হায়দৰাবাদ: বিভিন্ন উদ্দেশ্যত প্লাষ্টিক আমি সকলোৱে ব্যৱহাৰ কৰো । এক তথ্য অনুসৰি বিশ্বজুৰি প্ৰতি বছৰে 40 কোটি টনতকৈ অধিক প্লাষ্টিক উৎপাদন হয়, ইয়াৰে আধাসংখ্যক কেৱল এবাৰ ব্যৱহাৰযোগ্য । লগতে 10 শতাংশতকৈও কম প্লাষ্টিক পুনঃব্যৱহাৰ কৰা হয় । পৰিৱেশ প্ৰদূষণৰ ক্ষেত্ৰত প্লাষ্টিকে বৃহৎ পৰিমাণে অৰিহণা যোগাই আহিছে ৷ এই দিশলৈ লক্ষ্য ৰাখি 52 সংখ্যক বিশ্ব পৰিৱেস দিৱসটি পালন কৰা হৈছে প্লাষ্টিক নিৰ্মূলৰ লক্ষ্যৰে ৷
52 সংখ্যক বিশ্ব পৰিৱেশ দিৱসৰ বিষয়বস্ত সন্দৰ্ভত
প্লাষ্টিকৰ পৰা উৎপত্তি হোৱা প্ৰদূষণৰ প্ৰভাৱ মাৰাত্মক আৰু অধিক ভয়াৱহ ৷ বিশ্ব পৰিবেশ দিৱসত পৰিৱেশ সম্পৰ্কীয় জৰুৰী বিষয়সমূহক অধিক গুৰুত্ব প্ৰদান কৰা হয় । প্ৰতি বছৰে বেলেগ বেলেগ বিষয়বস্তু বাছনি কৰা হয়, য’ত বনাঞ্চল ধ্বংস, গোলকীয় উষ্ণতা বৃদ্ধি, জলবায়ু পৰিৱৰ্তন আদি বিষয়সমূহ অৰ্ন্তভুক্ত । 2025 চনৰ বিশ্ব পৰিৱেশ দিৱসৰ বিষয়বস্তু - ‘প্লাষ্টিক প্ৰদূষণৰ অন্ত পেলোৱা’ ।
এই বছৰ বিশ্ব পৰিৱেশ দিৱস UNEP ৰ নেতৃত্বত #BeatPlasticPollution অভিযানৰ পৰিপূৰক হিচাপে সমগ্ৰ বিশ্বৰ সম্প্ৰদায়সমূহক বহনক্ষম সমাধান গ্ৰহণ আৰু প্ৰচাৰ কৰিবলৈ উৎসাহিত কৰা হৈছে । উল্লেখ কৰা প্ৰয়োজন যে বিশ্বজুৰি প্ৰতি বছৰে প্ৰায় 1 কোটি 10 লাখ টন প্লাষ্টিক আৱৰ্জনা জলজ পৰিৱেশ তন্ত্ৰৰ সৈতে মিলি যায় ৷ আনহাতে কৃষিজাত সামগ্ৰীত প্লাষ্টিক ব্যৱহাৰৰ বাবে নলা-নৰ্দমা আৰু লেণ্ডফিলৰ পৰা মাটিত মাইক্ৰ’প্লাষ্টিক জমা হয় ।
বিশ্ব পৰিৱেশ দিৱস: ইতিহাস
1972 চনত ষ্টকহ’মত অনুষ্ঠিত হোৱা মানৱ পৰিৱেশ সম্পৰ্কীয় ৰাষ্ট্ৰসংঘৰ সন্মিলনৰ সময়ত বিশ্ব পৰিৱেশ দিৱস অনুষ্ঠিত কৰাৰ বাবে প্ৰস্তাৱ লোৱা হৈছিল । সেই বছৰৰ শেষৰফালে ৰাষ্ট্ৰসংঘৰ সাধাৰণ পৰিষদে 5 জুন দিনটোক আনুষ্ঠানিকভাৱে বিশ্ব পৰিৱেশ দিৱস হিচাপে নিৰ্ধাৰণ কৰে । প্ৰথম উদযাপন 1973 চনত “কেৱল এখন পৃথিৱী” শীৰ্ষক বিষয়বস্তুৰে অনুষ্ঠিত হৈছিল ।
তেতিয়াৰ পৰাই 5 জুনত অনুষ্ঠিত হোৱা এই পৰিৱেশ দিৱসটি বিশ্বৰ আটাইতকৈ বৃহৎ পৰিৱেশ সজাগতা অনুষ্ঠান হিচাপে পৰিগণিত হৈছে । প্ৰতি বছৰে এটা আয়োজক ৰাষ্ট্ৰই এই অভিযানৰ নেতৃত্ব দিয়ে, যিয়ে এটা নিৰ্দিষ্ট বিষয়ৰ প্ৰতি সজাগতা বৃদ্ধি কৰে ।
2025 চনৰ আয়োজক দেশ: দক্ষিণ কোৰিয়া
বিশ্ব পৰিৱেশ দিৱস 2025 এইবাৰ আনুষ্ঠানিকভাৱে আয়োজন কৰিব কোৰিয়া গণৰাজ্য, যাক দক্ষিণ কোৰিয়া বুলিও কোৱা হয় । পৰিৱেশৰ পদক্ষেপ আৰু বহনক্ষম জীৱন-যাপনৰ বাবে বিখ্যাত জেজু প্ৰদেশ এই উদযাপনৰ কেন্দ্ৰবিন্দু হ’ব । 2040 চনৰ ভিতৰত প্লাষ্টিক নিৰ্মূল কৰাৰ বাবে জেজুৱে নিৰ্ণায়ক ব্যৱস্থা গ্ৰহণ কৰিছে । স্থানীয় চৰকাৰে পুনঃব্যৱহাৰ বৃদ্ধি কৰিছে, পৰিৱেশ পৰ্যটনক উৎসাহিত কৰিছে আৰু উৎসত জাবৰ পৃথকীকৰণৰ নিৰ্দেশ দিছে ।
আয়োজক দেশ হিচাপে কোৰিয়াই আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় আলোচনা, নীতিগত সিদ্ধান্ত আৰু প্লাষ্টিক প্ৰদূষণ হ্ৰাস কৰাৰ লক্ষ্যৰে কাৰ্যকলাপৰ নেতৃত্ব দিব । পেনেল আলোচনা, চাফাই অভিযান, ৰাজহুৱা প্ৰতিশ্ৰুতি আৰু প্লাষ্টিকৰ বিকল্পৰ উদ্ভাৱনীমূলক প্ৰদৰ্শন এই সকলোবোৰ অনুষ্ঠানৰ অংশ হ’ব ।
পৰিৱেশ দিৱস 2025: ভাৰতত প্লাষ্টিক প্ৰদূষণৰ প্ৰভাৱ
বিশ্বৰ প্ৰায় এক পঞ্চমাংশ প্লাষ্টিকৰ জাবৰ ভাৰতত উৎপাদিত হয় । প্ৰতি বছৰে দেশখনে 93 ৰ পৰা 95 লাখ টন প্লাষ্টিকৰ আৱৰ্জনা উৎপাদন কৰে । ইয়াৰ ভিতৰত প্ৰতিজন ব্যক্তিৰ বাবে দৈনিক প্ৰায় 0.12 কিলোগ্ৰাম জাবৰ উৎপাদন অন্তৰ্ভুক্ত । সেয়েহে প্লাষ্টিক প্ৰদূষণ বহু দিশত ক্ষতিকাৰক:
- প্লাষ্টিকৰ আৱৰ্জনাই মাটি আৰু পানী দূষিত কৰে, নলা বন্ধ কৰি দিয়ে, বন্যপ্ৰাণীৰ ক্ষতি কৰে ।
- প্ৰতি বছৰে 58 লাখ টনতকৈ অধিক প্লাষ্টিকৰ জাবৰ জ্বলাই দিলে বিষাক্ত প্ৰদূষক নিৰ্গত হয় ।
- চহৰ অঞ্চলত বিশেষকৈ দিল্লী, মুম্বাই, বেংগালুৰুৰ দৰে মেট্ৰ’ চহৰত আৱৰ্জনা ব্যৱস্থাপনা এক বৃহৎ সমস্যা ।
- ভাৰতৰ বিস্তৃত উপকূলৰ ওপৰত প্ৰভাৱ পৰিছে কাৰণ সাগৰীয় জীৱই সঘনাই প্লাষ্টিক খায়, কিয়নো তেওঁলোকে ইয়াক খাদ্য বুলি ভুল কৰে, যাৰ ফলত সাগৰীয় পৰিৱেশ তন্ত্ৰ ক্ষতিগ্ৰস্ত হয় ।
- ভাৰতে ইয়াৰ সমাধানৰ বাবে অধিক শক্তিশালী প্লাষ্টিক নিষেধাজ্ঞা বলবৎ কৰি, পুনঃব্যৱহাৰৰ কাৰ্যসূচী বৃদ্ধি কৰি আৰু জনসাধাৰণক আৱৰ্জনা ব্যৱস্থাপনা আৰু সম্প্ৰদায় পৰিষ্কাৰ কৰাৰ পদক্ষেপৰ বিষয়ে জ্ঞান দিব লাগিব ।
