ETV Bharat / international

ഇസ്രയേലിന്‍റെ ഉഗ്രപ്രഹര ശേഷിയുള്ള ബങ്കര്‍ ബസ്റ്റര്‍ ബോംബ് ഭീഷണി; തകര്‍ത്ത് തരിപ്പണമാക്കും, 14,000 കിലോ ഭാരമുള്ള ഈ വജ്രായുധത്തിന്‍റെ പ്രത്യേകതകള്‍ - WHAT IS A BUNKER BUSTER BOMB

മണിക്കൂറുകള്‍ക്കുള്ളില്‍ ലോകത്തിന്‍റെ ഏത് കോണിലേക്കും ഈ ബങ്കര്‍ ബസ്റ്റര്‍ ബോംബ് പതിക്കാന്‍ സാധിക്കും. എന്താണ് ബങ്കര്‍ ബസ്റ്റര്‍ ബോംബ്?

IRAN ISRAEL WAR  BUNKER BUSTER BOMBS  BUNKER BUSTER BOMBS TO ISRAEL  ORIGINS OF THE GBU 57A B
BUNKER BUSTER (AFP)
author img

By ETV Bharat Kerala Team

Published : June 19, 2025 at 5:05 PM IST

9 Min Read

ഇറാനുമായുള്ള സംഘര്‍ഷം വര്‍ധിച്ചു വരുന്ന സാഹചര്യത്തില്‍ ബങ്കര്‍ ബസ്‌റ്റര്‍ ബോംബ് പ്രയോഗിക്കാനൊരുങ്ങി ഇസ്രയേല്‍. ഇറാനിലെ ഫോര്‍ദോ ആണവനിലയം ആക്രമിക്കാനാണ് ഇസ്രയേല്‍ ലക്ഷ്യം വയ്ക്കുന്നത്. ഈ ആണവ നിലയം ആക്രമിക്കാന്‍ സാധാരണ മിസൈലുകളും ബോംബുകളും കൊണ്ട് സാധിക്കില്ല. അതിന് മാരകയാധുമായ ജിബിയു 57A/B വമ്പന്‍ ഓര്‍ഡനന്‍സ് പെനട്രേറ്റര്‍ (MOP) ബങ്കര്‍ ബസ്റ്റര്‍ ബോംബ് ആവശ്യമാണ്.

സൈനിക ബങ്കറുകള്‍, ഭൂഗര്‍ഭ ബങ്കറുകള്‍, പരമ്പരാഗത യുദ്ധോപകരണങ്ങൾക്ക്, മറ്റ് കോണ്‍ക്രീറ്റ് അറകള്‍ എന്നിവ ലക്ഷ്യമിട്ടാണ് ബങ്കര്‍ ബസ്റ്റര്‍ ബോംബ് വര്‍ഷിക്കാന്‍ ഇസ്രയേല്‍ ഒരുങ്ങുന്നത്. ഇസ്രായേൽ-ഇറാൻ സംഘർഷം ആറാം ദിവസത്തിലേക്ക് കടന്നിരിക്കുകയാണ്. ജൂണ്‍ 17 ന് ഇറാനിലെ നതാന്‍സ് ആണവ കേന്ദ്രത്തില്‍ ഇസ്രയേല്‍ നടത്തിയ അപ്രതീക്ഷിത ആക്രമണത്തെ തുടര്‍ന്നാണ് യുദ്ധം വീണ്ടും രൂക്ഷമായത്. ഇറാനിലെ സൈനിക അടിസ്ഥാന സൗകര്യങ്ങള്‍ ഉള്‍പ്പെടെയുള്ള ഇടങ്ങളാണ് ഇസ്രയേല്‍ ആക്രമണത്തിനായി ലക്ഷ്യമിടുന്നത്.

മാസിവ് ഓർഡനൻസ് പെനട്രേറ്റർ (MOP) അല്ലെങ്കിൽ (GBU-57A/B) & B-2 ബോംബർ

ഏകദേശം 13,600 കിലോഗ്രാം ഭാരമുള്ള ബോംബാണിത്. ഏകദേശം 200 അടി (61 മീറ്റര്‍) ഭൂമിക്കടിയില്‍ ആഴത്തില്‍ സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന കട്ടിയുള്ള പാറകളും തുരങ്കങ്ങളും തുളച്ചു കയറാന്‍ ഈ ബങ്കര്‍ ബസ്റ്ററിന് കഴിയും. ഭൂഗര്‍ഭ ബങ്കറുകളും ആണവ നിലയങ്ങളൊക്കെ നശിപ്പിക്കാന്‍ ലക്ഷ്യമിട്ട് നിര്‍മിക്കുന്നതാണ് ഈ ബങ്കര്‍ ബസ്റ്ററുകള്‍. തുടര്‍ച്ചയായി ഈ സ്ഫോടനം നടത്താന്‍ കഴിയും,

നിലവില്‍ ബങ്കര്‍ ബസ്റ്റര്‍ കൈവശമുള്ളത് യു എസിനാണ്. അമേരിക്കയുടെ B-2 സ്പിരിറ്റ് സ്റ്റെല്‍ത്ത് ബോംബര്‍ മാത്രമേ കോണ്‍ഫിഗര്‍ ചെയത് പ്രോഗ്രാം ചെയ്‌തിട്ടുള്ളുവെന്ന് റിപ്പോര്‍ട്ട് ഉണ്ട്. അമേരിക്കയിലെ നോര്‍ത്രോപ് ഗ്രമ്മന്‍ നിര്‍മിച്ച B-2 ബോംബര്‍ യു എസ് വ്യോമസേന മാത്രമാണ് പ്രവര്‍ത്തിപ്പിക്കുന്നത്.

B-2 ബോംബറിന് 18,000 കിലോഗ്രാം പെലോഡ് വഹിക്കാന്‍ കഴിയും. എന്നാല്‍ രണ്ട് ബങ്കര്‍ ബസ്റ്റര്‍ ബോംബുകള്‍ അതായത് ഏകദേശം 27,200 കിലോഗ്രാം വഹിക്കാന്‍ കഴിയുന്ന തരത്തിലുള്ള ബി-2 വിജയകരമായി യു എസ് വ്യോമസേന പരീക്ഷിച്ചതായി നോര്‍ത്രോപ് ഗ്രമ്മന്‍ അഭിപ്രായപ്പെട്ടു.

ബി-2 സ്പിരിറ്റ് സ്റ്റെല്‍ത്ത് ബോംബറിന് ഇന്ധനം നിറയ്ക്കാതെ ഏകദേശം 11,000 കിലോമീറ്ററും ഒറ്റത്തവണ ഇന്ധനം നിറയ്ക്കുന്നതിലൂടെ 18,500 കിലോമീറ്ററും സഞ്ചരിക്കാന്‍ കഴിയും. മാത്രമല്ല ഈ ദീര്‍ഘദൂര ഹെവി ബോംബറിന് മണിക്കൂറുകള്‍ക്കുള്ളില്‍ തന്നെ ലോകത്തിന്‍റെ ഏത് ഭാഗത്തേക്കും എത്താന്‍ കഴിയുമെന്ന് ഇതിന്‍റെ നിര്‍മാതാവ് അവകാശപ്പെടുന്നു.

GBU-57A/B യുടെ ഉത്ഭവം

ബോയിംഗ് ആണ് GBU-57A/B മാസിവ് ഓര്‍ഡനന്‍സ് പെനട്രേറ്റര്‍ നിര്‍മിച്ചിരിക്കുന്നത്. യുഎസ് വ്യോമസേനയുടെ ആയുധപ്പുരയിലെ ഏറ്റവും മാരകമായ നോൺ-ന്യൂക്ലിയർ ബോംബായാണ് ഇതിനെ കണക്കാക്കുന്നത്. ജി പി എസ് വഴിയാണ് ഇത് നയിക്കപ്പെടുന്നത്. ഭൂഗര്‍ഭ അറകളിലേക്കും ടണലുകളിലേക്കും ആഴ്‌ന്നിറങ്ങി സ്ഫോടനം നടത്തുന്ന രീതിയാണ് ഇതിന്‍റേത്.

2000 കളുടെ തുടക്കത്തിൽ നോർത്രോപ് ഗ്രമ്മാനും ലോക്ക്ഹീഡ് മാർട്ടിനും സംയുക്തമായാണ് ഈ ബോംബിന്‍റെ വികസനം ആരംഭിച്ചത്. പിന്നീട് സാമ്പത്തികവും സാങ്കേതികവുമായ വെല്ലുവിളികൾ കാരണം പദ്ധതി ഉപേക്ഷിക്കപ്പെട്ടു. 2003 ൽ യുഎസ് ഇറാഖ് അധിനിവേശത്തെത്തുടർന്ന് അവരുടെ നിലവിലുള്ള ബങ്കർ തകർക്കുന്ന ബോംബുകൾ പ്രവർത്തനക്ഷമമല്ലെന്ന് സൈന്യം കണ്ടെത്തിയതിനെത്തുടർന്ന് പദ്ധതിയിൽ താൽപ്പര്യം പുനരുജ്ജീവിപ്പിച്ചു.

