ETV Bharat / bharat

উম্মিদ: নতুন নামেৰে লোকসভাত উত্থাপন বিতৰ্কিত ৱাকফ (সংশোধনী) বিধেয়ক - WAQF BILL TABLED IN LOK SABHA

কেন্দ্ৰীয় মন্ত্ৰী কিৰেণ ৰিজিজুৱে ইউনিফাইড ৱাকফ মেনেজমেণ্ট এমপাৱাৰমেণ্ট, এফিচিয়েন্সী এণ্ড ডেভেলপমেণ্ট (উম্মিদ) বিধেয়ক লোকসভাত দাখিল কৰে ।

Waqf Bill tabled in Lok Sabha
সংসদত কেন্দ্ৰীয় মন্ত্ৰী কিৰেণ ৰিজিজু ফাইল ফটো (Sansad TV)
author img

By PTI

Published : April 2, 2025 at 2:17 PM IST

5 Min Read

নতুন দিল্লী : কেন্দ্ৰীয় সংখ্যালঘু পৰিক্ৰমা মন্ত্ৰী কিৰেণ ৰিজিজুৱে বুধবাৰে ৱাকফ (সংশোধনী) বিধেয়ক, ২০২৫ যুটীয়া সংসদীয় সমিতিয়ে বিবেচনা আৰু গৃহীত কৰাৰ বাবে লোকসভাত উত্থাপন কৰে ।

এই বিধেয়কখনে ৱাকফ সম্পত্তিৰ প্ৰশাসন উন্নত কৰা, প্ৰযুক্তিচালিত ব্যৱস্থাপনা প্ৰৱৰ্তন কৰা, জটিলতাবোৰ সমাধান কৰা আৰু স্বচ্ছতা নিশ্চিত কৰাৰ চেষ্টা কৰিছে ।

বিধেয়কখন উত্থাপন কৰি ৰিজিজুৱে কয় যে যুটীয়া সংসদীয় সমিতিৰ (জে পি চি) পৰামৰ্শ প্ৰক্ৰিয়া ভাৰতৰ গণতান্ত্ৰিক ইতিহাসত সংসদীয় পেনেলৰ দ্বাৰা কৰা সৰ্ববৃহৎ কাৰ্য ।

তেওঁ কয় যে জে পি চিয়ে লিখিত আৰু অনলাইন ফৰ্মেটৰ জৰিয়তে ৯৭.২৭ লাখতকৈও অধিক আবেদন, স্মাৰকপত্ৰ লাভ কৰিছিল আৰু জে পি চিয়ে ইয়াৰ প্ৰতিবেদন চূড়ান্ত কৰাৰ পূৰ্বে সেইবোৰৰ প্ৰতিখনৰ বিষয়বস্তুৰ মাজেৰে গৈছিল ।

ৰিজিজুৱে কয় যে ২৫ খন ৰাজ্য আৰু কেন্দ্ৰীয়শাসিত অঞ্চলৰ ৱাকফ বোৰ্ডৰ উপৰি প্ৰায় ২৮৪ টা প্ৰতিনিধিদলে বিধেয়কখনৰ ওপৰত তেওঁলোকৰ মতামত দাখিল কৰিছিল ।

তেওঁ কয় যে বিশিষ্ট আইনজ্ঞ, দাতব্য সংগঠন, শিক্ষাবিদ আৰু ধৰ্মীয় নেতাসকলৰ লগতে অন্যান্যসকলেও তেওঁলোকৰ মতামত দাখিল কৰিছে ।

"চৰকাৰে কোনো ধৰ্মীয় প্ৰতিষ্ঠানত হস্তক্ষেপ কৰিব নোৱাৰে । ইউ পি এ চৰকাৰে ৱাকফ আইনত কৰা পৰিৱৰ্তনবোৰে ইয়াক অন্যান্য আইনৰ ওপৰত অতিৰিক্ত প্ৰভাৱ পেলাইছিল, সেয়েহে নতুন সংশোধনৰ প্ৰয়োজন আছিল ।" ৰিজিজুৱে বিৰোধীৰ হুলস্থুলীয়া প্ৰতিবাদৰ মাজতে কয় ।

ৰিজিজুৱে বিৰোধীপক্ষক কয়, "আপোনালোকে ৱাকফ বিধেয়কৰ অংশ নোহোৱা বিষয়বোৰত জনসাধাৰণক বিপথে পৰিচালিত কৰিবলৈ চেষ্টা কৰিছে ।"

"এই বিধেয়কৰ ধৰ্মৰ সৈতে কোনো সম্পৰ্ক নাই, কেৱল সম্পত্তিৰ সৈতেহে সম্পৰ্কিত ।" তেওঁ লগতে কয় ।

