ETV Bharat / bharat

ମଣିଆରୀ ମଠ: ଯେଉଁଠି ପୂଜା ପାଆନ୍ତି ରାଧାକ୍ରିଷ୍ଣ ଓ ଗୁରୁଗ୍ରନ୍ଥ ସାହିବ - MANIYARI MATH OF BIHAR

ବିହାରର ମୁଜାଫରପୁରରେ ରହିଛି ଏକ ନିଆରା ମଣିଆରୀ ମଠ। ଏହି ମଠରେ ହିନ୍ଦୁ ଏବଂ ଶିଖ ଧର୍ମର ଭକ୍ତଙ୍କୁ ଏକାଠି ପୂଜା କରୁଥିବା ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଥାଏ ।

ମୁଜାଫରପୁରସ୍ଥିତ ମଣିଆରୀ ମଠ
ମୁଜାଫରପୁରସ୍ଥିତ ମଣିଆରୀ ମଠ (ETV Bharat)
author img

By ETV Bharat Odisha Team

Published : June 10, 2025 at 8:49 PM IST

2 Min Read

MANIYARI MATH OF BIHAR ପାଟନା: ଭାରତରେ ଅନେକ ଧର୍ମ ରହିଛି ଏବଂ ପ୍ରତ୍ୟେକ ଧର୍ମର ନିଜସ୍ୱ ପରିଚୟ, ସଂସ୍କୃତି ରହିଛି । ଏଠି ଧର୍ମକୁ ନେଇ ରକ୍ତପାତ ପରି ଘଚଣା ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଥାଏ ପୁଣି ସବୁ ଭିନ୍ନତା ମଧ୍ୟରେ ବେଳେବେଳେ ଏକାଧିକ ଧର୍ମର ସମ୍ମିଶ୍ରଣ ବି ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଥାଏ । ଗୋଟିଏ ପୀଠରେ ଦୁଇଟି ଧର୍ମର ଆରାଧ୍ୟ ଠାକୁର ଏବଂ ଶ୍ରଦ୍ଧାଳୁଙ୍କୁ ଏକାଠି ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଥାଏ । ଏମିତି ଏକ ନିଆରା ମଠମନ୍ଦିର ରହିଛି ବିହାରର ମୁଜାଫରପୁରରେ ।

ମଣିଆରୀ ମଠ
ମଣିଆରୀ ମଠ (ETV Bharat)

କଣ ରହିଛି ମଠର ବିଶେଷ୍ବତ ?

ମୁଜାଫରପୁରରେ ରହିଛି ଏକ ନିଆରା ମଣିଆରୀ ମଠ । ଏହି ମଠରେ ହିନ୍ଦୁ ଏବଂ ଶିଖ ଧର୍ମର ଭକ୍ତଙ୍କୁ ଏକାଠି ପୂଜା କରୁଥିବା ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଥାଏ । ଏଠାରେ ରାଧାକୃଷ୍ଣ ମୂର୍ତ୍ତି ସହ ଶିଖ ଧର୍ମଗ୍ରନ୍ଥ ଗୁରୁଗ୍ରନ୍ଥ ସାହିବକୁ ଏକାଠି ରଖାଯାଇଥାଏ । ବିଶ୍ୱାସ କରାଯାଏ, ଗୁରୁଗ୍ରନ୍ଥ ସାହିବର ଏହି ପାଣ୍ଡୁଲିପିକୁ ନିଜେ ଗୁରୁ ନାନକ ଦେବ ମଣିଆରୀ ଗସ୍ତ ସମୟରେ ଲେଖିଥିଲେ ।

ମୁଜାଫରପୁରସ୍ଥିତ ମଣିଆରୀ ମଠ
ମୁଜାଫରପୁରସ୍ଥିତ ମଣିଆରୀ ମଠ (ETV Bharat)

ପନ୍ଦରଶହ ଶତାବ୍ଦୀର ମଠ:

1500 ଶତାବ୍ଦୀର ଶେଷ ସମୟରେ ନିର୍ମିତ ଏହି ମଠର ବେଶ ଐତିହାସିକ ଓ ଧାର୍ମିକ ଗୁରୁତ୍ୱ ରହିଛି । ଗୁରୁ ନାନକ ଦେବଙ୍କ ପୁଅ ତଥା ଉଦାସୀ ଶିଖ ସଂପ୍ରଦାୟର ସଂସ୍ଥାପକ ଚନ୍ଦ୍ର ମହାରାଜ ଏହି ମଠକୁ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିଥିଲେ । କୁହାଯାଏ, ଗୁରୁ ନାନକ ଦେବ ଗୁରୁଗ୍ରନ୍ଥ ସାହିବକୁ ଲେଖିବା ପାଇଁ ଏହି ସ୍ଥାନକୁ ବାଛିଥିଲେ ।

