ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ: ਟੈਕਸਦਾਤਾ ਜਾਂ ਤਾਂ ਆਪਣੀ ਇਨਕਮ ਟੈਕਸ ਰਿਟਰਨ (ITR) ਫਾਈਲ ਕਰ ਚੁੱਕੇ ਹਨ ਜਾਂ ਫਾਈਲ ਕਰਨ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਕਿਉਂਕਿ ਸਮਾਂ ਸੀਮਾ ਨੇੜੇ ਆ ਰਹੀ ਹੈ। ਰਿਟਰਨ ਭਰਨ ਦੀ ਆਖਰੀ ਮਿਤੀ 31 ਜੁਲਾਈ ਹੈ। ਇਹ ਸਮਝਣਾ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ ਕਿ ਤੁਹਾਡੀ ਇਨਕਮ ਟੈਕਸ ਰਿਟਰਨ ਭਰਨਾ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਦਾ ਆਖਰੀ ਪੜਾਅ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਸਪੁਰਦਗੀ ਦੇ 30 ਦਿਨਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਤੁਹਾਡੀ ਵਾਪਸੀ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕਰਨਾ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ। 1961 ਦੇ ਇਨਕਮ ਟੈਕਸ ਐਕਟ ਵਿੱਚ ਇਹ ਵਿਵਸਥਾ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਅਜਿਹਾ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਤਾਂ ਜੁਰਮਾਨਾ ਲਗਾਇਆ ਜਾਵੇਗਾ। ਭਾਰਤ ਸਿੱਧੇ ਟੈਕਸ ਵਸੂਲੀ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਨਵੇਂ ਰਿਕਾਰਡ ਬਣਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। 10 ਜਨਵਰੀ, 2024 ਤੱਕ ਟੈਕਸ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਸਾਲ-ਦਰ-ਸਾਲ (ਵਾਈ-ਓ-ਵਾਈ) ਆਧਾਰ 'ਤੇ 19.41 ਫੀਸਦੀ ਵਧ ਕੇ 14.70 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ।
ਸਰਕਾਰੀ ਆਮਦਨ ਦਾ ਮੁੱਖ ਸਰੋਤ: ਟੈਕਸ ਦੇ ਪੈਸੇ ਨੇ ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ 2023-24 ਲਈ ਕੁੱਲ ਬਜਟ ਅਨੁਮਾਨਾਂ ਦੇ 80 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਦੇ ਟੈਕਸ ਉਗਰਾਹੀ ਦੇ ਟੀਚੇ ਨੂੰ ਪਾਰ ਕਰ ਲਿਆ ਹੈ। ਇਨਕਮ ਟੈਕਸ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਭੂਮਿਕਾ ਅਦਾ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਆਮਦਨ ਦਾ ਮੁੱਖ ਸਰੋਤ ਹੈ। ਇਹ ਪੈਸਾ ਤਨਖਾਹਾਂ, ਭਲਾਈ ਸਕੀਮਾਂ, ਸਰਕਾਰੀ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟਾਂ, ਰੱਖਿਆ ਆਦਿ ਦੇ ਭੁਗਤਾਨ ਲਈ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਇਹ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਕਿ ਹਰ ਟੈਕਸਯੋਗ ਯੂਨਿਟ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਬਕਾਇਆ ਅਦਾ ਕਰੇ। ਟੈਕਸਦਾਤਾ ਨੂੰ ਟੈਕਸ ਦੀ ਰਕਮ ਦੇ ਨਾਲ ਇਨਕਮ ਟੈਕਸ ਰਿਟਰਨ (ਆਈ.ਟੀ.ਆਰ.) ਫਾਈਲ ਕਰਨੀ ਹੋਵੇਗੀ। ਦੇਰੀ ਨਾਲ ਆਈਟੀਆਰ ਫਾਈਲ ਕਰਨ ਦੀ ਆਖਰੀ ਮਿਤੀ ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ 2023-24 (ਮੁਲਾਂਕਣ ਸਾਲ 2024-25) ਲਈ ਦੇਰੀ ਨਾਲ ਰਿਟਰਨ ਭਰਨ ਦੀ ਆਖਰੀ ਮਿਤੀ 31 ਦਸੰਬਰ, 2024 ਹੈ।
ਇਨਕਮ ਟੈਕਸ ਰਿਟਰਨ ਕੀ ਹੈ?: ਇਨਕਮ ਟੈਕਸ ਰਿਟਰਨ ਭਰਨਾ ਇੱਕ ਅਜਿਹਾ ਫਾਰਮ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੀ ਆਮਦਨ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਸਰੋਤਾਂ, ਟੈਕਸ-ਬਚਤ ਨਿਵੇਸ਼ਾਂ, ਭੁਗਤਾਨ ਯੋਗ ਟੈਕਸ, ਕੋਈ ਵੀ ਰਿਫੰਡ ਆਦਿ ਬਾਰੇ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਵਿਸਤ੍ਰਿਤ ਜਾਣਕਾਰੀ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦੇ ਹੋ। ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ, ਇਹ ਹਰੇਕ ਨਾਗਰਿਕ ਦੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਆਪਣੀ ਆਮਦਨ ਦੇ ਪੱਧਰ ਦੇ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਟੈਕਸ ਅਦਾ ਕਰੇ। ਤੁਹਾਡੇ ਦੁਆਰਾ ਅਦਾ ਕੀਤੇ ਗਏ ਟੈਕਸ ਜਨਤਕ ਵਿਕਾਸ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟਾਂ, ਸਿਹਤ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚੇ, ਕਲਿਆਣ ਯੋਜਨਾਵਾਂ, ਪੁਲਿਸ ਸੇਵਾਵਾਂ, ਹਥਿਆਰਬੰਦ ਬਲਾਂ ਆਦਿ ਵਰਗੇ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਖਰਚਿਆਂ ਲਈ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਫੰਡ ਦੇਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦੇ ਹਨ।