ഡിഫൻസ് ത്രെറ്റ് റിഡക്ഷൻ ഏജൻസി (DTRA) യുടെ കീഴിലാണ് പദ്ധതി പുനരാരംഭിച്ചത്. 2004 ൽ ഡിഫൻസ് ത്രെറ്റ് റിഡക്ഷൻ ഏജൻസി വ്യോമസേന ഗവേഷണ ലബോറട്ടറിയുമായി സഹകരിച്ച് ആദ്യഘട്ട പരീക്ഷണം ആരംഭിച്ചു. 2007 ല്‍ ന്യൂ മെക്‌സിക്കോയിലെ വൈറ്റ് സാന്‍ഡ്സ് മിസൈല്‍ റേഞ്ചിലാണ് GBU-57B യുടെ ആദ്യത്തെ സ്റ്റാറ്റിക് ഡിറ്റണേഷൻ പരീക്ഷണങ്ങൾ നടത്തിയത്.

പിന്നീട് ബോംബ് വിമാനങ്ങളിൽ സംയോജിപ്പിക്കാനുള്ള കരാർ ബോയിംഗ് നേടി. 2008 മുതൽ 2010 വരെ B-52, B-2 ബോംബറുകളിൽ നിന്ന് ബോംബ് ആവർത്തിച്ച് സ്ഫോടനം നടത്തി. 2011 ൽ പദ്ധതി യുഎസ് വ്യോമസേനയ്ക്ക് കൈമാറി.

സാങ്കേതിക സവിശേഷതകൾ

GBU-57A/B മാസിവ് ഓർഡനൻസ് പെനട്രേറ്ററിന് ഏകദേശം 14,000 കിലോഗ്രാം ഭാരമാണുള്ളത്. ചുരുക്കി പറഞ്ഞലാല്‍ രണ്ട് ആഫ്രിക്കന്‍ ആനകളെ ഒരുമിച്ച് ചേര്‍ത്തതിന് തുല്യമാണ്. ഇതിന് ഇതിന് ഏകദേശം 20.5 അടി നീളവും 31.5 ഇഞ്ച് വ്യാസവുമുണ്ട്. AFX-757, PBXN-114 സ്ഫോടക വസ്‌തുക്കളുടെ മിശ്രിതം ചേർന്ന ഇതിന്‍റെ വാർഹെഡിന് ഏകദേശം 2,500 കിലോഗ്രാം ഭാരമുണ്ട്. ഡിലേയ്‌ഡ് ആക്ഷന്‍ ഡിറ്റോണേഷന്‍ സിറ്റം കൊണ്ടാണ് നിർമ്മിച്ചിരിക്കുന്നത്.

എന്നാല്‍ ബോംബ് തുളച്ചുകയറാനുള്ള ശേഷി വ്യത്യസ്തമാണ്. ചില റിപ്പോർട്ടുകൾ സൂചിപ്പിക്കുന്നത് MOP യ്ക്ക് 200 അടി കോൺക്രീറ്റിലേക്ക് തുളച്ചുകയറാൻ കഴിയുമെന്നാണ്. മറ്റു ചില റിപ്പോർട്ടുകൾ സൂചിപ്പിക്കുന്നത് 5,000 PSI ശക്തിയുള്ള ഏകദേശം 60 മീറ്റർ റൈൻഫോഴ്‌സ്ഡ് കോൺക്രീറ്റും 40 മീറ്റർ കട്ടിയുള്ള പാറയും 10,000 PSI ശക്തിയുള്ള എട്ട് മീറ്റർ റൈൻഫോഴ്‌സ്ഡ് കോൺക്രീറ്റും ഇതിന് തകർക്കാൻ കഴിയുമെന്നാണ്.

എം‌ഒ‌പിയിൽ ഒരു ഡിലേഡ്-ആക്ഷൻ സ്മാർട്ട് ഫ്യൂസ് ഘടിപ്പിച്ചിട്ടുണ്ട്. ഇത് വാര്‍ഹെഡ് ടണലിലേക്കോ ഭൂഗര്‍ഭ അറയിലേക്കോ പ്രവേശിച്ച ശേഷമേ പൊട്ടിത്തെറിക്കുകയുള്ളു. ഇപ്പോള്‍ ബോംബിനായി യു എസ് പുതിയ സ്മാര്‍ട്ട് ഫ്യൂസ് വികസിപ്പിച്ചുകൊണ്ടിരിക്കുകയാണെന്ന് റിപ്പോര്‍ട്ട്. എന്നാല്‍ ഇതിന്‍റെ കൂടുതല്‍ വിവരങ്ങള്‍ ലഭ്യമല്ല.

IRAN ISRAEL WAR  BUNKER BUSTER BOMBS  BUNKER BUSTER BOMBS TO ISRAEL  ORIGINS OF THE GBU 57A B
Smoke billows from a site near the Azadi Tower (L) in central Tehran, as fighting between Israel and Iran continues on June 16, 2025. ((AFP))

ഏതാനും മീറ്ററുകള്‍ക്കുള്ളില്‍ കൃത്യതയോടെ ബോംബ് ലക്ഷ്യ സ്ഥാനത്തേക്ക് എത്തിക്കുന്നതും ലോക്ക് ചെയ്യുന്നതും ഗ്ലോബൽ പൊസിഷനിംഗ് സിസ്റ്റം/ഇനേർഷ്യൽ നാവിഗേഷൻ സിസ്റ്റം (GPS/INS) ഉപയോഗിച്ചാണ്. അതിന് ഏതാനും മീറ്ററുകള്‍ മുകളില്‍ നിന്ന് താഴേക്ക് അതിവേഗത്തില്‍ പതിക്കും. ബി-2 ബോംബറുകളിൽ നിന്ന് മാത്രമേ എംഒപി വിക്ഷേപിക്കാൻ കഴിയൂ. ബി-2 ന് ഒരേസമയം രണ്ട് എംഒപികൾ വഹിക്കാൻ കഴിയും. ബോംബിന്‍റെ ഏറ്റവും പുതിയ പതിപ്പായ ജിബിയു-57എഫ്/ബി ഉൾപ്പെടെ അഞ്ച് വകഭേദങ്ങളാണ് എംഒപിയിൽ ഉള്ളത്.

ബങ്കർ ബസ്റ്റർ ബോംബ് എന്താണ്?

ഭൂഗര്‍ഭ ബങ്കറുകളും ആണവകേന്ദ്രങ്ങളുമൊക്കെ അതിശക്തമായ കോണ്‍ക്രീറ്റ് നിര്‍മിതികളാണ്. അവയെ സാധാരണ മിസൈലുകള്‍ക്കോ ബോംബുകള്‍ക്കോ തകര്‍ക്കാന്‍ കഴിയില്ല. ഇത് മറികടക്കുന്നതിനാണ് ജിബിയു 57A/B വമ്പന്‍ ഓര്‍ഡനന്‍സ് പെനട്രേറ്റര്‍(MOP) ബങ്കര്‍ ബസ്റ്റര്‍ ബോംബ് ആവശ്യമാണ്. ബങ്കർ ബസ്റ്റർ ബോംബുകൾ, ഗ്രൗണ്ട് പെനെട്രേഷൻ മ്യൂണിഷൻസ് എന്നും ഇതിനെ അറിയപ്പെടുന്നുണ്ട്.

ഓരോ ബോംബിനും 900 മുതൽ 1,800 കിലോഗ്രാം വരെ ഭാരമുണ്ട്. ഭൂമിയിലേക്ക് 30 മീറ്റർ വരെയോ കോൺക്രീറ്റിലേക്ക് 6 മീറ്റർ വരെയോ തുളച്ചുകയറാൻ ഇവയ്ക്ക് സാധിക്കും. സ്ഫോടനം നടത്തുമ്പോള്‍ പരമാവധി പ്രഹരം ഏല്‍പ്പിക്കാന്‍ ഇതുകൊണ്ട് സാധിക്കുമെന്നതാണ് ഇതിന്‍റെ പ്രത്യേകത. ഭൂഗര്‍ഭ അറകളും സൈനിക ബങ്കറുകളുമൊക്കെ ഞൊടിയിടയില്‍ ഇതിന് തകര്‍ത്താന്‍ കഴിയും. അത്തരത്തിലാണ് അമേരിക്ക ഇത് വികസിപ്പിച്ചിട്ടുള്ളത്.