ବିଶ୍ୱରେ ଥିବା ଗୁରୁ ନାନକଙ୍କର ସ୍ୱହସ୍ତ ଲିଖିତ ଚାରିଟି ଗୁରୁଗ୍ରନ୍ଥ ସାହିବ ମଧ୍ୟରୁ ଗୋଟିଏ ଏହି ମଣିଆରୀ ମଠରେ ରହିଛି, ଯାହା ସାରା ବିଶ୍ୱରୁ ଆସୁଥିବା ଶିଖ ଶ୍ରଦ୍ଧାଳୁ ଏବଂ ଗବେଷକଙ୍କୁ ଆକର୍ଷିତ କରିଥାଏ । ଏହି ମଠରେ ଗୁରୁଗ୍ରନ୍ଥ ସାହିବ ପୂଜନ ସହ ରାଧାକ୍ରିଷ୍ଣଙ୍କର ମୂର୍ତ୍ତି ପୂଜା ଦୁଇ ଧର୍ମର ସୁସଂଗତ ମିଶ୍ରଣର ଏକ ଅନନ୍ୟ ଉଦାହରଣ କହିଲେ ଭୁଲ ହେବନି । ରାଧାକୃଷ୍ଣଙ୍କ ଭକ୍ତ ମହନ୍ତ ଦର୍ଶନ ଦାଶ 1928ରେ ଏହି ମୂର୍ତ୍ତି ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରି ଦୁଇ ଧର୍ମ ମିଶ୍ରଣର ଏକ ପରମ୍ପରା ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ ।

ମଣିଆରୀ ମଠ
ମଣିଆରୀ ମଠ (ETV Bharat)

କାହିଁକି ପ୍ରତିଷ୍ଠା ହୋଇଥିଲା ମଠ ?

ଉଭୟ ହିନ୍ଦୁ ଓ ଶିଖ ଧର୍ମାବଲମ୍ବୀ ଏହି ପବିତ୍ର ପୀଠ ଦର୍ଶନ କରିବା ପାଇଁ ଏଠାକୁ ଆସିଥାନ୍ତି । ମଠ ନିକଟରେ ରହୁଥିବା ଜଣେ ଶ୍ରଦ୍ଧାଳୁଙ୍କ କହିବା ଅନୁଯାୟୀ, ପୂର୍ବରୁ ନାଗା ସାଧୁମାନେ ଏହି ମଠ ପରିସରରେ ଶାରୀରିକ ତାଲିମ ନେଉଥିଲେ । ଏହି ମଠ ମୁଖ୍ୟତଃ ହିନ୍ଦୁ ଧର୍ମର ସୁରକ୍ଷା ପାଇଁ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରାଯାଇଥିଲା ।

ଗୁରୁଗ୍ରନ୍ଥ ସାହିବ
ଗୁରୁଗ୍ରନ୍ଥ ସାହିବ (ETV Bharat)

ସେହିପରି 12 ବର୍ଷ ଧରି ଗୁରୁ ଗ୍ରନ୍ଥ ସାହିବର ସୁରକ୍ଷା ପାଇଁ ନିଜକୁ ସମର୍ପିତ କରିଥିବା ଅଭନିଶ କୁମାରଙ୍କ କହିବା ଅନୁଯାୟୀ, 300 ବର୍ଷ ଧରି ଏହି ମଣିଆରୀ ମଠ ଧାର୍ମିକ ସଦ୍ଭାବନାର ପ୍ରତୀକ ଭାବେ ମାନ୍ୟତା ପାଇ ଆସୁଛି । ଏଠାରେ ଉଭୟ ଗୁରୁ ନାନକ ଦେବଙ୍କ ଶିଷ୍ୟ ଏହଂ ରାଧାକ୍ରିଷ୍ଣଙ୍କ ଭକ୍ତ ଏକାଠି ପୂଜା କରିଥାନ୍ତି।

ଏଠିକାର ପୂଜାରୀ ବୀରେନ୍ଦ୍ର ଭୂଷଣଙ୍କ କହିବା ଅନୁଯାୟୀ, ଏହି ପ୍ରାଚୀନ ମଠରେ ସନ୍ଥ ମଣିରାମଙ୍କ ସମାଧି ରହଛି । ତା ସହିତ ଏଠାରେ ଥିବା ରାଧାକ୍ରିଷ୍ଣଙ୍କ ମନ୍ଦିରରେ ରୀତି ରିବାଜ ଅନୁସାରେ ପୂଜା କରାଯାଇଥାଏ ।

ମଣିଆରୀ ମଠ
ମଣିଆରୀ ମଠ (ETV Bharat)


