ETV Bharat / bharat

৩ মাহৰ ভিতৰতে বিধেয়ক সন্দৰ্ভত সিদ্ধান্ত ল'ব লাগিব ৰাষ্ট্ৰপতিয়ে: উচ্চতম ন্যায়ালয় - SC SETS TIME LIMIT FOR PRESIDENT

ৰাজ্যপালে প্ৰেৰণ কৰা বিধেয়কত ৩ মাহৰ ভিতৰতে সিদ্ধান্ত ল'বলৈ ৰাষ্ট্ৰপতিক আহ্বান আদালতৰ ।

SC sets time limit for President
৩ মাহৰ ভিতৰতে বিধেয়ক সন্দৰ্ভত সিদ্ধান্ত ল'ব লাগিব ৰাষ্ট্ৰপতিয়ে: উচ্চতম ন্যায়ালয় (ANI)
author img

By ETV Bharat Assamese Team

Published : April 12, 2025 at 2:24 PM IST

4 Min Read

নতুন দিল্লী : উচ্চতম ন্যায়ালয়ে প্ৰথমবাৰৰ বাবে ৰাষ্ট্ৰপতিক ৰাজ্যিক বিধানসভাৰ দ্বাৰা গৃহীত বিধেয়কসমূহৰ ওপৰত সিদ্ধান্ত লোৱাৰ সময়সীমাৰ ওপৰত নিৰ্দেশনা জাৰি কৰিছে । ৰাষ্ট্ৰপতিয়ে এনে বিধেয়ক সন্দৰ্ভত তথ্য লাভ কৰা তাৰিখৰ পৰা ৩ মাহৰ ভিতৰত ৰাজ্যপালে তেওঁৰ বিবেচনাৰ বাবে প্ৰেৰণ কৰা বিধেয়কসমূহৰ ওপৰত সিদ্ধান্ত ল'ব লাগিব । শুকুৰবাৰে মাজনিশা শীৰ্ষ ন্যায়ালয়ে ৰায়দান প্ৰকাশ কৰে । তামিলনাডুৰ ৰাজ্যপাল আৰ এন ৰবিৰ ২০২৩ চনৰ নৱেম্বৰত ৰাষ্ট্ৰপতিৰ বিবেচনাৰ বাবে ১০ খন বিধেয়ক সংৰক্ষণ কৰাৰ ক্ষেত্ৰত অবৈধ আৰু ভুল বুলি ঘোষণা কৰে, যিটো ইতিমধ্যে ৰাজ্যিক বিধানসভাৰ দ্বাৰা পুনৰ বিবেচনা কৰা হৈছিল ।

ন্যায়াধীশ জে বি পাৰ্দিৱালা আৰু আৰ মহাদেৱনক লৈ গঠিত এখন বিচাৰপীঠে কয় যে ৰাজ্যপালৰ কোনো বিধেয়কৰ ওপৰত 'সম্পূৰ্ণ ভেটো' প্ৰয়োগ কৰাৰ ক্ষমতা নাথাকে, "আমি কোনো কাৰণ দেখা নাই কিয় অনুচ্ছেদ ২০১ ৰ অধীনতো ৰাষ্ট্ৰপতিৰ ক্ষেত্ৰতো একেই মানদণ্ড প্ৰযোজ্য নহ'ব"। ৰাষ্ট্ৰপতি এই অবিকল্পিত নিয়মৰ ব্যতিক্ৰম নহয় যিটো আমাৰ সমগ্ৰ সংবিধানত আছে । এনে ধৰণৰ নিয়ন্ত্ৰণহীন ক্ষমতা এই সাংবিধানিক পদসমূহৰ এটাটো থাকিব বুলি ক'ব নোৱাৰি ।" বিচাৰপীঠে ৪১৫ পৃষ্ঠাৰ ৰায়ত এই কথা উল্লেখ কৰে ।

বিচাৰপীঠৰ হৈ ৰায় ঘোষণা কৰা ন্যায়াধীশ পাৰ্দিৱালাই কয় যে অনুচ্ছেদ ২০১ ৰ অধীনত কোনো যুক্তি বা প্ৰয়োজনীয়তা অবিহনে প্ৰসংগ নিৰ্ণয় কৰাত ৰাষ্ট্ৰপতিৰ পলম হ'লে, মৌলিক সাংবিধানিক নীতিৰ ভুল হ'ব । ন্যায়াধীশ পাৰ্দিৱালাই কয়, "নিষ্ক্ৰিয়তাৰ প্ৰভাৱ গুৰুতৰ প্ৰকৃতিৰ আৰু সংবিধানৰ বাবে ক্ষতিকাৰক, অনুচ্ছেদ ২০১ ৰ অধীনতো ৰাষ্ট্ৰপতিৰ অপ্ৰয়োজনীয় বিলম্বৰ কোনো সুযোগ থাকিব নালাগে ।"

