ਸ਼ਿਮਲਾ: ਸਾਈਬਰ ਧੋਖਾਧੜੀ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਲਗਾਤਾਰ ਵੱਧ ਰਹੇ ਹਨ। ਧੋਖੇਬਾਜ਼ਾਂ ਨੇ ਹੁਣ ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਬੈਂਕਾਂ ਨੂੰ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਬਣਾਉਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਤਾਜ਼ਾ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਸਾਈਬਰ ਧੋਖਾਧੜੀ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਨੇ ਸਟੇਟ ਕੋਆਪਰੇਟਿਵ ਬੈਂਕ ਦੇ ਸਰਵਰ ਨੂੰ ਹੈੱਕ ਕਰਕੇ 11.55 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਚੋਰੀ ਕੀਤੇ। ਇਹ ਧੋਖਾਧੜੀ ਬੈਂਕ ਦੇ ਇੱਕ ਖਾਤਾ ਧਾਰਕ ਦੇ ਮੋਬਾਈਲ ਫੋਨ ਨੂੰ ਹੈੱਕ ਕਰਕੇ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਇਹ ਰਕਮ 20 ਵੱਖ-ਵੱਖ ਖਾਤਿਆਂ ਵਿੱਚ ਟ੍ਰਾਂਸਫਰ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਜਾਣਕਾਰੀ ਮਿਲਦੇ ਹੀ ਬੈਂਕ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਨੇ ਸ਼ਿਮਲਾ ਦੇ ਸਦਰ ਪੁਲਿਸ ਸਟੇਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਦਰਜ ਕਰਵਾਈ। ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਇਸ ਸਬੰਧ ਵਿੱਚ ਜ਼ੀਰੋ ਐਫਆਈਆਰ ਦਰਜ ਕੀਤੀ ਹੈ ਅਤੇ ਮਾਮਲੇ ਨੂੰ ਸਾਈਬਰ ਪੁਲਿਸ ਸਟੇਸ਼ਨ ਸ਼ਿਮਲਾ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ।
ਬੈਂਕ ਦੇ ਮੁੱਖ ਸੂਚਨਾ ਸੁਰੱਖਿਆ ਅਧਿਕਾਰੀ ਨੇ ਸਦਰ ਪੁਲਿਸ ਸਟੇਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਲਿਖਤੀ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਦਰਜ ਕਰਵਾਈ ਹੈ। ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਵਿੱਚ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਠੱਗਾਂ ਨੇ 11 ਅਤੇ 12 ਮਈ ਨੂੰ ਸਾਈਬਰ ਹਮਲਾ ਕਰਕੇ ਇਸ ਪੂਰੀ ਘਟਨਾ ਨੂੰ ਅੰਜਾਮ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਧੋਖੇਬਾਜ਼ਾਂ ਨੇ ਚੰਬਾ ਦੀ ਹਟਲੀ ਸ਼ਾਖਾ ਦੇ ਇੱਕ ਗਾਹਕ ਦਾ ਮੋਬਾਈਲ ਹੈਕ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਬੈਂਕ ਦੇ ਹਿਮ ਪੈਸਾ ਮੋਬਾਈਲ ਐਪ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਹੋ ਕੇ ਇਸਦੇ ਸਰਵਰ ਨੂੰ ਹੈੱਕ ਕਰਕੇ ਇਹ ਧੋਖਾਧੜੀ ਕੀਤੀ। ਛੁੱਟੀ ਹੋਣ ਕਾਰਨ 13 ਮਈ ਨੂੰ RBI ਤੋਂ ਬੈਂਕ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਰਿਪੋਰਟ ਨਹੀਂ ਆਈ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਉਸ ਦਿਨ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਵੀ ਧੋਖਾਧੜੀ ਦਾ ਕੋਈ ਸੁਰਾਗ ਨਹੀਂ ਮਿਲਿਆ। 14 ਮਈ ਨੂੰ RBI ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਆਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਬੈਂਕ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਨੂੰ ਧੋਖਾਧੜੀ ਬਾਰੇ ਪਤਾ ਲੱਗਾ। ਇਸ ਨਾਲ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਵਿੱਚ ਘਬਰਾਹਟ ਪੈਦਾ ਹੋ ਗਈ। ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਨੇ ਤੁਰੰਤ ਸਬੰਧਤ ਅਥਾਰਟੀ ਨੂੰ ਸੂਚਿਤ ਕੀਤਾ।
ਬੈਂਕ ਨੇ ਟ੍ਰਾਂਸਫਰ ਕੀਤੀ ਰਕਮ ਨੂੰ ਰੋਕ ਦਿੱਤਾ