ଏହା ମଧ୍ୟ ପଢନ୍ତୁ :ବରକୁ 95, କନ୍ୟାକୁ 90: ଧୁମଧାମରେ ବିବାହ କରାଇଲେ ପୁଅଝିଅ

ଏହା ମଧ୍ୟ ପଢନ୍ତୁ : 900 ବର୍ଷର ପୁରୁଣା ଏଡନ ସୋନିଆ ଡିଜିଟାଟା ବୃକ୍ଷ, ଯେଉଁଠି ଉଠିବ ଖୁସି ଭରିବ

MANIYARI MATH OF BIHAR ପାଟନା: ଭାରତରେ ଅନେକ ଧର୍ମ ରହିଛି ଏବଂ ପ୍ରତ୍ୟେକ ଧର୍ମର ନିଜସ୍ୱ ପରିଚୟ, ସଂସ୍କୃତି ରହିଛି । ଏଠି ଧର୍ମକୁ ନେଇ ରକ୍ତପାତ ପରି ଘଚଣା ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଥାଏ ପୁଣି ସବୁ ଭିନ୍ନତା ମଧ୍ୟରେ ବେଳେବେଳେ ଏକାଧିକ ଧର୍ମର ସମ୍ମିଶ୍ରଣ ବି ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଥାଏ । ଗୋଟିଏ ପୀଠରେ ଦୁଇଟି ଧର୍ମର ଆରାଧ୍ୟ ଠାକୁର ଏବଂ ଶ୍ରଦ୍ଧାଳୁଙ୍କୁ ଏକାଠି ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଥାଏ । ଏମିତି ଏକ ନିଆରା ମଠମନ୍ଦିର ରହିଛି ବିହାରର ମୁଜାଫରପୁରରେ ।

ମଣିଆରୀ ମଠ
ମଣିଆରୀ ମଠ (ETV Bharat)

କଣ ରହିଛି ମଠର ବିଶେଷ୍ବତ ?

ମୁଜାଫରପୁରରେ ରହିଛି ଏକ ନିଆରା ମଣିଆରୀ ମଠ । ଏହି ମଠରେ ହିନ୍ଦୁ ଏବଂ ଶିଖ ଧର୍ମର ଭକ୍ତଙ୍କୁ ଏକାଠି ପୂଜା କରୁଥିବା ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଥାଏ । ଏଠାରେ ରାଧାକୃଷ୍ଣ ମୂର୍ତ୍ତି ସହ ଶିଖ ଧର୍ମଗ୍ରନ୍ଥ ଗୁରୁଗ୍ରନ୍ଥ ସାହିବକୁ ଏକାଠି ରଖାଯାଇଥାଏ । ବିଶ୍ୱାସ କରାଯାଏ, ଗୁରୁଗ୍ରନ୍ଥ ସାହିବର ଏହି ପାଣ୍ଡୁଲିପିକୁ ନିଜେ ଗୁରୁ ନାନକ ଦେବ ମଣିଆରୀ ଗସ୍ତ ସମୟରେ ଲେଖିଥିଲେ ।

ମୁଜାଫରପୁରସ୍ଥିତ ମଣିଆରୀ ମଠ
ମୁଜାଫରପୁରସ୍ଥିତ ମଣିଆରୀ ମଠ (ETV Bharat)

ପନ୍ଦରଶହ ଶତାବ୍ଦୀର ମଠ:

1500 ଶତାବ୍ଦୀର ଶେଷ ସମୟରେ ନିର୍ମିତ ଏହି ମଠର ବେଶ ଐତିହାସିକ ଓ ଧାର୍ମିକ ଗୁରୁତ୍ୱ ରହିଛି । ଗୁରୁ ନାନକ ଦେବଙ୍କ ପୁଅ ତଥା ଉଦାସୀ ଶିଖ ସଂପ୍ରଦାୟର ସଂସ୍ଥାପକ ଚନ୍ଦ୍ର ମହାରାଜ ଏହି ମଠକୁ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିଥିଲେ । କୁହାଯାଏ, ଗୁରୁ ନାନକ ଦେବ ଗୁରୁଗ୍ରନ୍ଥ ସାହିବକୁ ଲେଖିବା ପାଇଁ ଏହି ସ୍ଥାନକୁ ବାଛିଥିଲେ ।