নিষ্ক্ৰিয়তা ন্যায়সঙ্গত নহয়

বিচাৰপীঠে কয়, "যদিও আমি এই সত্যৰ বিষয়ে অৱগত যে অনুচ্ছেদ ২০১ৰ অধীনত তেওঁৰ ক্ষমতা পালন কৰাৰ ক্ষেত্ৰত, ৰাষ্ট্ৰপতিয়ে বিধেয়কখন 'বিবেচনা' কৰিব বুলি আশা কৰা হৈছে আৰু এনে 'বিবেচনা' কঠোৰ সময়সীমাৰ ভিতৰত কৰা কঠিন হ'ব পাৰে, তথাপিও ৰাষ্ট্ৰপতিৰ নিষ্ক্ৰিয়তাক ন্যায়সঙ্গত কৰাৰ ভিত্তি হ'ব নোৱাৰে ।" বিচাৰপীঠে কয় যে ৩ মাহৰ ভিতৰত এটা সিদ্ধান্ত গুৰুত্বপূৰ্ণ, কিয়নো সংবিধানৰ অনুচ্ছেদ ২০১ৰ অধীনত ৰাষ্ট্ৰপতিৰ সিদ্ধান্তৰ বাবে কোনো সময়সীমা নিৰ্ধাৰণ কৰা হোৱা নাই ।

শীৰ্ষ ন্যায়ালয়ে কয় যে এই সময়ৰ বাহিৰত যিকোনো বিলম্বৰ ক্ষেত্ৰত উপযুক্ত কাৰণবোৰ উল্লেখ কৰিব লাগিব আৰু সংশ্লিষ্ট ৰাজ্যক জনাব লাগিব । বিচাৰপীঠে কয় যে এইটো স্পষ্ট কৰিব লাগিব যে যিবোৰ ক্ষেত্ৰত সাংবিধানিক কৰ্তৃপক্ষৰ দ্বাৰা কাৰ্যপ্ৰয়োগ যুক্তিসঙ্গত সময় অবিহনে কৰা নহয় সেইবোৰ ক্ষেত্ৰত হস্তক্ষেপ কৰিবলৈ আদালত শক্তিহীন নহ'ব ।

শীৰ্ষ ন্যায়ালয়ে অনুচ্ছেদ ২০১ ৰ বিশেষত্বসমূহৰ বিষয়ে বৰ্ণনা কৰে যিবিলাক বিগত বছৰবোৰত কেন্দ্ৰ-ৰাজ্যৰ সম্পৰ্কৰ পাৰ্থক্যৰ কাৰণ হৈ আহিছে । বিচাৰপীঠে কয় যে এনে কোনো সময়সীমা নাই যাৰ ভিতৰত ৰাষ্ট্ৰপতিয়ে ৰাজ্যপালৰ বিবেচনাৰ বাবে বিধেয়কখন সংৰক্ষিত কৰাৰ পিছত অনুচ্ছেদ ২০১ ৰ অধীনত সন্মতি প্ৰদান বা স্থগিত ৰখাৰ প্ৰয়োজন । বিচাৰপীঠে কয়, "ৰাষ্ট্ৰপতিৰ ওপৰত অনুচ্ছেদ ২০১ৰ অধীনত এখন বিধেয়কত বাধ্যতামূলকভাৱে সন্মতি দিয়াৰ কোনো বাধ্যবাধকতা নাই, যদি ৰাজ্যপালে তেওঁৰ বিবেচনা অনুসৰি কাম কৰি ৰাষ্ট্ৰপতিৰ বিবেচনাৰ বাবে এখন বিধেয়ক সংৰক্ষিত ৰাখে, তেনেহ'লে ইয়াৰ প্ৰভাৱ ৰাজ্যিক আইনসভাৰ দ্বাৰা বিধেয়কখন প্ৰণয়ন কৰাত পৰিব পাৰে, যদি ৰাষ্ট্ৰপতিয়ে বিধেয়কখন তেওঁৰ ওচৰত স্থগিত ৰাখে বা এনে বিধেয়কখনত সন্মতি প্ৰত্যাহাৰ কৰাটো ঘোষণা কৰা হয় ।"

