ETV Bharat / bharat

ਇੰਡੀਅਨ ਨੇਵੀ ਨੂੰ ਮਿਲਣਗੇ 26 ਸਮੁੰਦਰੀ ਲੜਾਕੂ ਰਾਫੇਲ ਜਹਾਜ਼, ਭਾਰਤ ਨੇ ਮੈਗਾ ਡਿਫੈਂਸ ਸੌਦੇ ਨੂੰ ਦਿੱਤੀ ਮਨਜ਼ੂਰੀ - RAFALE MARINE MEGA DEAL

ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਫਰਾਂਸ ਤੋਂ 26 ਰਾਫੇਲ ਸਮੁੰਦਰੀ ਲੜਾਕੂ ਜਹਾਜ਼ ਖਰੀਦਣ ਲਈ 63,000 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੇ ਰੱਖਿਆ ਸੌਦੇ 'ਤੇ ਦਸਤਖਤ ਕਰੇਗੀ।

RAFALE MARINE MEGA DEAL
ਇੰਡੀਅਨ ਨੇਵੀ ਨੂੰ ਮਿਲਣਗੇ 26 ਸਮੁੰਦਰੀ ਲੜਾਕੂ ਰਾਫੇਲ ਜਹਾਜ਼ (IANS)
author img

By ETV Bharat Punjabi Team

Published : April 9, 2025 at 3:10 PM IST

2 Min Read

ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ: ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਭਾਰਤੀ ਜਲ ਫੌਜ ਲਈ 26 ਰਾਫੇਲ ਸਮੁੰਦਰੀ ਲੜਾਕੂ ਜਹਾਜ਼ (ਰਾਫੇਲ ਜਹਾਜ਼ ਦਾ ਸਮੁੰਦਰੀ ਸੰਸਕਰਣ) ਖਰੀਦਣ ਲਈ 63,000 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੇ ਇੱਕ ਮੈਗਾ ਸੌਦੇ ਨੂੰ ਮਨਜ਼ੂਰੀ ਦੇ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਜਲ ਸੈਨਾ ਨੂੰ ਲੜਾਕੂ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਦਾ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਬੇੜਾ ਮਿਲੇਗਾ। ਇਸ ਖਰੀਦ 'ਤੇ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਜੁਲਾਈ 2023 ਵਿੱਚ ਵਿਚਾਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਜਦੋਂ ਰੱਖਿਆ ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੇ ਫਰਾਂਸੀਸੀ ਸਰਕਾਰ ਨਾਲ ਸੰਪਰਕ ਕੀਤਾ ਸੀ।

ਜਹਾਜ਼ ਡਿਲੀਵਰੀ ਹੋਣ ਦੀ ਉਮੀਦ

ਮੀਡੀਆ ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਇਸ ਸੌਦੇ ਵਿੱਚ ਆਫਸੈੱਟ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀਆਂ ਦੇ ਤਹਿਤ ਫਲੀਟ ਰੱਖ-ਰਖਾਅ, ਲੌਜਿਸਟਿਕਸ ਸਹਾਇਤਾ, ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਦੀ ਸਿਖਲਾਈ ਅਤੇ ਸਪੇਅਰ ਪਾਰਟਸ ਦੇ ਸਵਦੇਸ਼ੀ ਨਿਰਮਾਣ ਲਈ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਪੈਕੇਜ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਵੇਗਾ। ਫਰਾਂਸ ਦੇ ਰੱਖਿਆ ਮੰਤਰੀ ਸੇਬੇਸਟੀਅਨ ਲੇਕੋਰਨੂ ਦੇ ਭਾਰਤ ਦੌਰੇ 'ਤੇ ਇਸ ਮਹੀਨੇ ਦੇ ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਸਮਝੌਤਿਆਂ 'ਤੇ ਦਸਤਖਤ ਹੋਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੈ। ਸੂਤਰਾਂ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਰੱਖਿਆ ਸੌਦੇ 'ਤੇ ਦਸਤਖਤ ਹੋਣ ਤੋਂ ਪੰਜ ਸਾਲ ਬਾਅਦ ਜਹਾਜ਼ ਦੀ ਡਿਲੀਵਰੀ ਹੋਣ ਦੀ ਉਮੀਦ ਹੈ। ਰਾਫੇਲ ਐਮ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਦਾ ਇਹ ਬੇੜਾ 2031 ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਜਲ ਸੈਨਾ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਅੱਤ ਆਧੁਨਿਕ ਜੰਗੀ ਜਹਾਜ਼

ਰਾਫੇਲ ਐਮ ਨੂੰ ਦੁਨੀਆਂ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਨਤ ਜਲ ਸੈਨਾ ਲੜਾਕੂ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਸਫਰਾਨ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਰੀਇਨਫੋਰਸਡ ਲੈਂਡਿੰਗ ਗੀਅਰ ਨਾਲ ਲੈਸ ਹੈ - ਜੋ ਕਿ ਜੰਗੀ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਦੀ ਉਡਾਣ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਵਿੱਚ ਫੋਲਡਿੰਗ ਵਿੰਗ ਅਤੇ ਕਠੋਰ ਸਥਿਤੀਆਂ, ਡੈੱਕ ਲੈਂਡਿੰਗ ਅਤੇ ਟੇਲਹੁੱਕਾਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਕ ਰੀਇਨਫੋਰਸਡ ਅੰਡਰਕੈਰੇਜ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ।

'ਹਿੰਦ ਮਹਾਸਾਗਰ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਚੀਨੀ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ 'ਤੇ ਨਜ਼ਰ'

ਰਿਪੋਰਟ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਇਨ੍ਹਾਂ ਜੈੱਟਾਂ ਵਿੱਚ 22 ਸਿੰਗਲ-ਸੀਟਰ ਅਤੇ ਚਾਰ ਟਵਿਨ-ਸੀਟਰ ਵੇਰੀਐਂਟ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ ਅਤੇ ਇਹ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸਵਦੇਸ਼ੀ ਜਹਾਜ਼ ਵਾਹਕ ਆਈਐਨਐਸ ਵਿਕਰਾਂਤ 'ਤੇ ਤਾਇਨਾਤ ਕੀਤੇ ਜਾਣਗੇ। ਇਸ ਲਈ, ਭਾਰਤ ਹਿੰਦ ਮਹਾਸਾਗਰ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਚੀਨੀ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ 'ਤੇ ਨਜ਼ਰ ਰੱਖਣ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖਦੇ ਹੋਏ ਆਪਣੀ ਸਮੁੰਦਰੀ ਹਮਲਾ ਸਮਰੱਥਾ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ।

ਜਲ ਸੈਨਾ ਮੁਖੀ ਐਡਮਿਰਲ ਦਿਨੇਸ਼ ਤ੍ਰਿਪਾਠੀ ਨੇ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਦਸੰਬਰ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਸੀ, "ਅਸੀਂ ਆਪਣੇ ਕਾਰਜ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਵੀ ਉਲੰਘਣਾ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਆਪਣੀ ਰਣਨੀਤੀ ਨੂੰ ਅਪਡੇਟ ਕਰ ਰਹੇ ਹਾਂ ਅਤੇ ਸਾਰੇ ਗੁਆਂਢੀਆਂ ਤੋਂ ਖਤਰਿਆਂ ਨਾਲ ਨਜਿੱਠਣ ਲਈ ਤਿਆਰ ਹਾਂ।"

ਜਲ ਸੈਨਾ ਦੇ ਨਵੇਂ ਰਾਫੇਲ ਜੈੱਟ ਭਾਰਤੀ ਹਵਾਈ ਸੈਨਾ ਦੀਆਂ ਸਮਰੱਥਾਵਾਂ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਵਿੱਚ ਵੀ ਮਦਦ ਕਰਨਗੇ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ 'ਬੱਡੀ-ਬੱਡੀ' ਏਰੀਅਲ ਰਿਫਿਊਲਿੰਗ ਸਿਸਟਮ ਨੂੰ ਅਪਗ੍ਰੇਡ ਕਰਨਾ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ, ਜੋ ਇੱਕ ਜੈੱਟ ਨੂੰ ਰਿਫਿਊਲਿੰਗ ਪੌਡ ਨਾਲ ਲੈਸ ਕਰਕੇ ਦੂਜੇ ਲਈ ਫਿਊਲ ਟੈਂਕਰ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕਰਨ ਦੀ ਆਗਿਆ ਦਿੰਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਲੜਾਕੂ ਜਹਾਜ਼ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਉੱਡ ਸਕਦੇ ਹਨ।

ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ: ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਭਾਰਤੀ ਜਲ ਫੌਜ ਲਈ 26 ਰਾਫੇਲ ਸਮੁੰਦਰੀ ਲੜਾਕੂ ਜਹਾਜ਼ (ਰਾਫੇਲ ਜਹਾਜ਼ ਦਾ ਸਮੁੰਦਰੀ ਸੰਸਕਰਣ) ਖਰੀਦਣ ਲਈ 63,000 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੇ ਇੱਕ ਮੈਗਾ ਸੌਦੇ ਨੂੰ ਮਨਜ਼ੂਰੀ ਦੇ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਜਲ ਸੈਨਾ ਨੂੰ ਲੜਾਕੂ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਦਾ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਬੇੜਾ ਮਿਲੇਗਾ। ਇਸ ਖਰੀਦ 'ਤੇ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਜੁਲਾਈ 2023 ਵਿੱਚ ਵਿਚਾਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਜਦੋਂ ਰੱਖਿਆ ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੇ ਫਰਾਂਸੀਸੀ ਸਰਕਾਰ ਨਾਲ ਸੰਪਰਕ ਕੀਤਾ ਸੀ।

ਜਹਾਜ਼ ਡਿਲੀਵਰੀ ਹੋਣ ਦੀ ਉਮੀਦ

ਮੀਡੀਆ ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਇਸ ਸੌਦੇ ਵਿੱਚ ਆਫਸੈੱਟ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀਆਂ ਦੇ ਤਹਿਤ ਫਲੀਟ ਰੱਖ-ਰਖਾਅ, ਲੌਜਿਸਟਿਕਸ ਸਹਾਇਤਾ, ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਦੀ ਸਿਖਲਾਈ ਅਤੇ ਸਪੇਅਰ ਪਾਰਟਸ ਦੇ ਸਵਦੇਸ਼ੀ ਨਿਰਮਾਣ ਲਈ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਪੈਕੇਜ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਵੇਗਾ। ਫਰਾਂਸ ਦੇ ਰੱਖਿਆ ਮੰਤਰੀ ਸੇਬੇਸਟੀਅਨ ਲੇਕੋਰਨੂ ਦੇ ਭਾਰਤ ਦੌਰੇ 'ਤੇ ਇਸ ਮਹੀਨੇ ਦੇ ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਸਮਝੌਤਿਆਂ 'ਤੇ ਦਸਤਖਤ ਹੋਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੈ। ਸੂਤਰਾਂ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਰੱਖਿਆ ਸੌਦੇ 'ਤੇ ਦਸਤਖਤ ਹੋਣ ਤੋਂ ਪੰਜ ਸਾਲ ਬਾਅਦ ਜਹਾਜ਼ ਦੀ ਡਿਲੀਵਰੀ ਹੋਣ ਦੀ ਉਮੀਦ ਹੈ। ਰਾਫੇਲ ਐਮ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਦਾ ਇਹ ਬੇੜਾ 2031 ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਜਲ ਸੈਨਾ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਅੱਤ ਆਧੁਨਿਕ ਜੰਗੀ ਜਹਾਜ਼