ବିଶ୍ୱରେ ଥିବା ଗୁରୁ ନାନକଙ୍କର ସ୍ୱହସ୍ତ ଲିଖିତ ଚାରିଟି ଗୁରୁଗ୍ରନ୍ଥ ସାହିବ ମଧ୍ୟରୁ ଗୋଟିଏ ଏହି ମଣିଆରୀ ମଠରେ ରହିଛି, ଯାହା ସାରା ବିଶ୍ୱରୁ ଆସୁଥିବା ଶିଖ ଶ୍ରଦ୍ଧାଳୁ ଏବଂ ଗବେଷକଙ୍କୁ ଆକର୍ଷିତ କରିଥାଏ । ଏହି ମଠରେ ଗୁରୁଗ୍ରନ୍ଥ ସାହିବ ପୂଜନ ସହ ରାଧାକ୍ରିଷ୍ଣଙ୍କର ମୂର୍ତ୍ତି ପୂଜା ଦୁଇ ଧର୍ମର ସୁସଂଗତ ମିଶ୍ରଣର ଏକ ଅନନ୍ୟ ଉଦାହରଣ କହିଲେ ଭୁଲ ହେବନି । ରାଧାକୃଷ୍ଣଙ୍କ ଭକ୍ତ ମହନ୍ତ ଦର୍ଶନ ଦାଶ 1928ରେ ଏହି ମୂର୍ତ୍ତି ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରି ଦୁଇ ଧର୍ମ ମିଶ୍ରଣର ଏକ ପରମ୍ପରା ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ ।

ମଣିଆରୀ ମଠ
ମଣିଆରୀ ମଠ (ETV Bharat)

କାହିଁକି ପ୍ରତିଷ୍ଠା ହୋଇଥିଲା ମଠ ?

ଉଭୟ ହିନ୍ଦୁ ଓ ଶିଖ ଧର୍ମାବଲମ୍ବୀ ଏହି ପବିତ୍ର ପୀଠ ଦର୍ଶନ କରିବା ପାଇଁ ଏଠାକୁ ଆସିଥାନ୍ତି । ମଠ ନିକଟରେ ରହୁଥିବା ଜଣେ ଶ୍ରଦ୍ଧାଳୁଙ୍କ କହିବା ଅନୁଯାୟୀ, ପୂର୍ବରୁ ନାଗା ସାଧୁମାନେ ଏହି ମଠ ପରିସରରେ ଶାରୀରିକ ତାଲିମ ନେଉଥିଲେ । ଏହି ମଠ ମୁଖ୍ୟତଃ ହିନ୍ଦୁ ଧର୍ମର ସୁରକ୍ଷା ପାଇଁ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରାଯାଇଥିଲା ।

ଗୁରୁଗ୍ରନ୍ଥ ସାହିବ
ଗୁରୁଗ୍ରନ୍ଥ ସାହିବ (ETV Bharat)

ସେହିପରି 12 ବର୍ଷ ଧରି ଗୁରୁ ଗ୍ରନ୍ଥ ସାହିବର ସୁରକ୍ଷା ପାଇଁ ନିଜକୁ ସମର୍ପିତ କରିଥିବା ଅଭନିଶ କୁମାରଙ୍କ କହିବା ଅନୁଯାୟୀ, 300 ବର୍ଷ ଧରି ଏହି ମଣିଆରୀ ମଠ ଧାର୍ମିକ ସଦ୍ଭାବନାର ପ୍ରତୀକ ଭାବେ ମାନ୍ୟତା ପାଇ ଆସୁଛି । ଏଠାରେ ଉଭୟ ଗୁରୁ ନାନକ ଦେବଙ୍କ ଶିଷ୍ୟ ଏହଂ ରାଧାକ୍ରିଷ୍ଣଙ୍କ ଭକ୍ତ ଏକାଠି ପୂଜା କରିଥାନ୍ତି।

ଏଠିକାର ପୂଜାରୀ ବୀରେନ୍ଦ୍ର ଭୂଷଣଙ୍କ କହିବା ଅନୁଯାୟୀ, ଏହି ପ୍ରାଚୀନ ମଠରେ ସନ୍ଥ ମଣିରାମଙ୍କ ସମାଧି ରହଛି । ତା ସହିତ ଏଠାରେ ଥିବା ରାଧାକ୍ରିଷ୍ଣଙ୍କ ମନ୍ଦିରରେ ରୀତି ରିବାଜ ଅନୁସାରେ ପୂଜା କରାଯାଇଥାଏ ।

ମଣିଆରୀ ମଠ
ମଣିଆରୀ ମଠ (ETV Bharat)


ଏହା ମଧ୍ୟ ପଢନ୍ତୁ :ବରକୁ 95, କନ୍ୟାକୁ 90: ଧୁମଧାମରେ ବିବାହ କରାଇଲେ ପୁଅଝିଅ

ଏହା ମଧ୍ୟ ପଢନ୍ତୁ : 900 ବର୍ଷର ପୁରୁଣା ଏଡନ ସୋନିଆ ଡିଜିଟାଟା ବୃକ୍ଷ, ଯେଉଁଠି ଉଠିବ ଖୁସି ଭରିବ

ETV Bharat Logo

Copyright © 2025 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.