പാറകളിലേക്ക് തുളഞ്ഞു കയറാനുള്ള ശേഷി

ശക്തമായ കോണ്‍ക്രീറ്റ്, ഭൂഗര്‍ഭ അറകള്‍ എന്നിവയിലേക്ക് തുളച്ചു കയറാനുള്ള കഴിവാണ് ഈ ബോംബിനുള്ളത്. നിര്‍മിതികളിലേക്ക് തുളഞ്ഞു കയറി ചെന്നതിന് ശേഷമേ പൊട്ടിത്തെറിക്കുകയുള്ളു എന്നതാണ് ഈ ആയുധത്തിന്‍റെ പ്രത്യേകത. അതിശക്തമായ സ്റ്റീലില്‍ നിര്‍മിച്ച ഒരു കേസിങ് ഈ ബോംബിനു ചുറ്റുമുണ്ട്. പാറകളിലൂടെയും കോണ്‍ക്രീറ്റുകളിലൂടെയും ആഴ്ന്നിറങ്ങാന്‍ ഈ കേസിംഗുകള്‍ സഹായിക്കും.

നൂതന ലേസർ-ഗൈഡഡ് അല്ലെങ്കിൽ ജിപിഎസ്-ഗൈഡഡ് സാങ്കേതികവിദ്യ പല ബങ്കർ ബസ്റ്ററുകളിലും സജ്ജീകരിച്ചിട്ടുണ്ട്. ഇതുകൊണ്ട് തന്നെ കൃത്യമായി ലക്ഷ്യസ്ഥാനത്ത് എത്തുന്നുണ്ടെന്ന് ഇതിലൂടെ മനസിലാക്കാന്‍ കഴിയും. അതിലൂടെ ആക്രമിക്കേണ്ടത് എവിടെയെന്ന് ഉറപ്പിക്കാനുമാകും. ലക്ഷ്യ സ്ഥാനത്ത് എത്തിയാല്‍ മാത്രമേ ബോംബ് പൊട്ടിത്തെറിക്കുകയുള്ളു. പരാമവധി നാശനഷ്ടങ്ങള്‍ ഉണ്ടാക്കുകയും ചെയ്യും.

തന്ത്രപരമായ പ്രാധാന്യം

ആധുനിക യുദ്ധത്തിൽ ബങ്കർ ബസ്റ്റർ ബോംബുകൾ സുപ്രധാന ഉപകരണങ്ങളായി മാറിയിരിക്കുകയാണ്. ശത്രുക്കളുടെ കോട്ട എളുപ്പം ഇല്ലാതാക്കാനും സൈനികര്‍ക്ക് ഉയര്‍ന്ന തരത്തിലുള്ള സുരക്ഷ ഉറപ്പാക്കാനും സാധിക്കും. മാത്രമല്ല കൃത്യമായ മാര്‍ഗനിര്‍ദേശങ്ങളിലൂടെ ശത്രുക്കളുടെ കോട്ടകള്‍ കൃത്യമായി നശിപ്പിക്കപ്പെടുകയും ചെയ്യും.

ബങ്കർ ബസ്റ്റർ ബോംബുകള്‍ വികസിപ്പിക്കാനുള്ള കാരണം

ഇത് 20 ാം നൂറ്റാണ്ടില്‍ പ്രത്യേകിച്ച് രണ്ടാം ലോക മഹായുദ്ധകാലത്തും ശീതയുദ്ധകാലത്തും മാത്രമാണ് ബങ്കര്‍ ബസ്റ്റര്‍ യുദ്ധോപകരണങ്ങള്‍ വികസിപ്പിക്കുന്നതില്‍ പുരോഗതിയുണ്ടായത്. രണ്ടാം ലോകമഹായുദ്ധത്തില്‍ യുറോപ്യന്‍ നാസി ബങ്കറുകളില്‍ നശിപ്പിക്കേണ്ടതിന്‍റെ ആവശ്യകത വന്നു. ഇതോടെ പ്രത്യേക ബോംബ് നിര്‍മാണത്തിന് കാരണമായി. ഇതാണ് ബങ്കര്‍ ബസ്റ്ററുകള്‍ക്ക് അടിത്തറ പാകിയത്.

1991 ഗൾഫ് യുദ്ധവും ബങ്കർ ബസ്റ്റർ ബോംബിന്‍റെ പ്രയോഗവും

1991 ലെ ഗൾഫ് യുദ്ധകാലത്താണ് ബോംബ് ബസ്റ്റര്‍ യു എസ് വികസിപ്പിച്ചെടുത്തത്. ഇറാഖി കമാന്‍ഡ് സെന്‍ററുകളെ ആക്രമിക്കുന്നതിനായി യുഎസ് വ്യോമസേനയുടെ BLU-113 "ബങ്കർ ബസ്റ്റർ" വാർഹെഡ് തിടുക്കത്തില്‍ വികസിപ്പിച്ചെടുക്കുകയായിരുന്നു.

1990 ല്‍ കുവൈറ്റ് ആക്രമിക്കുമ്പോള്‍ GBU-28 നെ കുറിച്ച് ആസൂത്രണം ചെയ്തിട്ടുപോലുമുണ്ടായിരുന്നില്ല. സൈനിക ഓപ്പറേഷന്‍ ആരംഭിച്ച് ഒരാഴ്ചയ്ക്ക് ശേഷമാണ് ബങ്കര്‍ ബോംബിനെ കുറിച്ച് യു എസ് വ്യോമസേന ആവശ്യപ്പെട്ടത്.

IRAN ISRAEL WAR  BUNKER BUSTER BOMBS  BUNKER BUSTER BOMBS TO ISRAEL  ORIGINS OF THE GBU 57A B
Israeli air defence systems are activated to intercept Iranian missiles over the Israeli city of Tel Aviv early on June 18, 2025. ((AFP))

എട്ട് ഇഞ്ച് പീരങ്കി ട്യൂബുകള്‍ ഉപയോഗിച്ചാണ് 1991 ല്‍ ആദ്യത്തെ ബങ്കര്‍ ബസ്റ്റര്‍ നിര്‍മിച്ചത്. രണ്ടാഴ്‌ച കഴിഞ്ഞപ്പോൾ പദ്ധതിക്ക് ഔദ്യോഗിക അനുമതി ലഭിച്ചു.

ആദ്യഘട്ട വികസനത്തിലും പരീക്ഷണത്തിലും ബോംബുകള്‍ക്ക് 20 അടി താഴ്‌ചയില്‍ കോണ്‍ക്രീറ്റിലേക്ക് തുളച്ചു കയറാന്‍ കഴിയുമെന്ന് തെളിഞ്ഞു. അതേസമയം ഫ്ലൈറ്റ് ടെസ്റ്റില്‍ ബോംബിന് 100 അടി താഴ്‌ചയില്‍ തുളച്ചുകയറാനുള്ള കഴിവുണ്ടെന്ന് തെളിയിച്ചു.

ആദ്യത്തെ രണ്ട് ഓപ്പറേഷൻ ബോംബുകൾ ഫെബ്രുവരി 27 ന് ഗൾഫിൽ എത്തിച്ചു. ഓപ്പറേഷൻ ഡെസേർട്ട് സ്റ്റോമിൽ അവ ഉപയോഗിച്ചു. 1991 ൽ ഒന്നാം ഗൾഫ് യുദ്ധം അവസാനിപ്പിച്ചതായി പലരും പറയുന്നു.

യുഎസ് സൈന്യത്തിന്‍റെ ബങ്കർ-ബസ്റ്റർ ബോംബുകൾ

GBU-28: 1991-ലെ ഗൾഫ് യുദ്ധകാലത്ത് വികസിപ്പിച്ചെടുത്ത ഈ ലേസർ-ഗൈഡഡ് ബോംബിന് ഏകദേശം 5,000 പൗണ്ട് ഭാരമുണ്ട്. ഇറാഖി സൈനിക ബങ്കറുകൾ നശിപ്പിക്കാൻ രൂപകൽപ്പന ചെയ്ത ഇതിന്റെ കേസിംഗ് പീരങ്കി ബാരലുകൾ ഉപയോഗിച്ചാണ് നിർമ്മിച്ചിരിക്കുന്നത്. കോൺക്രീറ്റിലോ പാറയിലോ തുളച്ചു കയറിയതിന് ശേഷമേ ഇത് പൊട്ടിത്തെറിക്കുകയുള്ളു.

GBU-31 (JDAM): ഈ ബോംബ് ജോയിന്‍റ് ഡയറക്ട് അറ്റാക്ക് മ്യൂണിഷ (JDAM)ന്റെ ഭാഗമാണ്. ലക്ഷ്യസ്ഥാനത്ത് കൃത്യമായി എത്താന്‍ ജി പി എസ് സിസ്റ്റം ഘടിപ്പിക്കുന്നു. BLU-109 പെനട്രേറ്റർ വാർഹെഡുമായി ഒന്നാകുമ്പോള്‍ കൃത്യമായി ലക്ഷ്യസ്ഥാനം ആക്രമിക്കാന്‍ കഴിയുന്നു.

