ETV Bharat / opinion

পহলগাম আক্ৰমণ আৰু অপাৰেশ্যন সেন্দূৰৰ পিছত সন্ত্ৰাসবাদৰ বিৰুদ্ধে অধিক সক্ৰিয় হ'ব লাগিব ভাৰত - ANTI TERROR STRATEGY OF INDIA

২০১৬ চনৰ পিছৰ চাৰ্জিকেল ষ্ট্ৰাইক আৰু ২০১৯ চনৰ বালাকোট এয়াৰষ্ট্ৰাইকে ভাৰতে এল অ' চিৰ ওপৰেৰে বল প্ৰয়োগ কৰিবলৈ সাজু হোৱাৰ সংকেত দিছিল ।

Indian Army
সন্ত্ৰাসবাদৰ বিৰুদ্ধে ভাৰত অধিক সজাগ হ'ব লাগিব (Indian Army via PTI Photo)
author img

By DR Ravella Bhanu Krishna Kiran

Published : May 29, 2025 at 2:30 PM IST

9 Min Read

ভাৰতৰ সন্ত্ৰাসবাদ বিৰোধী শক্তিশালী ৰণনীতি, সন্ত্ৰাসবাদ আৰু পাকিস্তানৰ বিমান ঘাটিত সফল আক্ৰমণৰ পিছতো পহলগাম আক্ৰমণে সাধাৰণ নাগৰিকৰ সুৰক্ষাক লৈ প্ৰশ্ন উত্থাপন কৰিছে । বৰ্ধিত সন্ত্ৰাসবাদী কৌশল, ধৰ্মীয় অনুভূতি আৰু পাকিস্তানৰ হাফিজ চৈয়দ আৰু মাছুদ আজহাৰৰ নেতৃত্বত সন্ত্ৰাসবাদী সংগঠনৰ পৰা অবিৰত ভাবুকিৰ সমান্তৰালকৈ বাংলাদেশ সন্ত্ৰাসবাদী কেন্দ্ৰ হিচাপে আত্মপ্ৰকাশ কৰিবলৈ ওলাইছে । এনে পৰিস্থিতিত ভাৰতে বিকশিত হৈ অহা সন্ত্ৰাসবাদী ভাবুকিৰ প্ৰতিহত কৰিবলৈ শক্তি, আইন আৰু কূটনীতিৰ মিশ্ৰণেৰে ব্যাপক আৰু বহুমুখী ব্যৱস্থা গ্ৰহণ কৰিব লাগিব ।

প্ৰতিৰোধ আৰু সুৰক্ষা

পাকিস্তান সমৰ্থিত সন্ত্ৰাসবাদীক জম্মু-কাশ্মীৰত প্ৰৱেশ কৰাত বাধা দিয়াটো কঠিন কাৰণ এই ভূখণ্ডই উপগ্ৰহ আৰু ড্ৰোণ পৰিচালনাত বাধাৰ সৃষ্টি কৰে । ভাৰতে চিন্থেটিক এপাৰচাৰ ৰাডাৰ, ছিচমিক আৰু একাউষ্টিক চেন্সৰ আৰু হাইপাৰ-স্পেকট্ৰল ইমেজিং লাভ কৰি সুৰংগ, গুহা আৰু লুকাই থকা সঁজুলি ধৰা পেলাব লাগে । ২০২৫ চনৰ জানুৱাৰী মাহৰ পৰা সন্ত্ৰাসবাদীয়ে পহলগামৰ বাণিজ্যিক ভূ-স্থানীয় ছবি ব্যৱহাৰ কৰি আহিছে, যাৰ ফলত ৰাষ্ট্ৰীয় আইন, ইণ্টাৰপ'ল আৰু ৰাষ্ট্ৰসংঘৰ বহিঃ মহাকাশ পৰিক্ৰমা কাৰ্যালয়ৰ দৰে বিশ্বব্যাপী সংস্থাৰ জৰিয়তে তথ্য প্ৰকাশৰ কঠোৰ নিয়ন্ত্ৰণত আছে । বিশেষজ্ঞসকলে সতৰ্ক কৰি দিছে যে 'TECHINT'ৰ ওপৰত অতিমাত্ৰা নিৰ্ভৰশীলতাই ট্ৰেকিং সীমিত কৰে; 'HUMINT' বৃদ্ধি, নিয়মীয়া টহল, বাস্তৱ সময়ৰ নিৰীক্ষণ আৰু স্থানীয় লোকক তথ্যদাতা হিচাপে জড়িত কৰাটো অতি গুৰুত্বপূৰ্ণ, বিশেষকৈ অমৰনাথ যাত্ৰাৰ দৰে অনুষ্ঠান সুৰক্ষিত কৰিবলৈ ।

India's Anti-Terror Strategy
শীৰ্ষ সামৰিক বিষয়াই 'অপাৰেশ্যন সেন্দূৰ' নিৰীক্ষণ কৰি থকাৰ সময়ত (Indian Army via PTI Photo)

