ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ: ਲੋਕ ਸਭਾ ਵਿੱਚ ਵਿਰੋਧੀ ਧਿਰ ਦੇ ਆਗੂ ਰਾਹੁਲ ਗਾਂਧੀ ਨੇ ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਵੋਟਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਬਾਰੇ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਸਵਾਲ ਉਠਾਏ ਹਨ। ਪਰ ਜਦੋਂ ਚੋਣ ਕਮਿਸ਼ਨ ਨੇ ਰਾਹੁਲ ਗਾਂਧੀ ਨੂੰ ਇਸ ਮਾਮਲੇ 'ਤੇ ਜਵਾਬ ਮੰਗਣ ਲਈ ਪੱਤਰ ਲਿਖਿਆ, ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਅਜੇ ਤੱਕ ਕੋਈ ਜਵਾਬ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤਾ। ਕੁਝ ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਰਾਹੁਲ ਗਾਂਧੀ ਨੇ ਇੱਕ ਅਖ਼ਬਾਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਕਾਲਮ ਲਿਖਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਵੋਟਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਬਾਰੇ ਸ਼ੱਕ ਪ੍ਰਗਟ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਚੋਣ ਕਮਿਸ਼ਨ ਨੇ ਇਸ ਬਾਰੇ ਰਾਹੁਲ ਗਾਂਧੀ ਤੋਂ ਜਵਾਬ ਮੰਗਿਆ ਹੈ।
ਰਾਹੁਲ ਗਾਂਧੀ ਦਾ ਇਹ ਲੇਖ 7 ਜੂਨ ਨੂੰ ਇੱਕ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਅਖ਼ਬਾਰ ਵਿੱਚ "ਮੈਚ ਫਿਕਸਿੰਗ ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ" ਸਿਰਲੇਖ ਨਾਲ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਸੂਤਰਾਂ ਅਨੁਸਾਰ, ਇਸ ਲੇਖ ਦਾ ਨੋਟਿਸ ਲੈਂਦੇ ਹੋਏ, ਚੋਣ ਕਮਿਸ਼ਨ ਨੇ ਰਾਹੁਲ ਗਾਂਧੀ ਤੋਂ ਜਵਾਬ ਮੰਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲ ਚੋਣ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਸੰਬੰਧੀ ਕੋਈ ਸਵਾਲ ਜਾਂ ਮੁੱਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਉਹ ਸਿੱਧੇ ਚੋਣ ਕਮਿਸ਼ਨ ਨੂੰ ਲਿਖ ਸਕਦੇ ਹਨ ਜਾਂ ਆਪਣੀ ਸਹੂਲਤ ਅਨੁਸਾਰ ਕਮਿਸ਼ਨ ਕੋਲ ਆ ਸਕਦੇ ਹਨ।
Rahul Gandhi,
— Devendra Fadnavis (@Dev_Fadnavis) June 24, 2025
It’s clear that the sting of Maharashtra’s defeat is growing heavier by the day — but how long will these baseless allegations continue?