৩ মাহৰ সময়সীমা নতুন নহয়

বিচাৰপীঠে ৰাষ্ট্ৰপতিৰ সন্মতিৰ বাবে সংৰক্ষিত ৰাজ্যিক বিধেয়কৰ দ্ৰুত নিষ্পত্তি সন্দৰ্ভত ভাৰত চৰকাৰৰ সকলো মন্ত্ৰালয়/বিভাগক ২০২৬ চনৰ ৪ ফেব্ৰুৱাৰীত গৃহ মন্ত্ৰালয়ে জাৰি কৰা কাৰ্যালয় স্মাৰকপত্ৰৰ উদাহৰণ দাঙি ধৰে । বিচাৰপীঠে কয়, "ওপৰোক্ত বিষয়টোৰ এটা পৰ্যৱেক্ষণে এইটোও স্পষ্ট কৰে যে ৰাষ্ট্ৰপতিৰ বাবে সংৰক্ষিত বিধেয়কৰ সিদ্ধান্তৰ বাবে ৩ মাহৰ সময়সীমা নিৰ্ধাৰণ কৰা হৈছে । জৰুৰী প্ৰকৃতিৰ অধ্যাদেশ নিষ্পত্তিৰ বাবে ৩ সপ্তাহৰ সময়সীমা নিৰ্ধাৰণ কৰা হৈছে ।"

ন্যায়াধীশ পাৰ্দিৱালাই কয়, "সেয়েহে, আমি ওপৰোক্ত নিৰ্দেশনাৱলীত গৃহ মন্ত্ৰালয়ে নিৰ্ধাৰণ কৰা সময়সীমা গ্ৰহণ কৰাটো উচিত বুলি বিবেচনা কৰো আৰু নিৰ্ধাৰণ কৰো যে ৰাষ্ট্ৰপতিয়ে এনে তথ্য লাভ কৰা দিনৰ পৰা ৩ মাহৰ ভিতৰত ৰাজ্যপালে তেওঁৰ বিবেচনাৰ বাবে সংৰক্ষিত বিধেয়কসমূহৰ ওপৰত সিদ্ধান্ত ল'ব লাগিব ।" বিচাৰপীঠে কয় যে ৰাজ্যসমূহে উত্থাপন কৰিব পৰা প্ৰশ্নবোৰৰ উত্তৰ প্ৰদান কৰি সহযোগিতামূলক হ'ব লাগিব আৰু সহযোগিতা আগবঢ়াব লাগিব আৰু কেন্দ্ৰীয় চৰকাৰে দিয়া পৰামৰ্শবোৰ দ্ৰুততাৰে বিবেচনা কৰিব লাগিব ।

লগতে পঢ়ক :এন আই এৰ জেৰা আৰম্ভ: মুঠেও সহযোগ কৰা নাই ৰাণাই - NIA TAHAWWUR INTERROGATION

নতুন দিল্লী : উচ্চতম ন্যায়ালয়ে প্ৰথমবাৰৰ বাবে ৰাষ্ট্ৰপতিক ৰাজ্যিক বিধানসভাৰ দ্বাৰা গৃহীত বিধেয়কসমূহৰ ওপৰত সিদ্ধান্ত লোৱাৰ সময়সীমাৰ ওপৰত নিৰ্দেশনা জাৰি কৰিছে । ৰাষ্ট্ৰপতিয়ে এনে বিধেয়ক সন্দৰ্ভত তথ্য লাভ কৰা তাৰিখৰ পৰা ৩ মাহৰ ভিতৰত ৰাজ্যপালে তেওঁৰ বিবেচনাৰ বাবে প্ৰেৰণ কৰা বিধেয়কসমূহৰ ওপৰত সিদ্ধান্ত ল'ব লাগিব । শুকুৰবাৰে মাজনিশা শীৰ্ষ ন্যায়ালয়ে ৰায়দান প্ৰকাশ কৰে । তামিলনাডুৰ ৰাজ্যপাল আৰ এন ৰবিৰ ২০২৩ চনৰ নৱেম্বৰত ৰাষ্ট্ৰপতিৰ বিবেচনাৰ বাবে ১০ খন বিধেয়ক সংৰক্ষণ কৰাৰ ক্ষেত্ৰত অবৈধ আৰু ভুল বুলি ঘোষণা কৰে, যিটো ইতিমধ্যে ৰাজ্যিক বিধানসভাৰ দ্বাৰা পুনৰ বিবেচনা কৰা হৈছিল ।