কঠোৰ নিৰীক্ষণ

কাৰ্গিল পৰ্যালোচনা সমিতিৰ প্ৰতিবেদনত কে সুব্ৰমণিয়মে ইজৰাইলৰ দৰে আগ্ৰাসন ৰোধ কৰিবলৈ স্পষ্ট এলঅ'চি নীতিৰ পৰামৰ্শ দিছিল । ২০১৬ চনৰ পিছৰ চাৰ্জিকেল ষ্ট্ৰাইক আৰু ২০১৯ চনৰ বালাকোট এয়াৰষ্ট্ৰাইকে ভাৰতে এল অ' চিৰ ওপৰেৰে বল প্ৰয়োগ কৰিবলৈ সাজু হোৱাৰ সংকেত দিছিল । অপাৰেশ্যন সেন্দূৰে আনুষ্ঠানিক স্থিতিক দেখুৱায় : ভৱিষ্যতে যিকোনো সন্ত্ৰাসবাদী কাৰ্যক যুদ্ধৰ কাৰ্য বুলি গণ্য কৰা হ'ব । ভাৰতে ইজৰাইলৰ দৰে উন্নত বৈদ্যুতিক যুদ্ধ আৰু চোৰাংচোৱা বিকশিত কৰিব লাগিব, হিজবুল্লাহৰ যোগাযোগ ব্যৱস্থাৰ দৰে শত্ৰুৰ যোগাযোগ কাৰিকৰীভাৱে বিঘ্নিত কৰি ব্যাপক ক্ষতিসাধন কৰিব লাগিব ।

ভাৰতে পাকিস্তান, চীন আৰু তেওঁলোকৰ সমৰ্থিত বিদেশী ৰাষ্ট্ৰৰ পৰা নিৰাপত্তাজনিত ভাবুকিৰ সন্মুখীন হৈছে । উদীয়মান অৰ্থনৈতিক শক্তি আৰু মূল বিশ্বব্যাপী প্ৰতিদ্বন্দ্বী হিচাপে ভাৰতে শত্ৰুক নিষ্ক্ৰিয় কৰি নিজৰ নিৰাপত্তা নিশ্চিত কৰাৰ বাবে গোপন অভিযান চলাব লাগিব । বিগত দুবছৰত পাকিস্তান, আফগানিস্তান, কানাডাত লস্কৰ-ই-তৈবা (LeT), জৈইছ-ই-মহম্মদ (JeM), খালিস্তানী আন্দোলনৰ দৰে গ্ৰুপৰ সৈতে জড়িত কেইবাজনো বিশিষ্ট সন্ত্ৰাসবাদীক হত্যা কৰা হৈছে ।

India's Anti-Terror Strategy
ভাৰতীয় সেনাৰ বায়ু প্ৰতিৰক্ষা ব্যৱস্থা (Indian Army via PTI Photo)

২০২৫ চনৰ ১৮ মে'ৰ এক ঘটনা । ভাৰতত বৃহৎ আক্ৰমণৰ আঁৰৰ এলইটিৰ শীৰ্ষ কমাণ্ডাৰ ছৈফুল্লাহ খালিদক পাকিস্তানত অজ্ঞাত বন্দুকধাৰীয়ে হত্যা কৰিছিল । ভাৰতীয় গৱেষণা আৰু বিশ্লেষণ শাখাই (RAW) দায়িত্ব স্বীকাৰ কৰা নাই, তথাপিও এই ঘটনাৰ বাবে বহুতে জগৰীয়া কৰিছিল । ২০২৫ চনৰ জানুৱাৰী মাহত খালিস্তানী সন্ত্ৰাসবাদী হৰদীপ সিং নিজ্জাৰৰ হত্যাকাণ্ডক লৈ কানাডাৰ সৈতে কূটনৈতিক বিবাদৰ মাজতে ভাৰতে নিজৰ সীমান্তত সন্ত্ৰাসবাদী নেটৱৰ্ক ধ্বংস কৰাৰ বাবে গোপন অভিযান চলোৱাৰ কথা সংসদীয় সমিতিৰ সন্মুখত স্বীকাৰ কৰিছে ।

ভাৰতে সন্ত্ৰাসবাদী শিবিৰত নিখুঁত আক্ৰমণৰ জৰিয়তে নিজৰ সামৰিক শক্তি প্ৰদৰ্শন কৰিছে, বিশ্বাসযোগ্য চোৰাংচোৱা তথ্য ব্যৱহাৰ কৰি গুৰুত্বপূৰ্ণ এলইটি, জেইএম আৰু পাকিস্তানী বিমান ঘাটিসমূহ ধ্বংস কৰিছে । কিন্তু ইয়াত ওছামা বিন লাডেনক হত্যা কৰা আমেৰিকাৰ অভিযানৰ দৰে শক্তিশালী আক্ৰমণৰ ক্ষমতাৰ অভাৱ আছে । হাফিজ চৈয়দ আৰু মাছুদ আজহাৰৰ দৰে দুৰ্ধৰ্ষ সন্ত্ৰাসবাদীক নিৰ্মূল কৰিবলৈ ভাৰতে চোৰাংচোৱা, সামৰিক অভিযান, কূটনীতি আৰু লজিষ্টিকৰ মাজেৰে উন্নত, সংহত ৰণনীতি গঢ়ি তুলিব লাগিব । ইয়াৰ ভিতৰত 'HUMINT', 'SIGINT', 'IMINT' আৰু 'GEOINT'ৰ জৰিয়তে কাৰ্য্যকৰী বুদ্ধিমত্তা; ৰাডাৰ জামিং; ৰাডাৰৰ দ্বাৰা ধৰা নপৰাকৈ বিন লাডেনৰ অভিযানত ব্যৱহৃত পৰিৱৰ্তিত ব্লেক হকৰ দৰে বিশেষ বিমান বা হেলিকপ্টাৰ ব্যৱহাৰ কৰি চোৰাংকৈ অনুপ্ৰৱেশ; আৰু অধিক বিপদজনক, নিখুঁত অভিযানৰ বাবে আমেৰিকাৰ নৌসেনাৰ 'SEAL' বা ব্ৰিটিছ SAS/SBSৰ দৰে অভিজাত বিশেষ বাহিনী গঠন কৰা ।

India's Anti-Terror Strategy
অপাৰেশ্যন সেন্দূৰৰ সময়ত ভাৰতীয় সেনাৰ লক্ষ্য (Indian Army via PTI Photo)

