ପୁରୀ: ଆସନ୍ତା 30 ତାରିଖରେ ଅକ୍ଷୟ ତୃତୀୟା ଓ ମହାପ୍ରଭୁଙ୍କ ଚନ୍ଦନଯାତ୍ରା ଆରମ୍ଭ ହେବ । ଏହାକୁ ଶୃଙ୍ଖଳିତ ଭାବରେ କରିବା ପାଇଁ ସମସ୍ତ ନିତି ନିର୍ଘଣ୍ଟକୁ ଶ୍ରୀମନ୍ଦିର ଛତିଶା ନିଯୋଗ ଅନୁମୋଦନ କରିଛି । ଆସନ୍ତା 30 ତାରିଖରୁ ମହାପ୍ରଭୁଙ୍କ ବାହାର ଚନ୍ଦନଯାତ୍ରା ଓ ଅକ୍ଷୟତୃତୀୟା ପଡ଼ୁଥିବା ବେଳେ ଆସନ୍ତା ମେ ମାସ 5 ତାରିଖରେ ନିଳାଦ୍ରୀ ମହୋଦୟ, 11 ତାରିଖରେ ନୃସିଂହ ଜନ୍ମ, 19 ତାରିଖରେ ଭଉଁରୀ ନୀତି ଅନୁଷ୍ଠିତ ହେବ ।
ଅକ୍ଷୟ ତୃତୀୟା ଦିନ ରଥ ନିର୍ମାଣ ଆରମ୍ଭ ହେବାକୁ ଥିବା ବେଳେ ଅପରାହ୍ନ 4ଟାରେ ଆଜ୍ଞାମାଳ ବିଜେ କରିବ । ଏହି ଦିନ ପ୍ରତ୍ୟୁଷରୁ ରାତି 3ଟାରୁ ଶ୍ରୀମନ୍ଦିର ଦ୍ଵାର ଫିଟା ନୀତି ସହ ଅନ୍ୟ ଦୈନିକ ନିତି ବଢିବ । ତେବେ ଚନ୍ଦନ ଯାତ୍ରାର ସଧାରଣ ଦିନ ମାନଙ୍କରେ ରାତି 4ଟାରୁ ଶ୍ରୀମନ୍ଦିର ଦ୍ଵାର ଫିଟା ନୀତି ସହ ଅନ୍ୟ ନୀତି ଅନୁଷ୍ଠିତ ହେବ ।
ଗତବର୍ଷ ନରେନ୍ଦ୍ର ପୁଷ୍କରିଣୀରେ ବାଣ ବିସ୍ଫୋରଣ ଭଳି ଅଘଟଣ ଘଟିଯାଇଥିବାରୁ ଚଳିତ ବର୍ଷ ବାଣ ଫୁଟାଇବା ନିଷିଦ୍ଧ କରାଯାଇଛି । ଚଳିତବର୍ଷ ଶ୍ରଦ୍ଧାଳୁ ଓ ସେବାୟତଙ୍କ ନିମନ୍ତେ ବୀମା ହେବ । ତେବେ କୌଣସି ଅଘଟଣରେ ଭକ୍ତ, ସେବାୟତଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ ହେଲେ 5 ଲକ୍ଷ ଟଙ୍କା ସହାୟତା ରାଶି ମିଳିବ । ଚନ୍ଦନଯାତ୍ରା ବେଳେ ନରେନ୍ଦ୍ର ପୁଷ୍କରିଣୀ ନିକଟରେ ଆଶୁ ଚିକିତ୍ସା କେନ୍ଦ୍ର ଓ ଅଗ୍ନିଶମ ବାହିନୀ ମୁତୟନ ରହିବେ ।
ଏପ୍ରିଲ ୩୦ ରେ ଅକ୍ଷୟ ତୃତୀୟା ଅବସରରେ ମହାପ୍ରଭୁଙ୍କ ରଥ ନିର୍ମାଣ କାର୍ଯ୍ୟର ଶୁଭାରମ୍ଭ ହେବ । ଏଥିପାଇଁ ଅକ୍ଷୟ ତୃତୀୟା ନୀତି ନିର୍ଘଣ୍ଟ ମଧ୍ୟ ସ୍ଥିର ହୋଇଛି । ଏହି ଦିନ ରାତ୍ର ୩ଟାରେ ଦ୍ବାର ଫିଟା ପରେ ଭୋର ୪ଟାରେ ମଙ୍ଗଳ ଆଳତି ନୀତି ଅନୁଷ୍ଠିତ ହେବ । ପରେ ମହାପ୍ରଭୁଙ୍କ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ନୀତିକାନ୍ତି