ਰਾਫੇਲ ਐਮ ਨੂੰ ਦੁਨੀਆਂ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਨਤ ਜਲ ਸੈਨਾ ਲੜਾਕੂ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਸਫਰਾਨ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਰੀਇਨਫੋਰਸਡ ਲੈਂਡਿੰਗ ਗੀਅਰ ਨਾਲ ਲੈਸ ਹੈ - ਜੋ ਕਿ ਜੰਗੀ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਦੀ ਉਡਾਣ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਵਿੱਚ ਫੋਲਡਿੰਗ ਵਿੰਗ ਅਤੇ ਕਠੋਰ ਸਥਿਤੀਆਂ, ਡੈੱਕ ਲੈਂਡਿੰਗ ਅਤੇ ਟੇਲਹੁੱਕਾਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਕ ਰੀਇਨਫੋਰਸਡ ਅੰਡਰਕੈਰੇਜ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ।

'ਹਿੰਦ ਮਹਾਸਾਗਰ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਚੀਨੀ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ 'ਤੇ ਨਜ਼ਰ'

ਰਿਪੋਰਟ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਇਨ੍ਹਾਂ ਜੈੱਟਾਂ ਵਿੱਚ 22 ਸਿੰਗਲ-ਸੀਟਰ ਅਤੇ ਚਾਰ ਟਵਿਨ-ਸੀਟਰ ਵੇਰੀਐਂਟ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ ਅਤੇ ਇਹ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸਵਦੇਸ਼ੀ ਜਹਾਜ਼ ਵਾਹਕ ਆਈਐਨਐਸ ਵਿਕਰਾਂਤ 'ਤੇ ਤਾਇਨਾਤ ਕੀਤੇ ਜਾਣਗੇ। ਇਸ ਲਈ, ਭਾਰਤ ਹਿੰਦ ਮਹਾਸਾਗਰ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਚੀਨੀ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ 'ਤੇ ਨਜ਼ਰ ਰੱਖਣ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖਦੇ ਹੋਏ ਆਪਣੀ ਸਮੁੰਦਰੀ ਹਮਲਾ ਸਮਰੱਥਾ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ।

ਜਲ ਸੈਨਾ ਮੁਖੀ ਐਡਮਿਰਲ ਦਿਨੇਸ਼ ਤ੍ਰਿਪਾਠੀ ਨੇ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਦਸੰਬਰ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਸੀ, "ਅਸੀਂ ਆਪਣੇ ਕਾਰਜ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਵੀ ਉਲੰਘਣਾ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਆਪਣੀ ਰਣਨੀਤੀ ਨੂੰ ਅਪਡੇਟ ਕਰ ਰਹੇ ਹਾਂ ਅਤੇ ਸਾਰੇ ਗੁਆਂਢੀਆਂ ਤੋਂ ਖਤਰਿਆਂ ਨਾਲ ਨਜਿੱਠਣ ਲਈ ਤਿਆਰ ਹਾਂ।"

ਜਲ ਸੈਨਾ ਦੇ ਨਵੇਂ ਰਾਫੇਲ ਜੈੱਟ ਭਾਰਤੀ ਹਵਾਈ ਸੈਨਾ ਦੀਆਂ ਸਮਰੱਥਾਵਾਂ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਵਿੱਚ ਵੀ ਮਦਦ ਕਰਨਗੇ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ 'ਬੱਡੀ-ਬੱਡੀ' ਏਰੀਅਲ ਰਿਫਿਊਲਿੰਗ ਸਿਸਟਮ ਨੂੰ ਅਪਗ੍ਰੇਡ ਕਰਨਾ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ, ਜੋ ਇੱਕ ਜੈੱਟ ਨੂੰ ਰਿਫਿਊਲਿੰਗ ਪੌਡ ਨਾਲ ਲੈਸ ਕਰਕੇ ਦੂਜੇ ਲਈ ਫਿਊਲ ਟੈਂਕਰ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕਰਨ ਦੀ ਆਗਿਆ ਦਿੰਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਲੜਾਕੂ ਜਹਾਜ਼ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਉੱਡ ਸਕਦੇ ਹਨ।

ETV Bharat Logo

Copyright © 2025 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.