সাধাৰণ নিৰীক্ষণ

গভীৰ অনুপ্ৰৱেশ ষ্ট্ৰাইকৰ বাবে সামৰ্থ্য বিকাশ কৰাৰ সময়ত ভাৰতে কৌশলপূৰ্ণভাৱে আইনগত কৌশল, তথ্য যুদ্ধ আৰু সীমা অতিক্ৰম কৰি সন্ত্ৰাসবাদৰ বিৰুদ্ধে কূটনৈতিক যুদ্ধৰ লাভ উঠাব লাগিব ।

আইনী যুদ্ধ

আইনী ব্যৱস্থাৰ ব্যৱহাৰক সামৰিক, ৰাজনৈতিক বা কৌশলগত সুবিধা লাভক ল'ফেয়াৰ বুলি কয় । চীনে এই কৌশল ক্ৰমান্বয়ে ব্যৱহাৰ কৰিছে, নিয়ন্ত্ৰণ আৰু প্ৰভাৱৰ কথা প্ৰমাণ কৰিবলৈ ক'ষ্ট গাৰ্ড আইন (২০২১) আৰু হংকং ৰাষ্ট্ৰীয় নিৰাপত্তা আইন (২০২০)ৰ দৰে আইন ব্যৱহাৰ কৰিছে । একেদৰে ভাৰতে নিজৰ ভূ-ৰাজনৈতিক বাৰ্তা প্ৰেৰণ আৰু সীমা অতিক্ৰম কৰা ভাবুকিৰ মোকাবিলা কৰিবলৈ ঘৰুৱা আৰু আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় আইনৰ ব্যৱহাৰ কৰিব লাগিব । "ভৱিষ্যতে যিকোনো সন্ত্ৰাসবাদী কাৰ্য্যক যুদ্ধৰ কাৰ্যকলাপ হিচাপে গণ্য কৰা হ'ব" বুলি ভাৰতৰ স্থিতি আইচিজেৰ নিকাৰাগুয়া বনাম আমেৰিকা (১৯৮৬) ৰায়দান আৰু ইউএনজিএৰ ৩৩১৪ নং প্ৰস্তাৱৰ সৈতে মিল আছে, যিয়ে আগ্ৰাসনক সংজ্ঞায়িত কৰি ৰাষ্ট্ৰৰ দ্বাৰা সশস্ত্ৰ গোটৰ ব্যৱহাৰ অন্তৰ্ভুক্ত কৰে । আইনৰ মাধ্যমেৰে ভাৰতে জবাবদিহিতা আৰু প্ৰতিৰোধক প্ৰসাৰিত কৰি পাকিস্তানক উদঙাই দিব পাৰে । কূটনীতিবিদসকলক আইনীভাৱে প্ৰশিক্ষণ দি আৰু মূল দূতাবাস আৰু আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় মঞ্চত আইনী উপদেষ্টা নিয়োগ কৰি ভাৰতে নিজৰ জাতীয় স্বাৰ্থ সুৰক্ষিত কৰিবলৈ বিশ্ব আইনী ব্যৱস্থাত ফলপ্ৰসূভাৱে নেভিগেট কৰাটো নিশ্চিত কৰিব পাৰি ।

Indian Army
ভাৰতীয় সেনাৰ মাহেকীয়া আলোচনী ‘বাটচীত’ৰ মে’ সংস্কৰণত প্ৰকাশিত ফটো (Indian Army via PTI Photo)

তথ্য যুদ্ধ

বিশ্বৰ মতামত গঢ় দিবলৈ, পাকিস্তানৰ কূটনৈতিক আখ্যান প্ৰতিহত কৰিবলৈ, সন্ত্ৰাসবাদক ৰাষ্ট্ৰ নীতি হিচাপে উদঙাই দিবলৈ ভাৰতে এক শক্তিশালী তথ্য যুদ্ধৰ কৌশল গ্ৰহণ কৰিব লাগিব । ই পাকিস্তানৰ ডিজিআইএছপিআৰ, চীনৰ গ্ল'বেল টাইমছ, তুৰস্কৰ টিআৰটি ৱৰ্ল্ড আদিৰ দৰে উৎসৰ পৰা পোৱা ভুল তথ্যৰ সৈতে মোকাবিলা কৰিব লাগিব, য'ত বাংলাদেশ, আজাৰবাইজান আৰু মালয়েছিয়াৰ আভ্যন্তৰীণ আৰু বাহ্যিক সংবাদ মাধ্যমৰ গোটসমূহো অন্তৰ্ভুক্ আছেত । পশ্চিমীয়া সংবাদ মাধ্যমৰ প্ৰায়ে নিস্তব্ধ কভাৰেজৰ বাবেও কৌশলগত সংযোগৰ প্ৰয়োজন । নতুন দিল্লীয়ে সন্ত্ৰাসবাদী অপপ্ৰচাৰ আৰু নেটৱৰ্কক ধ্বংস কৰিবলৈ, ডিজিটেল ফুটপ্ৰিণ্ট অনুসৰণ কৰিবলৈ আৰু শত্ৰুতাপূৰ্ণ আখ্যানক প্ৰতিহত কৰিবলৈ আক্ৰমণাত্মক চাইবাৰ অভিযান চলাব লাগিব ।

