ETV Bharat / health-and-lifestyle

तुम्ही बेबी प्लॅन करत आहात? हे पदार्थ टाळणं अत्यंत आवश्यक - TIPS FOR HEALTHY PRE PREGNANCY DIET

आई होणे हा महिलांच्या आयुष्यातल सर्वात वेगळा अनुभव आहे. या काळात आहाविषयी काळजी घेतली जाते. असे काही पदार्थ आहेत, जे खांन टाळणे गरजेचं आहे.

FOOD THAT CAN CAUSE MISCARRIAGE  FOODS THAT DECREASE FERTILITY  INFERTILITY FOODS  TIPS FOR HEALTHY PRE PREGNANCY DIET
तुम्ही बेबी प्लॅन करत आहात? हे पदार्थ टाळणं अत्यंत आवश्यक (Getty Images)
author img

By ETV Bharat Health Team

Published : June 4, 2025 at 12:30 PM IST

2 Min Read

Tips For Healthy Pre Pregnancy Diet: आई होण्यापूर्वी मानसिक आणि शारीरिक तयारी करणे आवश्यक आहे. गर्भधारणेसाठी शरीराची तयारी करताना सर्वात महत्वाची गोष्ट म्हणजे निरोगी जीवनशैली पाळणे. पौष्टिक आहार, व्यायाम आणि ताण व्यवस्थापन या सर्व गोष्टी यामध्ये महत्त्वाची भूमिका बजावतात. गर्भधारणेच्या सुरुवातीच्या काळात आणि गर्भधारणेपूर्वी जीवनसत्त्वे, खनिजे आणि निरोगी चरबीयुक्त आहार घेण्याचे महत्त्व आपल्या सर्वांना माहित आहे. परंतु असे काही घटक पदार्थ आहेत, जे याकाळात खाल्ल्याने हार्मोनल असंतुलन, जळजळ आणि गर्भपात देखील होऊ शकतो. तसंच त्याचा प्रजनन क्षमतेवरही परिणाम होऊ शकतो. तर, कोणते पदार्थ प्रजनन क्षमतेसाठी हानिकारक आहेत आणि गर्भपातास कारणीभूत आहेत ते जाणून घेऊया.