বিধেয়কখন অনুসৰি, যিকোনো আইনৰ অধীনত মুছলমানসকলে সৃষ্টি কৰা ট্ৰাষ্টবোৰক আৰু ৱাকফ বুলি গণ্য কৰা নহ'ব । যাৰ ফলত ট্ৰাষ্টবোৰৰ ওপৰত সম্পূৰ্ণ নিয়ন্ত্ৰণ নিশ্চিত কৰা হ'ব ।

বিধেয়কখন অনুসৰি, কেৱল ব্যৱহাৰ কৰা মুছলমানসকলে (কমেও পাঁচ বছৰৰ বাবে) তেওঁলোকৰ সম্পত্তি ৱাকফলৈ উৎসৰ্গা কৰিব পাৰে, 2013 চনৰ পূৰ্বৰ নিয়মবোৰ বাহাল ৰাখিব পাৰে । লগতে মহিলাসকলে ৱাকফ ঘোষণাৰ পূৰ্বে তেওঁলোকৰ উত্তৰাধিকাৰ লাভ কৰিব লাগিব । এই ক্ষেত্ৰত বিধৱা, বিবাহ বিচ্ছেদিত মহিলা আৰু অনাথসকলৰ বাবে বিশেষ ব্যৱস্থা থাকিব লাগিব ।

বিধেয়কখনে এইটোও প্ৰস্তাৱ দিছে যে দণ্ডাধীশ পদবীৰ ওপৰৰ এজন বিষয়াই ৱাকফ বুলি দাবী কৰা চৰকাৰী সম্পত্তিৰ তদন্ত কৰিব ।

বিবাদৰ ক্ষেত্ৰত জ্যেষ্ঠ চৰকাৰী বিষয়াই সম্পত্তি এটা ৱাকফৰ নে চৰকাৰৰ সেই বিষয়ে চূড়ান্ত সিদ্ধান্ত ল'ব । এইটোৱে বৰ্তমানৰ ব্যৱস্থাৰ স্থান ল'ব, য'ত ৱাকফ ন্যায়াধিকৰণৰ দ্বাৰা এনে সিদ্ধান্ত লোৱা হয় ।

লগতে বিধেয়কখনে প্ৰস্তাৱ দিছে যে অন্তৰ্ভুক্তিৰ বাবে কেন্দ্ৰীয় আৰু ৰাজ্যিক ৱাকফ বোৰ্ডত অনা-মুছলমান সদস্যসকলক অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হ'ব ।

ইয়াৰ পূৰ্বে অধ্যক্ষ ওম বিৰলাই বিৰোধীৰ এই আপত্তি নাকচ কৰে যে সংশোধিত বিধেয়কখনত নতুন ব্যৱস্থা অন্তৰ্ভুক্ত কৰাৰ চৰকাৰৰ কোনো ক্ষমতা নাই ।

কেন্দ্ৰীয় গৃহ মন্ত্ৰী অমিত শ্বাহে কয় যে জে পি চিৰ দ্বাৰা কৰা দীঘলীয়া পৰামৰ্শৰ পিছত বিধেয়কখন উত্থাপন কৰা হৈছে ।

অমিত শ্বাহে কয় যে বিধেয়কখন প্ৰথমবাৰৰ বাবে ২০২৪ চনৰ আগষ্টত উত্থাপন কৰা হৈছিল । ইয়াৰ পিছত সদনে বিচৰা অনুসৰি ইয়াক জে পি চিলৈ প্ৰেৰণ কৰা হৈছিল আৰু জে পি চিয়ে ইয়াৰ ওপৰত দীঘলীয়া আলোচনা কৰিছিল ।

বিধেয়কখন সদনত উত্থাপন কৰাৰ পূৰ্বে কেন্দ্ৰীয় কেবিনেটে জে পি চি প্ৰতিবেদনখনত অনুমোদন জনাইছিল ।

"এয়া এখন গণতান্ত্ৰিক সমিতি । এই সমিতিখনে কংগ্ৰেছৰ দ্বাৰা গঠিত সমিতিৰ দৰে কাম কৰা নাই । ই সঠিক প্ৰক্ৰিয়া আৰু পৰামৰ্শ অনুসৰণ কৰিছে ।" অমিত শ্বাহে কয় ।

বিশেষভাৱে উল্লেখনীয় :

"ৱাকফ সম্পত্তি ব্যক্তিগত প্ৰকৃতিৰ, ইয়াক ৰে'লৱেৰ ভূমি বেংক, সশস্ত্ৰ বাহিনীৰ সৈতে তুলনা কৰাটো অন্যায় ।" লোকসভাত ৰিজিজু ।

"ভাৰতত বিশ্বৰ ভিতৰত সৰ্বাধিক সংখ্যক ৱাকফ সম্পত্তি আছে ।" কেন্দ্ৰীয় মন্ত্ৰী কিৰেন ৰিজিজু ।

"আমাৰ দেশে সেইসকল লোকক যুগ যুগ ধৰি মনত ৰাখিব, যিসকলে ৱাকফ বিধেয়কক সমৰ্থন আৰু বিৰোধিতা কৰিছে ।" লোকসভাত ৰিজিজু ।

"৭০ বছৰ ধৰি ভোট বেংকৰ ৰাজনীতিৰ বাবে মুছলমানসকলক বিপথে পৰিচালিত কৰা হৈছিল; আপোনালোকে তেওঁলোকক কিমান দিনলৈ বিপথে পৰিচালিত কৰিব বিচাৰে ।" লোকসভাত ৱাকফ বিধেয়কৰ ওপৰত ৰিজিজু ।

"দৰিদ্ৰ মুছলমানসকলৰ বাবে ৱাকফ সম্পত্তি ব্যৱহাৰ কৰিব লাগিব, এই উদ্দেশ্যত উপনীত হোৱাৰ বাবে ৱাকফ বিধেয়কৰ প্ৰয়োজন ।" সংখ্যালঘু পৰিক্ৰমা মন্ত্ৰী কিৰেণ ৰিজিজু ।

"ৱাকফ বিধেয়কৰ নাম সলনি কৰি ইউনিফাইড ৱাকফ মেনেজমেণ্ট এমপাৱাৰমেণ্ট, এফিচিয়েন্সী এণ্ড ডেভেলপমেণ্ট (উম্মিদ) বিধেয়ক (Unified Waqf Management Empowerment, Efficiency and Development (UMEED) Bill) কৰা হৈছে ।" সংসদত কেন্দ্ৰীয় মন্ত্ৰী কিৰেণ ৰিজিজু ।

লগতে পঢ়ক :ৱাকফ (সংশোধনী) বিধেয়ক 2025 কি ? ইয়াত প্ৰস্তাৱিত মুখ্য পৰিৱৰ্তন আৰু ইয়াৰ বিৰোধিতাৰ কাৰণ কি ? - WAQF BILL 2025
লগতে পঢ়ক :ৱাকফ সংশোধনী বিধেয়ক গৃহীত কৰাৰ বাবে আজি আবেদন জনাব কেন্দ্ৰীয় মন্ত্ৰী কিৰেন ৰিজিজুৱে ! - WAQF AMENDMENT BILL

নতুন দিল্লী : কেন্দ্ৰীয় সংখ্যালঘু পৰিক্ৰমা মন্ত্ৰী কিৰেণ ৰিজিজুৱে বুধবাৰে ৱাকফ (সংশোধনী) বিধেয়ক, ২০২৫ যুটীয়া সংসদীয় সমিতিয়ে বিবেচনা আৰু গৃহীত কৰাৰ বাবে লোকসভাত উত্থাপন কৰে ।

এই বিধেয়কখনে ৱাকফ সম্পত্তিৰ প্ৰশাসন উন্নত কৰা, প্ৰযুক্তিচালিত ব্যৱস্থাপনা প্ৰৱৰ্তন কৰা, জটিলতাবোৰ সমাধান কৰা আৰু স্বচ্ছতা নিশ্চিত কৰাৰ চেষ্টা কৰিছে ।

বিধেয়কখন উত্থাপন কৰি ৰিজিজুৱে কয় যে যুটীয়া সংসদীয় সমিতিৰ (জে পি চি) পৰামৰ্শ প্ৰক্ৰিয়া ভাৰতৰ গণতান্ত্ৰিক ইতিহাসত সংসদীয় পেনেলৰ দ্বাৰা কৰা সৰ্ববৃহৎ কাৰ্য ।

তেওঁ কয় যে জে পি চিয়ে লিখিত আৰু অনলাইন ফৰ্মেটৰ জৰিয়তে ৯৭.২৭ লাখতকৈও অধিক আবেদন, স্মাৰকপত্ৰ লাভ কৰিছিল আৰু জে পি চিয়ে ইয়াৰ প্ৰতিবেদন চূড়ান্ত কৰাৰ পূৰ্বে সেইবোৰৰ প্ৰতিখনৰ বিষয়বস্তুৰ মাজেৰে গৈছিল ।

ৰিজিজুৱে কয় যে ২৫ খন ৰাজ্য আৰু কেন্দ্ৰীয়শাসিত অঞ্চলৰ ৱাকফ বোৰ্ডৰ উপৰি প্ৰায় ২৮৪ টা প্ৰতিনিধিদলে বিধেয়কখনৰ ওপৰত তেওঁলোকৰ মতামত দাখিল কৰিছিল ।

তেওঁ কয় যে বিশিষ্ট আইনজ্ঞ, দাতব্য সংগঠন, শিক্ষাবিদ আৰু ধৰ্মীয় নেতাসকলৰ লগতে অন্যান্যসকলেও তেওঁলোকৰ মতামত দাখিল কৰিছে ।

"চৰকাৰে কোনো ধৰ্মীয় প্ৰতিষ্ঠানত হস্তক্ষেপ কৰিব নোৱাৰে । ইউ পি এ চৰকাৰে ৱাকফ আইনত কৰা পৰিৱৰ্তনবোৰে ইয়াক অন্যান্য আইনৰ ওপৰত অতিৰিক্ত প্ৰভাৱ পেলাইছিল, সেয়েহে নতুন সংশোধনৰ প্ৰয়োজন আছিল ।" ৰিজিজুৱে বিৰোধীৰ হুলস্থুলীয়া প্ৰতিবাদৰ মাজতে কয় ।

ৰিজিজুৱে বিৰোধীপক্ষক কয়, "আপোনালোকে ৱাকফ বিধেয়কৰ অংশ নোহোৱা বিষয়বোৰত জনসাধাৰণক বিপথে পৰিচালিত কৰিবলৈ চেষ্টা কৰিছে ।"

"এই বিধেয়কৰ ধৰ্মৰ সৈতে কোনো সম্পৰ্ক নাই, কেৱল সম্পত্তিৰ সৈতেহে সম্পৰ্কিত ।" তেওঁ লগতে কয় ।

বিধেয়কখন অনুসৰি, যিকোনো আইনৰ অধীনত মুছলমানসকলে সৃষ্টি কৰা ট্ৰাষ্টবোৰক আৰু ৱাকফ বুলি গণ্য কৰা নহ'ব । যাৰ ফলত ট্ৰাষ্টবোৰৰ ওপৰত সম্পূৰ্ণ নিয়ন্ত্ৰণ নিশ্চিত কৰা হ'ব ।

বিধেয়কখন অনুসৰি, কেৱল ব্যৱহাৰ কৰা মুছলমানসকলে (কমেও পাঁচ বছৰৰ বাবে) তেওঁলোকৰ সম্পত্তি ৱাকফলৈ উৎসৰ্গা কৰিব পাৰে, 2013 চনৰ পূৰ্বৰ নিয়মবোৰ বাহাল ৰাখিব পাৰে । লগতে মহিলাসকলে ৱাকফ ঘোষণাৰ পূৰ্বে তেওঁলোকৰ উত্তৰাধিকাৰ লাভ কৰিব লাগিব । এই ক্ষেত্ৰত বিধৱা, বিবাহ বিচ্ছেদিত মহিলা আৰু অনাথসকলৰ বাবে বিশেষ ব্যৱস্থা থাকিব লাগিব ।

বিধেয়কখনে এইটোও প্ৰস্তাৱ দিছে যে দণ্ডাধীশ পদবীৰ ওপৰৰ এজন বিষয়াই ৱাকফ বুলি দাবী কৰা চৰকাৰী সম্পত্তিৰ তদন্ত কৰিব ।

বিবাদৰ ক্ষেত্ৰত জ্যেষ্ঠ চৰকাৰী বিষয়াই সম্পত্তি এটা ৱাকফৰ নে চৰকাৰৰ সেই বিষয়ে চূড়ান্ত সিদ্ধান্ত ল'ব । এইটোৱে বৰ্তমানৰ ব্যৱস্থাৰ স্থান ল'ব, য'ত ৱাকফ ন্যায়াধিকৰণৰ দ্বাৰা এনে সিদ্ধান্ত লোৱা হয় ।

লগতে বিধেয়কখনে প্ৰস্তাৱ দিছে যে অন্তৰ্ভুক্তিৰ বাবে কেন্দ্ৰীয় আৰু ৰাজ্যিক ৱাকফ বোৰ্ডত অনা-মুছলমান সদস্যসকলক অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হ'ব ।

ইয়াৰ পূৰ্বে অধ্যক্ষ ওম বিৰলাই বিৰোধীৰ এই আপত্তি নাকচ কৰে যে সংশোধিত বিধেয়কখনত নতুন ব্যৱস্থা অন্তৰ্ভুক্ত কৰাৰ চৰকাৰৰ কোনো ক্ষমতা নাই ।

কেন্দ্ৰীয় গৃহ মন্ত্ৰী অমিত শ্বাহে কয় যে জে পি চিৰ দ্বাৰা কৰা দীঘলীয়া পৰামৰ্শৰ পিছত বিধেয়কখন উত্থাপন কৰা হৈছে ।

অমিত শ্বাহে কয় যে বিধেয়কখন প্ৰথমবাৰৰ বাবে ২০২৪ চনৰ আগষ্টত উত্থাপন কৰা হৈছিল । ইয়াৰ পিছত সদনে বিচৰা অনুসৰি ইয়াক জে পি চিলৈ প্ৰেৰণ কৰা হৈছিল আৰু জে পি চিয়ে ইয়াৰ ওপৰত দীঘলীয়া আলোচনা কৰিছিল ।

বিধেয়কখন সদনত উত্থাপন কৰাৰ পূৰ্বে কেন্দ্ৰীয় কেবিনেটে জে পি চি প্ৰতিবেদনখনত অনুমোদন জনাইছিল ।

"এয়া এখন গণতান্ত্ৰিক সমিতি । এই সমিতিখনে কংগ্ৰেছৰ দ্বাৰা গঠিত সমিতিৰ দৰে কাম কৰা নাই । ই সঠিক প্ৰক্ৰিয়া আৰু পৰামৰ্শ অনুসৰণ কৰিছে ।" অমিত শ্বাহে কয় ।

বিশেষভাৱে উল্লেখনীয় :

"ৱাকফ সম্পত্তি ব্যক্তিগত প্ৰকৃতিৰ, ইয়াক ৰে'লৱেৰ ভূমি বেংক, সশস্ত্ৰ বাহিনীৰ সৈতে তুলনা কৰাটো অন্যায় ।" লোকসভাত ৰিজিজু ।

"ভাৰতত বিশ্বৰ ভিতৰত সৰ্বাধিক সংখ্যক ৱাকফ সম্পত্তি আছে ।" কেন্দ্ৰীয় মন্ত্ৰী কিৰেন ৰিজিজু ।

"আমাৰ দেশে সেইসকল লোকক যুগ যুগ ধৰি মনত ৰাখিব, যিসকলে ৱাকফ বিধেয়কক সমৰ্থন আৰু বিৰোধিতা কৰিছে ।" লোকসভাত ৰিজিজু ।

"৭০ বছৰ ধৰি ভোট বেংকৰ ৰাজনীতিৰ বাবে মুছলমানসকলক বিপথে পৰিচালিত কৰা হৈছিল; আপোনালোকে তেওঁলোকক কিমান দিনলৈ বিপথে পৰিচালিত কৰিব বিচাৰে ।" লোকসভাত ৱাকফ বিধেয়কৰ ওপৰত ৰিজিজু ।

"দৰিদ্ৰ মুছলমানসকলৰ বাবে ৱাকফ সম্পত্তি ব্যৱহাৰ কৰিব লাগিব, এই উদ্দেশ্যত উপনীত হোৱাৰ বাবে ৱাকফ বিধেয়কৰ প্ৰয়োজন ।" সংখ্যালঘু পৰিক্ৰমা মন্ত্ৰী কিৰেণ ৰিজিজু ।

"ৱাকফ বিধেয়কৰ নাম সলনি কৰি ইউনিফাইড ৱাকফ মেনেজমেণ্ট এমপাৱাৰমেণ্ট, এফিচিয়েন্সী এণ্ড ডেভেলপমেণ্ট (উম্মিদ) বিধেয়ক (Unified Waqf Management Empowerment, Efficiency and Development (UMEED) Bill) কৰা হৈছে ।" সংসদত কেন্দ্ৰীয় মন্ত্ৰী কিৰেণ ৰিজিজু ।

লগতে পঢ়ক :ৱাকফ (সংশোধনী) বিধেয়ক 2025 কি ? ইয়াত প্ৰস্তাৱিত মুখ্য পৰিৱৰ্তন আৰু ইয়াৰ বিৰোধিতাৰ কাৰণ কি ? - WAQF BILL 2025
লগতে পঢ়ক :ৱাকফ সংশোধনী বিধেয়ক গৃহীত কৰাৰ বাবে আজি আবেদন জনাব কেন্দ্ৰীয় মন্ত্ৰী কিৰেন ৰিজিজুৱে ! - WAQF AMENDMENT BILL
ETV Bharat Logo

Copyright © 2025 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.