नवी दिल्ली : शरीरातील रक्ताभिसरण धमन्यांद्वारे होते. जेव्हा या धमन्यांमध्ये अडथळा निर्माण होतो आणि रक्ताभिसरण सुरळीत थांबते, तेव्हा हृदयविकाराची स्थिती निर्माण होते. हा अडथळा दूर करण्यासाठी अनेकदा अशा रुग्णांमध्ये स्टेंट घालावा लागतो. पण, आता स्टेंट न लावताही रक्तवाहिन्यांमधील अडथळे दूर करता येणार आहेत.

स्टेंटिंग प्रक्रियेपेक्षा सोपी थेरपी : यासाठी गुरुग्राममधील मेदांता हॉस्पिटलसह देशातील इतर अनेक हॉस्पिटलमध्ये लेझर थेरपी तंत्रज्ञानाचा अवलंब केला जात आहे. मेदांता हॉस्पिटलमधील इंटरव्हेंशनल आणि स्ट्रक्चरल हार्ट कार्डिओलॉजी विभागाचे अध्यक्ष डॉ. प्रवीण चंद्र यांनी सांगितले की लेझर थेरपी तंत्र स्टेंटिंग प्रक्रियेपेक्षा सोपे आहे. अनेक वेळा अँजिओप्लास्टी केल्यानंतर स्टेंट टाकला तरी ते काम करत नाही. या स्थितीला स्टेंट फेल्युअर म्हणतात. कधीकधी काही रुग्णांमध्ये स्टेंट काम करण्याची शक्यता कमी असते. अशा रुग्णांमध्ये लेझर तंत्रज्ञानाचा वापर करून धमन्या प्रथम स्वच्छ केल्या जातात. त्यानंतर औषधी फुग्याच्या मदतीने धमन्यांमध्ये औषध सोडले जाते, ज्यामुळे धमनीचा अडथळा पूर्णपणे दूर होतो. या तंत्राने ब्लॉकेजेस काढून टाकल्यानंतर पुन्हा ब्लॉकेजेस होण्याची शक्यता नसते. त्याच वेळी, शिरा पूर्णपणे नैसर्गिक स्थितीत येते.

तंत्रज्ञानाचे फायदे :

• लेझर थेरपी तंत्र बहुतेक ब्लॉकेजमध्ये प्रभावी आहे.
• त्यामुळे पुन्हा अडथळा निर्माण होण्याची शक्यता नगण्यच राहिली आहे.
• लेझर थेरपीने अडथळा दूर केल्यानंतर, रुग्णाला त्याच दिवशी डिस्चार्ज दिला जातो.
• यामध्ये भूल न देता, कोणताही छेद न देता उपचार केले जातात.
• लेझर थेरपी तंत्रज्ञान हे दीर्घ काळासाठी अधिक प्रभावी उपचार आहे.
• यामध्ये अचानक अडथळा येण्याची शक्यता नाही.
• स्टेंट टाकताना अचानक ब्लॉकेज होण्याचा धोका असतो.

या तंत्राने 300-400 रुग्णांवर उपचार करण्यात आले आहेत : डॉ. प्रवीण चंद्र यांनी सांगितले की, मेदांता हॉस्पिटलमध्ये गेल्या वर्षभरात 300 ते 400 रुग्णांवर लेझर थेरपी तंत्राने उपचार करण्यात आले आहेत. या तंत्राने उपचार करण्यात रुग्णाला अधिक सोयीस्कर वाटते. ज्या दिवशी रुग्ण रुग्णालयात येतो त्याच दिवशी त्याचा अडथळा दूर करून त्याला डिस्चार्ज दिला जातो. नॉन-इनवेसिव्ह उपचारांमुळे रुग्णाच्या मनात कोणताही नकारात्मक विचार किंवा भीती नसते. स्टेंट टाकल्यानंतर रुग्णाला रुग्णालयातून डिस्चार्ज मिळण्यास दोन दिवस लागतात.

लेसर थेरपी तंत्रज्ञान अशा प्रकारे कार्य करते : डॉ. प्रवीण चंद्रा यांनी स्पष्ट केले की रक्तवाहिन्यांमधील अडथळे दूर करण्यासाठी लेझर थेरपी तंत्रात, रक्तवाहिन्या उघडण्यासाठी उच्च ऊर्जा प्रकाश (लेझर) उत्सर्जित करणारे कॅथेटर वापरले जाते. ते बाष्पीभवन करते आणि शिराच्या भिंतींना इजा न करता अडथळा दूर करते. बर्‍याच प्रकरणांमध्ये लेसर रक्ताचा मार्ग इतक्या प्रभावीपणे साफ करतो की रुग्णांना नंतर स्टेंटची आवश्यकताही नसते. या तंत्रज्ञानामुळे रुग्णांच्या बायपास सर्जरीची गरजही दूर होते.

लेसर तंत्रज्ञानाचा वापर करण्यापूर्वी तपासणी केली जाते : डॉ चंद्रा यांनी सांगितले की हे तंत्र प्रत्येक रुग्णाला वापरता येत नाही. प्रथम रुग्णाची तपासणी करा. त्याच्या नसांमध्ये कोणत्या प्रकारचा अडथळा आहे ते शोधा. त्यानंतरच लेझर तंत्रज्ञानाचा अवलंब करणे किंवा स्टेंट घालण्याची प्रक्रिया निश्चित केली जाते.

स्टेंट घालण्यापेक्षा लेझर उपचार महाग आहे : डॉ. प्रवीण चंद्र यांनी सांगितले की लेझर तंत्रज्ञान हे स्टेंट घालण्याच्या तुलनेत सोपे आणि थोडे महाग आहे. लेझर तंत्रज्ञानाने ब्लॉकेज काढण्यासाठी तीन लाख रुपयांपर्यंत खर्च येतो. तर स्टेंट टाकण्यासाठी दीड ते दोन लाख रुपये खर्च येतो. यामुळे, प्रत्येक व्यक्तीला या तंत्राने उपचार करणे शक्य नाही.

हेही वाचा :

1. BASIL LEAVES DURING PREGNANCY : गरोदरपणात तुळशीचे सेवन करणे ठरू शकते फायदेशीर; परंतु मातांनी काळजी घेणे आवश्यक
2. REDUCE CHOLESTEROL : कोलेस्ट्रॉल नियंत्रित करण्यासाठी जाणून घ्या कोणत्या गोष्टी टाळणे चांगले आणि कोणत्या ठरतील फायदेशीर
3. Tips for a safe and enjoyable summer travel : वृद्ध प्रौढांसाठी सुरक्षित आणि आनंददायक उन्हाळी प्रवास अनुभवासाठी टिप्स..