ভাৰতীয় প্ৰব্ৰজনকাৰীক সংগঠিত কৰি বিদেশী চৰকাৰ আৰু সংবাদ মাধ্যমক সন্ত্ৰাসবাদী ভাবুকি আৰু পাকিস্তানৰ অংশগ্ৰহণৰ বিষয়ে অৱগত কৰাই ভাৰতৰ স্থিতি শক্তিশালী কৰিব পাৰে । ভিডিঅ', উপগ্ৰহৰ ছবি, বাধাপ্ৰাপ্ত যোগাযোগৰ দৰে প্ৰমাণ ৰাজহুৱাভাৱে প্ৰকাশ কৰিলে বিশ্বাসযোগ্যতা বৃদ্ধি পাব পাৰে । উদাহৰণস্বৰূপে ভাৰতে শেহতীয়াকৈ সন্ত্ৰাসবাদীৰ অন্ত্যেষ্টিক্ৰিয়াত উপস্থিত থকা পাকিস্তানী সেনা জোৱান আৰু পাঞ্জাৱ প্ৰদেশৰ গুৰুত্বপূৰ্ণ আৰক্ষী বিষয়াসকলৰ নাম প্ৰকাশ কৰিছে । থিংক টেংক আৰু প্ৰভাৱশালীসকলৰ সমান্তৰালভাৱে এক্স, ইউটিউব আৰু ইনষ্টাগ্ৰামৰ দৰে প্লেটফৰ্ম ব্যৱহাৰ কৰিলে ভাৰতে নিজৰ বাৰ্তা সম্প্ৰচাৰ কৰাত সহায় কৰিব পাৰে, ৰাষ্ট্ৰৰ পৃষ্ঠপোষকতাত সন্ত্ৰাসবাদ মুকলি কৰিব পাৰে আৰু সন্ত্ৰাসবাদৰ বলি হিচাপে আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় সহানুভূতি লাভ কৰিব পাৰে ।

কূটনৈতিক যুদ্ধ

ভাৰতে কূটনৈতিক কৌশলৰ জৰিয়তে পাকিস্তানৰ সীমা অতিক্ৰম কৰি সন্ত্ৰাসবাদক প্ৰতিহত কৰিব পাৰে । কৌশলগত যোগাযোগ আৰু সংবাদ মাধ্যমৰ কূটনীতিয়ে সন্ত্ৰাসবাদী নেটৱৰ্ক আৰু পাকিস্তানৰ সৈতে ইয়াৰ সংযোগ উন্মোচন কৰি বিশ্বৰ মতামত গঢ় দিয়াত সহায় কৰিব পাৰে । উদাহৰণস্বৰূপে, ব্ৰিটেইনত থকা ভাৰতীয় উচ্চায়ুক্ত বিক্ৰম ডোৰাইস্বামীয়ে স্কাই নিউজৰ এক সাক্ষাৎকাৰত সন্ত্ৰাসবাদীৰ অন্ত্যেষ্টিক্ৰিয়াত ৰাষ্ট্ৰসংঘই ঘোষণা কৰা সন্ত্ৰাসবাদী আৰু পাকিস্তানী সামৰিক বিষয়াৰ উপস্থিতিৰ ওপৰত আলোকপাত কৰে ।

ভাৰতে ৰাষ্ট্ৰসংঘ, এফ এ টি এফ, জি-২০ৰ দৰে মঞ্চত সন্ত্ৰাসবাদৰ প্ৰতি পাকিস্তানৰ সমৰ্থন ধাৰাবাহিকভাৱে বৃদ্ধি কৰি আহিছে । ই আমেৰিকা, ব্ৰিটেইন, ফ্ৰান্স, অষ্ট্ৰেলিয়া আৰু ছাৰ্ক আৰু আছিয়ানৰ দৰে আঞ্চলিক সংস্থাৰ দৰে মিত্ৰ দেশসমূহক অধিক জড়িত কৰিব লাগিব । ভাৰতে সন্ত্ৰাসবাদৰ বিৰুদ্ধে বহল সহমত গঢ়ি তুলিছে যদিও স্থানান্তৰিত ভূ-ৰাজনীতিৰ মাজত অধিক শক্তিশালী সমৰ্থনৰ প্ৰয়োজন । গতিকে ভাৰতে আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় আইনৰ অধীনত সীমা অতিক্ৰম কৰা সন্ত্ৰাসবাদৰ ক্ষেত্ৰত ৰাষ্ট্ৰৰ দায়বদ্ধতাক পুনৰ সংজ্ঞায়িত কৰাৰ ক্ষেত্ৰত একমত গঢ়ি তুলিবলৈ বিশ্বব্যাপী পোষকতা অভিযানত লিপ্ত হোৱা উচিত । ২১-২২ মে'ত ভাৰতে শেহতীয়া সন্ত্ৰাসবাদী আক্ৰমণ আৰু অপাৰেশ্যন সেন্দূৰৰ বিষয়ে অৱগত কৰিবলৈ বিশ্বজুৰি জ্যেষ্ঠ কূটনীতিবিদকে ধৰি সংসদীয় প্ৰতিনিধি দল প্ৰেৰণ কৰিছে ।

ভাৰতৰ সন্ত্ৰাসবাদ বিৰোধী কৌশলৰ ভৱিষ্যত নিৰ্ভৰ কৰে পৰিৱৰ্তিত ভূ-ৰাজনীতি আৰু এআই-চালিত যুদ্ধ ব্যৱস্থাপনা, কোৱাণ্টাম কম্পিউটিং আৰু নতুন নিৰীক্ষণ সঁজুলিৰ দৰে উদীয়মান প্ৰযুক্তিৰ সৈতে খাপ খুৱাই লোৱাৰ ওপৰত । ইয়াত প্ৰতিৰোধমূলক আৰু সুৰক্ষামূলক ব্যৱস্থাসমূহৰ সংমিশ্ৰণ ঘটাব লাগে, গভীৰ চোৰাংচোৱা আৰু অভিজাত শক্তিৰ সৈতে সীমা অতিক্ৰম কৰি সন্ত্ৰাসবাদ প্ৰতিহত কৰিবলৈ আৰু স্থানীয় আৰু আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় গোটসমূহক ফলপ্ৰসূভাৱে বাধা দিব লাগে ।

লগতে পঢ়ক :এ এম চি এ মডেলত প্ৰতিৰক্ষা মন্ত্ৰীৰ অনুমোদন: উদ্যোগ অংশীদাৰিত্বৰ জৰিয়তে প্ৰকল্প সম্পন্ন কৰিব এ ডি এই - ADVANCED MEDIUM COMBAT AIRCRAFT

ভাৰতৰ সন্ত্ৰাসবাদ বিৰোধী শক্তিশালী ৰণনীতি, সন্ত্ৰাসবাদ আৰু পাকিস্তানৰ বিমান ঘাটিত সফল আক্ৰমণৰ পিছতো পহলগাম আক্ৰমণে সাধাৰণ নাগৰিকৰ সুৰক্ষাক লৈ প্ৰশ্ন উত্থাপন কৰিছে । বৰ্ধিত সন্ত্ৰাসবাদী কৌশল, ধৰ্মীয় অনুভূতি আৰু পাকিস্তানৰ হাফিজ চৈয়দ আৰু মাছুদ আজহাৰৰ নেতৃত্বত সন্ত্ৰাসবাদী সংগঠনৰ পৰা অবিৰত ভাবুকিৰ সমান্তৰালকৈ বাংলাদেশ সন্ত্ৰাসবাদী কেন্দ্ৰ হিচাপে আত্মপ্ৰকাশ কৰিবলৈ ওলাইছে । এনে পৰিস্থিতিত ভাৰতে বিকশিত হৈ অহা সন্ত্ৰাসবাদী ভাবুকিৰ প্ৰতিহত কৰিবলৈ শক্তি, আইন আৰু কূটনীতিৰ মিশ্ৰণেৰে ব্যাপক আৰু বহুমুখী ব্যৱস্থা গ্ৰহণ কৰিব লাগিব ।

প্ৰতিৰোধ আৰু সুৰক্ষা

পাকিস্তান সমৰ্থিত সন্ত্ৰাসবাদীক জম্মু-কাশ্মীৰত প্ৰৱেশ কৰাত বাধা দিয়াটো কঠিন কাৰণ এই ভূখণ্ডই উপগ্ৰহ আৰু ড্ৰোণ পৰিচালনাত বাধাৰ সৃষ্টি কৰে । ভাৰতে চিন্থেটিক এপাৰচাৰ ৰাডাৰ, ছিচমিক আৰু একাউষ্টিক চেন্সৰ আৰু হাইপাৰ-স্পেকট্ৰল ইমেজিং লাভ কৰি সুৰংগ, গুহা আৰু লুকাই থকা সঁজুলি ধৰা পেলাব লাগে । ২০২৫ চনৰ জানুৱাৰী মাহৰ পৰা সন্ত্ৰাসবাদীয়ে পহলগামৰ বাণিজ্যিক ভূ-স্থানীয় ছবি ব্যৱহাৰ কৰি আহিছে, যাৰ ফলত ৰাষ্ট্ৰীয় আইন, ইণ্টাৰপ'ল আৰু ৰাষ্ট্ৰসংঘৰ বহিঃ মহাকাশ পৰিক্ৰমা কাৰ্যালয়ৰ দৰে বিশ্বব্যাপী সংস্থাৰ জৰিয়তে তথ্য প্ৰকাশৰ কঠোৰ নিয়ন্ত্ৰণত আছে । বিশেষজ্ঞসকলে সতৰ্ক কৰি দিছে যে 'TECHINT'ৰ ওপৰত অতিমাত্ৰা নিৰ্ভৰশীলতাই ট্ৰেকিং সীমিত কৰে; 'HUMINT' বৃদ্ধি, নিয়মীয়া টহল, বাস্তৱ সময়ৰ নিৰীক্ষণ আৰু স্থানীয় লোকক তথ্যদাতা হিচাপে জড়িত কৰাটো অতি গুৰুত্বপূৰ্ণ, বিশেষকৈ অমৰনাথ যাত্ৰাৰ দৰে অনুষ্ঠান সুৰক্ষিত কৰিবলৈ ।

India's Anti-Terror Strategy
শীৰ্ষ সামৰিক বিষয়াই 'অপাৰেশ্যন সেন্দূৰ' নিৰীক্ষণ কৰি থকাৰ সময়ত (Indian Army via PTI Photo)

কঠোৰ নিৰীক্ষণ

কাৰ্গিল পৰ্যালোচনা সমিতিৰ প্ৰতিবেদনত কে সুব্ৰমণিয়মে ইজৰাইলৰ দৰে আগ্ৰাসন ৰোধ কৰিবলৈ স্পষ্ট এলঅ'চি নীতিৰ পৰামৰ্শ দিছিল । ২০১৬ চনৰ পিছৰ চাৰ্জিকেল ষ্ট্ৰাইক আৰু ২০১৯ চনৰ বালাকোট এয়াৰষ্ট্ৰাইকে ভাৰতে এল অ' চিৰ ওপৰেৰে বল প্ৰয়োগ কৰিবলৈ সাজু হোৱাৰ সংকেত দিছিল । অপাৰেশ্যন সেন্দূৰে আনুষ্ঠানিক স্থিতিক দেখুৱায় : ভৱিষ্যতে যিকোনো সন্ত্ৰাসবাদী কাৰ্যক যুদ্ধৰ কাৰ্য বুলি গণ্য কৰা হ'ব । ভাৰতে ইজৰাইলৰ দৰে উন্নত বৈদ্যুতিক যুদ্ধ আৰু চোৰাংচোৱা বিকশিত কৰিব লাগিব, হিজবুল্লাহৰ যোগাযোগ ব্যৱস্থাৰ দৰে শত্ৰুৰ যোগাযোগ কাৰিকৰীভাৱে বিঘ্নিত কৰি ব্যাপক ক্ষতিসাধন কৰিব লাগিব ।

ভাৰতে পাকিস্তান, চীন আৰু তেওঁলোকৰ সমৰ্থিত বিদেশী ৰাষ্ট্ৰৰ পৰা নিৰাপত্তাজনিত ভাবুকিৰ সন্মুখীন হৈছে । উদীয়মান অৰ্থনৈতিক শক্তি আৰু মূল বিশ্বব্যাপী প্ৰতিদ্বন্দ্বী হিচাপে ভাৰতে শত্ৰুক নিষ্ক্ৰিয় কৰি নিজৰ নিৰাপত্তা নিশ্চিত কৰাৰ বাবে গোপন অভিযান চলাব লাগিব । বিগত দুবছৰত পাকিস্তান, আফগানিস্তান, কানাডাত লস্কৰ-ই-তৈবা (LeT), জৈইছ-ই-মহম্মদ (JeM), খালিস্তানী আন্দোলনৰ দৰে গ্ৰুপৰ সৈতে জড়িত কেইবাজনো বিশিষ্ট সন্ত্ৰাসবাদীক হত্যা কৰা হৈছে ।

India's Anti-Terror Strategy
ভাৰতীয় সেনাৰ বায়ু প্ৰতিৰক্ষা ব্যৱস্থা (Indian Army via PTI Photo)

২০২৫ চনৰ ১৮ মে'ৰ এক ঘটনা । ভাৰতত বৃহৎ আক্ৰমণৰ আঁৰৰ এলইটিৰ শীৰ্ষ কমাণ্ডাৰ ছৈফুল্লাহ খালিদক পাকিস্তানত অজ্ঞাত বন্দুকধাৰীয়ে হত্যা কৰিছিল । ভাৰতীয় গৱেষণা আৰু বিশ্লেষণ শাখাই (RAW) দায়িত্ব স্বীকাৰ কৰা নাই, তথাপিও এই ঘটনাৰ বাবে বহুতে জগৰীয়া কৰিছিল । ২০২৫ চনৰ জানুৱাৰী মাহত খালিস্তানী সন্ত্ৰাসবাদী হৰদীপ সিং নিজ্জাৰৰ হত্যাকাণ্ডক লৈ কানাডাৰ সৈতে কূটনৈতিক বিবাদৰ মাজতে ভাৰতে নিজৰ সীমান্তত সন্ত্ৰাসবাদী নেটৱৰ্ক ধ্বংস কৰাৰ বাবে গোপন অভিযান চলোৱাৰ কথা সংসদীয় সমিতিৰ সন্মুখত স্বীকাৰ কৰিছে ।

ভাৰতে সন্ত্ৰাসবাদী শিবিৰত নিখুঁত আক্ৰমণৰ জৰিয়তে নিজৰ সামৰিক শক্তি প্ৰদৰ্শন কৰিছে, বিশ্বাসযোগ্য চোৰাংচোৱা তথ্য ব্যৱহাৰ কৰি গুৰুত্বপূৰ্ণ এলইটি, জেইএম আৰু পাকিস্তানী বিমান ঘাটিসমূহ ধ্বংস কৰিছে । কিন্তু ইয়াত ওছামা বিন লাডেনক হত্যা কৰা আমেৰিকাৰ অভিযানৰ দৰে শক্তিশালী আক্ৰমণৰ ক্ষমতাৰ অভাৱ আছে । হাফিজ চৈয়দ আৰু মাছুদ আজহাৰৰ দৰে দুৰ্ধৰ্ষ সন্ত্ৰাসবাদীক নিৰ্মূল কৰিবলৈ ভাৰতে চোৰাংচোৱা, সামৰিক অভিযান, কূটনীতি আৰু লজিষ্টিকৰ মাজেৰে উন্নত, সংহত ৰণনীতি গঢ়ি তুলিব লাগিব । ইয়াৰ ভিতৰত 'HUMINT', 'SIGINT', 'IMINT' আৰু 'GEOINT'ৰ জৰিয়তে কাৰ্য্যকৰী বুদ্ধিমত্তা; ৰাডাৰ জামিং; ৰাডাৰৰ দ্বাৰা ধৰা নপৰাকৈ বিন লাডেনৰ অভিযানত ব্যৱহৃত পৰিৱৰ্তিত ব্লেক হকৰ দৰে বিশেষ বিমান বা হেলিকপ্টাৰ ব্যৱহাৰ কৰি চোৰাংকৈ অনুপ্ৰৱেশ; আৰু অধিক বিপদজনক, নিখুঁত অভিযানৰ বাবে আমেৰিকাৰ নৌসেনাৰ 'SEAL' বা ব্ৰিটিছ SAS/SBSৰ দৰে অভিজাত বিশেষ বাহিনী গঠন কৰা ।

India's Anti-Terror Strategy
অপাৰেশ্যন সেন্দূৰৰ সময়ত ভাৰতীয় সেনাৰ লক্ষ্য (Indian Army via PTI Photo)

সাধাৰণ নিৰীক্ষণ

গভীৰ অনুপ্ৰৱেশ ষ্ট্ৰাইকৰ বাবে সামৰ্থ্য বিকাশ কৰাৰ সময়ত ভাৰতে কৌশলপূৰ্ণভাৱে আইনগত কৌশল, তথ্য যুদ্ধ আৰু সীমা অতিক্ৰম কৰি সন্ত্ৰাসবাদৰ বিৰুদ্ধে কূটনৈতিক যুদ্ধৰ লাভ উঠাব লাগিব ।

