ठाणे: भटक्या विमुक्त जातींना गरिबी, कमी शिक्षण आणि इतर अनावश्यक बाबींमुळे संकटाला सामोरे जावे लागते. त्यातून मुक्ती मिळून त्यांना नवीन ओळख देण्याची व आत्मसन्मान वाढवण्यासाठी गोधडी शिवून त्यामार्फत रोजगार व्यवसाय उभारला जात आहे. यातूनच आत्मनिर्भर भारत ही संकल्पना प्रत्यक्षात आणण्यासाठी काही महिला गट प्रयत्नशील असल्याचे दिसत आहे. भटक्या विमुक्त जाती, मागासवर्गीय आणि अल्पसंख्यांक समुदयाच्या 200 महिलांनी व्यवसायात सहभाग नोंदवला आहे. गोधडी शिवण हे पारंपरिक पद्धतीच काम आहे. त्याचे व्यवसायात रूपांतर करण्यासाठी सामाजिक कार्यकर्त्यांनी पुढाकार घेतला आहे.

नवी मुंबई येथील साठेनगर, पटणी महावीर क्वारी आणि गणपती पाडा येथे महिला सक्षमीकरणासाठी गोधडी व्यवसायाची सुरुवात करण्यात आली आहे. यातील महिला प्रामुख्याने भटक्या विमुक्त जाती, मागासवर्गीय आणि अल्पसंख्यांक समुदाय यातील आहे. या व्यवसायासाठी रोटरी क्लबच्या नम्रता श्रीवास्तव यांनी पुढाकार घेतला. एका सामुदायिक व्यवसायाची सुरुवात रोटरी क्लब ग्लोबल ग्रँट या प्रकल्पाअंतर्गत झाली आहे.

टाटा प्रोडक्टचे समन्वयक डॉ.जोगेंद्र घोरपडे म्हणाले, की प्रत्येक महिला दिवसाचे २-३ तास गोधडी शिवण्यासाठी घालवितात. तसेच आपल्या कुटुंबाची कामे करतात. यातूनच महिन्याला उत्पन्न मिळवित आहेत. 2011 पासुन संपूर्ण राज्यात भटक्या विमुक्त समाजासाठी काम केली जात आहेत. मुख्य प्रवाहातून बाहेर पडलेल्या समाजाला मुख्य प्रवाहात आणून मुलांचे शिक्षण आणि आरोग्य लक्षात घेता या उपक्रमाला सुरुवात करण्यात आली. त्यानंतर शिक्षण आणि आरोग्याबरोबरच महिला सबलीकरण आणि सक्षमीकरण हा महत्त्वाचा मुद्दा लक्षात घेता महिलांनी स्वतः कमवून स्वतःच्या पायावर उभे राहावे यासाठी प्रयत्न सुरू करण्यात आले.

पारंपारिक काम गोधडी शिवण असल्याने हेच काम जागतिक स्तरावर नेण्यासाठी दोनशे महिला एकत्रित येऊन काम करत आहेत- टाटा प्रोडक्टचे समन्वयक डॉ.जोगेंद्र घोरपडे

गोधडीतून मिळते उत्पन्न आणि जपली जाते संस्कृती- एक गोधडी तयार करण्यासाठी पूर्वी दोन ते तीन महिने लागत होते. मात्र, आता एका हप्त्यात एक गोधडी शिवून होते. तर महिन्याला चार ते पाच गोधड्या शिवल्या जातात. सकाळी उठून मुलांच्या शाळेची तयारी करून दिली की आम्ही घरीच गोधड्या शिवण्याचे काम करतो. त्यामुळे नवऱ्याकडे आता दोन पैसे मागावे लागत नाहीत. स्वतःचा खर्च आम्ही स्वतः भागवतो. या उपक्रमामुळे गोधडी बनवून विकणे सोपे झाले आहे. ही आमची पारंपारिक कला दूरपर्यंत पोहोचत असल्याचा आम्हाला आनंद आहे, अशी भावना लाभार्थी महिलेने व्यक्त केली आहे.

गोधडीतून मिळते आर्थिक उत्पन्न- गोधडी व्यवसायाच्या उपक्रमामुळे हा व्यवसाय पुढे मोठा होऊन त्यातून शेकडो महिला आर्थिक उत्पन्न घेतील अशी अपेक्षा व्यक्त केली जात आहे. जुन्या फाटलेल्या साड्या, बेडशीटपासून गोधडी शिवली जाते. गोधडी ही हाताने किंवा मशीनसही शिवता येते. राज्यातील अनेक महिला गोधडी शिवण्याच्या व्यवसायाकडे वळाल्या आहेत.

हेही वाचा-

1. Samruddhi Mahamarg Inauguration: आता फक्त 6 तासात नाशिककरांच्या दारी येणार नागपूरची संत्रा बर्फी, समृद्धीच्या दुसऱ्या टप्प्याचे आज उद्धाटन
2. Naxal Girl Passed 12th : जहाल नक्षली ते 12 वी परीक्षेतील यशस्वी विद्यार्थिनी, जाणून घ्या राजुला हिदामीची संघर्षकथा
3. Gautami patil News: गौतमी पाटीलचे आडनावासह कार्यक्रमावर आक्षेप घेणाऱ्यांना सडेतोड उत्तर, म्हणाली...