উল্লেখ্য যে ব্যৱহাৰিক জীৱনত বহুলভাৱে প্ৰয়োজন হোৱা প্লাষ্টিক সুস্থ পৰিৱেশৰ বাবে হৈ পৰিছে এক বৃহৎ প্ৰত্যাহ্বান । ইয়াৰ ব্যাপক ব্যৱহাৰ আৰু অনুচিত নিষ্কাশনে বিশ্বজুৰি পৰিৱেশ তন্ত্ৰৰ বাবে ভয়াৱহ পৰিণতিৰ সৃষ্টি কৰিছে । প্ৰতিদিনে প্লাষ্টিক ভৰ্তি 2000 জাবৰৰ ট্ৰাকৰ সমতুল্য পৃথিৱীৰ বিভিন্ন মহাসাগৰ, নদী আৰু হ্ৰদত পেলাই দিয়া হয় । 2000 চনৰ তুলনাত 2019 চনত বিশ্বজুৰি বাৰ্ষিক প্লাষ্টিক আৰু প্লাষ্টিক আৱৰ্জনা উৎপাদন দুগুণ বৃদ্ধি পাইছে ।
2060 চনৰ ভিতৰত ব্যৱসায়িক পৰিস্থিতিৰ অধীনত এই ধাৰা তিনিগুণ বৃদ্ধি পাব বুলি পূৰ্বানুমান কৰা হৈছে ।
উল্লেখ কৰা প্ৰয়োজন যে এই প্লাষ্টিকৰ আৱৰ্জনাই বাৰিষা নলাবোৰ বন্ধ কৰি পেলায় আৰু ইয়ে কৃত্ৰিম বানৰ দৰে সমস্যাৰ সৃষ্টি কৰে ৷ প্লাষ্টিকৰ আৱৰ্জনাই প্ৰাকৃতিক নিষ্কাশন ব্যৱস্থা বন্ধ কৰি পেলায়, যাৰ ফলত বাৰিষাত পানী জমা হোৱা আৰু অভাৱনীয় বান পৰিস্থিতিৰ সৃষ্টি হোৱা আদি সমস্যাবোৰ দিনক দিনে বৃদ্ধি পাবলৈ ধৰিছে । ইয়াৰ ফলত দৈনন্দিন জীৱনত ব্যাঘাত জন্মোৱাই নহয় ব্যাপক অৰ্থনৈতিক ক্ষতি আৰু আন্তঃগাঁথনিৰ ক্ষতিও হয় ।
পৰিত্ৰাণৰ উপায়
এই প্ৰত্যাহ্বানসমূহৰ মাজতো বিশেষকৈ প্লাষ্টিক ব্যৱহাৰৰ বিৰুদ্ধে বিভিন্ন অভিযান চলা পৰিলক্ষিত হৈছে দেশজুৰি ৷ একাংশ উদ্যমী যুৱক-যুৱতীয়ে এইক্ষেত্ৰত আগভাগ লোৱা দেখা গৈছে । সমান্তৰালভাৱে, বিদ্যালয়, মহাবিদ্যালয়, বেচৰকাৰী সংস্থাসমূহেও নিয়মিতভাৱে আয়োজন কৰি আহিছে এনে সজাগতা অভিযান ৷ বহু সংস্থাই চাফাই অভিযান, কাগজৰ বেগৰ দৰে বিকল্পৰ প্ৰচাৰ আৰু বহনক্ষমতাৰ বিষয়ে সজাগতা বৃদ্ধি কৰি আহিছে ।
ইয়াৰোপৰি. প্ৰধানমন্ত্ৰী নৰেন্দ্ৰ মোদীয়ে আৰম্ভ কৰা স্বচ্ছ ভাৰত অভিযানৰ দৰে পদক্ষেপে নাগৰিকসকলৰ মাজত অধিক দায়বদ্ধতা আৰু সচেতনতা জগাই তুলিছে । প্লাষ্টিক প্ৰদূষণৰ সৈতে মোকাবিলা কৰিবলৈ, আমি এবাৰ ব্যৱহাৰযোগ্য প্লাষ্টিকজাত সামগ্ৰীৰ ওপৰত আমাৰ নিৰ্ভৰশীলতা হ্ৰাস কৰা উচিত । ইয়াৰ অৰ্থ হ’ল প্লাষ্টিকৰ সামগ্ৰীসমূহ এনেদৰে পুনৰ ডিজাইন কৰা যাতে ইহঁত দীৰ্ঘস্থায়ী হোৱাৰক লগতে কম বিপজ্জনক আৰু পুনঃব্যৱহাৰযোগ্য হয় । এনে পদক্ষেপে পৰিৱেশ প্ৰদূষিত হোৱাৰ ক্ষেত্ৰত প্লাষ্টিকj ভাবুকি হ্ৰাস কৰিব ।
লগতে পঢ়ক