ন্যায়াধীশ জে বি পাৰ্দিৱালা আৰু আৰ মহাদেৱনক লৈ গঠিত এখন বিচাৰপীঠে কয় যে ৰাজ্যপালৰ কোনো বিধেয়কৰ ওপৰত 'সম্পূৰ্ণ ভেটো' প্ৰয়োগ কৰাৰ ক্ষমতা নাথাকে, "আমি কোনো কাৰণ দেখা নাই কিয় অনুচ্ছেদ ২০১ ৰ অধীনতো ৰাষ্ট্ৰপতিৰ ক্ষেত্ৰতো একেই মানদণ্ড প্ৰযোজ্য নহ'ব"। ৰাষ্ট্ৰপতি এই অবিকল্পিত নিয়মৰ ব্যতিক্ৰম নহয় যিটো আমাৰ সমগ্ৰ সংবিধানত আছে । এনে ধৰণৰ নিয়ন্ত্ৰণহীন ক্ষমতা এই সাংবিধানিক পদসমূহৰ এটাটো থাকিব বুলি ক'ব নোৱাৰি ।" বিচাৰপীঠে ৪১৫ পৃষ্ঠাৰ ৰায়ত এই কথা উল্লেখ কৰে ।

বিচাৰপীঠৰ হৈ ৰায় ঘোষণা কৰা ন্যায়াধীশ পাৰ্দিৱালাই কয় যে অনুচ্ছেদ ২০১ ৰ অধীনত কোনো যুক্তি বা প্ৰয়োজনীয়তা অবিহনে প্ৰসংগ নিৰ্ণয় কৰাত ৰাষ্ট্ৰপতিৰ পলম হ'লে, মৌলিক সাংবিধানিক নীতিৰ ভুল হ'ব । ন্যায়াধীশ পাৰ্দিৱালাই কয়, "নিষ্ক্ৰিয়তাৰ প্ৰভাৱ গুৰুতৰ প্ৰকৃতিৰ আৰু সংবিধানৰ বাবে ক্ষতিকাৰক, অনুচ্ছেদ ২০১ ৰ অধীনতো ৰাষ্ট্ৰপতিৰ অপ্ৰয়োজনীয় বিলম্বৰ কোনো সুযোগ থাকিব নালাগে ।"

নিষ্ক্ৰিয়তা ন্যায়সঙ্গত নহয়

বিচাৰপীঠে কয়, "যদিও আমি এই সত্যৰ বিষয়ে অৱগত যে অনুচ্ছেদ ২০১ৰ অধীনত তেওঁৰ ক্ষমতা পালন কৰাৰ ক্ষেত্ৰত, ৰাষ্ট্ৰপতিয়ে বিধেয়কখন 'বিবেচনা' কৰিব বুলি আশা কৰা হৈছে আৰু এনে 'বিবেচনা' কঠোৰ সময়সীমাৰ ভিতৰত কৰা কঠিন হ'ব পাৰে, তথাপিও ৰাষ্ট্ৰপতিৰ নিষ্ক্ৰিয়তাক ন্যায়সঙ্গত কৰাৰ ভিত্তি হ'ব নোৱাৰে ।" বিচাৰপীঠে কয় যে ৩ মাহৰ ভিতৰত এটা সিদ্ধান্ত গুৰুত্বপূৰ্ণ, কিয়নো সংবিধানৰ অনুচ্ছেদ ২০১ৰ অধীনত ৰাষ্ট্ৰপতিৰ সিদ্ধান্তৰ বাবে কোনো সময়সীমা নিৰ্ধাৰণ কৰা হোৱা নাই ।

শীৰ্ষ ন্যায়ালয়ে কয় যে এই সময়ৰ বাহিৰত যিকোনো বিলম্বৰ ক্ষেত্ৰত উপযুক্ত কাৰণবোৰ উল্লেখ কৰিব লাগিব আৰু সংশ্লিষ্ট ৰাজ্যক জনাব লাগিব । বিচাৰপীঠে কয় যে এইটো স্পষ্ট কৰিব লাগিব যে যিবোৰ ক্ষেত্ৰত সাংবিধানিক কৰ্তৃপক্ষৰ দ্বাৰা কাৰ্যপ্ৰয়োগ যুক্তিসঙ্গত সময় অবিহনে কৰা নহয় সেইবোৰ ক্ষেত্ৰত হস্তক্ষেপ কৰিবলৈ আদালত শক্তিহীন নহ'ব ।