ਇਨਕਮ ਟੈਕਸ ਵਿਭਾਗ ਸੱਤ ਟੈਕਸ ਫਾਰਮ ਪੇਸ਼ ਕਰਦਾ ਹੈ - ITR 1 ਤੋਂ ITR 7 - ਟੈਕਸ ਫਾਈਲਿੰਗ ਨੂੰ ਸੁਚਾਰੂ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਆਮਦਨ ਦੀ ਕਿਸਮ ਅਤੇ ਫਾਈਲਿੰਗ ਯੂਨਿਟ 'ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਸਾਰੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਨੂੰ ਡਿਜੀਟਲਾਈਜ਼ ਕਰਕੇ, ਆਈਟੀ ਵਿਭਾਗ ਇਨਕਮ ਟੈਕਸ ਫਾਈਲਿੰਗ ਪੋਰਟਲ 'ਤੇ ਤੁਹਾਡੇ ਘਰ ਦੇ ਆਰਾਮ ਤੋਂ ਇਨਕਮ ਟੈਕਸ ਈ-ਫਾਈਲਿੰਗ ਦੀ ਆਗਿਆ ਦਿੰਦਾ ਹੈ।
ਤੁਹਾਨੂੰ ITR ਕਿਉਂ ਫਾਈਲ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ?
- ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਇਨਕਮ ਟੈਕਸ ਵਿਭਾਗ ਤੋਂ ਇਨਕਮ ਟੈਕਸ ਰਿਫੰਡ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹੋ।
- ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ ਦੌਰਾਨ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਸੰਪਤੀਆਂ ਤੋਂ ਕਮਾਈ ਕੀਤੀ ਹੈ ਜਾਂ ਉਹਨਾਂ ਵਿੱਚ ਨਿਵੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਹੈ।
- ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਵੀਜ਼ਾ ਜਾਂ ਲੋਨ ਲਈ ਅਪਲਾਈ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹੋ।
- ਜੇਕਰ ਟੈਕਸਦਾਤਾ ਕੋਈ ਕੰਪਨੀ ਜਾਂ ਫਰਮ ਹੈ, ਭਾਵੇਂ ਇਸਦਾ ਲਾਭ ਜਾਂ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋਵੇ।
- ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਨੂੰ ਕਾਰੋਬਾਰ/ਪੇਸ਼ੇ ਜਾਂ ਪੂੰਜੀ ਲਾਭ ਤੋਂ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਤਾਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਅਗਲੇ ਸਾਲਾਂ ਤੱਕ ਅੱਗੇ ਲਿਜਾਣ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤੀ ਜਾਵੇਗੀ ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਤੁਸੀਂ ਨਿਯਤ ਮਿਤੀ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਰਿਟਰਨ ਫਾਈਲ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ।
ITR ਆਨਲਾਈਨ ਕਿਵੇਂ ਫਾਈਲ ਕਰੀਏ?
- ਇਨਕਮ ਟੈਕਸ ਈ-ਫਾਈਲਿੰਗ ਵੈੱਬਸਾਈਟ 'ਤੇ ਜਾਓ।
- ਰਜਿਸਟਰ ਕਰੋ ਜਾਂ ਵੈੱਬਸਾਈਟ 'ਤੇ ਲੌਗਇਨ ਕਰੋ।
- ਲੋੜੀਂਦੇ ਵੇਰਵੇ ਦਾਖਲ ਕਰੋ।
- ਫਾਈਲ ਕਰਨ ਦਾ ਤਰੀਕਾ ਚੁਣੋ।
- ਸਟੇਟਸ ਚੁਣੋ।
- ਢੁੱਕਵਾਂ ITR ਫਾਰਮ ਚੁਣੋ।
- ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ITR 1 ਦੀ ਚੋਣ ਕਰਦੇ ਹੋ।
- ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ITR 4 ਦੀ ਚੋਣ ਕਰਦੇ ਹੋ।
- ਟੈਕਸ ਗਣਨਾਵਾਂ ਦਾ ਸਾਰ।
- ਪੁਸ਼ਟੀਕਰਨ ਲਈ ਅੱਗੇ ਵਧੋ।
- ITR ਜਮ੍ਹਾਂ ਕਰੋ।
ਟੈਕਸ ਦਰ- ਨਵੀਂ ਟੈਕਸ ਪ੍ਰਣਾਲੀ
| ਆਮਦਨ (ਰੁਪਏ ਵਿੱਚ) | ਟੈਕਸ ਦਰ |
| 3,00,000 ਰੁਪਏ ਤੱਕ | ਜ਼ੀਰੋ |
| 3,00,001 ਤੋਂ 6,00,000 | 5 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ |
| 6,00,001 ਤੋਂ 9,00,000 | 10 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ |
| 9,00,001 ਤੋਂ 12,00,000 | 15 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ |
| 12,00,001 ਤੋਂ 15,00,000 | 20 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ |
| 15,00,001 ਰੁਪਏ ਤੋਂ ਉੱਪਰ | 30 ਫੀਸਦੀ |