ବଢ଼ିବା ପରେ ସକାଳ ୭ ଟା ୩୦ ରୁ ୯ ମଧ୍ୟରେ ସକାଳ ଧୂପ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହେବ । ଏହାପରେ ବିଭିନ୍ନ ନୀତି କାନ୍ତି କରାଯାଇ ୩ଟା ୩୦ ରେ ଦିଅଁ ବିମାନକୁ ବିଜେ କରିବା ସହିତ ଅପରାହ୍ନ ୪ଟାରେ ରଥ ଆଜ୍ଞାମାଳ ବିଜେ ସହ ବିମାନ ଉଠିବ । ରାତ୍ର ୧୦ ଟାରେ ଚନ୍ଦନ ଠାକୁରଙ୍କ ବାହୁଡା଼ ବିଜେ ନୀତି, ୧୧ ଟାରେ ବଡ଼ସିଂହାର ବେଶ ଏବଂ ରାତ୍ର ୧୨ଟା ୩୦ରେ ରାତ୍ର ପହୁଡ଼ ହେବ ।
ମହାପ୍ରଭୁଙ୍କ ଚନ୍ଦନଯାତ୍ରା ମହତ୍ତ୍ଵ ଓ ପରମ୍ପରା:
ଶ୍ରୀମନ୍ଦିର ସେବାୟତ ଶରତ ମହାନ୍ତିଙ୍କ ସୂଚନା ଅନୁଯାୟୀ, "ମହାପ୍ରଭୁଙ୍କ ଚନ୍ଦନଯାତ୍ରା ହେଉଚି ନିଦାଘ ସମୟରେ ଶୀତଳତାର ଯାତ୍ରା । ଏହି ଚନ୍ଦନ ଯାତ୍ରା ରେ ମହାପ୍ରଭୂଙ୍କ ଚଳନ୍ତି ପ୍ରତିମା ପ୍ରଭୁ ମଦନମୋହନଙ୍କ ସହ ଭୂଦେବୀ, ଶ୍ରୀଦେବୀ ମଣି ବିମାନରେ ଉପବେଶନ ପୂର୍ବକ ନରେନ୍ଦ୍ର ସରୋବରକୁ ଯାତ୍ରା କରିଥାନ୍ତି । ତାଙ୍କ ସହ ଶ୍ରୀକ୍ଷେତ୍ରର ପଞ୍ଚୁ ପାଣ୍ଡବ ମଧ୍ୟ ଏହି ଯାତ୍ରାରେ ସାମିଲ ହୋଇଥାନ୍ତି । ଏହି ଯାତ୍ରା ହେଉଛି ଚନ୍ଦନ ଉତ୍ସବ । ମହାପ୍ରଭୂଙ୍କୁ ଚନ୍ଦନ ଲଗି ବେଶ କରାଯାଇଥାଏ । ଏହା 42 ଦିନ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଚାଲିଥାଏ । ଏହା ଅକ୍ଷୟ ତୃତୀୟା ଠାରୁ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥାଏ । ପ୍ରଥମ 21 ଦିନକୁ ବାହାର ଚନ୍ଦନ କୁହାଯାଏ । ନରେନ୍ଦ୍ର ସରୋବରକୁ ମହାପ୍ରଭୂଙ୍କ ଚଳନ୍ତି ପ୍ରତିମା ଯାତ୍ରା କରି ସେଠାରେ ଥିବା ଚନ୍ଦନ କୁଣ୍ଡରେ ବୁଡି ଥାଆନ୍ତି ।
‘ନନ୍ଦା ଭଦ୍ରା ନାମକ ଦୁଇଟି ଡଙ୍ଗାରେ ମହାପ୍ରଭୂ ନୌବିହାର କରିବା ସହ ଡଙ୍ଗାରେ ଚାପ ଖେଳିଥାନ୍ତି । ପ୍ରବଳ ନିଦାଘ ସମୟରେ ମହାପ୍ରଭୂ ଶୀତଳତା ପାଇବା ପାଇଁ ନିଜ ସହଧର୍ମିଣୀଙ୍କ ସହ ନୌବିହାର କରିଥାନ୍ତି । ମହାପ୍ରଭୁ ରତ୍ନ ସିଂହାସନରେ ଅବସ୍ଥାନ କରିଥିବା ବେଳେ ମହାପ୍ରଭୁ ଖୁବ୍ ଉଚ୍ଚ ଦେଖାଦେଇଥାନ୍ତି । ଯେତେବେଳେ ମହାପ୍ରଭୁ ରଥ ଉପରେ ଅବସ୍ଥାନ କରିଥାନ୍ତି ବାମନ ସଦୃଶ ଦେଖା ଯାଇଥାନ୍ତି । ଶାସ୍ତ୍ରରେ ବର୍ଣ୍ଣନା ଅନୁଯାୟୀ ଯେଉଁ ବ୍ୟକ୍ତି ଶ୍ରୀକ୍ଷେତ୍ରରେ ଅବସ୍ଥାନ କରି ଦୋଳ ପୂର୍ଣ୍ଣମୀରେ ଦୋଳ ଗୋବିନ୍ଦଙ୍କୁ ଦର୍ଶନ କରିବେ, ନରେନ୍ଦ୍ରରେ ମହାପ୍ରଭୂ ଚାପ ଖେଳିଲା ବେଳେ ଦର୍ଶନ କରିବ ଓ ରଥଯାତ୍ରାରେ ରଥ ଉପରେ ମହାପ୍ରଭୁଙ୍କୁ ବାମନ ଭାବେ ଦର୍ଶନ କରିବ ସେହି ବ୍ୟକ୍ତିର ଆଉ ପୁନର୍ଜନ୍ମ ହେବ ହେବ ନାହିଁ । ସେ ବୈକୁଣ୍ଠ ପ୍ରାପ୍ତ ହେବ । ଏଣୁ ମହାପ୍ରଭୁଙ୍କ ଦର୍ଶନ ପାଇଁ ଶ୍ରୀକ୍ଷେତ୍ରକୁ ଚନ୍ଦନଯାତ୍ରା, ଦୋଳ ପୂର୍ଣ୍ଣିମା ଓ ରଥଯାତ୍ରାରେ ହଜାର ହଜାର ଭକ୍ତଙ୍କ ଆଗମନ ହୋଇଥାଏ ।’
ଭକ୍ତ ଓ ସେବାୟତଙ୍କ ପାଇଁ 5 ଲକ୍ଷ ଟଙ୍କା ବୀମା-
ଶ୍ରୀମନ୍ଦିର ମୁଖ୍ୟ ପ୍ରଶାସକ ଅରବିନ୍ଦ ପାଢୀ କହିଛନ୍ତି, "ମହାପ୍ରଭୁଙ୍କ ଚନ୍ଦନ ଯାତ୍ରାରେ ଅନେକ ସ୍ଵତନ୍ତ୍ର ନୀତି ଅନୁଷ୍ଠିତ ହେଇଥାଏ । ଏଣୁ ନୀତିକୁ ଶୃଙ୍ଖଳିତ କରିବା ପାଇଁ ଶ୍ରୀମନ୍ଦିର ଛତିଶା ନିଯୋଗ ବୈଠକରେ ଚୂଡାନ୍ତ ନୀତି ନିର୍ଘଣ୍ଟକୁ ଅନୁମୋଦନ କରାଯାଇଛି । ଗତ 2024 ମସିହା 19ମେରେ ନରେନ୍ଦ୍ର ପୁଷ୍କରିଣୀରେ ମହାପ୍ରଭୁଙ୍କ ଚନ୍ଦନଯାତ୍ରା ବେଳେ ବାଣ ବିସ୍ଫୋରଣ ଭଳି ଅଘଟଣ ହୋଇଥଲା । ଏଣୁ ସୁରକ୍ଷା ଦୃଷ୍ଟିରୁ ଚଳିତ ବର୍ଷ ବାଣ ଫୁଟାକୁ ନିଷିଦ୍ଧ କରାଯାଇଛି । ଭକ୍ତ ଓ ସେବାୟତଙ୍କ ପାଇଁ ବୀମା କରାଯାଇଛି । କୌଣସି ଅଘଟଣ କାରଣରୁ ଭକ୍ତ ଓ ସେବାୟତଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ ହେଲେ 5 ଲକ୍ଷ ଟଙ୍କା ସହାୟତା ରାଶି ମିଳିବ । ଭକ୍ତଙ୍କ ସୁରକ୍ଷା ପାଇଁ ଆଶୁ ଚିକିତ୍ସା କେନ୍ଦ୍ର, ଅଗ୍ନିଶମ ବାହିନୀ ଓ ପୋଲିସ ମୁତୟନ ରହିବେ । ମହାପ୍ରଭୁଙ୍କୁ ଆମେ ପ୍ରାର୍ଥନା କରୁଛୁ ଚନ୍ଦନ ଯାତ୍ରା ଶାନ୍ତି ଶୃଂଖଳାରେ ଶେଷ ହେଉ ।"