For the record, there are over 25 constituencies in Maharashtra where voter numbers increased by more than 8% between the Lok… https://t.co/uMj7oAq1aR
ਸੂਤਰਾਂ ਨੇ ਈਟੀਵੀ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ, "ਚੋਣ ਕਮਿਸ਼ਨ ਨੇ ਲੋਕ ਸਭਾ ਵਿੱਚ ਵਿਰੋਧੀ ਧਿਰ ਦੇ ਨੇਤਾ ਰਾਹੁਲ ਗਾਂਧੀ ਨੂੰ ਇੱਕ ਅਖ਼ਬਾਰ ਵਿੱਚ ਲਿਖੇ ਇੱਕ ਲੇਖ ਬਾਰੇ ਇੱਕ ਪੱਤਰ ਲਿਖਿਆ ਹੈ। ਪਰ ਹੁਣ ਤੱਕ ਚੋਣ ਕਮਿਸ਼ਨ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵੱਲੋਂ ਕੋਈ ਜਵਾਬ ਨਹੀਂ ਮਿਲਿਆ ਹੈ।"
ਚੋਣ ਕਮਿਸ਼ਨ ਦੇ ਸਕੱਤਰ ਅਸ਼ਵਨੀ ਕੁਮਾਰ ਮੋਹਲ ਨੇ 12 ਜੂਨ ਨੂੰ ਰਾਹੁਲ ਗਾਂਧੀ ਨੂੰ ਇੱਕ ਪੱਤਰ ਲਿਖਿਆ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਪੁੱਛਿਆ ਗਿਆ ਸੀ, "ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਹੋਈਆਂ ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਬਾਰੇ 7 ਜੂਨ ਨੂੰ ਇੰਡੀਅਨ ਐਕਸਪ੍ਰੈਸ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਤੁਹਾਡੇ ਲੇਖ ਦੇ ਮੱਦੇਨਜ਼ਰ, ਮੈਨੂੰ ਇਹ ਦੱਸਣ ਦਾ ਨਿਰਦੇਸ਼ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਨਵੰਬਰ 2024 ਵਿੱਚ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇੰਡੀਅਨ ਨੈਸ਼ਨਲ ਕਾਂਗਰਸ ਦੁਆਰਾ ਵੀ ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਮੁੱਦੇ ਉਠਾਏ ਗਏ ਸਨ।"
ਪੱਤਰ ਵਿੱਚ ਅੱਗੇ ਲਿਖਿਆ ਹੈ, "ਕਮਿਸ਼ਨ ਨੇ 24 ਦਸੰਬਰ, 2024 ਨੂੰ ਕਾਂਗਰਸ ਨੂੰ ਇੱਕ ਵਿਸਤ੍ਰਿਤ ਜਵਾਬ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਜਵਾਬ ਦੀ ਇੱਕ ਕਾਪੀ ECI ਵੈੱਬਸਾਈਟ 'ਤੇ ਉਪਲਬਧ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਦੇ ਚੋਣ ਕਮਿਸ਼ਨ ਦੁਆਰਾ ਸਾਰੀਆਂ ਚੋਣਾਂ ਸੰਸਦ ਦੁਆਰਾ ਪਾਸ ਕੀਤੇ ਗਏ ਚੋਣ ਕਾਨੂੰਨਾਂ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਬਣਾਏ ਗਏ ਨਿਯਮਾਂ ਅਤੇ ਸਮੇਂ-ਸਮੇਂ 'ਤੇ ਭਾਰਤ ਦੇ ਚੋਣ ਕਮਿਸ਼ਨ ਦੁਆਰਾ ਜਾਰੀ ਨਿਰਦੇਸ਼ਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਸਖ਼ਤੀ ਨਾਲ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਜਾਣਦੇ ਹੋ, ਪੂਰੀ ਚੋਣ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣ ਖੇਤਰ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਵਿਕੇਂਦਰੀਕ੍ਰਿਤ ਢੰਗ ਨਾਲ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਕਮਿਸ਼ਨ ਦੁਆਰਾ ਨਿਯੁਕਤ 1,00,186 ਤੋਂ ਵੱਧ ਬੂਥ ਲੈਵਲ ਅਫਸਰ (BLO), 288 ਇਲੈਕਟੋਰਲ ਰਜਿਸਟ੍ਰੇਸ਼ਨ ਅਫਸਰ (ERO), 139 ਜਨਰਲ ਆਬਜ਼ਰਵਰ, 41 ਪੁਲਿਸ ਆਬਜ਼ਰਵਰ, 71 ਖਰਚਾ ਆਬਜ਼ਰਵਰ ਅਤੇ 288 ਰਿਟਰਨਿੰਗ ਅਫਸਰ (RO) ਅਤੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਅਤੇ ਰਾਜ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਪਾਰਟੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਨਿਯੁਕਤ 1,08,026 ਬੂਥ ਲੈਵਲ ਏਜੰਟ (BLA) ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਕਾਂਗਰਸ ਦੇ 28,421 ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।"
"ਸਾਡਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਚੋਣ ਦੇ ਸੰਚਾਲਨ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਕੋਈ ਵੀ ਮੁੱਦਾ ਕਾਂਗਰਸੀ ਉਮੀਦਵਾਰਾਂ ਦੁਆਰਾ ਸਮਰੱਥ ਅਦਾਲਤ ਵਿੱਚ ਦਾਇਰ ਚੋਣ ਪਟੀਸ਼ਨਾਂ ਰਾਹੀਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਉਠਾਇਆ ਜਾ ਚੁੱਕਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਨੂੰ ਅਜੇ ਵੀ ਕੋਈ ਮੁੱਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਸਾਨੂੰ ਲਿਖ ਸਕਦੇ ਹੋ ਅਤੇ ਕਮਿਸ਼ਨ ਸਾਰੇ ਮੁੱਦਿਆਂ 'ਤੇ ਚਰਚਾ ਕਰਨ ਲਈ ਆਪਸੀ ਸੁਵਿਧਾਜਨਕ ਮਿਤੀ ਅਤੇ ਸਮੇਂ 'ਤੇ ਤੁਹਾਨੂੰ ਨਿੱਜੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਮਿਲਣ ਲਈ ਵੀ ਤਿਆਰ ਹੈ। ਇਸ ਸਬੰਧ ਵਿੱਚ ਈਮੇਲ ਰਾਹੀਂ ਸੁਵਿਧਾਜਨਕ ਮਿਤੀ ਅਤੇ ਸਮਾਂ ਸੂਚਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।" ਇਹ ਗੱਲਾਂ ਪੱਤਰ ਵਿੱਚ ਲਿਖੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ।
ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਰਾਹੁਲ ਗਾਂਧੀ ਨੇ ਕਈ ਮੌਕਿਆਂ 'ਤੇ ਇਹ ਕਿਹਾ ਹੈ, "ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਦੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਦੇਵੇਂਦਰ ਫੜਨਵੀਸ ਦੇ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕੇ ਵਿੱਚ ਵੋਟਰਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਪੰਜ ਮਹੀਨਿਆਂ ਵਿੱਚ ਅੱਠ ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਵਧੀ ਹੈ। ਕੁਝ ਬੂਥਾਂ 'ਤੇ 20-50 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਦਾ ਵਾਧਾ ਪਾਇਆ ਗਿਆ। ਬੂਥ ਪੱਧਰ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਵੋਟਿੰਗ ਦੌਰਾਨ ਅਣਜਾਣ ਵੋਟਰਾਂ ਬਾਰੇ ਵੀ ਗੱਲ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਮੀਡੀਆ ਵਿੱਚ ਅਜਿਹੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਨਾਮ ਸਾਹਮਣੇ ਆਏ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਲੱਗ ਸਕਿਆ ਅਤੇ ਚੋਣ ਕਮਿਸ਼ਨ ਅਜੇ ਵੀ ਚੁੱਪ ਹੈ ਜਾਂ ਉਹ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਇਹ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਤਕਨੀਕੀ ਗਲਤੀ ਨਹੀਂ ਹੈ।"
ਰਾਹੁਲ ਗਾਂਧੀ ਨੇ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ 'ਤੇ ਇਹ ਵੀ ਲਿਖਿਆ ਸੀ ਕਿ ਇਹ ਸਰਾਸਰ ਵੋਟ ਚੋਰੀ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ, ਅਸੀਂ ਮਸ਼ੀਨ-ਪੜ੍ਹਨਯੋਗ ਡਿਜੀਟਲ ਵੋਟਰ ਸੂਚੀ ਅਤੇ ਸੀਸੀਟੀਵੀ ਫੁਟੇਜ ਤੁਰੰਤ ਜਾਰੀ ਕਰਨ ਦੀ ਮੰਗ ਕਰਦੇ ਹਾਂ।
ਵੈਸੇ, ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਮੁੱਖ ਚੋਣ ਕਮਿਸ਼ਨਰ ਗਿਆਨੇਸ਼ ਕੁਮਾਰ ਨੇ ਸੋਮਵਾਰ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਚੋਣਾਂ ਕਾਨੂੰਨ ਦੇ ਤਹਿਤ ਪਾਰਦਰਸ਼ਤਾ ਨਾਲ ਕਰਵਾਈਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਇਸ ਤੋਂ ਵੱਧ ਪਾਰਦਰਸ਼ਤਾ ਕਿਤੇ ਹੋਰ ਨਹੀਂ ਰੱਖੀ ਜਾਂਦੀ।
ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਦੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਇਹ ਦਿੱਤਾ ਜਵਾਬ
ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਦੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਦੇਵੇਂਦਰ ਫੜਨਵੀਸ ਨੇ ਰਾਹੁਲ ਗਾਂਧੀ ਦੇ ਸਵਾਲਾਂ ਦਾ ਜਵਾਬ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਲਿਖਿਆ, ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਝੂਠ ਬੋਲੋਗੇ, ਤਾਂ ਕਾਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਡੰਗ ਲਵੇਗਾ।
ਫੜਨਵੀਸ ਨੇ ਕੁਝ ਅੰਕੜੇ ਵੀ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੇ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਵਿੱਚ 25 ਤੋਂ ਵੱਧ ਹਲਕੇ ਹਨ ਜਿੱਥੇ ਲੋਕ ਸਭਾ ਅਤੇ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਵੋਟਰਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ 8 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦਾ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਅਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਵਿੱਚ, ਕਾਂਗਰਸ ਉਮੀਦਵਾਰ ਜਿੱਤੇ ਹਨ।
ਫੜਨਵੀਸ ਨੇ ਲਿਖਿਆ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਦੱਖਣ-ਪੱਛਮੀ ਹਲਕੇ ਦੇ ਨਾਲ ਲੱਗਦੇ ਪੱਛਮੀ ਨਾਗਪੁਰ ਵਿੱਚ, ਵੋਟਰਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ 7 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ (27,065) ਦਾ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਹੈ ਅਤੇ ਕਾਂਗਰਸ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਉਮੀਦਵਾਰ ਵਿਕਾਸ ਠਾਕਰੇ ਨੇ ਜਿੱਤ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਹੈ।
ਨਾਗਪੁਰ ਉੱਤਰੀ ਵਿੱਚ 7 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ (29,348) ਦਾ ਵਾਧਾ ਦੇਖਿਆ ਗਿਆ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਕਾਂਗਰਸ ਦੇ ਨਿਤਿਨ ਰਾਉਤ ਨੇ ਜਿੱਤ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ।
ਪੁਣੇ ਦੇ ਵਡਗਾਓਂ ਸ਼ੇਰੀ ਵਿੱਚ 10 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ (50,911) ਦਾ ਵਾਧਾ ਦੇਖਿਆ ਗਿਆ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸ਼ਰਦ ਪਵਾਰ ਧੜੇ ਦੇ ਬਾਪੂਸਾਹਿਬ ਪਥਾਰੇ ਚੁਣੇ ਗਏ।
ਮਲਾਡ ਪੱਛਮੀ ਵਿੱਚ 11 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ (38,625) ਦਾ ਵਾਧਾ ਦੇਖਿਆ ਗਿਆ - ਅਤੇ ਫਿਰ ਵੀ, ਕਾਂਗਰਸ ਦੇ ਅਸਲਮ ਸ਼ੇਖ ਸੀਟ ਨੂੰ ਬਰਕਰਾਰ ਰੱਖਣ ਵਿੱਚ ਕਾਮਯਾਬ ਰਹੇ।
ਮੁੰਬਰਾ ਵਿੱਚ 9 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ (46,041) ਦਾ ਵਾਧਾ ਦੇਖਿਆ ਗਿਆ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸ਼ਰਦ ਪਵਾਰ ਧੜੇ ਦੇ ਜਤਿੰਦਰ ਆਵਹਾਦ ਨੇ ਜਿੱਤ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ।