ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ମାସିକ ଋତୁସ୍ରାବ ସ୍ବଚ୍ଛତା ପାଇଁ ଧୀରେ ଧୀରେ କପଡାରୁ ପ୍ୟାଡ୍ ବ୍ୟବହାର ବହୁଳ ହୋଇଛି । ସୁରକ୍ଷା ଏବଂ ସୁସ୍ଥତା ଦୃଷ୍ଟିରୁ ଏଗୁଡିକ ପ୍ରଭାବୀ ବୋଲି ବିବେଚନା କରାଯାଏ । ମାତ୍ର ନିକଟରେ ହୋଇଥିବା ଏକ ନୂତନ ଅନୁସନ୍ଧାନ ଉଦ୍ବେଗଜନକ ରିପୋର୍ଟ ପ୍ରକାଶ କରିଛି । ବଜାରରେ ମିଳୁଥିବା ସମସ୍ତ ପ୍ରକାରର ସାନିଟାରୀ ନାପକିନ୍ରେ ମାରାତ୍ମକ କେମିକାଲ୍ ଥିବା ଜଣାପଡିଛି ।
ଦିଲ୍ଲୀର ଏକ ପରିବେଶଭିତ୍ତିକ ଏନଜିଓ(Environmental NGO) ଦ୍ୱାରା କରାଯାଇଥିବା ଏକ ଅଧ୍ୟୟନରୁ ଏହା ସ୍ପଷ୍ଟ ହୋଇଛି । ଅଧ୍ୟୟନରୁ ଜଣାପଡିଛି ଯେ, ଭାରତରେ ବିକ୍ରି ହେଉଥିବା ସାନିଟାରୀ ନାପକିନ୍ରେ ହୃଦଘାତ, ମଧୁମେହ ଏବଂ କର୍କଟ ସହିତ ଜଡିତ ବହୁ ପରିମାଣର ରାସାୟନିକ ପଦାର୍ଥ ଚିହ୍ନଟ ହୋଇଛି(High amounts of harmful chemicals found in sanitary napkins sold in India) ।
ଏନଜିଓ, ଟକ୍ସିକ୍ସ ଲିଙ୍କ୍(NGO, Toxics Link) ଦ୍ୱାରା କରାଯାଇଥିବା ଅଧ୍ୟୟନରେ ସମୁଦାୟ ଦଶଟି ନମୁନା, 6ଟି ଅଜୈବିକ ଏବଂ ଚାରୋଟି ଜୈବ ସାନିଟାରୀ ପ୍ୟାଡରେ ଫାଲେଟ୍ସ(phthalates) ଏବଂ ପରିବର୍ତ୍ତନଶୀଳ ଜୈବ ଯୌଗିକ(volatile organic compounds, VOC)ଥିବା ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଛି । ଅନୁସନ୍ଧାନଗୁଡିକ 'ମେନ୍ସୁରାଲ୍ ୱେଷ୍ଟ୍ 2022'(Menstrual Waste 2022) ଶୀର୍ଷକ ଏକ ରିପୋର୍ଟରେ ପ୍ରକାଶ ପାଇଛି ।
ଫାଲେଟ୍ସର ସଂସ୍ପର୍ଶରେ ଆସିବା ବିଭିନ୍ନ ସ୍ବାସ୍ଥ୍ୟ ଚିନ୍ତାଧାରା ସହିତ ଏଣ୍ଡୋକ୍ରାଇନ୍ ବ୍ୟାଘାତ, ହୃଦୟ ଏବଂ ପ୍ରଜନନ ପ୍ରଣାଳୀ, ମଧୁମେହ, କେତେକ ପ୍ରକାରର କର୍କଟ ଏବଂ ଜନ୍ମଗତ ତ୍ରୁଟି ସହିତ ଜଡିତ । VOCର ସଂସ୍ପର୍ଶରେ ଆସିବା ଦ୍ୱାରା ମସ୍ତିଷ୍କ ଦୁର୍ବଳତା, ଆସ୍ଥମା, ଅକ୍ଷମତା, କେତେକ ପ୍ରକାରର କର୍କଟ ଏବଂ ପ୍ରଜନନ ପ୍ରଣାଳୀର ସଠିକ୍ କାର୍ଯ୍ୟ ହେବାର ଆଶଙ୍କା ବୃଦ୍ଧିପାଏ ।
