નવી દિલ્હી: બાસમતી ચોખા અને દાર્જિલિંગ ચા પછી(Darjeeling tea and Indian basmati rice) ભારતીય ઉત્પાદનો જેમ કે બિહારની શાહી લીચી, કિંગ મરચા (નાગા મરચા), મણિપુર અને બેંગ્લોરના ઉત્પાદનો, કાળા ચોખા, કર્ણાટકમાંથી ગુલાબી ડુંગળીની વિશ્વ બજારમાં વધારે માંગ રહી છે.
સંસદના અધિનિયમ મુજબ 1986 માં સ્થાપિત કરવામાં આવી :કૃષિ અને પ્રોસેસ્ડ ફૂડ એક્સપોર્ટ ડેવલપમેન્ટ ઓથોરિટી(Agriculture and Processed Food Export Development Authority) કે જે તાજા ખાદ્યપદાર્થો અને કૃષિ ઉત્પાદનોની નિકાસને પ્રોત્સાહન આપવા માટે સંસદના અધિનિયમ 1986 મુજબ પ્રસ્થાપિત કરવામાં આવી હતી. તે વિદેશમાં ભારતીય મિશન દ્વારા ખરીદદારો અને વેચાણકર્તાઓની વર્ચ્યુઅલ મીટિંગનું આયોજન કરે છે. આ ભૌગોલિક ઓળખને(geographic identification tag) એક પ્રકારની બૌદ્ધિક સંપત્તિ તરીકે ગણવામાં આવે છે, જે તેના મૂળ સ્થાનને કારણે અથવા ચોક્કસ રીતે તેમની તૈયારીને કારણે અનન્ય છે.
આ પણ વાંચો:મની લોન્ડરિંગમાં ક્રિપ્ટોકરન્સીના 7 કેસની ED દ્વારા તપાસમાં,135 કરોડ જપ્ત
મુઝફ્ફરપુરથી શાહી લીચીને વિશ્વ બજારમાં સ્થાપિત કરવાનો પ્રયાસ કરી રહી છે: GIએ મહારાષ્ટ્રમાં સાંગલી, નાગપુરના ઓરેન્જ, દહાણુ ઢોલવડના ચીકુ, મરાઠવાડાની કેસર કેરી અને જલગાંવના કેળાથી લઈને દ્રાક્ષ અને કિસમિસ સુધીના ઉત્પાદનોને નોંધ્યા છે. એ જ રીતે, ઓડિશામાંથી GIએ કંધમલ હળદર અને બેંગ્લોર, કર્ણાટકમાંથી રોઝ ઓનિયન, અલ્હાબાદથી સુરખા જામફળ અને ઉત્તર પ્રદેશના બ્લેક રાઈસ, તમિલનાડુના મદુરાઈ મલ્લી વગેરે ભારતના વૈશ્વિક બજારમાં પ્રખ્યાત છે. બિહારના કિસ્સામાં, APEDA રાજ્યમાંથી જરદાલુ કેરી અને મુઝફ્ફરપુરથી શાહી લીચીને વિશ્વ બજારમાં સ્થાપિત કરવાનો પ્રયાસ કરી રહી છે.
GI એ ઉત્તર પૂર્વના ઉત્પાદનોને નોંધ્યા છે:સરકાર મણિપુર બ્લેક રાઈસ અને ઉત્તર-પૂર્વીય રાજ્યોમાંથી મણિપુર કાચાઈ લેમન, મિઝો ચિલી, અરુણાચલના ઓરેન્જ જેવી GI ટેગવાળી કૃષિ પેદાશોનું વિશ્વ બજારમાં માર્કેટિંગ કરવા પર ઘણો ભાર આપી રહી છે. મહારાષ્ટ્રના નાગપુરના ઓરેન્જ અને મેઘાલયના ખાસી મેન્ડરિન, આસામના કાઝી નેમુ, કાર્બિક, આંગલોંગ આદુ, જોહા રાઇસ અને ત્રિપુરા ક્વીન પાઈનેપલનો સમાવેશ થાય છે. ભારત વિદેશમાં આ ઉત્પાદનોની બ્રાન્ડ ઇમેજ બનાવવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યું છે જેથી કરીને તેમની પાસે તૈયાર બજાર હોય.
આ પણ વાંચો:રીટેઈલ મોંઘવારીમાં વધારા પછી થોડા રાહતના સમાચાર, એપ્રિલમાં જથ્થાબંધ મોંઘવારી દર ઘટ્યો
વિશ્વ બજારમાં પ્રવેશ:ગયા વર્ષે GI નોંધનીય ઉત્પાદનોના નોંધપાત્ર શિપમેન્ટમાં નાગાલેન્ડથી યુનાઇટેડ કિંગડમમાં નાગા મરચા (કિંગ મરચા) મણિપુર અને આસામમાંથી કાળા ચોખાની નિકાસનો પણ સમાવેશ થાય છે. ભારતે ગયા વર્ષે બ્રિટન અને ઈટાલીમાં પણ આસામના લીંબુની નિકાસ કરી હતી. એ જ રીતે, પશ્ચિમ બંગાળની ત્રણ GI નોંધનીય કેરીની જાતો (ફઝલી, ખીરસાપતિ અને લક્ષ્મણભોગ) સાથે બિહારની કેરી (જરદાલુ) મધ્ય પૂર્વમાં બહેરીન અને કતારમાં મોકલવામાં આવી હતી.
મે 2021 માં 524 કિલો GI નોંધનીય શાહી લીચીની નિકાસ:ભારતે કોલકાતા એરપોર્ટથી બહેરીનને માટે પશ્ચિમ બંગાળના દક્ષિણ 24 પરગણા જિલ્લાની મીઠાઈના જોયનગર મોઆના નમૂનાનું શિપમેન્ટ પણ મોકલ્યું હતું. સેમ્પલની શિપમેન્ટ બાદ ભારતીય ખેડૂતોને બહેરીનથી ઓર્ડર મળ્યા છે. બિહારમાંથી GI નોંધનીય ઉત્પાદનોની નિકાસ પર ભાર સાથે, મે 2021 માં 524 કિલો GI નોંધનીય શાહી લીચીની પ્રથમ માલ મુઝફ્ફરપુર જિલ્લામાંથી લંડનમાં નિકાસ કરવામાં આવી હતી. એ જ રીતે દેશે ગયા વર્ષે આંધ્રપ્રદેશથી દક્ષિણ કોરિયામાં GI નોંધનીય બાગનપલ્લે કેરીની નિકાસ કરી હતી. જેની માંગ હવે વધી રહી છે.
