ETV Bharat / state

ପଲିଥିନ ପଞ୍ଝାରେ ତାଳପତ୍ର କାରିଗରୀ ଭବିଷ୍ୟତ ଅନ୍ଧାର ! ଶ୍ରୀମନ୍ଦିରରେ ଭୋଗେଇ ଚାହିଦା କମୁଛି, ସ୍ୱଳ୍ପ ରୋଜଗାରରେ କାରିଗରଙ୍କ ଅବସ୍ଥା ବେହାଲ - PURI PALM LEAF CRAFTSMANSHIP

ଲୋପ ପାଇଯିବ ତାଳପତ୍ର ଭୋଗେଇ । ମିଳୁନି କଞ୍ଚାମାଲ । ଉପଯୁକ୍ତ ମୁଲ୍ୟ ମିଳୁନଥିବାରୁ ପାରମ୍ପରିକ ତାଳପତ୍ର କାରିଗରୀ ଏବେ ସଂକଟରେ । ଦେଖନ୍ତୁ ଏହି ରିପୋର୍ଟ

palm leaf craftsmanship
palm leaf craftsmanship (ETV Bharat Odisha)
author img

By ETV Bharat Odisha Team

Published : April 14, 2025 at 12:00 PM IST

Updated : April 14, 2025 at 1:02 PM IST

6 Min Read

Puri's Palm Leaf Craft Fights For Survival Amid Urbanisation ପୁରୀ: ଶ୍ରୀମନ୍ଦିର ଆନନ୍ଦ ବଜାରକୁ ଚାହିଦା ଅନୁଯାୟୀ ତାଳପତ୍ର ଭୋଗେଇ ଯୋଗାଣରେ ଅଭାବ ସୃଷ୍ଟି ହେଲାଣି । ଚାହିଦା ମୁତାବକ ତାଳପତ୍ର ଭୋଗେଇ ଯୋଗାଣରେ ଅଭାବୀ ସ୍ଥିତି ଯୋଗୁଁ ଆନନ୍ଦ ବଜାରରେ ତାଳପତ୍ର ଭୋଗେଇର ସ୍ଥାନ ନେଲାଣି ପଲିଥିନ । କଞ୍ଚାମାଲ ଅଭାବ, କଞ୍ଚାମାଲର ଦରବୃଦ୍ଧି, ପରିଶ୍ରମ ମୁତାବକ ଉପଯୁକ୍ତ ମୂଲ୍ୟ ନ ମିଳିବା ଯୋଗୁଁ ତାଳପତ୍ର ଭୋଗେଇ ପ୍ରସ୍ତୁତି ନେଇ ଆଉ କାରିଗର ଆଗ୍ରହ ପ୍ରକାଶ କରୁନାହାଁନ୍ତି । ପରମ୍ପରା ଅନୁଯାୟୀ ପୁର୍ବରୁ ଭକ୍ତ ମାନେ ତାଳପତ୍ର ଭିଗେଇରେ ମହାପ୍ରସାଦ ନେଉଥିଲେ । ହେଲେ ଚାହିଦା ମୁତାବକ ଭୋଗେଇ କାରିଗର ମାନେ ଯୋଗାଇ ପାରୁନଥିବାରୁ ତାଳପତ୍ର ଭୋଗେଇର ସ୍ଥାନ ନେଇ ଗଲାଣି ପଲିଥିନ । ଆନନ୍ଦ ବଜାରରେ ପଲିଥିନ ବ୍ୟବହାର ନିଷିଦ୍ଧ ଥିବା ବେଳେ କିନ୍ତୁ ଏହାର ବ୍ୟବହାରରେ ରୋକ ଲଗିପରୁନାହିଁ। ଅନ୍ୟ ପକ୍ଷରେ ଶସ୍ତାରେ ପଲିଥିନରେ ଭୋଗ ଆଣିବା ପାଇଁ ସୁଯୋଗ ମିଳିଯାଉଥିବାରୁ କେହି ବି ପ୍ରତିବାଦ କରୁନାହାଁନ୍ତି ।

puri palm leaf craftsmanship (ETV Bharat Odisha)

Palm craft artisans struggling ବୁଡିଯିବ ପରମ୍ପରା, ସଙ୍କଟରେ କାରିଗରଙ୍କ ଜୀବିକା-

ସବୁଠୁ ବଡ କଥା ହେଉଛି ଦ୍ରୁତ ସହରୀକରଣ ଯୋଗୁଁ ହଜାର ହଜାର ତାଳଗଛ କଟା ଯାଇଥିବାରୁ ଏବେ ତାଳପତ୍ର ମିଳିବା ବଡ ସମସ୍ୟା ହୋଇଛି । ତେବେ କଞ୍ଚାମାଲ ଅଭାବ ଓ ବାହାରୁ ଚଢା ଦରରେ ତାଳପତ୍ର କିଣିବାକୁ ପଡୁଥିବାରୁ କାରିଗର ଏହି ବ୍ୟବସାୟ ପ୍ରତି ବିମୁଖ ହେଲେଣି । ପୁରୀ ସିଦ୍ଧମହାବୀର ରେଳ ଫାଟକ ନିକଟରେ ଥିବା ଚମାର ସାହିରେ 30ରୁ ଅଧିକ ପରିବାରର 60ରୁ ଅଧିକ ବ୍ୟକ୍ତି ତଥା ତାଳପତ୍ର କାରିଗର ତାଳପତ୍ର ଭୋଗେଇ ଓ ଅନ୍ୟ ସାମଗ୍ରୀ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରି ନିଜ ନିଜ ଜୀବିକା ନିର୍ବାହ କରୁଛନ୍ତି । ପୁରା ପରିବାର ସଦସ୍ୟ କାର୍ଯ୍ୟ କଲେ ଏଥିରୁ ମାସକୁ ମାତ୍ର 10 ରୁ 12 ହଜାର ଟଙ୍କା ରୋଜଗାର ହୋଇପାରୁଛି ।

puri palm leaf craftsmanship
puri palm leaf craftsmanship (ETV Bharat Odisha)

Odisha palm leaf art କାହିଁକି ତାଳପତ୍ର କାରିଗରୀ ଦିନକୁ ଦିନ ଲୋପ ପାଉଛି ?
ଆବଶ୍ୟକତା ଅନୁଯାଯୀ, ରୋଜଗାର ମିଳୁନଥିବାରୁ ବର୍ତ୍ତମାନ ଯୁବ ପିଢ଼ି ଏହି ପାରମ୍ପରିକ କାରିଗରୀକୁ ଆଗକୁ ନେବାରେ ମୁଁହ ଫେରାଇ ନେଲେଣି । ପାରମ୍ପରିକ ତାଳପତ୍ର କାରିଗରୀକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହନ ନ ମିଳିବା ଯୋଗୁଁ ଏହା ଆଗାମୀ ଦିନରେ ବୁଡି ଯିବାର ସଂଭାବନା ରହିଛି । ଦିନେ ତାଳଗଛ ପାଇଁ ପରିଚୟ ବହନ କରୁଥିବା ପୁରୀ ସହରର ତାଳବଣିଆ ଏବେ ତାଳ ଗଛ ଶୂନ୍ୟ ହୋଇ ପଡ଼ିଛି । ସହରୀ କରଣ ବଢିବା ଫଳରେ ତାଳବଣିଆ ଅଞ୍ଚଳ ବିକଶିତ ହେବା ସହ ତାଳ ଗଛକୁ ସବୁ କାଟି ଦିଆଯାଇଛି । ପୂର୍ବରୁ ଏହି ତାଳ ବଣିଆରେ ଥିବା ତାଳ ଗଛ ଚମାର ସାହି ବାସିନ୍ଦାଙ୍କ ଜୀବିକା ପାଲଟିଥିଲା । ପୁର୍ବରୁ ତାଳ ଗଛରୁ ତାଳପତ୍ର ଆଣିବା ପାଇଁ କିଛିବି ଖର୍ଚ୍ଚ କରିବାକୁ ପଡୁନଥିଲା । ପୂର୍ବରୁ ହଜାର ହଜାର ତାଳଗଛ ଥିଲା । ହେଲେ ଏବେ ଅଳ୍ପ କିଛି ଗଛ ରହିଛି । ଯାହାକି କାରିଗରଙ୍କ ଚାହିଦା ପୂରଣ କରିବାରେ ସକ୍ଷମ ନୁହେଁ ।

puri palm leaf craftsmanship
puri palm leaf craftsmanship (ETV Bharat Odisha)