ଅଧ୍ୟୟନରୁ ଜଣାପଡିଛି ଯେ, ସ୍ବଘୋଷିତ ଜୈବିକ ସାନିଟାରୀ ନାପକିନ୍ରେ ସର୍ବାଧିକ ପରିମାଣର ଫାଲେଟ୍ ମିଳିଥିଲା । ତେବେ କହିରଖୁଛୁ ଯେ, ଫାଲେଟ୍ସ ହେଉଛି ରାସାୟନିକ ପଦାର୍ଥର ଏକ ଗୋଷ୍ଠୀ, ଯାହା ପ୍ଲାଷ୍ଟିକକୁ ଅଧିକ ସ୍ଥାୟୀ କରିବା ପାଇଁ ବ୍ୟବହୃତ ହୁଏ । ଅଧ୍ୟୟନରୁ ଏହା ଜଣାପଡିଛି ଯେ, ଭାରତରେ ଉପଲବ୍ଧ ହେଉଥିବା ସମସ୍ତ ପ୍ରକାରର ସାନିଟାରୀ ନାପକିନ୍ରେ, ଜୈବିକ ଏବଂ ଅଜୈବିକ, ଫାଲେଟ୍ସ ଥିବା ଜଣାପଡିଛି । ଫାଲେଟ୍ସ ମଧ୍ୟରେ ସର୍ବାଧିକ DIDP ଥିବା ଜଣାପଡିଛି, DIDP ଏକ ପ୍ରକାର ଫାଲେଟ୍, ଯାହା ସ୍ବଘୋଷିତ ଜୈବିକ ପ୍ୟାଡରେ 19,460 ମାଇକ୍ରୋଗ୍ରାମ୍/କିଲୋଗ୍ରାମ (µg / kg) ରହିଥାଏ ।
ଫାଲେଟ୍ସର ମିଶ୍ରଣର କନସେନଟ୍ରେସନ୍ ଯଥାକ୍ରମେ ଏକ ଜୈବିକ ଏବଂ ଏକ ଅଜୈବିକ ନମୁନାରେ 0.0321 ଏବଂ 0.0224 ଗ୍ରାମ ବୋଲି ଜଣାପଡିଛି, ଯାହା EU ନିୟମ ଅନୁଯାୟୀ ବାଧ୍ୟତାମୂଳକ ଦ୍ରବ୍ୟର ଓଜନ ଦ୍ବାରା 0.1% ରୁ ଅଧିକ । ସାନିଟାରୀ ନାପକିନ୍ ନମୁନା ଗୁଡିକ ସମୁଦାୟ 25 VOCର ଉପସ୍ଥିତି ପାଇଁ ଯାଞ୍ଚ କରାଯାଇଥିଲା, ସେଥିମଧ୍ୟରୁ ଆସେଟୋନ୍, କ୍ଲୋରୋଫର୍ମ, ବେନଜିନ୍, ଟୋଲୁଇନ୍ ଏବଂ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଯୌଗିକ ଗୁଡିକ ସମସ୍ତ ନମୁନାରେ, ଅଜୈବିକ ଏବଂ ଜୈବିକ ପଦାର୍ଥରେ ଚିହ୍ନଟ କରାଯାଇଥିଲା ।
ଅଧ୍ୟୟନରେ ଏହା ମଧ୍ୟ କୁହାଯାଇଛି ଯେ, ସମସ୍ତ ଜୈବ ନମୁନାରେ ଉଚ୍ଚ ସ୍ତରର VOC ପାଇବା ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟଜନକ, ଯାହା ଜୈବିକ ପ୍ୟାଡ୍ ଗୁଡିକ ନିରାପଦ ଭାବନା ଭୁଲ୍ ବୋଲି ପ୍ରମାଣିତ କରିଛି । ବର୍ତ୍ତମାନ ସମୟରେ ନିଷ୍କ୍ରିୟ ସାନିଟାରୀ ପ୍ୟାଡ୍(disposable sanitary pads) ସର୍ବାଧିକ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଉଥିବା ଅନୁସନ୍ଧାନକାରୀ ଟିମ୍ କହିଛନ୍ତି ।
ସମ୍ପ୍ରତି ସାନିଟାରୀ ନାପକିନ୍ରେ, ସିନ୍ଥେଟିକ୍ ପ୍ଲାଷ୍ଟିକ୍ ସାମଗ୍ରୀ ଗୁଡିକ ତରଳ ଶୋଷକ ଭାବରେ ଏବଂ କୋମଳତାକୁ ଉନ୍ନତ କରିବା ପାଇଁ ଯୋଗ କରାଯାଇଛି । ସେହିପରି ବର୍ତ୍ତମାନ ସମୟରେ ସାନିଟାରୀ ପ୍ୟାଡରେ ସୁଗନ୍ଧ ପାଇଁ ମଧ୍ୟ ରସାୟନ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଉଛି । ବର୍ତ୍ତମାନ, ଚିନ୍ତାର ବିଷୟ ଏହା ଯେ, ଏହି ରାସାୟନିକ ପଦାର୍ଥ ମଧ୍ୟରୁ କିଛି ରହିଛି, ଯାହା ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ଉପରେ ପ୍ରଭାବ ପକାଇପାରେ । ବିଶେଷ କରି ପ୍ୟାଡ ଗୁଡିକରେ DIBP, DBP, DINP, DIDP ଏବଂ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଫାଲେଟ୍ ଭଳି ରସାୟନ ଚିହ୍ନଟ କରାଯାଇଛି, ଯାହା ମାରାତ୍ମକ ।