GBU-37: GBU-37 ജിപിഎസ് വഴി നയിക്കപ്പെടുന്ന ഈ ബങ്കര്‍ ബസ്റ്റര്‍ പ്രതികൂല കാലാവസ്ഥയിലും പ്രവര്‍ത്തിക്കും. ശത്രുക്കളുടെ ഭൂഗര്‍ഭ അറകളെ ലക്ഷ്യം വച്ചു നീങ്ങുന്ന GBU-28 ബങ്കര്‍ ബസ്റ്റര്‍ ലേസര്‍ വഴിയാണ് നയിക്കപ്പെടുന്നത്.

GBU-57 (മാസിവ് ഓർഡനൻസ് പെനട്രേറ്റർ -MOP): യുഎസ് ആയുധപ്പുരയിലെ ഏറ്റവും ശക്തമായ ബങ്കർ ബസ്റ്ററായ GBU-57 ന് ഏകദേശം 30,000 പൗണ്ട് ഭാരമുണ്ട്. കൂടാതെ 200 അടി വരെ തുളച്ചു കയറാനും ഇതിന് സാധിക്കും.

ബങ്കര്‍ ബസ്റ്ററും ഇസ്രയേലും

ഇറാനും ഇസ്രയേലും തമ്മിലുള്ള സംഘര്‍ഷം മുറുകി നില്‍ക്കുന്ന സാഹചര്യത്തില്‍ ഇസ്രയേലിലേക്കുള്ള യു എസ് വിതരണം ചെയ്യുന്ന ആയുധശേഖരത്തചില്‍ ബങ്കര്‍ ബസ്റ്റര്‍ ബോംബുകളും ഉള്‍പ്പെടുന്നുണ്ട്.

  • 2005: യുഎസ് 100 ജിബിയു-28 ബങ്കർ-ബസ്റ്റർ ബോംബുകൾ ഇസ്രായേൽ ഭരണകൂടത്തിന് കൈമാറി.
  • 2008-2009: ഗാസയിലെ ഇസ്രായേൽ യുദ്ധത്തെത്തുടർന്ന് യുദ്ധോപകരണങ്ങൾ ഉൾപ്പെടെയുള്ള കൂടുതൽ സൈനിക സാമഗ്രികൾ അമേരിക്ക ഇസ്രായേലിലേക്ക് അയച്ചു.
  • 2014: മേഖലയിലെ സംഘർഷങ്ങൾ വർദ്ധിച്ചുവരുന്നതിനിടയിൽ, ഇസ്രായേൽ ഭരണകൂടത്തിന് യുഎസ് വീണ്ടും ബങ്കർ ബസ്റ്റർ ബോംബുകൾ നൽകി.
  • 2021: ഹമാസിനെതിരായ ഇസ്രായേൽ ഭരണകൂടത്തിന്‍റെ ആക്രമണത്തിനിടെ, യുഎസ് കൂടുതൽ യുദ്ധോപകരണങ്ങൾ അയച്ചു, അതിൽ ബങ്കർ-ബസ്റ്റർ ബോംബുകൾ ഉൾപ്പെടുന്നു.
  • 2023: ഏറ്റവും പുതിയ കയറ്റുമതിയിൽ 6.5 ബില്യൺ ഡോളറിന്റെ സൈനിക സഹായ പാക്കേജിന്റെ ഭാഗമായി 1,000-ത്തിലധികം ബങ്കർ-ബസ്റ്റർ ബോംബുകൾ ഉൾപ്പെടുന്നു. ഈ കയറ്റുമതിയിൽ MK-84 ബോംബുകൾ, ഹെൽഫയർ മിസൈലുകൾ പോലുള്ള ആയിരക്കണക്കിന് മറ്റ് യുദ്ധോപകരണങ്ങളും ഉൾപ്പെടുന്നുണ്ട്.

ഇസ്രായേൽ ബങ്കർ-ബസ്റ്റർ ബോംബുകൾ സ്ഥാപിക്കുന്നു

2023 ഒക്‌ടോബറില്‍ പലസ്‌തീനെതിരെ ഇസ്രേയേല്‍ യുദ്ധം ആരംഭിച്ചതു മുതല്‍ യു എസ് ബങ്കര്‍ ബസ്റ്ററുകള്‍ അയച്ചിട്ടുണ്ട്. ഇസ്രായേൽ ഭരണകൂടം ഗാസയിലെ ജനസാന്ദ്രതയുള്ള പ്രദേശങ്ങളിൽ അവയെ സ്ഥാപിച്ചതായി റിപ്പോർട്ടുണ്ട്.

  • ജബാലിയ അഭയാർത്ഥി ക്യാമ്പ്: ജനസാന്ദ്രതയുള്ള ഈ പ്രദേശത്ത് ഇസ്രായേല്‍ സൈന്യം ബങ്കർ-ബസ്റ്റർ ബോംബുകൾ വർഷിച്ചു. ഏറ്റവും കുറഞ്ഞത് 50 പലസ്‌തീനികള്‍ കൊല്ലപ്പെട്ടു.
  • അൽ-ഷിഫ ആശുപത്രി: ഗാസയിലെ ഏറ്റവും വലിയ ആശുപത്രിയായ അല്‍ഷിഫയില്‍ ബങ്കർ ബസ്റ്റർ ബോംബുകൾ വർഷിക്കപ്പെട്ടു. ജീവനക്കാര്‍ക്കും രോഗികള്‍ക്കുമുള്‍പ്പെടെ നിരവധി പേര്‍ക്ക് പരിക്കേറ്റു.
  • ഖാൻ യൂനിസ്: ജനവാസമേഖലയായ യൂനിസിലും പരിസര പ്രദേശങ്ങളിലും ഇസ്രയേല്‍ സൈന്യം ആക്രമണം നടത്തി. നൂറുകണക്കിന് പാലസ്‌തീന്‍കാര്‍ കൊല്ലപ്പെട്ടു.

ലോകമെമ്പാടും യുഎസ് ബങ്കർ-ബസ്റ്റർ ബോംബുകൾ സ്ഥാപിക്കുന്നു

IRAN ISRAEL WAR  BUNKER BUSTER BOMBS  BUNKER BUSTER BOMBS TO ISRAEL  ORIGINS OF THE GBU 57A B
Smoke billows from the Islamic Republic of Iran Broadcasting (IRIB) building after an Israeli strike in Tehran on June 16, 2025. ((AFP))

യുഎസ് സൈന്യം നിരവധി രാജ്യങ്ങളിൽ ബങ്കർ-ബസ്റ്റർ ബോംബുകൾ സ്ഥാപിച്ചിട്ടുണ്ട്.

  • തോറ ബോറ, അഫ്ഗാനിസ്ഥാൻ: 2001 ഡിസംബറിൽ അഫ്ഗാനിസ്ഥാൻ അധിനിവേശത്തിനിടെയാണ് ആദ്യമായി GBU-28 ബങ്കർ-ബസ്റ്റർ ബോംബുകൾ ഉപയോഗിച്ചത്.
  • ഇറാഖ്: 2003 മാർച്ചിൽ, ഇറാഖ് അധിനിവേശ സമയത്ത് ഭൂഗർഭ സംവിധാനങ്ങൾ ലക്ഷ്യമിടാൻ ബങ്കർ-ബസ്റ്റർ ബോംബുകൾ ഉപയോഗിച്ചിരുന്നു.
  • ലിബിയ: 2011 മാർച്ചിൽ ലിബിയയിൽ നാറ്റോ നടത്തിയ സൈനിക അധിനിവേശത്തിനിടെ ട്രിപ്പോളിയിലെ ലിബിയൻ നേതാവ് മുഅമ്മർ ഗദ്ദാഫിയുടെ ഭൂഗർഭ ബങ്കറുകൾക്ക് നേരെ യുഎസ് ബങ്കർ ബസ്റ്റർ ബോംബുകൾ ഉപയോഗിച്ചു.
  • റാഖ, സിറിയ: 2017 മാർച്ചിൽ റാഖയിൽ ബങ്കർ-ബസ്റ്റർ ബോംബുകൾ ഉപയോഗിച്ചു.
  • യെമൻ: 2015 മുതൽ 2018 വരെ, ബങ്കർ ബസ്റ്ററുകൾ ഉൾപ്പെടെയുള്ള യുഎസ് നിർമ്മിത ബോംബുകൾ യെമനിലെ സിവിലിയൻ പ്രദേശങ്ങളിൽ വർഷിക്കുകയും കാര്യമായ നാശനഷ്ടങ്ങൾ വരുത്തിവയ്ക്കുകയും ചെയ്തു.

ബങ്കര്‍ ബസ്റ്റര്‍ ഉപയോഗത്തെക്കുറിച്ചുള്ള അന്താരാഷ്ട്ര നിയമങ്ങൾ

ബങ്കർ ബസ്റ്ററുകൾ പോലുള്ള ഹെവി ഡ്യൂട്ടി ബോംബുകൾ "സ്വയം പ്രതിരോധത്തിന്‍റെ അങ്ങേയറ്റത്തെ സാഹചര്യങ്ങളിൽ" മാത്രമേ ഉപയോഗിക്കാൻ കഴിയൂ എന്ന് ജനീവ കൺവെൻഷനുകൾ വ്യക്തമാക്കുന്നു. സാധാരണക്കാരുടെ താമസസ്ഥലങ്ങളിൽ അവ ഇടുന്നത് കർശനമായി നിരോധിച്ചിരിക്കുന്നു, അത് മനുഷ്യത്വരഹിതമായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു.