ଏହା ବି ପଢନ୍ତୁ- ଡିଜିଟାଲ ଯୁଗରେ ହଜିଗଲାଣି ପରିଚୟ, ବିଲୁପ୍ତ ପ୍ରାୟ ଭୂତ-ଭବିଷ୍ୟର ବାର୍ତ୍ତାବହ ତାଳପତ୍ର ଜାତକ - khurdha news

କଞ୍ଚାମାଲ କିଣା ଅଧିକା, ବିକ୍ରି ପରେ ଲାଭ କମ୍-

ଫଳରେ ତାଳପତ୍ର କାରିଗର ମାନେ ଏବେ ପୁରୀ ଜିଲ୍ଲାର ଡେଲାଙ୍ଗ, କଣାସ ଓ ବ୍ରହ୍ମଗିରି ଅଞ୍ଚଳ ଉପରେ ନିର୍ଭର କରିବାକୁ ପଡ଼ୁଛି । ପୁରୀ ସହର ଠାରୁ ଦୂରରୁ ତାଳପତ୍ର ଆସୁଥିବାରୁ ପରିବହନ ଖର୍ଚ୍ଚ ଅଧିକ ପଡ଼ୁଛି । 100ଟି ତାଳପତ୍ର ବାରଡା କିଣିବା ପାଇଁ 800 ଟଙ୍କା ପଡୁଛି । ଗୋଟିଏ ତାଳପତ୍ର ବରଡା ଦାମ୍ 8 ଟଙ୍କା ହୋଇଥିବା ବେଳେ ଏଥିରେ ପ୍ରସ୍ତୁତ ହେଉଥିବା ଭୋଗେଇ 14 ଟଙ୍କାରେ ବିକ୍ରୀ ହେଉଛି । ଏଣୁ ଅଧା ଖର୍ଚ୍ଚ କଞ୍ଚାମାଲ କିଣାରେ ଯାଉଛି । ସେଥିରେ ପୁଣି ମଜୁରୀ ଥିବାରୁ ବଜାର ଦର୍ ଅନୁଯାୟୀ ବିକ୍ରି କଲେ ବହୁତ୍ ସ୍ୱଳ୍ପ ଲାଭ ମିଳୁଛି ।

palm leaf craftsmanship
palm leaf craftsmanship (ETV Bharat Odisha)


ତାଳପତ୍ରରେ କାମ ଛାଡି ମୂଲ ମଜୁରୀ ଲାଗୁଛନ୍ତି-
ପୀଢ଼ି ପରେ ପୀଢ଼ି ବଂଶଗତ ଭାଗରେ ପିଲାମାନେ ତାଳପତ୍ରରେ ବିଭିନ୍ନ କାରିଗରୀ ଶିଖିଥାନ୍ତି । ଝୁମୁକା, କଣ୍ଢେଇ, ବିଭିନ୍ନ ଘରକରଣା ସାମଗ୍ରୀ ତିଆରି କରିଥାଆନ୍ତି । ତେବେ ବର୍ଷ ସାରା ସବୁଦିନିଆ ଶ୍ରୀମନ୍ଦିରକୁ ତାଳପତ୍ର ଭୋଗେଇ ଯୋଗାଇଥାନ୍ତି ଏହି ତାଳପତ୍ର କାରିଗର ମାନେ । ମାତ୍ର ଏବେ କଞ୍ଚାମାଲ ଅଭାବ ଯୋଗୁଁ ଅଧିକାଂଶ ଯୁବକ ଏବେ ମୂଲ ମଜୁରୀକୁ ଯାଉଛନ୍ତି । ପୁରୀ ଜିଲ୍ଲାର ସାକ୍ଷୀଗୋପାଳ, ଅଳୁଗୁମ୍, ବଳଙ୍ଗା, ମଙ୍ଗଳପୁର, ଡେଲାଙ୍ଗ, ବ୍ରହ୍ମଗିରି, ଚନ୍ଦନପୁର ଅଞ୍ଚଳରୁ ବହୁ ପାରିବାର ଶ୍ରୀମନ୍ଦିର ପାଇଁ ଭୋଗେଇ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରୁଛନ୍ତି । ମାତ୍ର ଦ୍ରୁତ ସହରୀକରଣ ଯୋଗୁ ଏହି ତାଳପତ୍ର କାରିଗରୀ ହଜିଯିବାକୁ ବସିଲାଣି । କଞ୍ଚାମାଲ ଅଭାବ ତଥା ତାଳଗଛ ଅଭାବ ଯୋଗୁ ଆଗାମୀ ଦିନରେ ତାଳପତ୍ରରୁ ପ୍ରସ୍ତୁତ ଭୋଗେଇ ସହ ବିଭିନ୍ନ ସାମଗ୍ରୀ ଆଗାମୀ ଦିନରେ ମିଳିବା ବଡ ସମସ୍ୟା ସୃଷ୍ଟି ହେବାର ଆଶଙ୍କା ପ୍ରକାଶ କରିଛନ୍ତି କାରିଗର ମାନେ ।

palm leaf craftsmanship
palm leaf craftsmanship (ETV Bharat Odisha)


ତାଳପତ୍ର ସଂଗ୍ରହରେ ଅଧିକ ଖର୍ଚ୍ଚ ପଡୁଛି-
ତାଳପତ୍ର କାରିଗର ଟୁଲୁ ବେହେରା ନିଜ ପ୍ରତିକ୍ରିୟାରେ କହିଛନ୍ତି, "ଆମର ମୁଖ୍ୟ କାମ ହେଉଛି ଶ୍ରୀ ମନ୍ଦିରକୁ ତାଳପତ୍ର ଭୋଗେଇ ଯୋଗାଇବା । ଏହା ଛଡା ପିଲା ମାନଙ୍କ ବିଭିନ୍ନ ଖେଳଣା ସାମଗ୍ରୀ ସହିତ ବିଭିନ୍ନ ଘର କରଣା ସାମଗ୍ରୀ ଆମେ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରୁଛୁ । ଆମେ ବିଭିନ୍ନ ଯାତ୍ରା, ମେଳଣକୁ ଯାଇ ବିଭିନ୍ନ ସାମଗ୍ରୀ ବିକ୍ରି କରିଥାଉ । ପୁରୀ ସହରରୁ 30 କିଲୋମିଟର ଦୂରରୁ ଆମେ ଏବେ ତାଳପତ୍ର ସଂଗ୍ରହ କରୁଛୁ । ଯାହାକି ଆମକୁ ଅଧିକ ଟଙ୍କା ଦେବାକୁ ପଡ଼ୁଛି । କାରଣ ପୁରୀ ସହର ବଢିବା ସହ ତାଳ ଗଛକୁ ସବୁ ଲୋକ କାଟି ଦେଲେ । ଗୋଟେ ଭୋଗେଇ 10 ରୁ 15 ଟଙ୍କ ଦାମରେ ବିକ୍ରି କରୁଥିବା ବେଳେ ଏ ନେଇ ଅଧା ଖର୍ଚ୍ଚ ଯାଉଛି । ପରିଶ୍ରମକୁ ଦେଖିଲେ ଯେଉଁ ଦରରେ ଆମେ ବିକ୍ରି କରୁଛୁ ତାହା ଆମକୁ ପୋଷଉ ନାହିଁ । କେବଳ ଆମର କୌଳିକ ବୃତ୍ତି ବୋଲି ଆମେ କରିଚାଲିଛି ।

palm leaf craftsmanship
palm leaf craftsmanship (ETV Bharat Odisha)

