- આપણે કરી રહ્યાં છીએ રાષ્ટ્રીય નેત્રદાન પખવાડિયાની ઉજવણી
- ભારતમાં બંને આંખે અંધ એવા 10 લાખ લોકો
- મોટાભાગના કિસ્સાઓમાં કોર્નિયલ ટ્રાન્સપ્લાન્ટ વ્યક્તિના જીવનમાં પ્રકાશ લાવી શકે છે
નેત્રદાનને મહાદાન કહેવામાં આવે છે કારણ કે આ એક દાનથી અંધ વ્યક્તિના જીવનમાં પ્રકાશ લાવી શકાય છે. નેત્રદાનના મહત્વ વિશે જન જાગૃતિ લાવવા અને મૃત્યુ પછી આંખોનું દાન કરવા માટે લોકોને શપથ લેવા પ્રેરિત કરવાના હેતુથી દર વર્ષે 25 ઓગસ્ટથી 08 સપ્ટેમ્બર સુધી રાષ્ટ્રીય નેત્રદાન પખવાડિયાની ઉજવણી કરવામાં આવે છે. નોંધપાત્ર બાબત એ છે કે ભારતમાં લગભગ 7 મિલિયન લોકો ઓછામાં ઓછી એક આંખમાં કોર્નિયલ અંધત્વથી પીડાય છે. આમાંથી 10 લાખ લોકો બંને આંખે અંધ છે.
આ વર્ષે રાષ્ટ્રીય નેત્રદાન પખવાડિયાની 36મી વર્ષગાંઠની ઉજવણી
રાષ્ટ્રીય નેત્રદાન પખવાડિયા તરીકે આ મહત્વનું અભિયાન ભારત સરકારના આરોગ્ય અને પરિવાર કલ્યાણ મંત્રાલય દ્વારા વર્ષ 1985માં શરૂ કરવામાં આવ્યું હતું. એ નોંધવું અગત્યનું છે કે અંધત્વ વિકાસશીલ દેશોમાં જાહેર આરોગ્યની મુખ્ય સમસ્યાઓમાંની એક છે. વર્લ્ડ હેલ્થ ઓર્ગેનાઇઝેશન અનુસાર, મોતિયા અને ગ્લુકોમા પછી કોર્નિયલ રોગો (આંખના આગળના ભાગને આવરી લેતા પેશીઓને નુકસાન, જેને કોર્નિયા કહેવાય છે) દ્રષ્ટિ ગુમાવવા અને અંધત્વના મુખ્ય કારણોમાં સામેલ છે. વિશ્વની લગભગ પાંચ ટકા વસતી કોર્નિયલ રોગોને કારણે અંધ છે. 2021માં આંખની ઇજાને કારણે અંધત્વના વર્ષમાં લગભગ 20,000 નવા કેસ નોંધાયા છે.
આંકડા શું કહે છે
નેશનલ બ્લાઇન્ડનેસ એન્ડ વિઝ્યુઅલ ઇમ્પેયરમેન્ટ સર્વે 2019 ના ડેટા અનુસાર, ભારતમાં લગભગ 7 મિલિયન લોકો આંખની વિવિધ ખામીને કારણે આંશિક અને સંપૂર્ણ અંધત્વથી પીડાય છે. આમાંથી 2 મિલિયનથી વધુ વ્યક્તિઓને તેમની સામાન્ય, સ્વસ્થ દ્રષ્ટિ પુનસ્થાપિત કરવા માટે દર વર્ષે એક અથવા બંને આંખોમાં કોર્નિયલ ટ્રાન્સપ્લાન્ટ સર્જરીની જરૂર પડે છે. જો કે, તબીબી નિષ્ણાતો એ હકીકત પર અફસોસ વ્યક્ત કરે છે કે નેત્રદાનના અભાવને કારણે વાર્ષિક માત્ર 55,000 કોર્નિયા ટ્રાન્સપ્લાન્ટ માટે ઉપલબ્ધ બને છે. પરિણામે, 1.5 લાખથી વધુ લોકો જેઓ સર્જીકલ પ્રક્રિયાઓ દ્વારા સંપૂર્ણપણે સાજા થઈ શકે છે જીવનભર અંધ રહે છે.
ડોકટરોના મતે, 50 વર્ષથી ઓછી ઉંમરના લોકોમાં કોર્નિયલ ડિફેક્ટ અંધત્વનું મુખ્ય કારણ છે અને અન્ય કારણો જેમ કે વિટામિન એની ઉણપ, ચેપ, કુપોષણ અને 50 વર્ષથી વધુ ઉંમરના લોકોમાં અન્ય ઘણી સમસ્યાઓ છે, જે અંધત્વ તરફ દોરી શકે છે. કારણ બની શકે છે.
નેત્રદાન કેવી રીતે અને શું છે
નેત્રદાન વિશે લોકોમાં હજુ પણ વધારે જાગૃતિ નથી. લોકો વિચારે છે કે આ પ્રક્રિયામાં આખી આંખનું પ્રત્યારોપણ કરવામાં આવે છે, જ્યારે એવું નથી. દાન કરેલ આંખોમાંથી માત્ર કોર્નિયા અંધ લોકોમાં ટ્રાન્સપ્લાન્ટ કરવામાં આવે છે. કોર્નિયલ અંધત્વ આંખના આગળના ભાગ, કોર્નિયાને આવરી લેતા પેશીઓને નુકસાનને કારણે થાય છે.
આંખનું પ્રત્યારોપણ સામાન્ય રીતે વ્યક્તિના મૃત્યુ પછી થાય છે પરંતુ કોઈપણ વ્યક્તિ તેની ઉંમર, લિંગ અને રક્ત જૂથને ધ્યાનમાં લીધા વગર જીવંત હોય ત્યારે આંખો દાન કરવા માટે પોતાની નોંધણી કરાવી શકે છે. અધિકૃત આંખ દાતા બનવા માટે નેત્ર બેંકનો સંપર્ક કરી શકાય છે.
આ પ્રક્રિયામાં કોર્નિયા મૃત્યુના એક કલાકની અંદર કાઢી લેવામાં આવે છે અને તેમાં માત્ર 10-15 મિનિટનો સમય લાગે છે. તેનાથીે ચહેરા પર કોઈ નિશાન કે વિકૃતિકરણ પણ નથી થતું. એક વ્યક્તિએ કરેલું આંખોનું દાન બે કોર્નિયલ અંધ લોકોની દ્રષ્ટિ આપી તેમના જીવનમાં અજવાળું પાથરી શકે છે.
આ પણ વાંચોઃ આંખમાં કોવિડનું ઇન્ફેક્શન થતું અટકાવવા માટે લેન્સને બદલે ચશ્માં પહેરવાનું રાખો
આ પણ વાંચોઃ વિશ્વ અંગદાન દિવસ 2021ઃ ભારતમાં અંગ પ્રત્યારોપણની વાટ જોતાં લાખો દર્દીઓ