আইনী যুদ্ধ

আইনী ব্যৱস্থাৰ ব্যৱহাৰক সামৰিক, ৰাজনৈতিক বা কৌশলগত সুবিধা লাভক ল'ফেয়াৰ বুলি কয় । চীনে এই কৌশল ক্ৰমান্বয়ে ব্যৱহাৰ কৰিছে, নিয়ন্ত্ৰণ আৰু প্ৰভাৱৰ কথা প্ৰমাণ কৰিবলৈ ক'ষ্ট গাৰ্ড আইন (২০২১) আৰু হংকং ৰাষ্ট্ৰীয় নিৰাপত্তা আইন (২০২০)ৰ দৰে আইন ব্যৱহাৰ কৰিছে । একেদৰে ভাৰতে নিজৰ ভূ-ৰাজনৈতিক বাৰ্তা প্ৰেৰণ আৰু সীমা অতিক্ৰম কৰা ভাবুকিৰ মোকাবিলা কৰিবলৈ ঘৰুৱা আৰু আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় আইনৰ ব্যৱহাৰ কৰিব লাগিব । "ভৱিষ্যতে যিকোনো সন্ত্ৰাসবাদী কাৰ্য্যক যুদ্ধৰ কাৰ্যকলাপ হিচাপে গণ্য কৰা হ'ব" বুলি ভাৰতৰ স্থিতি আইচিজেৰ নিকাৰাগুয়া বনাম আমেৰিকা (১৯৮৬) ৰায়দান আৰু ইউএনজিএৰ ৩৩১৪ নং প্ৰস্তাৱৰ সৈতে মিল আছে, যিয়ে আগ্ৰাসনক সংজ্ঞায়িত কৰি ৰাষ্ট্ৰৰ দ্বাৰা সশস্ত্ৰ গোটৰ ব্যৱহাৰ অন্তৰ্ভুক্ত কৰে । আইনৰ মাধ্যমেৰে ভাৰতে জবাবদিহিতা আৰু প্ৰতিৰোধক প্ৰসাৰিত কৰি পাকিস্তানক উদঙাই দিব পাৰে । কূটনীতিবিদসকলক আইনীভাৱে প্ৰশিক্ষণ দি আৰু মূল দূতাবাস আৰু আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় মঞ্চত আইনী উপদেষ্টা নিয়োগ কৰি ভাৰতে নিজৰ জাতীয় স্বাৰ্থ সুৰক্ষিত কৰিবলৈ বিশ্ব আইনী ব্যৱস্থাত ফলপ্ৰসূভাৱে নেভিগেট কৰাটো নিশ্চিত কৰিব পাৰি ।

Indian Army
ভাৰতীয় সেনাৰ মাহেকীয়া আলোচনী ‘বাটচীত’ৰ মে’ সংস্কৰণত প্ৰকাশিত ফটো (Indian Army via PTI Photo)

তথ্য যুদ্ধ

বিশ্বৰ মতামত গঢ় দিবলৈ, পাকিস্তানৰ কূটনৈতিক আখ্যান প্ৰতিহত কৰিবলৈ, সন্ত্ৰাসবাদক ৰাষ্ট্ৰ নীতি হিচাপে উদঙাই দিবলৈ ভাৰতে এক শক্তিশালী তথ্য যুদ্ধৰ কৌশল গ্ৰহণ কৰিব লাগিব । ই পাকিস্তানৰ ডিজিআইএছপিআৰ, চীনৰ গ্ল'বেল টাইমছ, তুৰস্কৰ টিআৰটি ৱৰ্ল্ড আদিৰ দৰে উৎসৰ পৰা পোৱা ভুল তথ্যৰ সৈতে মোকাবিলা কৰিব লাগিব, য'ত বাংলাদেশ, আজাৰবাইজান আৰু মালয়েছিয়াৰ আভ্যন্তৰীণ আৰু বাহ্যিক সংবাদ মাধ্যমৰ গোটসমূহো অন্তৰ্ভুক্ আছেত । পশ্চিমীয়া সংবাদ মাধ্যমৰ প্ৰায়ে নিস্তব্ধ কভাৰেজৰ বাবেও কৌশলগত সংযোগৰ প্ৰয়োজন । নতুন দিল্লীয়ে সন্ত্ৰাসবাদী অপপ্ৰচাৰ আৰু নেটৱৰ্কক ধ্বংস কৰিবলৈ, ডিজিটেল ফুটপ্ৰিণ্ট অনুসৰণ কৰিবলৈ আৰু শত্ৰুতাপূৰ্ণ আখ্যানক প্ৰতিহত কৰিবলৈ আক্ৰমণাত্মক চাইবাৰ অভিযান চলাব লাগিব ।

ভাৰতীয় প্ৰব্ৰজনকাৰীক সংগঠিত কৰি বিদেশী চৰকাৰ আৰু সংবাদ মাধ্যমক সন্ত্ৰাসবাদী ভাবুকি আৰু পাকিস্তানৰ অংশগ্ৰহণৰ বিষয়ে অৱগত কৰাই ভাৰতৰ স্থিতি শক্তিশালী কৰিব পাৰে । ভিডিঅ', উপগ্ৰহৰ ছবি, বাধাপ্ৰাপ্ত যোগাযোগৰ দৰে প্ৰমাণ ৰাজহুৱাভাৱে প্ৰকাশ কৰিলে বিশ্বাসযোগ্যতা বৃদ্ধি পাব পাৰে । উদাহৰণস্বৰূপে ভাৰতে শেহতীয়াকৈ সন্ত্ৰাসবাদীৰ অন্ত্যেষ্টিক্ৰিয়াত উপস্থিত থকা পাকিস্তানী সেনা জোৱান আৰু পাঞ্জাৱ প্ৰদেশৰ গুৰুত্বপূৰ্ণ আৰক্ষী বিষয়াসকলৰ নাম প্ৰকাশ কৰিছে । থিংক টেংক আৰু প্ৰভাৱশালীসকলৰ সমান্তৰালভাৱে এক্স, ইউটিউব আৰু ইনষ্টাগ্ৰামৰ দৰে প্লেটফৰ্ম ব্যৱহাৰ কৰিলে ভাৰতে নিজৰ বাৰ্তা সম্প্ৰচাৰ কৰাত সহায় কৰিব পাৰে, ৰাষ্ট্ৰৰ পৃষ্ঠপোষকতাত সন্ত্ৰাসবাদ মুকলি কৰিব পাৰে আৰু সন্ত্ৰাসবাদৰ বলি হিচাপে আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় সহানুভূতি লাভ কৰিব পাৰে ।