Also Read: 'എന്തും സംഭവിക്കാം'; പശ്ചിമേഷ്യന്‍ സംഘർഷത്തിൽ ആശങ്ക പ്രകടിപ്പിച്ച് ട്രംപ്

ഇറാനുമായുള്ള സംഘര്‍ഷം വര്‍ധിച്ചു വരുന്ന സാഹചര്യത്തില്‍ ബങ്കര്‍ ബസ്‌റ്റര്‍ ബോംബ് പ്രയോഗിക്കാനൊരുങ്ങി ഇസ്രയേല്‍. ഇറാനിലെ ഫോര്‍ദോ ആണവനിലയം ആക്രമിക്കാനാണ് ഇസ്രയേല്‍ ലക്ഷ്യം വയ്ക്കുന്നത്. ഈ ആണവ നിലയം ആക്രമിക്കാന്‍ സാധാരണ മിസൈലുകളും ബോംബുകളും കൊണ്ട് സാധിക്കില്ല. അതിന് മാരകയാധുമായ ജിബിയു 57A/B വമ്പന്‍ ഓര്‍ഡനന്‍സ് പെനട്രേറ്റര്‍ (MOP) ബങ്കര്‍ ബസ്റ്റര്‍ ബോംബ് ആവശ്യമാണ്.

സൈനിക ബങ്കറുകള്‍, ഭൂഗര്‍ഭ ബങ്കറുകള്‍, പരമ്പരാഗത യുദ്ധോപകരണങ്ങൾക്ക്, മറ്റ് കോണ്‍ക്രീറ്റ് അറകള്‍ എന്നിവ ലക്ഷ്യമിട്ടാണ് ബങ്കര്‍ ബസ്റ്റര്‍ ബോംബ് വര്‍ഷിക്കാന്‍ ഇസ്രയേല്‍ ഒരുങ്ങുന്നത്. ഇസ്രായേൽ-ഇറാൻ സംഘർഷം ആറാം ദിവസത്തിലേക്ക് കടന്നിരിക്കുകയാണ്. ജൂണ്‍ 17 ന് ഇറാനിലെ നതാന്‍സ് ആണവ കേന്ദ്രത്തില്‍ ഇസ്രയേല്‍ നടത്തിയ അപ്രതീക്ഷിത ആക്രമണത്തെ തുടര്‍ന്നാണ് യുദ്ധം വീണ്ടും രൂക്ഷമായത്. ഇറാനിലെ സൈനിക അടിസ്ഥാന സൗകര്യങ്ങള്‍ ഉള്‍പ്പെടെയുള്ള ഇടങ്ങളാണ് ഇസ്രയേല്‍ ആക്രമണത്തിനായി ലക്ഷ്യമിടുന്നത്.

മാസിവ് ഓർഡനൻസ് പെനട്രേറ്റർ (MOP) അല്ലെങ്കിൽ (GBU-57A/B) & B-2 ബോംബർ

ഏകദേശം 13,600 കിലോഗ്രാം ഭാരമുള്ള ബോംബാണിത്. ഏകദേശം 200 അടി (61 മീറ്റര്‍) ഭൂമിക്കടിയില്‍ ആഴത്തില്‍ സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന കട്ടിയുള്ള പാറകളും തുരങ്കങ്ങളും തുളച്ചു കയറാന്‍ ഈ ബങ്കര്‍ ബസ്റ്ററിന് കഴിയും. ഭൂഗര്‍ഭ ബങ്കറുകളും ആണവ നിലയങ്ങളൊക്കെ നശിപ്പിക്കാന്‍ ലക്ഷ്യമിട്ട് നിര്‍മിക്കുന്നതാണ് ഈ ബങ്കര്‍ ബസ്റ്ററുകള്‍. തുടര്‍ച്ചയായി ഈ സ്ഫോടനം നടത്താന്‍ കഴിയും,

നിലവില്‍ ബങ്കര്‍ ബസ്റ്റര്‍ കൈവശമുള്ളത് യു എസിനാണ്. അമേരിക്കയുടെ B-2 സ്പിരിറ്റ് സ്റ്റെല്‍ത്ത് ബോംബര്‍ മാത്രമേ കോണ്‍ഫിഗര്‍ ചെയത് പ്രോഗ്രാം ചെയ്‌തിട്ടുള്ളുവെന്ന് റിപ്പോര്‍ട്ട് ഉണ്ട്. അമേരിക്കയിലെ നോര്‍ത്രോപ് ഗ്രമ്മന്‍ നിര്‍മിച്ച B-2 ബോംബര്‍ യു എസ് വ്യോമസേന മാത്രമാണ് പ്രവര്‍ത്തിപ്പിക്കുന്നത്.

B-2 ബോംബറിന് 18,000 കിലോഗ്രാം പെലോഡ് വഹിക്കാന്‍ കഴിയും. എന്നാല്‍ രണ്ട് ബങ്കര്‍ ബസ്റ്റര്‍ ബോംബുകള്‍ അതായത് ഏകദേശം 27,200 കിലോഗ്രാം വഹിക്കാന്‍ കഴിയുന്ന തരത്തിലുള്ള ബി-2 വിജയകരമായി യു എസ് വ്യോമസേന പരീക്ഷിച്ചതായി നോര്‍ത്രോപ് ഗ്രമ്മന്‍ അഭിപ്രായപ്പെട്ടു.

ബി-2 സ്പിരിറ്റ് സ്റ്റെല്‍ത്ത് ബോംബറിന് ഇന്ധനം നിറയ്ക്കാതെ ഏകദേശം 11,000 കിലോമീറ്ററും ഒറ്റത്തവണ ഇന്ധനം നിറയ്ക്കുന്നതിലൂടെ 18,500 കിലോമീറ്ററും സഞ്ചരിക്കാന്‍ കഴിയും. മാത്രമല്ല ഈ ദീര്‍ഘദൂര ഹെവി ബോംബറിന് മണിക്കൂറുകള്‍ക്കുള്ളില്‍ തന്നെ ലോകത്തിന്‍റെ ഏത് ഭാഗത്തേക്കും എത്താന്‍ കഴിയുമെന്ന് ഇതിന്‍റെ നിര്‍മാതാവ് അവകാശപ്പെടുന്നു.

GBU-57A/B യുടെ ഉത്ഭവം

ബോയിംഗ് ആണ് GBU-57A/B മാസിവ് ഓര്‍ഡനന്‍സ് പെനട്രേറ്റര്‍ നിര്‍മിച്ചിരിക്കുന്നത്. യുഎസ് വ്യോമസേനയുടെ ആയുധപ്പുരയിലെ ഏറ്റവും മാരകമായ നോൺ-ന്യൂക്ലിയർ ബോംബായാണ് ഇതിനെ കണക്കാക്കുന്നത്. ജി പി എസ് വഴിയാണ് ഇത് നയിക്കപ്പെടുന്നത്. ഭൂഗര്‍ഭ അറകളിലേക്കും ടണലുകളിലേക്കും ആഴ്‌ന്നിറങ്ങി സ്ഫോടനം നടത്തുന്ന രീതിയാണ് ഇതിന്‍റേത്.

2000 കളുടെ തുടക്കത്തിൽ നോർത്രോപ് ഗ്രമ്മാനും ലോക്ക്ഹീഡ് മാർട്ടിനും സംയുക്തമായാണ് ഈ ബോംബിന്‍റെ വികസനം ആരംഭിച്ചത്. പിന്നീട് സാമ്പത്തികവും സാങ്കേതികവുമായ വെല്ലുവിളികൾ കാരണം പദ്ധതി ഉപേക്ഷിക്കപ്പെട്ടു. 2003 ൽ യുഎസ് ഇറാഖ് അധിനിവേശത്തെത്തുടർന്ന് അവരുടെ നിലവിലുള്ള ബങ്കർ തകർക്കുന്ന ബോംബുകൾ പ്രവർത്തനക്ഷമമല്ലെന്ന് സൈന്യം കണ്ടെത്തിയതിനെത്തുടർന്ന് പദ്ധതിയിൽ താൽപ്പര്യം പുനരുജ്ജീവിപ്പിച്ചു.