ଯେହେତୁ ପରିଶ୍ରମ ଅନୁଯାୟୀ ସାମଗ୍ରୀର ଉଚିତ୍ ଦର ମିଳୁନାହିଁ ଆଜିକାଲିର ପିଲାମାନେ ଏହି କାର୍ଯ୍ୟ କରିବାକୁ ଇଛା ପ୍ରକାଶ କରୁନାହାଁନ୍ତି । ଅନ୍ୟାନ୍ୟ କାର୍ଯ୍ୟ କରି ରୋଜଗାର କରୁଛନ୍ତି । ତାଳପତ୍ର ସାମଗ୍ରୀ ବିକ୍ରୀ କରି ଜଣେ ମାସିକ 10 ହଜାରରୁ 12 ହଜାର ଯାଏ ରୋଜଗାର କରିପାରିବ । ହେଲେ ଏତିକି ଅର୍ଥରେ ଏବେ ଘର ପ୍ରତିପୋଷଣ କରିବା ସମ୍ଭବ ନୁହେଁ । ଫଳରେ ଯୁବ ପୀଢ଼ି ଅନ୍ୟ କାର୍ଯ୍ୟ କରି ଅର୍ଥ ରୋଜଗାର କରୁଛନ୍ତି । ଯଦି ପଲିଥିନ ବନ୍ଦ ହୋଇ ପାରନ୍ତା ତାଳପତ୍ର ସାମଗ୍ରୀର ଚାହିଦା ବଢ଼ି ପାରନ୍ତା । ହେଲେ ଏନେଇ କୌଣସି ପଦକ୍ଷେପ ନିଆଯାଉନାହିଁ । ତେବେ ଏବେ ସ୍ଥିତି ଦେଖିଲେ ଜଣାପଡ଼ୁଛି ଆଗାମୀ ଦିନରେ ଏହି ତାଳପତ୍ର କାରିଗରୀ ଲୋପ ପାଇ ଯିବାର ଆଶଙ୍କା ରହିଛି । ବେଶୀ ରୋଜଗାର ନ ଥିବାରୁ କେହି ଯୁବ ପୀଢ଼ି ଏହାକୁ ଆଉ ବୃତ୍ତି କରିବାକୁ ଆଗ୍ରହ ପ୍ରକାଶ କରୁନାହାଁନ୍ତି ।"

palm leaf craftsmanship
palm leaf craftsmanship (ETV Bharat Odisha)



ପଲିଥିନ ପାଇଁ କମିଲା ତାଳପତ୍ର ଚାହିଦା-
ଆଉ ଜଣେ ବରିଷ୍ଠ ତାଳପତ୍ର କାରିଗର ହୃଷିକେଶ ବେହେରା କହିଛନ୍ତି, "ମୋ ପିଲା ଦିନରୁ ଦେଖିଛି ତାଳପତ୍ର ସାମଗ୍ରୀର ବେଶ୍ ଚାହିଦା ରହିଥିଲା । ହେଲେ ପଲିଥିନ ବହୁଳ ବ୍ୟବହାର ଫଳରେ ତାଳପତ୍ର ସାମଗ୍ରୀର ଚାହିଦା କମିଗଲା । ଏବେ ସହର ବାହାରୁ ଅଧିକ ଉଚ୍ଚ ଦରରେ ତାଳପତ୍ର ଆସୁଛି । ଯେତିକି ସାମଗ୍ରୀ ଉତ୍ପାଦନ ହେଉଛି ତାହାର ଅଧା ଖର୍ଚ୍ଚ କଞ୍ଚାମାଲରେ କିଣାରେ ଯାଉଛି । କେବଳ ଆମେ ବୃତ୍ତିକୁ ବଞ୍ଚେଇ ରଖିବା ପାଇଁ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଛୁ । ହେଲେ ପରିଶ୍ରମ ଅନୁଯାୟୀ ବିକ୍ରି ଜିନିଷର ଉଚିତ୍ ଦର ଆମକୁ ମିଳୁନାହିଁ । ଯଦି ପଲିଥିନ ନିଷେଧ ହୋଇ ପାରନ୍ତା ତାହା ହେଲେ ଆମ ତାଳପତ୍ର କାରିଗର ମାନେ ବେଶ୍ ଉପକୃତ ହୋଇ ପାରନ୍ତେ । ଏବେ ପିଲା ମାନେ ଏହି କାର୍ଯ୍ୟ ଛାଡି ଅନ୍ୟ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଛନ୍ତି ଘର ପ୍ରତିପୋଷଣ କରିବା ପାଇଁ। କୌଣସି ପ୍ରୋତ୍ସାହନ ଆମକୁ ଦିଆଯାଉନାହିଁ । ଶ୍ରୀମନ୍ଦିର ଆନନ୍ଦ ବଜାରରେ ମଧ୍ୟ ପଲିଥିନ ବହୁଳ ବ୍ୟବହାର ଯୋଗୁ ଭୋଗେଇ ଚାହିଦା କମିବାରେ ଲାଗିଛି । ଆଗାମୀ ଦିନରେ ଆହୁରି ସ୍ଥିତି ଆମର ଖରାପ ହେବାର ଆଶଙ୍କା ରହିଛି ।"

palm leaf craftsmanship
palm leaf craftsmanship (ETV Bharat Odisha)

ବୁଡିଯିବ କି ତାଳପତ୍ର କାରିଗରୀ ?

  • ଦିନକୁ ଦିନ ତାଳଗଛ ଲୋପ ପାଉଛି
  • ସହରିକରଣ ପାଇଁ କଟାଯାଉଛି ତାଳଗଛ
  • ତାଳବଣିଆରେ ଆଉ ଠିଆ ହୋଇନି ତାଳଗଛ
  • ଶ୍ରୀମନ୍ଦିର ଆନନ୍ଦ ବଜାରରେ ମଧ୍ୟ ତାଳ ଭୋଗେଇ ବ୍ୟବହାର କମୁଛି
  • ସ୍ୱଳ୍ପ ଦର ଯୋଗୁଁ ପଲିଥିନ ବ୍ୟବହାର ବଢୁଛି
  • ତଳପତ୍ର ସଂଗ୍ରହରେ ଅଧିକ ଖର୍ଚ୍ଚ ହେଉଛି
  • ଶ୍ରୀମନ୍ଦିର ସଂସ୍କୃତି ସହିତ ଶହ ଶହ ବର୍ଷରୁ ଜଡିତ
  • ତାଳପତ୍ର ଭୋଗେଇରେ ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କ ନିକଟରେ ଲାଗିହୁଅ ଶୁଖୁଲି ଭୋଗ
palm leaf craftsmanship
palm leaf craftsmanship (ETV Bharat Odisha)