কূটনৈতিক যুদ্ধ

ভাৰতে কূটনৈতিক কৌশলৰ জৰিয়তে পাকিস্তানৰ সীমা অতিক্ৰম কৰি সন্ত্ৰাসবাদক প্ৰতিহত কৰিব পাৰে । কৌশলগত যোগাযোগ আৰু সংবাদ মাধ্যমৰ কূটনীতিয়ে সন্ত্ৰাসবাদী নেটৱৰ্ক আৰু পাকিস্তানৰ সৈতে ইয়াৰ সংযোগ উন্মোচন কৰি বিশ্বৰ মতামত গঢ় দিয়াত সহায় কৰিব পাৰে । উদাহৰণস্বৰূপে, ব্ৰিটেইনত থকা ভাৰতীয় উচ্চায়ুক্ত বিক্ৰম ডোৰাইস্বামীয়ে স্কাই নিউজৰ এক সাক্ষাৎকাৰত সন্ত্ৰাসবাদীৰ অন্ত্যেষ্টিক্ৰিয়াত ৰাষ্ট্ৰসংঘই ঘোষণা কৰা সন্ত্ৰাসবাদী আৰু পাকিস্তানী সামৰিক বিষয়াৰ উপস্থিতিৰ ওপৰত আলোকপাত কৰে ।

ভাৰতে ৰাষ্ট্ৰসংঘ, এফ এ টি এফ, জি-২০ৰ দৰে মঞ্চত সন্ত্ৰাসবাদৰ প্ৰতি পাকিস্তানৰ সমৰ্থন ধাৰাবাহিকভাৱে বৃদ্ধি কৰি আহিছে । ই আমেৰিকা, ব্ৰিটেইন, ফ্ৰান্স, অষ্ট্ৰেলিয়া আৰু ছাৰ্ক আৰু আছিয়ানৰ দৰে আঞ্চলিক সংস্থাৰ দৰে মিত্ৰ দেশসমূহক অধিক জড়িত কৰিব লাগিব । ভাৰতে সন্ত্ৰাসবাদৰ বিৰুদ্ধে বহল সহমত গঢ়ি তুলিছে যদিও স্থানান্তৰিত ভূ-ৰাজনীতিৰ মাজত অধিক শক্তিশালী সমৰ্থনৰ প্ৰয়োজন । গতিকে ভাৰতে আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় আইনৰ অধীনত সীমা অতিক্ৰম কৰা সন্ত্ৰাসবাদৰ ক্ষেত্ৰত ৰাষ্ট্ৰৰ দায়বদ্ধতাক পুনৰ সংজ্ঞায়িত কৰাৰ ক্ষেত্ৰত একমত গঢ়ি তুলিবলৈ বিশ্বব্যাপী পোষকতা অভিযানত লিপ্ত হোৱা উচিত । ২১-২২ মে'ত ভাৰতে শেহতীয়া সন্ত্ৰাসবাদী আক্ৰমণ আৰু অপাৰেশ্যন সেন্দূৰৰ বিষয়ে অৱগত কৰিবলৈ বিশ্বজুৰি জ্যেষ্ঠ কূটনীতিবিদকে ধৰি সংসদীয় প্ৰতিনিধি দল প্ৰেৰণ কৰিছে ।

ভাৰতৰ সন্ত্ৰাসবাদ বিৰোধী কৌশলৰ ভৱিষ্যত নিৰ্ভৰ কৰে পৰিৱৰ্তিত ভূ-ৰাজনীতি আৰু এআই-চালিত যুদ্ধ ব্যৱস্থাপনা, কোৱাণ্টাম কম্পিউটিং আৰু নতুন নিৰীক্ষণ সঁজুলিৰ দৰে উদীয়মান প্ৰযুক্তিৰ সৈতে খাপ খুৱাই লোৱাৰ ওপৰত । ইয়াত প্ৰতিৰোধমূলক আৰু সুৰক্ষামূলক ব্যৱস্থাসমূহৰ সংমিশ্ৰণ ঘটাব লাগে, গভীৰ চোৰাংচোৱা আৰু অভিজাত শক্তিৰ সৈতে সীমা অতিক্ৰম কৰি সন্ত্ৰাসবাদ প্ৰতিহত কৰিবলৈ আৰু স্থানীয় আৰু আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় গোটসমূহক ফলপ্ৰসূভাৱে বাধা দিব লাগে ।

লগতে পঢ়ক :এ এম চি এ মডেলত প্ৰতিৰক্ষা মন্ত্ৰীৰ অনুমোদন: উদ্যোগ অংশীদাৰিত্বৰ জৰিয়তে প্ৰকল্প সম্পন্ন কৰিব এ ডি এই - ADVANCED MEDIUM COMBAT AIRCRAFT

ETV Bharat Logo

Copyright © 2025 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.