ഡിഫൻസ് ത്രെറ്റ് റിഡക്ഷൻ ഏജൻസി (DTRA) യുടെ കീഴിലാണ് പദ്ധതി പുനരാരംഭിച്ചത്. 2004 ൽ ഡിഫൻസ് ത്രെറ്റ് റിഡക്ഷൻ ഏജൻസി വ്യോമസേന ഗവേഷണ ലബോറട്ടറിയുമായി സഹകരിച്ച് ആദ്യഘട്ട പരീക്ഷണം ആരംഭിച്ചു. 2007 ല്‍ ന്യൂ മെക്‌സിക്കോയിലെ വൈറ്റ് സാന്‍ഡ്സ് മിസൈല്‍ റേഞ്ചിലാണ് GBU-57B യുടെ ആദ്യത്തെ സ്റ്റാറ്റിക് ഡിറ്റണേഷൻ പരീക്ഷണങ്ങൾ നടത്തിയത്.

പിന്നീട് ബോംബ് വിമാനങ്ങളിൽ സംയോജിപ്പിക്കാനുള്ള കരാർ ബോയിംഗ് നേടി. 2008 മുതൽ 2010 വരെ B-52, B-2 ബോംബറുകളിൽ നിന്ന് ബോംബ് ആവർത്തിച്ച് സ്ഫോടനം നടത്തി. 2011 ൽ പദ്ധതി യുഎസ് വ്യോമസേനയ്ക്ക് കൈമാറി.

സാങ്കേതിക സവിശേഷതകൾ

GBU-57A/B മാസിവ് ഓർഡനൻസ് പെനട്രേറ്ററിന് ഏകദേശം 14,000 കിലോഗ്രാം ഭാരമാണുള്ളത്. ചുരുക്കി പറഞ്ഞലാല്‍ രണ്ട് ആഫ്രിക്കന്‍ ആനകളെ ഒരുമിച്ച് ചേര്‍ത്തതിന് തുല്യമാണ്. ഇതിന് ഇതിന് ഏകദേശം 20.5 അടി നീളവും 31.5 ഇഞ്ച് വ്യാസവുമുണ്ട്. AFX-757, PBXN-114 സ്ഫോടക വസ്‌തുക്കളുടെ മിശ്രിതം ചേർന്ന ഇതിന്‍റെ വാർഹെഡിന് ഏകദേശം 2,500 കിലോഗ്രാം ഭാരമുണ്ട്. ഡിലേയ്‌ഡ് ആക്ഷന്‍ ഡിറ്റോണേഷന്‍ സിറ്റം കൊണ്ടാണ് നിർമ്മിച്ചിരിക്കുന്നത്.

എന്നാല്‍ ബോംബ് തുളച്ചുകയറാനുള്ള ശേഷി വ്യത്യസ്തമാണ്. ചില റിപ്പോർട്ടുകൾ സൂചിപ്പിക്കുന്നത് MOP യ്ക്ക് 200 അടി കോൺക്രീറ്റിലേക്ക് തുളച്ചുകയറാൻ കഴിയുമെന്നാണ്. മറ്റു ചില റിപ്പോർട്ടുകൾ സൂചിപ്പിക്കുന്നത് 5,000 PSI ശക്തിയുള്ള ഏകദേശം 60 മീറ്റർ റൈൻഫോഴ്‌സ്ഡ് കോൺക്രീറ്റും 40 മീറ്റർ കട്ടിയുള്ള പാറയും 10,000 PSI ശക്തിയുള്ള എട്ട് മീറ്റർ റൈൻഫോഴ്‌സ്ഡ് കോൺക്രീറ്റും ഇതിന് തകർക്കാൻ കഴിയുമെന്നാണ്.

എം‌ഒ‌പിയിൽ ഒരു ഡിലേഡ്-ആക്ഷൻ സ്മാർട്ട് ഫ്യൂസ് ഘടിപ്പിച്ചിട്ടുണ്ട്. ഇത് വാര്‍ഹെഡ് ടണലിലേക്കോ ഭൂഗര്‍ഭ അറയിലേക്കോ പ്രവേശിച്ച ശേഷമേ പൊട്ടിത്തെറിക്കുകയുള്ളു. ഇപ്പോള്‍ ബോംബിനായി യു എസ് പുതിയ സ്മാര്‍ട്ട് ഫ്യൂസ് വികസിപ്പിച്ചുകൊണ്ടിരിക്കുകയാണെന്ന് റിപ്പോര്‍ട്ട്. എന്നാല്‍ ഇതിന്‍റെ കൂടുതല്‍ വിവരങ്ങള്‍ ലഭ്യമല്ല.

IRAN ISRAEL WAR  BUNKER BUSTER BOMBS  BUNKER BUSTER BOMBS TO ISRAEL  ORIGINS OF THE GBU 57A B
Smoke billows from a site near the Azadi Tower (L) in central Tehran, as fighting between Israel and Iran continues on June 16, 2025. ((AFP))

ഏതാനും മീറ്ററുകള്‍ക്കുള്ളില്‍ കൃത്യതയോടെ ബോംബ് ലക്ഷ്യ സ്ഥാനത്തേക്ക് എത്തിക്കുന്നതും ലോക്ക് ചെയ്യുന്നതും ഗ്ലോബൽ പൊസിഷനിംഗ് സിസ്റ്റം/ഇനേർഷ്യൽ നാവിഗേഷൻ സിസ്റ്റം (GPS/INS) ഉപയോഗിച്ചാണ്. അതിന് ഏതാനും മീറ്ററുകള്‍ മുകളില്‍ നിന്ന് താഴേക്ക് അതിവേഗത്തില്‍ പതിക്കും. ബി-2 ബോംബറുകളിൽ നിന്ന് മാത്രമേ എംഒപി വിക്ഷേപിക്കാൻ കഴിയൂ. ബി-2 ന് ഒരേസമയം രണ്ട് എംഒപികൾ വഹിക്കാൻ കഴിയും. ബോംബിന്‍റെ ഏറ്റവും പുതിയ പതിപ്പായ ജിബിയു-57എഫ്/ബി ഉൾപ്പെടെ അഞ്ച് വകഭേദങ്ങളാണ് എംഒപിയിൽ ഉള്ളത്.

ബങ്കർ ബസ്റ്റർ ബോംബ് എന്താണ്?

ഭൂഗര്‍ഭ ബങ്കറുകളും ആണവകേന്ദ്രങ്ങളുമൊക്കെ അതിശക്തമായ കോണ്‍ക്രീറ്റ് നിര്‍മിതികളാണ്. അവയെ സാധാരണ മിസൈലുകള്‍ക്കോ ബോംബുകള്‍ക്കോ തകര്‍ക്കാന്‍ കഴിയില്ല. ഇത് മറികടക്കുന്നതിനാണ് ജിബിയു 57A/B വമ്പന്‍ ഓര്‍ഡനന്‍സ് പെനട്രേറ്റര്‍(MOP) ബങ്കര്‍ ബസ്റ്റര്‍ ബോംബ് ആവശ്യമാണ്. ബങ്കർ ബസ്റ്റർ ബോംബുകൾ, ഗ്രൗണ്ട് പെനെട്രേഷൻ മ്യൂണിഷൻസ് എന്നും ഇതിനെ അറിയപ്പെടുന്നുണ്ട്.

ഓരോ ബോംബിനും 900 മുതൽ 1,800 കിലോഗ്രാം വരെ ഭാരമുണ്ട്. ഭൂമിയിലേക്ക് 30 മീറ്റർ വരെയോ കോൺക്രീറ്റിലേക്ക് 6 മീറ്റർ വരെയോ തുളച്ചുകയറാൻ ഇവയ്ക്ക് സാധിക്കും. സ്ഫോടനം നടത്തുമ്പോള്‍ പരമാവധി പ്രഹരം ഏല്‍പ്പിക്കാന്‍ ഇതുകൊണ്ട് സാധിക്കുമെന്നതാണ് ഇതിന്‍റെ പ്രത്യേകത. ഭൂഗര്‍ഭ അറകളും സൈനിക ബങ്കറുകളുമൊക്കെ ഞൊടിയിടയില്‍ ഇതിന് തകര്‍ത്താന്‍ കഴിയും. അത്തരത്തിലാണ് അമേരിക്ക ഇത് വികസിപ്പിച്ചിട്ടുള്ളത്.

പാറകളിലേക്ക് തുളഞ്ഞു കയറാനുള്ള ശേഷി

ശക്തമായ കോണ്‍ക്രീറ്റ്, ഭൂഗര്‍ഭ അറകള്‍ എന്നിവയിലേക്ക് തുളച്ചു കയറാനുള്ള കഴിവാണ് ഈ ബോംബിനുള്ളത്. നിര്‍മിതികളിലേക്ക് തുളഞ്ഞു കയറി ചെന്നതിന് ശേഷമേ പൊട്ടിത്തെറിക്കുകയുള്ളു എന്നതാണ് ഈ ആയുധത്തിന്‍റെ പ്രത്യേകത. അതിശക്തമായ സ്റ്റീലില്‍ നിര്‍മിച്ച ഒരു കേസിങ് ഈ ബോംബിനു ചുറ്റുമുണ്ട്. പാറകളിലൂടെയും കോണ്‍ക്രീറ്റുകളിലൂടെയും ആഴ്ന്നിറങ്ങാന്‍ ഈ കേസിംഗുകള്‍ സഹായിക്കും.

നൂതന ലേസർ-ഗൈഡഡ് അല്ലെങ്കിൽ ജിപിഎസ്-ഗൈഡഡ് സാങ്കേതികവിദ്യ പല ബങ്കർ ബസ്റ്ററുകളിലും സജ്ജീകരിച്ചിട്ടുണ്ട്. ഇതുകൊണ്ട് തന്നെ കൃത്യമായി ലക്ഷ്യസ്ഥാനത്ത് എത്തുന്നുണ്ടെന്ന് ഇതിലൂടെ മനസിലാക്കാന്‍ കഴിയും. അതിലൂടെ ആക്രമിക്കേണ്ടത് എവിടെയെന്ന് ഉറപ്പിക്കാനുമാകും. ലക്ഷ്യ സ്ഥാനത്ത് എത്തിയാല്‍ മാത്രമേ ബോംബ് പൊട്ടിത്തെറിക്കുകയുള്ളു. പരാമവധി നാശനഷ്ടങ്ങള്‍ ഉണ്ടാക്കുകയും ചെയ്യും.

തന്ത്രപരമായ പ്രാധാന്യം

ആധുനിക യുദ്ധത്തിൽ ബങ്കർ ബസ്റ്റർ ബോംബുകൾ സുപ്രധാന ഉപകരണങ്ങളായി മാറിയിരിക്കുകയാണ്. ശത്രുക്കളുടെ കോട്ട എളുപ്പം ഇല്ലാതാക്കാനും സൈനികര്‍ക്ക് ഉയര്‍ന്ന തരത്തിലുള്ള സുരക്ഷ ഉറപ്പാക്കാനും സാധിക്കും. മാത്രമല്ല കൃത്യമായ മാര്‍ഗനിര്‍ദേശങ്ങളിലൂടെ ശത്രുക്കളുടെ കോട്ടകള്‍ കൃത്യമായി നശിപ്പിക്കപ്പെടുകയും ചെയ്യും.

ബങ്കർ ബസ്റ്റർ ബോംബുകള്‍ വികസിപ്പിക്കാനുള്ള കാരണം

ഇത് 20 ാം നൂറ്റാണ്ടില്‍ പ്രത്യേകിച്ച് രണ്ടാം ലോക മഹായുദ്ധകാലത്തും ശീതയുദ്ധകാലത്തും മാത്രമാണ് ബങ്കര്‍ ബസ്റ്റര്‍ യുദ്ധോപകരണങ്ങള്‍ വികസിപ്പിക്കുന്നതില്‍ പുരോഗതിയുണ്ടായത്. രണ്ടാം ലോകമഹായുദ്ധത്തില്‍ യുറോപ്യന്‍ നാസി ബങ്കറുകളില്‍ നശിപ്പിക്കേണ്ടതിന്‍റെ ആവശ്യകത വന്നു. ഇതോടെ പ്രത്യേക ബോംബ് നിര്‍മാണത്തിന് കാരണമായി. ഇതാണ് ബങ്കര്‍ ബസ്റ്ററുകള്‍ക്ക് അടിത്തറ പാകിയത്.

1991 ഗൾഫ് യുദ്ധവും ബങ്കർ ബസ്റ്റർ ബോംബിന്‍റെ പ്രയോഗവും

1991 ലെ ഗൾഫ് യുദ്ധകാലത്താണ് ബോംബ് ബസ്റ്റര്‍ യു എസ് വികസിപ്പിച്ചെടുത്തത്. ഇറാഖി കമാന്‍ഡ് സെന്‍ററുകളെ ആക്രമിക്കുന്നതിനായി യുഎസ് വ്യോമസേനയുടെ BLU-113 "ബങ്കർ ബസ്റ്റർ" വാർഹെഡ് തിടുക്കത്തില്‍ വികസിപ്പിച്ചെടുക്കുകയായിരുന്നു.

1990 ല്‍ കുവൈറ്റ് ആക്രമിക്കുമ്പോള്‍ GBU-28 നെ കുറിച്ച് ആസൂത്രണം ചെയ്തിട്ടുപോലുമുണ്ടായിരുന്നില്ല. സൈനിക ഓപ്പറേഷന്‍ ആരംഭിച്ച് ഒരാഴ്ചയ്ക്ക് ശേഷമാണ് ബങ്കര്‍ ബോംബിനെ കുറിച്ച് യു എസ് വ്യോമസേന ആവശ്യപ്പെട്ടത്.

IRAN ISRAEL WAR  BUNKER BUSTER BOMBS  BUNKER BUSTER BOMBS TO ISRAEL  ORIGINS OF THE GBU 57A B
Israeli air defence systems are activated to intercept Iranian missiles over the Israeli city of Tel Aviv early on June 18, 2025. ((AFP))

എട്ട് ഇഞ്ച് പീരങ്കി ട്യൂബുകള്‍ ഉപയോഗിച്ചാണ് 1991 ല്‍ ആദ്യത്തെ ബങ്കര്‍ ബസ്റ്റര്‍ നിര്‍മിച്ചത്. രണ്ടാഴ്‌ച കഴിഞ്ഞപ്പോൾ പദ്ധതിക്ക് ഔദ്യോഗിക അനുമതി ലഭിച്ചു.

ആദ്യഘട്ട വികസനത്തിലും പരീക്ഷണത്തിലും ബോംബുകള്‍ക്ക് 20 അടി താഴ്‌ചയില്‍ കോണ്‍ക്രീറ്റിലേക്ക് തുളച്ചു കയറാന്‍ കഴിയുമെന്ന് തെളിഞ്ഞു. അതേസമയം ഫ്ലൈറ്റ് ടെസ്റ്റില്‍ ബോംബിന് 100 അടി താഴ്‌ചയില്‍ തുളച്ചുകയറാനുള്ള കഴിവുണ്ടെന്ന് തെളിയിച്ചു.

ആദ്യത്തെ രണ്ട് ഓപ്പറേഷൻ ബോംബുകൾ ഫെബ്രുവരി 27 ന് ഗൾഫിൽ എത്തിച്ചു. ഓപ്പറേഷൻ ഡെസേർട്ട് സ്റ്റോമിൽ അവ ഉപയോഗിച്ചു. 1991 ൽ ഒന്നാം ഗൾഫ് യുദ്ധം അവസാനിപ്പിച്ചതായി പലരും പറയുന്നു.

യുഎസ് സൈന്യത്തിന്‍റെ ബങ്കർ-ബസ്റ്റർ ബോംബുകൾ

GBU-28: 1991-ലെ ഗൾഫ് യുദ്ധകാലത്ത് വികസിപ്പിച്ചെടുത്ത ഈ ലേസർ-ഗൈഡഡ് ബോംബിന് ഏകദേശം 5,000 പൗണ്ട് ഭാരമുണ്ട്. ഇറാഖി സൈനിക ബങ്കറുകൾ നശിപ്പിക്കാൻ രൂപകൽപ്പന ചെയ്ത ഇതിന്റെ കേസിംഗ് പീരങ്കി ബാരലുകൾ ഉപയോഗിച്ചാണ് നിർമ്മിച്ചിരിക്കുന്നത്. കോൺക്രീറ്റിലോ പാറയിലോ തുളച്ചു കയറിയതിന് ശേഷമേ ഇത് പൊട്ടിത്തെറിക്കുകയുള്ളു.

GBU-31 (JDAM): ഈ ബോംബ് ജോയിന്‍റ് ഡയറക്ട് അറ്റാക്ക് മ്യൂണിഷ (JDAM)ന്റെ ഭാഗമാണ്. ലക്ഷ്യസ്ഥാനത്ത് കൃത്യമായി എത്താന്‍ ജി പി എസ് സിസ്റ്റം ഘടിപ്പിക്കുന്നു. BLU-109 പെനട്രേറ്റർ വാർഹെഡുമായി ഒന്നാകുമ്പോള്‍ കൃത്യമായി ലക്ഷ്യസ്ഥാനം ആക്രമിക്കാന്‍ കഴിയുന്നു.

GBU-37: GBU-37 ജിപിഎസ് വഴി നയിക്കപ്പെടുന്ന ഈ ബങ്കര്‍ ബസ്റ്റര്‍ പ്രതികൂല കാലാവസ്ഥയിലും പ്രവര്‍ത്തിക്കും. ശത്രുക്കളുടെ ഭൂഗര്‍ഭ അറകളെ ലക്ഷ്യം വച്ചു നീങ്ങുന്ന GBU-28 ബങ്കര്‍ ബസ്റ്റര്‍ ലേസര്‍ വഴിയാണ് നയിക്കപ്പെടുന്നത്.

GBU-57 (മാസിവ് ഓർഡനൻസ് പെനട്രേറ്റർ -MOP): യുഎസ് ആയുധപ്പുരയിലെ ഏറ്റവും ശക്തമായ ബങ്കർ ബസ്റ്ററായ GBU-57 ന് ഏകദേശം 30,000 പൗണ്ട് ഭാരമുണ്ട്. കൂടാതെ 200 അടി വരെ തുളച്ചു കയറാനും ഇതിന് സാധിക്കും.