हे पदार्थ आहेत हानिकारक

  • कॅफिन आणि एनर्जी ड्रिंक्स: कॅफिन, एनर्जी ड्रिंक्स, चॉकलेट इत्यादींचे जास्त सेवन पोषक तत्वांच्या शोषणावर परिणाम करू शकतात, असं नवी दिल्लीतील वंध्यत्व आणि आयव्हीएफ तज्ञ आणि अॅडव्हान्स्ड फर्टिलिटी अँड गायनेकोलॉजी सेंटरच्या संस्थापक आणि वैद्यकीय संचालक डॉ. काबेरी बॅनर्जी म्हणतात. त्यांच्या मते, यामुळे हार्मोनल असंतुलन देखील होऊ शकते. म्हणूनच, गरोदर महिला आणि गर्भधारणेची तयारी करणाऱ्या महिलांनी कॅफिनयुक्त पदार्थ आणि एनर्जी ड्रिंक्सचे सेवन टाळणं चांगलं.
  • अल्कोहोल: अल्कोहोलमुळे प्रजनन संप्रेरकांचे असंतुलन होऊ शकते. यामुळे गर्भपात होण्याचा धोका वाढू शकतो. म्हणूनच, गर्भधारणेदरम्यान, जरी तुम्ही गर्भवती राहण्याची योजना आखत असाल तरीही, अल्कोहोल पूर्णपणे टाळणं चांगलं.
  • प्रक्रिया केलेलं अन्न टाळा: गरोदर महिलांनी टाळावं अशा पदार्थांपैकी एक म्हणजे प्रक्रिया केलेलं अन्न. चिप्स, इन्स्टंट नूडल्स, मिठाई आणि पॅकेज्ड पदार्थांमध्ये चरबी, साखर आणि मीठ जास्त प्रमाणात असते. यामुळे रक्तातील साखरेची पातळी वाढू शकते आणि रक्तदाब वाढू शकतो. त्यामुळे प्रजनन प्रणालीवरही ताण निर्माण होऊ शकते.
  • पारा असलेले मासे: काही प्रकारच्या ट्यूना आणि मॅकरेलमध्ये पाराचे प्रमाण जास्त असते. यामुळे बाळाच्या मेंदू आणि मज्जासंस्थेच्या विकासावर परिणाम होऊ शकतो. म्हणून, हे खाणं टाळणं चांगलं. त्याऐवजी, तुम्ही कमी पारा असलेले मासे खाऊ शकता, जसे की सॅल्मन आणि सार्डिन. तसंच तुम्ही माशांचे सेवन मर्यादित करावे.
  • अस्वस्थ चरबी: भाजलेल्या आणि तळलेल्या पदार्थांमध्ये ट्रान्स फॅट्स आणि ओमेगा-६ फॅट्स सारख्या अस्वास्थ्यकर चरबीचे प्रमाण जास्त असते. यामुळे जळजळ वाढू शकते आणि प्रजनन क्षमतेवर नकारात्मक परिणाम होऊ शकतो. आयव्हीएफ सारख्या प्रजनन उपचारांच्या अपयशालाही यामुळे हातभार लागू शकतो, असं डॉ. बॅनर्जी म्हणतात.
  • गरोदरपणात काय खावं
  • प्रक्रिया न केलेले अन्न: फळे, भाज्या, धान्ये, काजू, बिया, मसूर, चीज आणि अंडी यांचा आहारात समावेश करता येतो. त्यामध्ये प्रजनन आरोग्याला आधार देणारे आवश्यक जीवनसत्त्वे आणि खनिजे असतात.
  • निरोगी चरबी: तूप, ऑलिव्ह ऑइल, एवोकॅडो इत्यादी निरोगी चरबी आहारात समाविष्ट केल्या जाऊ शकतात. यामुळे हार्मोन उत्पादन वाढण्यास मदत होईल.
  • हायड्रेटेड रहा: भरपूर पाणी प्या. शरीरातील पुरेसे हायड्रेशन राखणे हे अवयवांचे योग्य कार्य आणि गर्भाच्या विकासासाठी आवश्यक आहे. त्याच वेळी, साखरयुक्त पेये किंवा सोडा पिऊ नयेत.

(डिस्क्लेमर: ही सामान्य माहिती केवळ वाचनासाठी दिलेली आहे. ईटीव्ही भारत या माहितीच्या वैज्ञानिक मान्यतेबाबत कोणतीही पुष्टी करत नाही. अधिक माहितीसाठी डॉक्टरांकडून सल्ला घ्यावा.)

हेही वाचा

Tips For Healthy Pre Pregnancy Diet: आई होण्यापूर्वी मानसिक आणि शारीरिक तयारी करणे आवश्यक आहे. गर्भधारणेसाठी शरीराची तयारी करताना सर्वात महत्वाची गोष्ट म्हणजे निरोगी जीवनशैली पाळणे. पौष्टिक आहार, व्यायाम आणि ताण व्यवस्थापन या सर्व गोष्टी यामध्ये महत्त्वाची भूमिका बजावतात. गर्भधारणेच्या सुरुवातीच्या काळात आणि गर्भधारणेपूर्वी जीवनसत्त्वे, खनिजे आणि निरोगी चरबीयुक्त आहार घेण्याचे महत्त्व आपल्या सर्वांना माहित आहे. परंतु असे काही घटक पदार्थ आहेत, जे याकाळात खाल्ल्याने हार्मोनल असंतुलन, जळजळ आणि गर्भपात देखील होऊ शकतो. तसंच त्याचा प्रजनन क्षमतेवरही परिणाम होऊ शकतो. तर, कोणते पदार्थ प्रजनन क्षमतेसाठी हानिकारक आहेत आणि गर्भपातास कारणीभूत आहेत ते जाणून घेऊया.

