Meru Festival In Odisha : ବ୍ରହ୍ମପୁର: ପବିତ୍ର ପଣା ସଂକ୍ରାନ୍ତି ଅବସରରେ ଆୟୋଜିତ ହେଉଥିବା ମେରୁଯାତ୍ରାରେ ପାରମ୍ପାରିକ ରୀତିନୀତିରେ ଉଦଯାପିତ ହୋଇଯାଇଛି ଗଞ୍ଜାମର ପ୍ରସିଦ୍ଧ ଦଣ୍ଡନୃତ୍ୟ । ଯାହାକୁ ନେଇ ବ୍ରହ୍ମପୁର ସହର ସମେତ ଗଞ୍ଜାମ ଜିଲ୍ଲାର ବିଭିନ୍ନ ସ୍ଥାନରେ ଆୟୋଜିତ ହୋଇଥିଲା ମେରୁଯାତ୍ରା । ଗତ ୨୧ ଦିନ ଧରି ବ୍ରହ୍ମପୁର ସମେତ ଜିଲ୍ଲାରେ ଆୟୋଜିତ ହୋଇଆସୁଥିବା ଦଣ୍ଡନୃତ୍ୟ ଏହି ମେରୁଯାତ୍ରାରେ ଉଦଯାପିତ ହୋଇଛି । ମାନସିକଧାରୀ ଦଣ୍ଡୁଆ ମାନେ ନିଜର ମନସ୍କାମନା ପୂର୍ଣ୍ଣ କରିବା ପାଇଁ କ୍ରମାଗତ ଭାବରେ ଦୈନିକ ଧୂଳିଦଣ୍ଡ, ପାଣିଦଣ୍ଡ, ଅଗ୍ନିଦଣ୍ଡ ଭଳି ୧୬ ପ୍ରକାର ଦଣ୍ଡ ଭୋଗ କରି ଆସୁଥିବାବେଳେ ମେରୁଯାତ୍ରାରେ ସେମାନେ ବ୍ରତ ସମାପନ କରିଛନ୍ତି ।
ଚୈତ୍ର ମାସରେ ଉତ୍ସବ ମୁଖର ଗଞ୍ଜାମ ଜିଲ୍ଲା:
ଚୈତ୍ର ମାସରେ ମାନସିକଧାରୀ ଦଣ୍ଡୁଆଙ୍କ ନୃତ୍ୟରେ ଉତ୍ସବ ମୁଖର ହୋଇପଡିଥାଏ ବ୍ରହ୍ମପୁର ସହର ସମେତ ଗଞ୍ଜାମ ଜିଲ୍ଲାର ଅନେକ ଅଞ୍ଚଳ । ଯାହା ପବିତ୍ର ବିଷୁବ ସଂକ୍ରାନ୍ତି, ମେରୁଯାତ୍ରାରେ ଉଦଯାପିତ ହୋଇଥାଏ । କାହିଁ କେଉଁ କାଳରୁ ଆୟୋଜିତ ଆୟୋଜିତ ହୋଇ ଆସୁଅଛି ଗଞ୍ଜାମର ଏହି ଦଣ୍ଡନୃତ୍ୟ । ଶେଷ ଦିନ ଅର୍ଥାତ ମେରୁ ସଂକ୍ରାନ୍ତି ଅବସରରେ ସମସ୍ତ ମାନସିକଧାରୀମାନେ ସଂପୂର୍ଣ୍ଣ ଉପବାସ ରହିଥାନ୍ତି । ଦଣ୍ଡନୃତ୍ୟ ଆରମ୍ଭରୁ ସାଙ୍ଗରେ ନେଇ ବୁଲୁଥିବା ମା' ଦଣ୍ଡକାଳୀଙ୍କ ପ୍ରଭାକୁ ନେଇ ମନ୍ଦିର ପରିସରରେ ପହଞ୍ଚିଥାନ୍ତି । ଦଣ୍ଡନୃତ୍ୟ ଆରମ୍ଭରୁ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ଭାବରେ ମନ୍ଦିର ପରିସରରେ ରହି ମା'ଙ୍କ ନିକଟରେ ବ୍ରତ ପାଳନ କରୁଥିବା ଗୁହାରିଆଙ୍କୁ ଏହି ମେରୁ ପର୍ବରେ ଓଲଟାଇ ବନ୍ଧାଯିବା ସହ ତିନି ଥର ଝୁଲାଇବା ପରେ ଉଦଯାପିତ ହୋଇଥାଏ ଏହି ଦଣ୍ଡନୃତ୍ୟ ।