ബങ്കര്‍ ബസ്റ്ററും ഇസ്രയേലും

ഇറാനും ഇസ്രയേലും തമ്മിലുള്ള സംഘര്‍ഷം മുറുകി നില്‍ക്കുന്ന സാഹചര്യത്തില്‍ ഇസ്രയേലിലേക്കുള്ള യു എസ് വിതരണം ചെയ്യുന്ന ആയുധശേഖരത്തചില്‍ ബങ്കര്‍ ബസ്റ്റര്‍ ബോംബുകളും ഉള്‍പ്പെടുന്നുണ്ട്.

  • 2005: യുഎസ് 100 ജിബിയു-28 ബങ്കർ-ബസ്റ്റർ ബോംബുകൾ ഇസ്രായേൽ ഭരണകൂടത്തിന് കൈമാറി.
  • 2008-2009: ഗാസയിലെ ഇസ്രായേൽ യുദ്ധത്തെത്തുടർന്ന് യുദ്ധോപകരണങ്ങൾ ഉൾപ്പെടെയുള്ള കൂടുതൽ സൈനിക സാമഗ്രികൾ അമേരിക്ക ഇസ്രായേലിലേക്ക് അയച്ചു.
  • 2014: മേഖലയിലെ സംഘർഷങ്ങൾ വർദ്ധിച്ചുവരുന്നതിനിടയിൽ, ഇസ്രായേൽ ഭരണകൂടത്തിന് യുഎസ് വീണ്ടും ബങ്കർ ബസ്റ്റർ ബോംബുകൾ നൽകി.
  • 2021: ഹമാസിനെതിരായ ഇസ്രായേൽ ഭരണകൂടത്തിന്‍റെ ആക്രമണത്തിനിടെ, യുഎസ് കൂടുതൽ യുദ്ധോപകരണങ്ങൾ അയച്ചു, അതിൽ ബങ്കർ-ബസ്റ്റർ ബോംബുകൾ ഉൾപ്പെടുന്നു.
  • 2023: ഏറ്റവും പുതിയ കയറ്റുമതിയിൽ 6.5 ബില്യൺ ഡോളറിന്റെ സൈനിക സഹായ പാക്കേജിന്റെ ഭാഗമായി 1,000-ത്തിലധികം ബങ്കർ-ബസ്റ്റർ ബോംബുകൾ ഉൾപ്പെടുന്നു. ഈ കയറ്റുമതിയിൽ MK-84 ബോംബുകൾ, ഹെൽഫയർ മിസൈലുകൾ പോലുള്ള ആയിരക്കണക്കിന് മറ്റ് യുദ്ധോപകരണങ്ങളും ഉൾപ്പെടുന്നുണ്ട്.

ഇസ്രായേൽ ബങ്കർ-ബസ്റ്റർ ബോംബുകൾ സ്ഥാപിക്കുന്നു

2023 ഒക്‌ടോബറില്‍ പലസ്‌തീനെതിരെ ഇസ്രേയേല്‍ യുദ്ധം ആരംഭിച്ചതു മുതല്‍ യു എസ് ബങ്കര്‍ ബസ്റ്ററുകള്‍ അയച്ചിട്ടുണ്ട്. ഇസ്രായേൽ ഭരണകൂടം ഗാസയിലെ ജനസാന്ദ്രതയുള്ള പ്രദേശങ്ങളിൽ അവയെ സ്ഥാപിച്ചതായി റിപ്പോർട്ടുണ്ട്.

  • ജബാലിയ അഭയാർത്ഥി ക്യാമ്പ്: ജനസാന്ദ്രതയുള്ള ഈ പ്രദേശത്ത് ഇസ്രായേല്‍ സൈന്യം ബങ്കർ-ബസ്റ്റർ ബോംബുകൾ വർഷിച്ചു. ഏറ്റവും കുറഞ്ഞത് 50 പലസ്‌തീനികള്‍ കൊല്ലപ്പെട്ടു.
  • അൽ-ഷിഫ ആശുപത്രി: ഗാസയിലെ ഏറ്റവും വലിയ ആശുപത്രിയായ അല്‍ഷിഫയില്‍ ബങ്കർ ബസ്റ്റർ ബോംബുകൾ വർഷിക്കപ്പെട്ടു. ജീവനക്കാര്‍ക്കും രോഗികള്‍ക്കുമുള്‍പ്പെടെ നിരവധി പേര്‍ക്ക് പരിക്കേറ്റു.
  • ഖാൻ യൂനിസ്: ജനവാസമേഖലയായ യൂനിസിലും പരിസര പ്രദേശങ്ങളിലും ഇസ്രയേല്‍ സൈന്യം ആക്രമണം നടത്തി. നൂറുകണക്കിന് പാലസ്‌തീന്‍കാര്‍ കൊല്ലപ്പെട്ടു.

ലോകമെമ്പാടും യുഎസ് ബങ്കർ-ബസ്റ്റർ ബോംബുകൾ സ്ഥാപിക്കുന്നു

IRAN ISRAEL WAR  BUNKER BUSTER BOMBS  BUNKER BUSTER BOMBS TO ISRAEL  ORIGINS OF THE GBU 57A B
Smoke billows from the Islamic Republic of Iran Broadcasting (IRIB) building after an Israeli strike in Tehran on June 16, 2025. ((AFP))

യുഎസ് സൈന്യം നിരവധി രാജ്യങ്ങളിൽ ബങ്കർ-ബസ്റ്റർ ബോംബുകൾ സ്ഥാപിച്ചിട്ടുണ്ട്.

  • തോറ ബോറ, അഫ്ഗാനിസ്ഥാൻ: 2001 ഡിസംബറിൽ അഫ്ഗാനിസ്ഥാൻ അധിനിവേശത്തിനിടെയാണ് ആദ്യമായി GBU-28 ബങ്കർ-ബസ്റ്റർ ബോംബുകൾ ഉപയോഗിച്ചത്.
  • ഇറാഖ്: 2003 മാർച്ചിൽ, ഇറാഖ് അധിനിവേശ സമയത്ത് ഭൂഗർഭ സംവിധാനങ്ങൾ ലക്ഷ്യമിടാൻ ബങ്കർ-ബസ്റ്റർ ബോംബുകൾ ഉപയോഗിച്ചിരുന്നു.
  • ലിബിയ: 2011 മാർച്ചിൽ ലിബിയയിൽ നാറ്റോ നടത്തിയ സൈനിക അധിനിവേശത്തിനിടെ ട്രിപ്പോളിയിലെ ലിബിയൻ നേതാവ് മുഅമ്മർ ഗദ്ദാഫിയുടെ ഭൂഗർഭ ബങ്കറുകൾക്ക് നേരെ യുഎസ് ബങ്കർ ബസ്റ്റർ ബോംബുകൾ ഉപയോഗിച്ചു.
  • റാഖ, സിറിയ: 2017 മാർച്ചിൽ റാഖയിൽ ബങ്കർ-ബസ്റ്റർ ബോംബുകൾ ഉപയോഗിച്ചു.
  • യെമൻ: 2015 മുതൽ 2018 വരെ, ബങ്കർ ബസ്റ്ററുകൾ ഉൾപ്പെടെയുള്ള യുഎസ് നിർമ്മിത ബോംബുകൾ യെമനിലെ സിവിലിയൻ പ്രദേശങ്ങളിൽ വർഷിക്കുകയും കാര്യമായ നാശനഷ്ടങ്ങൾ വരുത്തിവയ്ക്കുകയും ചെയ്തു.

ബങ്കര്‍ ബസ്റ്റര്‍ ഉപയോഗത്തെക്കുറിച്ചുള്ള അന്താരാഷ്ട്ര നിയമങ്ങൾ

ബങ്കർ ബസ്റ്ററുകൾ പോലുള്ള ഹെവി ഡ്യൂട്ടി ബോംബുകൾ "സ്വയം പ്രതിരോധത്തിന്‍റെ അങ്ങേയറ്റത്തെ സാഹചര്യങ്ങളിൽ" മാത്രമേ ഉപയോഗിക്കാൻ കഴിയൂ എന്ന് ജനീവ കൺവെൻഷനുകൾ വ്യക്തമാക്കുന്നു. സാധാരണക്കാരുടെ താമസസ്ഥലങ്ങളിൽ അവ ഇടുന്നത് കർശനമായി നിരോധിച്ചിരിക്കുന്നു, അത് മനുഷ്യത്വരഹിതമായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു.

Also Read: 'എന്തും സംഭവിക്കാം'; പശ്ചിമേഷ്യന്‍ സംഘർഷത്തിൽ ആശങ്ക പ്രകടിപ്പിച്ച് ട്രംപ്

ETV Bharat Logo

Copyright © 2025 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.