हे पदार्थ आहेत हानिकारक

  • कॅफिन आणि एनर्जी ड्रिंक्स: कॅफिन, एनर्जी ड्रिंक्स, चॉकलेट इत्यादींचे जास्त सेवन पोषक तत्वांच्या शोषणावर परिणाम करू शकतात, असं नवी दिल्लीतील वंध्यत्व आणि आयव्हीएफ तज्ञ आणि अॅडव्हान्स्ड फर्टिलिटी अँड गायनेकोलॉजी सेंटरच्या संस्थापक आणि वैद्यकीय संचालक डॉ. काबेरी बॅनर्जी म्हणतात. त्यांच्या मते, यामुळे हार्मोनल असंतुलन देखील होऊ शकते. म्हणूनच, गरोदर महिला आणि गर्भधारणेची तयारी करणाऱ्या महिलांनी कॅफिनयुक्त पदार्थ आणि एनर्जी ड्रिंक्सचे सेवन टाळणं चांगलं.
  • अल्कोहोल: अल्कोहोलमुळे प्रजनन संप्रेरकांचे असंतुलन होऊ शकते. यामुळे गर्भपात होण्याचा धोका वाढू शकतो. म्हणूनच, गर्भधारणेदरम्यान, जरी तुम्ही गर्भवती राहण्याची योजना आखत असाल तरीही, अल्कोहोल पूर्णपणे टाळणं चांगलं.
  • प्रक्रिया केलेलं अन्न टाळा: गरोदर महिलांनी टाळावं अशा पदार्थांपैकी एक म्हणजे प्रक्रिया केलेलं अन्न. चिप्स, इन्स्टंट नूडल्स, मिठाई आणि पॅकेज्ड पदार्थांमध्ये चरबी, साखर आणि मीठ जास्त प्रमाणात असते. यामुळे रक्तातील साखरेची पातळी वाढू शकते आणि रक्तदाब वाढू शकतो. त्यामुळे प्रजनन प्रणालीवरही ताण निर्माण होऊ शकते.
  • पारा असलेले मासे: काही प्रकारच्या ट्यूना आणि मॅकरेलमध्ये पाराचे प्रमाण जास्त असते. यामुळे बाळाच्या मेंदू आणि मज्जासंस्थेच्या विकासावर परिणाम होऊ शकतो. म्हणून, हे खाणं टाळणं चांगलं. त्याऐवजी, तुम्ही कमी पारा असलेले मासे खाऊ शकता, जसे की सॅल्मन आणि सार्डिन. तसंच तुम्ही माशांचे सेवन मर्यादित करावे.
  • अस्वस्थ चरबी: भाजलेल्या आणि तळलेल्या पदार्थांमध्ये ट्रान्स फॅट्स आणि ओमेगा-६ फॅट्स सारख्या अस्वास्थ्यकर चरबीचे प्रमाण जास्त असते. यामुळे जळजळ वाढू शकते आणि प्रजनन क्षमतेवर नकारात्मक परिणाम होऊ शकतो. आयव्हीएफ सारख्या प्रजनन उपचारांच्या अपयशालाही यामुळे हातभार लागू शकतो, असं डॉ. बॅनर्जी म्हणतात.
  • गरोदरपणात काय खावं
  • प्रक्रिया न केलेले अन्न: फळे, भाज्या, धान्ये, काजू, बिया, मसूर, चीज आणि अंडी यांचा आहारात समावेश करता येतो. त्यामध्ये प्रजनन आरोग्याला आधार देणारे आवश्यक जीवनसत्त्वे आणि खनिजे असतात.
  • निरोगी चरबी: तूप, ऑलिव्ह ऑइल, एवोकॅडो इत्यादी निरोगी चरबी आहारात समाविष्ट केल्या जाऊ शकतात. यामुळे हार्मोन उत्पादन वाढण्यास मदत होईल.
  • हायड्रेटेड रहा: भरपूर पाणी प्या. शरीरातील पुरेसे हायड्रेशन राखणे हे अवयवांचे योग्य कार्य आणि गर्भाच्या विकासासाठी आवश्यक आहे. त्याच वेळी, साखरयुक्त पेये किंवा सोडा पिऊ नयेत.

(डिस्क्लेमर: ही सामान्य माहिती केवळ वाचनासाठी दिलेली आहे. ईटीव्ही भारत या माहितीच्या वैज्ञानिक मान्यतेबाबत कोणतीही पुष्टी करत नाही. अधिक माहितीसाठी डॉक्टरांकडून सल्ला घ्यावा.)

हेही वाचा

ETV Bharat Logo

Copyright © 2025 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.