କ'ଣ ରହିଥାଏ ମେରୁ ପର୍ବର ବିଶେଷତ୍ୱ:
ଚୈତ୍ର ମାସରୁ ଗଞ୍ଜାମରେ ସହର ଠାରୁ ଆରମ୍ଭ କରି ଗ୍ରାମଞ୍ଚଳରେ ରହିଥିବା ମା' କାଳୀଙ୍କ ମନ୍ଦିରରେ ସବୁଠି ଦଣ୍ଡଯାତ୍ରାର ଆଧ୍ୟାତ୍ମିକ ପରିବେଶ ଲାଗି ରହିଥାଏ । ମୀନ ସଂକ୍ରାନ୍ତର ୯ ଦିନ ପରେ ଏହି ଯାତ୍ରା ୨୧ ଦିନ, ୧୮ ଦିନ କିମ୍ବା ୧୩ ଦିନ ଧରି ପାଳନ କରାଯାଇଥାଏ । ମହାବିଷୁବ ସଂକ୍ରାନ୍ତି କିମ୍ବା ତା ପୂର୍ବ ଦିନ ମାସନ୍ତ ଅବସରରେ ମା'ଙ୍କ ଯାତ୍ରା ଉଦ୍ଯାପିତ ହୋଇଥାଏ । ଗଞ୍ଜାମ ଜିଲ୍ଲାର ଭଞ୍ଜନଗର, ଆସିକା ଭଳି କେତେକ ଦଣ୍ଡ ଦଳରେ ମାସନ୍ତ ମେରୁ ପାଳନ କରାଯାଉଥିବା ବେଳେ ବହୁ ସ୍ଥାନରେ ସଂକ୍ରାନ୍ତି ଦିନ ମା'ଙ୍କ ମେରୁଯାତ୍ରା ଆୟୋଜିତ ହୋଇଥାଏ । ପ୍ରତ୍ୟେକ ଦିନର ଦଣ୍ଡନୃତ୍ୟ ଭଳି ମେରୁଯାତ୍ରାରେ ମଧ୍ୟ ମା'ଙ୍କ ମନ୍ଦିର ରହିଥିବା ଅଞ୍ଚଳରେ ସକାଳ ସମୟରେ ପରିକ୍ରମା କରିବା ପରେ ମଧ୍ୟାହ୍ନରେ ଧୂଳିଦଣ୍ଡ ହୋଇଥାଏ । ଏହାପରେ ମନ୍ଦିର ନିକଟରେ ରହିଥିବା ଜଳାଶୟରେ ପାଣିଦଣ୍ଡ କରାଯାଇ ମା'ଙ୍କୁ ମେରୁ ପର୍ବତକୁ ଆଣି ଏହି ଯାତ୍ରା ଶେଷ ଘୋଷଣା ହୁଏ ।
ଶାନ୍ତିଶୃଙ୍ଖଳା ପାଇଁ ବ୍ୟାପକ ବ୍ୟବସ୍ଥା:
ବ୍ରହ୍ମପୁର ସହରର ବିଭିନ୍ନ ସ୍ଥାନରେ ମେରୁଯାତ୍ରା ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଥିବା ବେଳେ ଜିଲ୍ଲାର ବିଭିନ୍ନ କାଳୀ ମନ୍ଦିରରେ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିବା ଏହି ଦଣ୍ଡନୃତ୍ୟ ମେରୁ ପର୍ବରେ ଉଦଯାପିତ ହୋଇଯାଇଛି । ଏହି ଅବସରରେ ସମସ୍ତ ମାନସିକଧାରୀ ସେମାନଙ୍କ ପରିବାର ମା' କାଳୀ ଓ ମହାଦେବଙ୍କୁ ପୂଜାର୍ଚ୍ଚନା କରିବା ସହିତ ନିଜ ନିଜର ମନସ୍କାମନା ପାଇଁ ପ୍ରାର୍ଥନା କରିଥାଆନ୍ତି । ସେପଟେ ଏହି ମେରୁ ପର୍ବ ଦେଖିବାକୁ ବିଭିନ୍ନ ଅଞ୍ଚଳରେ ହଜାର ହଜାର ଦଣ୍ଡ ଉପାସକ ଓ ଭକ୍ତଙ୍କ ସମାଗମ ହୋଇଥିଲା । ମା' କାଳୀଙ୍କ ଜୟଗାନ ସହ ହୁଳହୁଳି ଶଦ୍ଧରେ ଜିଲ୍ଲାର ବିଭିନ୍ନ ସ୍ଥାନରେ ରହିଥିବା ଦଣ୍ଡକାଳୀ ମନ୍ଦିରରେ ପ୍ରକମ୍ପିତ ହୋଇ ଏକପ୍ରକାର ଆଧ୍ୟାତ୍ମିକ ପରିବେଶ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିଲା । ସେପଟେ ଏହି ମେରୁ ପର୍ବ ଅବସରରେ ବିଭିନ୍ନ ସ୍ଥାନରେ ମନ୍ଦିର କମିଟି ଓ ସ୍ଥାନୀୟ ପୋଲିସ ପ୍ରଶାସନ ପକ୍ଷରୁ ଶାନ୍ତିଶୃଙ୍ଖଳା ପାଇଁ ବ୍ୟାପକ ବ୍ୟବସ୍ଥା ଗ୍ରହଣ କରାଯାଇଥିଲା ।
ଏହା ମଧ୍ୟ ପଢ଼ନ୍ତୁ.. ପିଢି଼ ପିଢ଼ି ଧରି ବଞ୍ଚାଇ ରଖିଛନ୍ତି ପରମ୍ପରା, ଦଣ୍ଡଯାତ୍ରାରେ ଆବଶ୍ୟକ କଳାକୃତି ଦେଉଛି ରୋଜଗାର ଏଣିକି ଦଣ୍ଡନାଚରେ ପ୍ରଦର୍ଶିତ ହେବନି ଅଶ୍ଲୀଳତା, ପୌରାଣିକ କଥାବସ୍ତୁକୁ ଗୁରୁତ୍ବ |
ବ୍ରହ୍ମପୁର ସହରରେ ମେରୁ ଯାତ୍ରା:
ବ୍ରହ୍ମପୁର ସହରର ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ମା' ଦଣ୍ଡକାଳୀଙ୍କ ମନ୍ଦିରରେ ପାରମ୍ପାରିକ ରୀତିନୀତିରେ ମେରୁଯାତ୍ରା ଉଦଯାପିତ ହୋଇଯାଇଛି । ସହରର ପୁରୁଣା ବ୍ରହ୍ମପୁର, ପାଣିଗ୍ରାହୀପେଣ୍ଠ ସାହି, ଆମ୍ବପୁଆ, ବିଜିପୁର, ବ୍ରଜନଗର, ନୂଆବସ୍ ଷ୍ଟାଣ୍ଡ ପ୍ରମୁଖ କାଳି ମନ୍ଦିର ପରିସରରେ ଦଣ୍ଡଯାତ୍ରା ଉଦ୍ଯାପfl ହୋଇଛି ।
ବ୍ରହ୍ମପୁର ମହାନଗର ନିଗମ ମେୟର ସଂଙ୍ଘମିତ୍ରା ଦଳେଇ କହିଛନ୍ତି, "14 ଦିନ ହେବ ବ୍ରହ୍ମପୁରରେ ଦଣ୍ଡଯାତ୍ରା ଚାଲିଛି । ବିଷୁବ ସଂକ୍ରାନ୍ତିରେ ଉଦ୍ଯାପନ ହୋଇଥାଏ । ଆଜି ବ୍ରହ୍ମପୁରରେ ମଧ୍ୟ ଦଣ୍ଡାଯାତ୍ରା ଶେଷ ହୋଇଛି । ସବୁଠାରେ ଦଣ୍ଡ ଯାତ୍ରା ପାଳନ ହେଉଥିଲେ ମଧ୍ୟ ଗଞ୍ଜାମର ଦଣ୍ଡଯଠାତ୍ରା ସାରା ପୃଥିବୀରେ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ।"
ଇଟିଭି ଭାରତ, ବ୍ରହ୍ମପୁର