ତାଳପତ୍ର ସଂଗ୍ରହ ବିପଦଜନକ-
ଜଣେ ଯୁବ କାରିଗର ବାଞ୍ଛା ବେହେରା କହିଛନ୍ତି, "ତାଳଗଛରେ ତାଳପତ୍ର କାଟିବା ପାଇଁ ଚଢ଼ିବା ବେଳେ ଅନେକ ଅଘଟଣ ଘଟିଛି । 60 ରୁ 70 ଫୁଟ ଗଛ ରୁ ପଡ଼ି ଅନେକ ଲୋକଙ୍କ ଜୀବନ ଯାଇଥିବା ବେଳେ ଅନେକ ଅକର୍ମଣ୍ୟ ହୋଇଛନ୍ତି। ଏଣୁ ଏହି ବିପଦ ପାଇଁ ଆଜିର ଯୁବ ପୀଢ଼ି ଆଉ କେହି ଏହି ବ୍ୟବସାୟ କରିବା ପାଇଁ ଆଗ୍ରହ ପ୍ରକାଶ କରୁନାହାନ୍ତି । ବିଭିନ୍ନ ମୂଲ ମଜୁରୀକୁ ଯାଇ ରୋଜଗାର କରୁଛିନ୍ତି । କଞ୍ଚାମାଲ ଅଭାବ ଓ ବାହାରୁ ଉଚ୍ଚ ଦରରେ କଞ୍ଚାମାଲ ଆସିଥିବାରୁ ତାଳପତ୍ର ଭୋଗେଇ ତିଆରି କରିଲେ ଉଚିତ୍ ଦର ମିଳୁ ନାହିଁ । ଶ୍ରୀମନ୍ଦିରକୁ ଆମେ ଯୋଗାଇ ଦେଉଥିବା ଭୋଗେଇରେ ମଧ୍ୟ ଉଚିତ୍ ମୂଲ୍ୟ ମିଳୁନାହିଁ । ଏଣୁ ଆଗାମୀ ଦିନରେ ଭୋଗେଇ ଯୋଗାଇବା ସମ୍ଭବ ହେବ ନାହିଁ ।"

palm leaf craftsmanship
palm leaf craftsmanship (ETV Bharat Odisha)


ଏହା ବି ପଢନ୍ତୁ- ତାଳପତ୍ର ଖୋଦେଇ କଳାକୁ ବଞ୍ଚାଇ ରଖିବାକୁ ପ୍ରୟାସ, ମାଗଣାରେ ପ୍ରଶିକ୍ଷଣ ଦେଉଛନ୍ତି ଦମ୍ପତି - ତାଳପତ୍ର ଖୋଦେଇ କଳା ପ୍ରଶିକ୍ଷଣ

ମାହାଙ୍ଗା ଯୁଗରେ ମାସିକ ସ୍ୱଳ୍ପ ରୋଜଗାର-
ମହିଳା ତାଳପତ୍ର କାରିଗର ଯମୁନା ବେହେରା କହିଛନ୍ତି, "ଆମେ ଶ୍ରୀମନ୍ଦିରକୁ ତାଳପତ୍ର ଭୋଗେଇ ଯୋଗାଇ ଦେଉଛୁ। ହେଲେ ଯେତିକି ମୂଲ୍ୟ ମିଳିବା କଥା ତାହା ମିଳୁନାହିଁ । ଯାହା ଫଳରେ ସ୍ୱଳ୍ପ ରୋଜଗାରରେ ଘର ଚଳାଇବା ବେଶ କଷ୍ଟକର। ଆମେ ସାମଗ୍ରୀ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରି ଯୋଗାଉ ଥିବା ବେଳେ ଆମଠୁ ବେପାରି ନେଇ ବେଶୀ ଦାମରେ ବିକ୍ରି କରି ଭଲ ଆୟ କରୁଛନ୍ତି। କିନ୍ତୁ ଆମେ ଉପଯୁକ୍ତ ମୂଲ୍ୟ ପାଉନାହୁଁ । ଆମେ ଅଧିକ ଦରରେ ପତ୍ର କିଣି ବିଭିନ୍ନ ସାମଗ୍ରୀ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରୁଥିବା ବେଳେ ପରିଶ୍ରମ ଅନୁଯାୟୀ ଜିନିଷର ଉପଯୁକ୍ତ ମୂଲ୍ୟ ମିଳୁନି । ଖାଲି ପେଟ ପୋଷିବା ପାଇଁ ବାଧ୍ୟରେ ଏହି କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଛୁ । ମାସକୁ 10 ହଜାର ପାଖାପାଖି ଗୋଟିଏ ପରିବାର ଆୟ କରୁଛି । ଆଜିର ମାହାଙ୍ଗା ଯୁଗରେ ଏହା ଯଥେଷ୍ଟ ହେଉନାହିଁ । ଆଜିର ଯୁବ ପୀଢ଼ି ମଧ୍ୟ ଏହି ତାଳପତ୍ର ସାମଗ୍ରୀ ପ୍ରସ୍ତୁତ ପାଇଁ ଆଗ୍ରହ ପ୍ରକାଶ କରୁନାହାନ୍ତି । ରୋଜଗାର କମ ହେଉଥିବାରୁ କେହି ଆଗ୍ରହ ପ୍ରକାଶ କରୁନାହାଁନ୍ତି । ଅନ୍ୟ କାର୍ଯ୍ୟ କରି ରୋଜଗାର କରୁଛନ୍ତି । ସରକାର କାରିଗରଙ୍କୁ କିଛି ପ୍ରୋତ୍ସାହନ ଦେଲେ ଆମେ ଉପକୃତ ହୋଇପାରନ୍ତୁ ।"

palm leaf craftsmanship
palm leaf craftsmanship (ETV Bharat Odisha)

ଶ୍ରୀମନ୍ଦିର ଏବଂ ତାଳପତ୍ର ଭୋଗେଇ ପରମ୍ପରା-

ଶ୍ରୀମନ୍ଦିର ବରିଷ୍ଠ ସେବାୟତ ଗୌରହରି ପ୍ରଧାନ କହିଛନ୍ତି, ଶ୍ରୀମନ୍ଦିରରେ ତାଳପତ୍ର ଭୋଗେଇ ପରମ୍ପରା ଶହଶହ ବର୍ଷର ପରମ୍ପରା । ଭକ୍ତ ମାନେ ସୁଖିଲି ମହାପ୍ରସାଦ ଓ ଅନ୍ୟ ଭୋଗ ମଧ୍ୟ ଏହି ତାଳପତ୍ର ଭୋଗେଇରେ ଭକ୍ତ ନିଅନ୍ତି । ତାଳପତ୍ର ଭୋଗେଇର ମହତ୍ତ୍ଵ ରହିଛି । ହେଲେ କଞ୍ଚାମାଲର ଅଭାବ ଓ ଉଚ୍ଚ ଦର ଯୋଗୁ ଚାହିଦା ଅନୁଯାୟୀ ତାଳପତ୍ର ଭୋଗେଇ ଯୋଗାଣ ସମ୍ଭବ ହେଉନାହିଁ । ଏହା ଛଡା ଆନନ୍ଦ ବଜାର ସହିତ ବିଭିନ୍ନ ଖଜା ଦୋକାନରେ ପଲିଥିନ ବହୁଳ ବ୍ୟବହାର ଯୋଗୁଁ ତାଳପତ୍ର ଭୋଗେଇ ଚାହିଦା କମୁଛି । ତେବେ ପ୍ରଶାସନ ପଲିଥିନ ସମ୍ପୂର୍ଣ ନିଷିଦ୍ଧ କରିବା ଉଚିତ୍। ଫଳରେ ତାଳପତ୍ର ଭୋଗେଇ ଚାହିଦା ବଢିବ । ଫଳରେ ଏହାକୁ ବୃତ୍ତି କରି ଗୁଜୁରାଣ ମେଣ୍ଟାଉଥିବା ପରିବାରର ଆୟ ବଢିବା ସହ ଉପକୃତ ହୋଇ ପାରିବେ ହଜାର ହଜାର ପରିବାର ।"

palm leaf craftsmanship
palm leaf craftsmanship (ETV Bharat Odisha)

ପୁରୀରୁ ଶକ୍ତି ପ୍ରସାଦ ମିଶ୍ର, ଇଟିଭି ଭାରତ

Puri's Palm Leaf Craft Fights For Survival Amid Urbanisation ପୁରୀ: ଶ୍ରୀମନ୍ଦିର ଆନନ୍ଦ ବଜାରକୁ ଚାହିଦା ଅନୁଯାୟୀ ତାଳପତ୍ର ଭୋଗେଇ ଯୋଗାଣରେ ଅଭାବ ସୃଷ୍ଟି ହେଲାଣି । ଚାହିଦା ମୁତାବକ ତାଳପତ୍ର ଭୋଗେଇ ଯୋଗାଣରେ ଅଭାବୀ ସ୍ଥିତି ଯୋଗୁଁ ଆନନ୍ଦ ବଜାରରେ ତାଳପତ୍ର ଭୋଗେଇର ସ୍ଥାନ ନେଲାଣି ପଲିଥିନ । କଞ୍ଚାମାଲ ଅଭାବ, କଞ୍ଚାମାଲର ଦରବୃଦ୍ଧି, ପରିଶ୍ରମ ମୁତାବକ ଉପଯୁକ୍ତ ମୂଲ୍ୟ ନ ମିଳିବା ଯୋଗୁଁ ତାଳପତ୍ର ଭୋଗେଇ ପ୍ରସ୍ତୁତି ନେଇ ଆଉ କାରିଗର ଆଗ୍ରହ ପ୍ରକାଶ କରୁନାହାଁନ୍ତି । ପରମ୍ପରା ଅନୁଯାୟୀ ପୁର୍ବରୁ ଭକ୍ତ ମାନେ ତାଳପତ୍ର ଭିଗେଇରେ ମହାପ୍ରସାଦ ନେଉଥିଲେ । ହେଲେ ଚାହିଦା ମୁତାବକ ଭୋଗେଇ କାରିଗର ମାନେ ଯୋଗାଇ ପାରୁନଥିବାରୁ ତାଳପତ୍ର ଭୋଗେଇର ସ୍ଥାନ ନେଇ ଗଲାଣି ପଲିଥିନ । ଆନନ୍ଦ ବଜାରରେ ପଲିଥିନ ବ୍ୟବହାର ନିଷିଦ୍ଧ ଥିବା ବେଳେ କିନ୍ତୁ ଏହାର ବ୍ୟବହାରରେ ରୋକ ଲଗିପରୁନାହିଁ। ଅନ୍ୟ ପକ୍ଷରେ ଶସ୍ତାରେ ପଲିଥିନରେ ଭୋଗ ଆଣିବା ପାଇଁ ସୁଯୋଗ ମିଳିଯାଉଥିବାରୁ କେହି ବି ପ୍ରତିବାଦ କରୁନାହାଁନ୍ତି ।

puri palm leaf craftsmanship (ETV Bharat Odisha)

Palm craft artisans struggling ବୁଡିଯିବ ପରମ୍ପରା, ସଙ୍କଟରେ କାରିଗରଙ୍କ ଜୀବିକା-

ସବୁଠୁ ବଡ କଥା ହେଉଛି ଦ୍ରୁତ ସହରୀକରଣ ଯୋଗୁଁ ହଜାର ହଜାର ତାଳଗଛ କଟା ଯାଇଥିବାରୁ ଏବେ ତାଳପତ୍ର ମିଳିବା ବଡ ସମସ୍ୟା ହୋଇଛି । ତେବେ କଞ୍ଚାମାଲ ଅଭାବ ଓ ବାହାରୁ ଚଢା ଦରରେ ତାଳପତ୍ର କିଣିବାକୁ ପଡୁଥିବାରୁ କାରିଗର ଏହି ବ୍ୟବସାୟ ପ୍ରତି ବିମୁଖ ହେଲେଣି । ପୁରୀ ସିଦ୍ଧମହାବୀର ରେଳ ଫାଟକ ନିକଟରେ ଥିବା ଚମାର ସାହିରେ 30ରୁ ଅଧିକ ପରିବାରର 60ରୁ ଅଧିକ ବ୍ୟକ୍ତି ତଥା ତାଳପତ୍ର କାରିଗର ତାଳପତ୍ର ଭୋଗେଇ ଓ ଅନ୍ୟ ସାମଗ୍ରୀ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରି ନିଜ ନିଜ ଜୀବିକା ନିର୍ବାହ କରୁଛନ୍ତି । ପୁରା ପରିବାର ସଦସ୍ୟ କାର୍ଯ୍ୟ କଲେ ଏଥିରୁ ମାସକୁ ମାତ୍ର 10 ରୁ 12 ହଜାର ଟଙ୍କା ରୋଜଗାର ହୋଇପାରୁଛି ।

puri palm leaf craftsmanship
puri palm leaf craftsmanship (ETV Bharat Odisha)

Odisha palm leaf art କାହିଁକି ତାଳପତ୍ର କାରିଗରୀ ଦିନକୁ ଦିନ ଲୋପ ପାଉଛି ?
ଆବଶ୍ୟକତା ଅନୁଯାଯୀ, ରୋଜଗାର ମିଳୁନଥିବାରୁ ବର୍ତ୍ତମାନ ଯୁବ ପିଢ଼ି ଏହି ପାରମ୍ପରିକ କାରିଗରୀକୁ ଆଗକୁ ନେବାରେ ମୁଁହ ଫେରାଇ ନେଲେଣି । ପାରମ୍ପରିକ ତାଳପତ୍ର କାରିଗରୀକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହନ ନ ମିଳିବା ଯୋଗୁଁ ଏହା ଆଗାମୀ ଦିନରେ ବୁଡି ଯିବାର ସଂଭାବନା ରହିଛି । ଦିନେ ତାଳଗଛ ପାଇଁ ପରିଚୟ ବହନ କରୁଥିବା ପୁରୀ ସହରର ତାଳବଣିଆ ଏବେ ତାଳ ଗଛ ଶୂନ୍ୟ ହୋଇ ପଡ଼ିଛି । ସହରୀ କରଣ ବଢିବା ଫଳରେ ତାଳବଣିଆ ଅଞ୍ଚଳ ବିକଶିତ ହେବା ସହ ତାଳ ଗଛକୁ ସବୁ କାଟି ଦିଆଯାଇଛି । ପୂର୍ବରୁ ଏହି ତାଳ ବଣିଆରେ ଥିବା ତାଳ ଗଛ ଚମାର ସାହି ବାସିନ୍ଦାଙ୍କ ଜୀବିକା ପାଲଟିଥିଲା । ପୁର୍ବରୁ ତାଳ ଗଛରୁ ତାଳପତ୍ର ଆଣିବା ପାଇଁ କିଛିବି ଖର୍ଚ୍ଚ କରିବାକୁ ପଡୁନଥିଲା । ପୂର୍ବରୁ ହଜାର ହଜାର ତାଳଗଛ ଥିଲା । ହେଲେ ଏବେ ଅଳ୍ପ କିଛି ଗଛ ରହିଛି । ଯାହାକି କାରିଗରଙ୍କ ଚାହିଦା ପୂରଣ କରିବାରେ ସକ୍ଷମ ନୁହେଁ ।

puri palm leaf craftsmanship
puri palm leaf craftsmanship (ETV Bharat Odisha)

ଏହା ବି ପଢନ୍ତୁ- ଡିଜିଟାଲ ଯୁଗରେ ହଜିଗଲାଣି ପରିଚୟ, ବିଲୁପ୍ତ ପ୍ରାୟ ଭୂତ-ଭବିଷ୍ୟର ବାର୍ତ୍ତାବହ ତାଳପତ୍ର ଜାତକ - khurdha news

କଞ୍ଚାମାଲ କିଣା ଅଧିକା, ବିକ୍ରି ପରେ ଲାଭ କମ୍-

ଫଳରେ ତାଳପତ୍ର କାରିଗର ମାନେ ଏବେ ପୁରୀ ଜିଲ୍ଲାର ଡେଲାଙ୍ଗ, କଣାସ ଓ ବ୍ରହ୍ମଗିରି ଅଞ୍ଚଳ ଉପରେ ନିର୍ଭର କରିବାକୁ ପଡ଼ୁଛି । ପୁରୀ ସହର ଠାରୁ ଦୂରରୁ ତାଳପତ୍ର ଆସୁଥିବାରୁ ପରିବହନ ଖର୍ଚ୍ଚ ଅଧିକ ପଡ଼ୁଛି । 100ଟି ତାଳପତ୍ର ବାରଡା କିଣିବା ପାଇଁ 800 ଟଙ୍କା ପଡୁଛି । ଗୋଟିଏ ତାଳପତ୍ର ବରଡା ଦାମ୍ 8 ଟଙ୍କା ହୋଇଥିବା ବେଳେ ଏଥିରେ ପ୍ରସ୍ତୁତ ହେଉଥିବା ଭୋଗେଇ 14 ଟଙ୍କାରେ ବିକ୍ରୀ ହେଉଛି । ଏଣୁ ଅଧା ଖର୍ଚ୍ଚ କଞ୍ଚାମାଲ କିଣାରେ ଯାଉଛି । ସେଥିରେ ପୁଣି ମଜୁରୀ ଥିବାରୁ ବଜାର ଦର୍ ଅନୁଯାୟୀ ବିକ୍ରି କଲେ ବହୁତ୍ ସ୍ୱଳ୍ପ ଲାଭ ମିଳୁଛି ।

palm leaf craftsmanship
palm leaf craftsmanship (ETV Bharat Odisha)


ତାଳପତ୍ରରେ କାମ ଛାଡି ମୂଲ ମଜୁରୀ ଲାଗୁଛନ୍ତି-
ପୀଢ଼ି ପରେ ପୀଢ଼ି ବଂଶଗତ ଭାଗରେ ପିଲାମାନେ ତାଳପତ୍ରରେ ବିଭିନ୍ନ କାରିଗରୀ ଶିଖିଥାନ୍ତି । ଝୁମୁକା, କଣ୍ଢେଇ, ବିଭିନ୍ନ ଘରକରଣା ସାମଗ୍ରୀ ତିଆରି କରିଥାଆନ୍ତି । ତେବେ ବର୍ଷ ସାରା ସବୁଦିନିଆ ଶ୍ରୀମନ୍ଦିରକୁ ତାଳପତ୍ର ଭୋଗେଇ ଯୋଗାଇଥାନ୍ତି ଏହି ତାଳପତ୍ର କାରିଗର ମାନେ । ମାତ୍ର ଏବେ କଞ୍ଚାମାଲ ଅଭାବ ଯୋଗୁଁ ଅଧିକାଂଶ ଯୁବକ ଏବେ ମୂଲ ମଜୁରୀକୁ ଯାଉଛନ୍ତି । ପୁରୀ ଜିଲ୍ଲାର ସାକ୍ଷୀଗୋପାଳ, ଅଳୁଗୁମ୍, ବଳଙ୍ଗା, ମଙ୍ଗଳପୁର, ଡେଲାଙ୍ଗ, ବ୍ରହ୍ମଗିରି, ଚନ୍ଦନପୁର ଅଞ୍ଚଳରୁ ବହୁ ପାରିବାର ଶ୍ରୀମନ୍ଦିର ପାଇଁ ଭୋଗେଇ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରୁଛନ୍ତି । ମାତ୍ର ଦ୍ରୁତ ସହରୀକରଣ ଯୋଗୁ ଏହି ତାଳପତ୍ର କାରିଗରୀ ହଜିଯିବାକୁ ବସିଲାଣି । କଞ୍ଚାମାଲ ଅଭାବ ତଥା ତାଳଗଛ ଅଭାବ ଯୋଗୁ ଆଗାମୀ ଦିନରେ ତାଳପତ୍ରରୁ ପ୍ରସ୍ତୁତ ଭୋଗେଇ ସହ ବିଭିନ୍ନ ସାମଗ୍ରୀ ଆଗାମୀ ଦିନରେ ମିଳିବା ବଡ ସମସ୍ୟା ସୃଷ୍ଟି ହେବାର ଆଶଙ୍କା ପ୍ରକାଶ କରିଛନ୍ତି କାରିଗର ମାନେ ।

palm leaf craftsmanship
palm leaf craftsmanship (ETV Bharat Odisha)


ତାଳପତ୍ର ସଂଗ୍ରହରେ ଅଧିକ ଖର୍ଚ୍ଚ ପଡୁଛି-
ତାଳପତ୍ର କାରିଗର ଟୁଲୁ ବେହେରା ନିଜ ପ୍ରତିକ୍ରିୟାରେ କହିଛନ୍ତି, "ଆମର ମୁଖ୍ୟ କାମ ହେଉଛି ଶ୍ରୀ ମନ୍ଦିରକୁ ତାଳପତ୍ର ଭୋଗେଇ ଯୋଗାଇବା । ଏହା ଛଡା ପିଲା ମାନଙ୍କ ବିଭିନ୍ନ ଖେଳଣା ସାମଗ୍ରୀ ସହିତ ବିଭିନ୍ନ ଘର କରଣା ସାମଗ୍ରୀ ଆମେ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରୁଛୁ । ଆମେ ବିଭିନ୍ନ ଯାତ୍ରା, ମେଳଣକୁ ଯାଇ ବିଭିନ୍ନ ସାମଗ୍ରୀ ବିକ୍ରି କରିଥାଉ । ପୁରୀ ସହରରୁ 30 କିଲୋମିଟର ଦୂରରୁ ଆମେ ଏବେ ତାଳପତ୍ର ସଂଗ୍ରହ କରୁଛୁ । ଯାହାକି ଆମକୁ ଅଧିକ ଟଙ୍କା ଦେବାକୁ ପଡ଼ୁଛି । କାରଣ ପୁରୀ ସହର ବଢିବା ସହ ତାଳ ଗଛକୁ ସବୁ ଲୋକ କାଟି ଦେଲେ । ଗୋଟେ ଭୋଗେଇ 10 ରୁ 15 ଟଙ୍କ ଦାମରେ ବିକ୍ରି କରୁଥିବା ବେଳେ ଏ ନେଇ ଅଧା ଖର୍ଚ୍ଚ ଯାଉଛି । ପରିଶ୍ରମକୁ ଦେଖିଲେ ଯେଉଁ ଦରରେ ଆମେ ବିକ୍ରି କରୁଛୁ ତାହା ଆମକୁ ପୋଷଉ ନାହିଁ । କେବଳ ଆମର କୌଳିକ ବୃତ୍ତି ବୋଲି ଆମେ କରିଚାଲିଛି ।

palm leaf craftsmanship
palm leaf craftsmanship (ETV Bharat Odisha)

ଯେହେତୁ ପରିଶ୍ରମ ଅନୁଯାୟୀ ସାମଗ୍ରୀର ଉଚିତ୍ ଦର ମିଳୁନାହିଁ ଆଜିକାଲିର ପିଲାମାନେ ଏହି କାର୍ଯ୍ୟ କରିବାକୁ ଇଛା ପ୍ରକାଶ କରୁନାହାଁନ୍ତି । ଅନ୍ୟାନ୍ୟ କାର୍ଯ୍ୟ କରି ରୋଜଗାର କରୁଛନ୍ତି । ତାଳପତ୍ର ସାମଗ୍ରୀ ବିକ୍ରୀ କରି ଜଣେ ମାସିକ 10 ହଜାରରୁ 12 ହଜାର ଯାଏ ରୋଜଗାର କରିପାରିବ । ହେଲେ ଏତିକି ଅର୍ଥରେ ଏବେ ଘର ପ୍ରତିପୋଷଣ କରିବା ସମ୍ଭବ ନୁହେଁ । ଫଳରେ ଯୁବ ପୀଢ଼ି ଅନ୍ୟ କାର୍ଯ୍ୟ କରି ଅର୍ଥ ରୋଜଗାର କରୁଛନ୍ତି । ଯଦି ପଲିଥିନ ବନ୍ଦ ହୋଇ ପାରନ୍ତା ତାଳପତ୍ର ସାମଗ୍ରୀର ଚାହିଦା ବଢ଼ି ପାରନ୍ତା । ହେଲେ ଏନେଇ କୌଣସି ପଦକ୍ଷେପ ନିଆଯାଉନାହିଁ । ତେବେ ଏବେ ସ୍ଥିତି ଦେଖିଲେ ଜଣାପଡ଼ୁଛି ଆଗାମୀ ଦିନରେ ଏହି ତାଳପତ୍ର କାରିଗରୀ ଲୋପ ପାଇ ଯିବାର ଆଶଙ୍କା ରହିଛି । ବେଶୀ ରୋଜଗାର ନ ଥିବାରୁ କେହି ଯୁବ ପୀଢ଼ି ଏହାକୁ ଆଉ ବୃତ୍ତି କରିବାକୁ ଆଗ୍ରହ ପ୍ରକାଶ କରୁନାହାଁନ୍ତି ।"

palm leaf craftsmanship
palm leaf craftsmanship (ETV Bharat Odisha)



ପଲିଥିନ ପାଇଁ କମିଲା ତାଳପତ୍ର ଚାହିଦା-
ଆଉ ଜଣେ ବରିଷ୍ଠ ତାଳପତ୍ର କାରିଗର ହୃଷିକେଶ ବେହେରା କହିଛନ୍ତି, "ମୋ ପିଲା ଦିନରୁ ଦେଖିଛି ତାଳପତ୍ର ସାମଗ୍ରୀର ବେଶ୍ ଚାହିଦା ରହିଥିଲା । ହେଲେ ପଲିଥିନ ବହୁଳ ବ୍ୟବହାର ଫଳରେ ତାଳପତ୍ର ସାମଗ୍ରୀର ଚାହିଦା କମିଗଲା । ଏବେ ସହର ବାହାରୁ ଅଧିକ ଉଚ୍ଚ ଦରରେ ତାଳପତ୍ର ଆସୁଛି । ଯେତିକି ସାମଗ୍ରୀ ଉତ୍ପାଦନ ହେଉଛି ତାହାର ଅଧା ଖର୍ଚ୍ଚ କଞ୍ଚାମାଲରେ କିଣାରେ ଯାଉଛି । କେବଳ ଆମେ ବୃତ୍ତିକୁ ବଞ୍ଚେଇ ରଖିବା ପାଇଁ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଛୁ । ହେଲେ ପରିଶ୍ରମ ଅନୁଯାୟୀ ବିକ୍ରି ଜିନିଷର ଉଚିତ୍ ଦର ଆମକୁ ମିଳୁନାହିଁ । ଯଦି ପଲିଥିନ ନିଷେଧ ହୋଇ ପାରନ୍ତା ତାହା ହେଲେ ଆମ ତାଳପତ୍ର କାରିଗର ମାନେ ବେଶ୍ ଉପକୃତ ହୋଇ ପାରନ୍ତେ । ଏବେ ପିଲା ମାନେ ଏହି କାର୍ଯ୍ୟ ଛାଡି ଅନ୍ୟ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଛନ୍ତି ଘର ପ୍ରତିପୋଷଣ କରିବା ପାଇଁ। କୌଣସି ପ୍ରୋତ୍ସାହନ ଆମକୁ ଦିଆଯାଉନାହିଁ । ଶ୍ରୀମନ୍ଦିର ଆନନ୍ଦ ବଜାରରେ ମଧ୍ୟ ପଲିଥିନ ବହୁଳ ବ୍ୟବହାର ଯୋଗୁ ଭୋଗେଇ ଚାହିଦା କମିବାରେ ଲାଗିଛି । ଆଗାମୀ ଦିନରେ ଆହୁରି ସ୍ଥିତି ଆମର ଖରାପ ହେବାର ଆଶଙ୍କା ରହିଛି ।"

palm leaf craftsmanship
palm leaf craftsmanship (ETV Bharat Odisha)

ବୁଡିଯିବ କି ତାଳପତ୍ର କାରିଗରୀ ?

  • ଦିନକୁ ଦିନ ତାଳଗଛ ଲୋପ ପାଉଛି
  • ସହରିକରଣ ପାଇଁ କଟାଯାଉଛି ତାଳଗଛ
  • ତାଳବଣିଆରେ ଆଉ ଠିଆ ହୋଇନି ତାଳଗଛ
  • ଶ୍ରୀମନ୍ଦିର ଆନନ୍ଦ ବଜାରରେ ମଧ୍ୟ ତାଳ ଭୋଗେଇ ବ୍ୟବହାର କମୁଛି
  • ସ୍ୱଳ୍ପ ଦର ଯୋଗୁଁ ପଲିଥିନ ବ୍ୟବହାର ବଢୁଛି
  • ତଳପତ୍ର ସଂଗ୍ରହରେ ଅଧିକ ଖର୍ଚ୍ଚ ହେଉଛି
  • ଶ୍ରୀମନ୍ଦିର ସଂସ୍କୃତି ସହିତ ଶହ ଶହ ବର୍ଷରୁ ଜଡିତ
  • ତାଳପତ୍ର ଭୋଗେଇରେ ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କ ନିକଟରେ ଲାଗିହୁଅ ଶୁଖୁଲି ଭୋଗ
palm leaf craftsmanship
palm leaf craftsmanship (ETV Bharat Odisha)


ତାଳପତ୍ର ସଂଗ୍ରହ ବିପଦଜନକ-
ଜଣେ ଯୁବ କାରିଗର ବାଞ୍ଛା ବେହେରା କହିଛନ୍ତି, "ତାଳଗଛରେ ତାଳପତ୍ର କାଟିବା ପାଇଁ ଚଢ଼ିବା ବେଳେ ଅନେକ ଅଘଟଣ ଘଟିଛି । 60 ରୁ 70 ଫୁଟ ଗଛ ରୁ ପଡ଼ି ଅନେକ ଲୋକଙ୍କ ଜୀବନ ଯାଇଥିବା ବେଳେ ଅନେକ ଅକର୍ମଣ୍ୟ ହୋଇଛନ୍ତି। ଏଣୁ ଏହି ବିପଦ ପାଇଁ ଆଜିର ଯୁବ ପୀଢ଼ି ଆଉ କେହି ଏହି ବ୍ୟବସାୟ କରିବା ପାଇଁ ଆଗ୍ରହ ପ୍ରକାଶ କରୁନାହାନ୍ତି । ବିଭିନ୍ନ ମୂଲ ମଜୁରୀକୁ ଯାଇ ରୋଜଗାର କରୁଛିନ୍ତି । କଞ୍ଚାମାଲ ଅଭାବ ଓ ବାହାରୁ ଉଚ୍ଚ ଦରରେ କଞ୍ଚାମାଲ ଆସିଥିବାରୁ ତାଳପତ୍ର ଭୋଗେଇ ତିଆରି କରିଲେ ଉଚିତ୍ ଦର ମିଳୁ ନାହିଁ । ଶ୍ରୀମନ୍ଦିରକୁ ଆମେ ଯୋଗାଇ ଦେଉଥିବା ଭୋଗେଇରେ ମଧ୍ୟ ଉଚିତ୍ ମୂଲ୍ୟ ମିଳୁନାହିଁ । ଏଣୁ ଆଗାମୀ ଦିନରେ ଭୋଗେଇ ଯୋଗାଇବା ସମ୍ଭବ ହେବ ନାହିଁ ।"

palm leaf craftsmanship
palm leaf craftsmanship (ETV Bharat Odisha)


ଏହା ବି ପଢନ୍ତୁ- ତାଳପତ୍ର ଖୋଦେଇ କଳାକୁ ବଞ୍ଚାଇ ରଖିବାକୁ ପ୍ରୟାସ, ମାଗଣାରେ ପ୍ରଶିକ୍ଷଣ ଦେଉଛନ୍ତି ଦମ୍ପତି - ତାଳପତ୍ର ଖୋଦେଇ କଳା ପ୍ରଶିକ୍ଷଣ

ମାହାଙ୍ଗା ଯୁଗରେ ମାସିକ ସ୍ୱଳ୍ପ ରୋଜଗାର-
ମହିଳା ତାଳପତ୍ର କାରିଗର ଯମୁନା ବେହେରା କହିଛନ୍ତି, "ଆମେ ଶ୍ରୀମନ୍ଦିରକୁ ତାଳପତ୍ର ଭୋଗେଇ ଯୋଗାଇ ଦେଉଛୁ। ହେଲେ ଯେତିକି ମୂଲ୍ୟ ମିଳିବା କଥା ତାହା ମିଳୁନାହିଁ । ଯାହା ଫଳରେ ସ୍ୱଳ୍ପ ରୋଜଗାରରେ ଘର ଚଳାଇବା ବେଶ କଷ୍ଟକର। ଆମେ ସାମଗ୍ରୀ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରି ଯୋଗାଉ ଥିବା ବେଳେ ଆମଠୁ ବେପାରି ନେଇ ବେଶୀ ଦାମରେ ବିକ୍ରି କରି ଭଲ ଆୟ କରୁଛନ୍ତି। କିନ୍ତୁ ଆମେ ଉପଯୁକ୍ତ ମୂଲ୍ୟ ପାଉନାହୁଁ । ଆମେ ଅଧିକ ଦରରେ ପତ୍ର କିଣି ବିଭିନ୍ନ ସାମଗ୍ରୀ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରୁଥିବା ବେଳେ ପରିଶ୍ରମ ଅନୁଯାୟୀ ଜିନିଷର ଉପଯୁକ୍ତ ମୂଲ୍ୟ ମିଳୁନି । ଖାଲି ପେଟ ପୋଷିବା ପାଇଁ ବାଧ୍ୟରେ ଏହି କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଛୁ । ମାସକୁ 10 ହଜାର ପାଖାପାଖି ଗୋଟିଏ ପରିବାର ଆୟ କରୁଛି । ଆଜିର ମାହାଙ୍ଗା ଯୁଗରେ ଏହା ଯଥେଷ୍ଟ ହେଉନାହିଁ । ଆଜିର ଯୁବ ପୀଢ଼ି ମଧ୍ୟ ଏହି ତାଳପତ୍ର ସାମଗ୍ରୀ ପ୍ରସ୍ତୁତ ପାଇଁ ଆଗ୍ରହ ପ୍ରକାଶ କରୁନାହାନ୍ତି । ରୋଜଗାର କମ ହେଉଥିବାରୁ କେହି ଆଗ୍ରହ ପ୍ରକାଶ କରୁନାହାଁନ୍ତି । ଅନ୍ୟ କାର୍ଯ୍ୟ କରି ରୋଜଗାର କରୁଛନ୍ତି । ସରକାର କାରିଗରଙ୍କୁ କିଛି ପ୍ରୋତ୍ସାହନ ଦେଲେ ଆମେ ଉପକୃତ ହୋଇପାରନ୍ତୁ ।"

palm leaf craftsmanship
palm leaf craftsmanship (ETV Bharat Odisha)

ଶ୍ରୀମନ୍ଦିର ଏବଂ ତାଳପତ୍ର ଭୋଗେଇ ପରମ୍ପରା-

ଶ୍ରୀମନ୍ଦିର ବରିଷ୍ଠ ସେବାୟତ ଗୌରହରି ପ୍ରଧାନ କହିଛନ୍ତି, ଶ୍ରୀମନ୍ଦିରରେ ତାଳପତ୍ର ଭୋଗେଇ ପରମ୍ପରା ଶହଶହ ବର୍ଷର ପରମ୍ପରା । ଭକ୍ତ ମାନେ ସୁଖିଲି ମହାପ୍ରସାଦ ଓ ଅନ୍ୟ ଭୋଗ ମଧ୍ୟ ଏହି ତାଳପତ୍ର ଭୋଗେଇରେ ଭକ୍ତ ନିଅନ୍ତି । ତାଳପତ୍ର ଭୋଗେଇର ମହତ୍ତ୍ଵ ରହିଛି । ହେଲେ କଞ୍ଚାମାଲର ଅଭାବ ଓ ଉଚ୍ଚ ଦର ଯୋଗୁ ଚାହିଦା ଅନୁଯାୟୀ ତାଳପତ୍ର ଭୋଗେଇ ଯୋଗାଣ ସମ୍ଭବ ହେଉନାହିଁ । ଏହା ଛଡା ଆନନ୍ଦ ବଜାର ସହିତ ବିଭିନ୍ନ ଖଜା ଦୋକାନରେ ପଲିଥିନ ବହୁଳ ବ୍ୟବହାର ଯୋଗୁଁ ତାଳପତ୍ର ଭୋଗେଇ ଚାହିଦା କମୁଛି । ତେବେ ପ୍ରଶାସନ ପଲିଥିନ ସମ୍ପୂର୍ଣ ନିଷିଦ୍ଧ କରିବା ଉଚିତ୍। ଫଳରେ ତାଳପତ୍ର ଭୋଗେଇ ଚାହିଦା ବଢିବ । ଫଳରେ ଏହାକୁ ବୃତ୍ତି କରି ଗୁଜୁରାଣ ମେଣ୍ଟାଉଥିବା ପରିବାରର ଆୟ ବଢିବା ସହ ଉପକୃତ ହୋଇ ପାରିବେ ହଜାର ହଜାର ପରିବାର ।"

palm leaf craftsmanship
palm leaf craftsmanship (ETV Bharat Odisha)

ପୁରୀରୁ ଶକ୍ତି ପ୍ରସାଦ ମିଶ୍ର, ଇଟିଭି ଭାରତ

Last Updated : April 14, 2025 at 1:02 PM IST
ETV Bharat Logo

Copyright © 2025 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.