ ਪੰਜ ਵਾਰ 100 ਮਿਲੀਲੀਟਰ ਚੀਨੀ ਵਾਲੀ ਚਾਹ, ਕੌਫੀ ਅਤੇ ਸਾਫਟ ਡਰਿੰਕਸ ਦਿੱਤੇ ਗਏ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਦੂਜੇ ਚੂਹਿਆਂ ਨੂੰ ਹਰ ਤਿੰਨ ਘੰਟਿਆਂ ਬਾਅਦ ਇਹੀ ਖੁਰਾਕ ਦਿੱਤੀ ਗਈ, ਫਿਰ ਸਾਰੇ ਚੂਹਿਆਂ ਦੇ ਖੂਨ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਸ ਟੈਸਟ ਦਾ ਨਤੀਜਾ ਇਹ ਨਿਕਲਿਆ ਕਿ ਸਾਰੇ ਚੂਹਿਆਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ੂਗਰ ਅਤੇ ਮੋਟਾਪੇ ਦੇ ਲੱਛਣ ਦਿਖਾਈ ਦਿੱਤੇ।

ਟੀਮ ਨੇ ਆਪਣੇ ਨਤੀਜਿਆਂ ਦੀ ਤੁਲਨਾ ਯੂਐਸ ਨੈਸ਼ਨਲ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ਼ ਹੈਲਥ (ਐਨਆਈਐਚ) ਦੁਆਰਾ ਅਧਿਐਨ ਕੀਤੇ ਗਲੋਬਲ ਫੂਡ ਡੇਟਾਬੇਸ ਨਾਲ ਕੀਤੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਖੋਜ ਪੱਤਰ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਜਰਨਲ ਨਿਊਟ੍ਰੀਸ਼ਨਲ ਬਾਇਓਕੈਮਿਸਟਰੀ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਹੋਇਆ ਹੈ।

ਜਿਗਰ, ਮਾਸਪੇਸ਼ੀਆਂ 'ਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵ

ਇਕ ਅਧਿਐਨ ਨੇ ਦਿਖਾਇਆ ਹੈ ਕਿ ਮਿੱਠੀ ਚਾਹ, ਕੌਫੀ ਅਤੇ ਕੋਲਡ ਡਰਿੰਕਸ ਵਿਚ ਪਾਏ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਸੁਕਰੋਜ਼ ਦਾ ਜਿਗਰ, ਮਾਸਪੇਸ਼ੀਆਂ ਅਤੇ ਛੋਟੀ ਅੰਤੜੀ 'ਤੇ ਗੰਭੀਰ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਖੋਜਕਰਤਾਵਾਂ ਨੇ ਸਲਾਹ ਦਿੱਤੀ ਹੈ ਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਹਾਨੀਕਾਰਕ ਪ੍ਰਭਾਵਾਂ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਵਿਚ ਰੱਖਦੇ ਹੋਏ, ਸ਼ੂਗਰ ਰਹਿਤ ਚਾਹ ਅਤੇ ਕੌਫੀ ਦਾ ਸੇਵਨ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਸਾਫਟ ਡਰਿੰਕਸ ਤੋਂ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬਚਣਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਹੈ।

ਡਾਇਬਟੀਜ਼ ਕੀ ਹੈ?

ਡਾਇਬਟੀਜ਼ ਇੱਕ ਅਜਿਹੀ ਬਿਮਾਰੀ ਹੈ ਜੋ ਸਰੀਰ ਦੇ ਗਲੂਕੋਜ਼ ਕੰਟਰੋਲ ਸਿਸਟਮ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਸਮੱਸਿਆ ਕਾਰਨ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਸ਼ੂਗਰ ਜੈਨੇਟਿਕ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਗਲੂਕੋਜ਼ ਇੱਕ ਕਿਸਮ ਦੀ ਖੰਡ ਹੈ ਜੋ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਇਨਸੁਲਿਨ ਨਾਮਕ ਹਾਰਮੋਨ ਦੁਆਰਾ ਨਿਯੰਤਰਿਤ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਪੈਨਕ੍ਰੀਅਸ ਦੁਆਰਾ ਪੈਦਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਵਿਸ਼ਵ ਸਿਹਤ ਸੰਗਠਨ ਨੇ ਸ਼ੂਗਰ ਨੂੰ ਮਹਾਂਮਾਰੀ ਘੋਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਮੈਡੀਕਲ ਮਾਹਿਰਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਸ਼ੂਗਰ ਨੂੰ ਕੰਟਰੋਲ ਕਰਨ ਲਈ ਸਿਹਤਮੰਦ ਜੀਵਨ ਸ਼ੈਲੀ ਅਤੇ ਖਾਣ-ਪੀਣ ਦੀਆਂ ਚੰਗੀਆਂ ਆਦਤਾਂ ਦਾ ਪਾਲਣ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।

ਵਧੇਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਲਈ ਤੁਸੀਂ ਇਹਨਾਂ ਵੈੱਬਸਾਈਟਾਂ 'ਤੇ ਕਰੋ ਕਲਿੱਕ

(ਡਿਸਕਲੇਮਰ: ਇਸ ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਤੁਹਾਨੂੰ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸਿਹਤ ਸੰਬੰਧੀ ਸਾਰੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਅਤੇ ਸਲਾਹ ਸਿਰਫ਼ ਤੁਹਾਡੀ ਆਮ ਜਾਣਕਾਰੀ ਲਈ ਹੈ। ਅਸੀਂ ਇਹ ਜਾਣਕਾਰੀ ਵਿਗਿਆਨਕ ਖੋਜਾਂ, ਅਧਿਐਨਾਂ, ਡਾਕਟਰੀ ਅਤੇ ਸਿਹਤ ਪੇਸ਼ੇਵਰਾਂ ਦੀ ਸਲਾਹ ਦੇ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦੇ ਹਾਂ। ਤੁਹਾਨੂੰ ਇਸ ਬਾਰੇ ਵਿਸਥਾਰ ਵਿੱਚ ਪਤਾ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਵਿਧੀ ਜਾਂ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਨੂੰ ਅਪਣਾਉਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਆਪਣੇ ਨਿੱਜੀ ਡਾਕਟਰ ਨਾਲ ਸਲਾਹ-ਮਸ਼ਵਰਾ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।)

ETV Bharat Logo

Copyright © 2025 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.