শীৰ্ষ ন্যায়ালয়ে অনুচ্ছেদ ২০১ ৰ বিশেষত্বসমূহৰ বিষয়ে বৰ্ণনা কৰে যিবিলাক বিগত বছৰবোৰত কেন্দ্ৰ-ৰাজ্যৰ সম্পৰ্কৰ পাৰ্থক্যৰ কাৰণ হৈ আহিছে । বিচাৰপীঠে কয় যে এনে কোনো সময়সীমা নাই যাৰ ভিতৰত ৰাষ্ট্ৰপতিয়ে ৰাজ্যপালৰ বিবেচনাৰ বাবে বিধেয়কখন সংৰক্ষিত কৰাৰ পিছত অনুচ্ছেদ ২০১ ৰ অধীনত সন্মতি প্ৰদান বা স্থগিত ৰখাৰ প্ৰয়োজন । বিচাৰপীঠে কয়, "ৰাষ্ট্ৰপতিৰ ওপৰত অনুচ্ছেদ ২০১ৰ অধীনত এখন বিধেয়কত বাধ্যতামূলকভাৱে সন্মতি দিয়াৰ কোনো বাধ্যবাধকতা নাই, যদি ৰাজ্যপালে তেওঁৰ বিবেচনা অনুসৰি কাম কৰি ৰাষ্ট্ৰপতিৰ বিবেচনাৰ বাবে এখন বিধেয়ক সংৰক্ষিত ৰাখে, তেনেহ'লে ইয়াৰ প্ৰভাৱ ৰাজ্যিক আইনসভাৰ দ্বাৰা বিধেয়কখন প্ৰণয়ন কৰাত পৰিব পাৰে, যদি ৰাষ্ট্ৰপতিয়ে বিধেয়কখন তেওঁৰ ওচৰত স্থগিত ৰাখে বা এনে বিধেয়কখনত সন্মতি প্ৰত্যাহাৰ কৰাটো ঘোষণা কৰা হয় ।"

৩ মাহৰ সময়সীমা নতুন নহয়

বিচাৰপীঠে ৰাষ্ট্ৰপতিৰ সন্মতিৰ বাবে সংৰক্ষিত ৰাজ্যিক বিধেয়কৰ দ্ৰুত নিষ্পত্তি সন্দৰ্ভত ভাৰত চৰকাৰৰ সকলো মন্ত্ৰালয়/বিভাগক ২০২৬ চনৰ ৪ ফেব্ৰুৱাৰীত গৃহ মন্ত্ৰালয়ে জাৰি কৰা কাৰ্যালয় স্মাৰকপত্ৰৰ উদাহৰণ দাঙি ধৰে । বিচাৰপীঠে কয়, "ওপৰোক্ত বিষয়টোৰ এটা পৰ্যৱেক্ষণে এইটোও স্পষ্ট কৰে যে ৰাষ্ট্ৰপতিৰ বাবে সংৰক্ষিত বিধেয়কৰ সিদ্ধান্তৰ বাবে ৩ মাহৰ সময়সীমা নিৰ্ধাৰণ কৰা হৈছে । জৰুৰী প্ৰকৃতিৰ অধ্যাদেশ নিষ্পত্তিৰ বাবে ৩ সপ্তাহৰ সময়সীমা নিৰ্ধাৰণ কৰা হৈছে ।"

ন্যায়াধীশ পাৰ্দিৱালাই কয়, "সেয়েহে, আমি ওপৰোক্ত নিৰ্দেশনাৱলীত গৃহ মন্ত্ৰালয়ে নিৰ্ধাৰণ কৰা সময়সীমা গ্ৰহণ কৰাটো উচিত বুলি বিবেচনা কৰো আৰু নিৰ্ধাৰণ কৰো যে ৰাষ্ট্ৰপতিয়ে এনে তথ্য লাভ কৰা দিনৰ পৰা ৩ মাহৰ ভিতৰত ৰাজ্যপালে তেওঁৰ বিবেচনাৰ বাবে সংৰক্ষিত বিধেয়কসমূহৰ ওপৰত সিদ্ধান্ত ল'ব লাগিব ।" বিচাৰপীঠে কয় যে ৰাজ্যসমূহে উত্থাপন কৰিব পৰা প্ৰশ্নবোৰৰ উত্তৰ প্ৰদান কৰি সহযোগিতামূলক হ'ব লাগিব আৰু সহযোগিতা আগবঢ়াব লাগিব আৰু কেন্দ্ৰীয় চৰকাৰে দিয়া পৰামৰ্শবোৰ দ্ৰুততাৰে বিবেচনা কৰিব লাগিব ।

লগতে পঢ়ক :এন আই এৰ জেৰা আৰম্ভ: মুঠেও সহযোগ কৰা নাই ৰাণাই - NIA TAHAWWUR INTERROGATION

ETV Bharat Logo

Copyright © 2025 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.