ਬੈਂਕ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਸਾਈਬਰ ਹਮਲੇ ਰਾਹੀਂ 20 ਵੱਖ-ਵੱਖ ਖਾਤਿਆਂ ਵਿੱਚ ਟ੍ਰਾਂਸਫਰ ਕੀਤੀ ਗਈ ਰਕਮ ਨੂੰ ਰੋਕ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਮੁੱਖ ਸੂਚਨਾ ਸੁਰੱਖਿਆ ਅਧਿਕਾਰੀ ਨੇ ਇਸ ਬਾਰੇ ਪੁਲਿਸ ਨੂੰ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਸਾਈਬਰ ਅਪਰਾਧ ਟੀਮ CERT-In ਟੀਮ ਦੇ ਨਾਲ ਮਿਲ ਕੇ ਮਾਮਲੇ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰੇਗੀ। CERT-In ਨੂੰ ਭਾਰਤੀ ਕੰਪਿਊਟਰ ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਰਿਸਪਾਂਸ ਟੀਮ ਵਜੋਂ ਵੀ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਅਜਿਹੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਅਤੇ ਨਜਿੱਠਣ ਲਈ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਨੋਡਲ ਏਜੰਸੀ ਹੈ। ਡੀਆਈਜੀ ਸਾਈਬਰ ਕ੍ਰਾਈਮ ਮੋਹਿਤ ਚਾਵਲਾ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ 'ਸਟੇਟ ਕੋਆਪਰੇਟਿਵ ਬੈਂਕ ਦੇ ਸਰਵਰ ਨੂੰ ਹੈਕ ਕਰਕੇ ਧੋਖਾਧੜੀ ਦਾ ਮਾਮਲਾ ਪੁਲਿਸ ਸਟੇਸ਼ਨ ਸਦਰ ਤੋਂ ਤਬਦੀਲ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਹਰ ਪਹਿਲੂ ਦੀ ਗੰਭੀਰਤਾ ਨਾਲ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ।'
ਸੀਈਆਰਟੀ-ਇਨ ਟੀਮ ਸ਼ਿਮਲਾ ਪਹੁੰਚੇਗੀ
ਬੈਂਕ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਨੇ ਸੀਈਆਰਟੀ-ਇਨ ਨੂੰ ਵੀ ਮਾਮਲੇ ਬਾਰੇ ਸੂਚਿਤ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਸ਼ਨੀਵਾਰ ਨੂੰ ਸੀਈਆਰਟੀ-ਇਨ ਦਿੱਲੀ ਤੋਂ ਸ਼ਿਮਲਾ ਪਹੁੰਚੇਗੀ ਅਤੇ ਬੈਂਕ ਦੇ ਡੇਟਾ ਸੈਂਟਰ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚੇਗੀ। ਇੱਥੇ ਮਾਹਿਰਾਂ ਦੀ ਟੀਮ ਬੈਂਕ ਦੇ ਧੋਖੇਬਾਜ਼ਾਂ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਉਲੰਘਣਾ ਦੀ ਡੂੰਘਾਈ ਨਾਲ ਜਾਂਚ ਕਰੇਗੀ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਇਹ ਜਾਂਚ ਕਰੇਗੀ ਕਿ ਹਿਮ ਪੈਸਾ ਐਪ ਨੂੰ ਹੈੱਕ ਕਰਕੇ ਪੂਰੀ ਘਟਨਾ ਕਿਵੇਂ ਅੰਜਾਮ ਦਿੱਤੀ ਗਈ। ਇਹ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਢੁੱਕਵੇਂ ਕਦਮ ਚੁੱਕੇ ਜਾਣਗੇ ਕਿ ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ ਬੈਂਕ ਵਿੱਚ ਅਜਿਹਾ ਸਾਈਬਰ ਹਮਲਾ ਦੁਬਾਰਾ ਨਾ ਹੋਵੇ।
ਗਾਹਕਾਂ ਦਾ ਪੈਸਾ ਸੁਰੱਖਿਅਤ
ਬੈਂਕ ਦੇ ਮੈਨੇਜਿੰਗ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਸ਼ਰਵਣ ਮੰਟਾ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ 'ਇਹ ਧੋਖਾਧੜੀ ਬੈਂਕ ਸਰਵਰ 'ਤੇ ਹਮਲਾ ਕਰਕੇ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਬੈਂਕ ਦੇ ਸਾਰੇ ਗਾਹਕਾਂ ਦਾ ਪੈਸਾ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਹੈ। NEFT ਅਤੇ RTGS ਰਾਹੀਂ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਖਾਤਿਆਂ ਵਿੱਚ ਟ੍ਰਾਂਸਫਰ ਕੀਤੀ ਗਈ ਇਹ ਰਕਮ ਹੋਲਡ 'ਤੇ ਰੱਖ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਅਜਿਹੀ ਕਿਸੇ ਵੀ ਧੋਖਾਧੜੀ ਤੋਂ ਸੁਰੱਖਿਆ ਲਈ ਸਾਈਬਰ ਬੀਮਾ ਵੀ ਹੈ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਜੇਕਰ ਬੈਂਕ ਨੂੰ ਵਿੱਤੀ ਨੁਕਸਾਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਸ ਦੀ ਭਰਪਾਈ ਇਸ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ। ਬੈਂਕ ਦੀ ਸਾਈਬਰ ਸੁਰੱਖਿਆ ਨੂੰ ਹੋਰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਨ ਲਈ ਬੈਂਕ ਜਲਦੀ ਹੀ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਸਾਫਟਵੇਅਰ ਇਨਫੋਸਿਸ ਦੇ ਫਿਨਾਕਲ-10 ਵੱਲ ਸ਼ਿਫਟ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਦੇਸ਼ ਦੇ ਸਾਰੇ ਵੱਡੇ ਬੈਂਕ ਇਸ ਸਾਫਟਵੇਅਰ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਐਸਪੀ ਸੰਜੀਵ ਗਾਂਧੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਮਿਲਦੇ ਹੀ ਮਾਮਲਾ ਦਰਜ ਕਰ ਲਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ।